İçeriğe atla

Artur Adson

Artur Adson
Artur Adson
DoğumKarl Arthur Adson
3 Şubat 1889
Sänna, Estonya
Ölüm5 Ocak 1977 (87 yaşında)
Stockholm, İsveç
MeslekŞair, Yazar

Artur Adson (1889 - 5 Ocak 1977) Estonyalı şair, yazar ve tiyatro eleştirmeniydi.[1][2]

İlk Yılları

Artur Adson (Karl Arthur Adson) Tartu'da doğdu ve Tartu, Sänna ve Võru kentlerinde eğitim gördü. Mezun olduktan sonra ilk olarak Pskov'da haritacılık bölümünde okudu. 1925-26 yıllarında Tartu Üniversitesi'nde edebiyat okudu. Artur Adson, Estonya ve Rusya'da araştırmacı, gazeteci ve tiyatro eleştirmeniydi. Eşi Marie Under ile 1913'te tanıştı ve 1927'de evlendi.

Edebi kariyeri

1917'den itibaren Artur Adson, Estonya edebiyatı üzerinde büyük etkisi olan Siuru edebi hareketinin bir üyesiydi. Daha sonra Adson, bir başka edebiyat hareketi olan Tarapita'da da aktif oldu. Buna ek olarak, Adson güney Estonya'nın Võro dilindeki en seçkin şairlerden biriydi. Genellikle muhafazakar bir tiyatro ve edebiyat eleştirmeni olarak, Estonya Cumhuriyeti'nin kültürüne önemli etkide bulundu.

Artur Adson'un tek bir şiiri Almancaya çevrilmiş ve 1941'de Berliner Börsen-Zeitung'da yayınlanmıştır. Artur, 1923'te yazdığı Läheb mööda ve 1938'de yazdığı Iluduskuninganna oyunları ile de tanınmaktadır.

Sürgün Dönemi

Artur Adson ve Marie Under'ın Stockholm'deki mezarı.

Estonya'nın Sovyet işgali sonrasında Artur Adson ve eşi İsveç'e kaçtı ve arşivci olarak çalıştılar. Her ikisi de sürgünde Estonya edebiyatına olan ilgilerini sürdürdüler. Adson, 87 yaşında Stockholm'de öldü. Hem Adson hem de Under, Stockholm'deki Skogskyrkogården mezarlığına defnedildi.

Şiir koleksiyonları[3][4]

  • Henge palangoq (1917)
  • Vana laterna (1919)
  • Roosikrantlar (1920)
  • Kaduvik (1927)
  • Katai, kibuvitler nink kivi (1928)
  • Pärlijõgi (1931)
  • Lehekülg ajaraamatust (1937)
  • Värsivakk (1959)
  • Rahumäe kannel(1973)
  • Luuletused (Oskar Kruus tarafından derlenmiştir; 1990)

Kaynakça

  1. ^ Don Rubin, Peter Nagy, Philippe Rouyer, World Encyclopedia of Contemporary Theatre: Europe, Taylor & Francis, 1995, 0-415-05928-3, p248
  2. ^ "Estonya Yazar Arşivi". 8 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Bremen: Hempen Verlag 2004, s. 27
  4. ^ Looming 9/2017, s. 1352–1359.

İlgili Araştırma Makaleleri

6 Mart, Miladi takvime göre yılın 65. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 300 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Mayakovski</span> Rus şair, oyun yazarı, film ve tiyatro aktörü

Vladimir Vladimiroviç Mayakovski, Rus şair, oyun yazarı, film ve tiyatro aktörