İçeriğe atla

Aruba

Koordinatlar: 12°19′K 70°1′B / 12.317°K 70.017°B / 12.317; -70.017
Aruba
Aruba haritadaki konumu
Başkent
ve
Oranjestad
Resmî dil(ler)Felemenkçe, Papiamento
DemonimArubalı
HükûmetAnayasal monarşi
• Kral
Willem-Alexander
• Vali
Alfonso Boekhoudt
• Başbakan
Evelyn Wever-Croes
Tarihçe 
• Tarih
1 Ocak 1986
• Su (%)
önemsiz miktar
Nüfus
• 2019 tahminî
116.576[1] (193.)
GSYİH (SAGP)2007 tahminî
• Toplam
$2,400 milyar (182.)
• Kişi başına
$23.831 (32..)
Para birimiFlorin (AWG)
Zaman dilimiAST
Trafik akışısağ
Telefon kodu297
İnternet alan adı.aw
  1. İspanyolca ve İngilizce diğer konuşulan diller.

Aruba (Felemenkçe telaffuz: [aːˈrubaː]), Karayip Denizi'nin güneyinde, Küçük Antiller'in yaklaşık 1.600 kilometre batısında ve Venezuela'nın 29 kilometre[2] kuzeyinde yer alan bir ada. Kuzeybatı ile güneydoğu ucu arası 32 kilometre, en geniş noktası ise 10 kilometre uzunluğundadır.[2] Bonaire ve Curaçao ile birlikte ABC Adaları olarak adlandırılmaktadır.

Aruba, Hollanda Krallığı'nı meydana getiren dört ülkeden biridir. Başkenti Oranjestad şehridir. Yüzölçümü 179 km2 (69,1 sq mi) olan adanın nüfusu 2010 sayımına göre 102.484'tür.

Şehirleri

Dil

Aruba'nın resmî dili Felemenkçe ile Papiamento adlı karma (pidgin) dildir. Arubalılar İngilizce ve İspanyolcayı da az seviyede konuşabilirler.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Waaruit bestaat het Koninkrijk der Nederlanden? - Rijksoverheid.nl". onderwerpen (Felemenkçe). Ministerie van Algemene. 19 Mayıs 2015. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b "Aruba". Encyclopedia Britannica. 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2014. 
  3. ^ "More About Papiamento". 17 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2010. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hollanda</span> Karayiplerde toprakları bulunan Kuzeybatı Avrupada bir ülke

Hollanda, Batı Avrupa'da ve kısmen Karayipler'de bulunan bir ülkedir. Hollanda Krallığı'nı meydana getiren dört ülkeden en büyüğüdür. Hollanda, Avrupa'da doğuda Almanya'ya, güneyde Belçika'ya ve kuzeybatıda Kuzey Denizi'ne komşu olan on iki vilayetten ve Karayipler'de Bonaire, Sint Eustatius ve Saba adaları olmak üzere üç özel belediyeden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Curaçao</span> Karayiplerde bulunan ada, Hollanda Krallığını oluşturan dört ülkeden biri

Curaçao, Karayip Denizi'nin güneyinde ve Venezuela'nın kuzeyinde yer alan bir ada. Hollanda Krallığı'nı meydana getiren dört ülkeden biridir. Başkenti Willemstad şehridir. Yüzölçümü 444 km2 (171 sq mi) olan adanın nüfusu 150.000'den fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Antilleri</span> Eski Hollanda denizaşırı bölgesi

Hollanda Antilleri, eski adıyla Hollanda Batı Hint Adaları, Karayip denizinde iki ada topluluğu olarak Küçük Antiller'in bir parçası olup Hollanda Krallığı'nın özerk bir bölgesini oluşturmaktaydı. Adaların ekonomileri genellikle turizm, kıyı bankacılığı ile petrol rafinerilerine dayalı olmaktaydı ve yasa dışı uyuşturucu kaçakçılığının da önemli bir gelir kaynağı olduğu öne sürülmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Bonaire</span> Karayiplerde Hollandaya bağlı özel bölge statüsüne sahip ada

Bonaire, Karayip Hollandasında, Venezuela'nın kuzeyinde bir adadır. Batısında, birlikte Küçük Antiller adalarının güneyini oluşturduğu Aruba, Curaçao adaları yer alır. Bu üç ada ABC Adaları olarak da anılırlar.

Papiamento Hollanda'ya bağlı Aruba, Kurasao, Bonaire adalarındaki en yaygın dildir. Ana olarak Portekizceden ve yerli dillerden etkilenmiş olmasına karşın son yıllarda İspanyolca, Hollanda, Afrika ile İngilizcenin etkileri de artmıştır. Portekizce ve İspanyolca arasındaki sözcük benzerliklerinden dolayı, her kelimenin tam olarak kökenini ayırt etmek zordur. Kökeni hakkında farklı teoriler olmasına rağmen, çoğu dil bilimci Papiamento'nun Batı Afrika kıyılarındaki Portekiz kreol dilleri kökenli olduğunu düşünüyor.

<span class="mw-page-title-main">Felemenkçe</span>

Felemenkçe, Hint-Avrupa dil ailesinin Cermen dilleri grubundan dil. Hollandaca ve Flamanca gibi lehçeleri vardır, bunlar özellikle yazılı dilde birbirine oldukça yakındır. Felemenkçe ve lehçeleri; Hollanda, Belçika ve Surinam'da resmî dil konumundadır.

Hollandaca, Felemenkçenin Hollanda'da konuşulan lehçesi.

<span class="mw-page-title-main">Sint Eustatius</span> Karayiplerde Hollandaya bağlı özel bölge statüsüne sahip ada

Sint Eustatius, yaklaşık 2500 kişilik yaşayanıyla Hollanda'ya bağlı BES Adalarının bir parçasıdır. Başkenti Oranjestad'dır.

Florin ya da tam ismiyle Aruba florini, 1986'dan Aruba'da kullanılan resmî para birimidir. Simgesi "Afl.". 100 "cent" 'e bölünür. Amerikan doları ile 1,79 florin oranına göre sabitlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Saba (ada)</span> Karayiplerde Hollandaya bağlı özel bölge statüsüne sahip ada

Saba, Karayiplerde, Puerto Riko'nun doğusunda, Hollanda'ya bağlı küçük bir adadır. Küçük Antillerin bir parçasını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">2008 Yaz Olimpiyatları'nda Aruba</span>

Aruba, Çin'in başkenti Pekin'de düzenlenen 2008 Yaz Olimpiyatları'na biri judoda, diğeri ise yüzmede olmak üzere iki sporcuyla katıldı. Olimpiyat Oyunları tarihinde ilk kez 1988 Yaz Olimpiyatları'nda temsil edilen ülke, Yaz Olimpiyatları tarihindeki altıncı katılımını gerçekleştirirken oyunlar tarihindeki en az sayıda sporcuyla temsil edilmişti. Daha önceki hiçbir etkinlikte madalya kazanamayan Arubalı sporcular, bu oyunlarda da madalya kazanamadı. Erkekler 81 kg kategorisinde yarışan judocu Fiderd Vis, 32 sporcunun katıldığı ilk turda elendi. Erkekler 100 m serbest kategorisinde mücadele eden yüzücü Jan Roodzant ise elemeleri geçemedi ve genel klasmanda 53. sırada yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Krallığı</span> Avrupa ve Karayiplerde bağımsız bir devlet

Hollanda Krallığı, yaygın olarak bilinen adıyla Hollanda, Batı Avrupa ve Karayipler'de toprağı bulunan bir egemen devlet ve anayasal monarşi. Aruba, Curaçao, Hollanda ve Sint Maarten olmak üzere dört ülkeden oluşmaktadır. Ancak uygulamada, krallığın işlerinin çoğunu nüfusunun ve yüz ölçümünün %98'ini oluşturan Hollanda yönetmektedir. Bu nedenle diğer üç ülke, bir dereceye kadar kendi parlamentoları aracılığıyla özerk olsa da dış siyaset ve savunma konularında Hollanda'ya bağımlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karayip Hollandası</span> Karayiplerde Hollandaya bağlı, her biri özel bölge statüsüne sahip adalar topluluğu

Karayip Hollandası Hollanda'nın üç özel belediyesidir. Karayip Denizi'nde bulunurlar. Bonaire, Sint Eustatius ve Saba, adalarının birleşimiyle oluşur. "Karayip Hollandası" terimi bazen Hollanda Karayiplerini belirtmek için kullanılır. Yasal olarak üç ada ayrıca BES adaları olarak da bilinir. Adalar Hollanda'nın kamu yönetimleri olarak sınıflandırılmıştır ve Avrupa Birliği'ne Bağlı Denizaşırı Ülkeler ve Topraklar kümesine dâhil olmasına karşın AB yasaları uygulanmaz.

<span class="mw-page-title-main">Krallık Oyunları</span>

Krallık Oyunları Hollanda Krallığı'nın bir parçası olan ülkelerdeki gençlerin katılabildiği ve her iki yılda bir düzenlenen bir çok sporlu etkinliktir. 2009'da yapılan etkinliklerde, bu ülkeler Hollanda, Hollanda Antilleri ve Aruba olmuştur. 2010 Hollanda Antilleri'nin Dağıtılması olayı, 2011 ve 2013 Oyunlarının iptal edilmesine yol açmıştır ve nihayetinde 2014 yılında Oyunlar durdurulmuştur.

Aruba Olimpiyat Komitesi, Aruba'nın Ulusal Olimpiyat Komitesi'dir. Merkezi Belize City'de bulunan kuruluş, 1985'te kurulmuş olup 1986'da Uluslararası Olimpiyat Komitesi üyesi olmuştur. Her dört yılda bir başkan ve yönetim kurulunun belirlendiği bir seçim yapılmaktadır ve günümüzde kurumun başkanlığını Wanda Broeksema, başkan yardımcılığını Ivan Ng, genel sekreterliğini ise Nicole Hoevertsz yürütmektedir.

Bonaire millî futbol takımı, Bonaire'yi uluslararası alanda temsil eden ve Bonaire Futbol Federasyonu tarafından kontrol edilen futbol takımı. Bonaire, 19 Nisan 2013 tarihinde CFU ve CONCACAF ortak üyesi oldu. Daha sonra 10 Haziran 2014'te tamamen CONCACAF üyesi oldu. Ekip, konfederasyon ve alt konfederasyona üye olduğu için CONCACAF Altın Kupa ve Karayip Kupası'na katılabilir. Ancak, FIFA üyesi değildir ve bu nedenle FIFA Dünya Kupası veya diğer FIFA müsabakalarına katılamamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alto Vista Şapeli</span>

Alto Vista Şapeli, Venezuela kıyılarının 27 km kuzeyinde, Aruba adasında, denizin kuzey kıyısındaki tepelerde ve Noord kasabasının kuzeydoğusunda yer alan ve "Hacılar Kilisesi" olarak da bilinen küçük bir Katolik şapelidir. Dışı parlak sarıya boyanmış kilise, burayı insanların ziyaret etmesi için dikkat çekici bir dini anıt yapar. Mevcut Alto Vista Şapeli 1952'de tamamlandı ve 1750'de Venezuela'nın Santa Ana de Coro kentinden Venezuela misyoneri Domingo Silvestre tarafından inşa edilen orijinal şapel ile aynı yerde durmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fort Zoutman</span>

Fort Zoutman Oranjestad, Aruba'da yer alan askeri bir tahkimattır. Hollanda ordusu tarafından 1798 yılında inşa edilen yapı Aruba adasındaki en eski yapıdır. Willem III Kulesi, 1868'de kalenin batı tarafına eklendi. Kale ve kule, 1983 yılında Aruba Tarihi Müzesi olarak restore edilmiş ve yeniden açılmıştır.

Rudy Croes, Arubalı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Aruba Dushi Tera</span>

Aruba Dushi Tera, Karayip Denizi'nin güneyinde, Küçük Antiller'in yaklaşık 1,600 kilometre batısında ve Venezuela'nın 29 kilometre kuzeyinde yer alan bir ada olan Aruba'nın ulusal marşıdır. Juan Chabaya Lampe tarafından Papiamento dilinde yazılan eser, Rufo Wever tarafından bestelenmiştir. 18 Mart 1976 yılından beri Aruba'nın ulusal marşıdır.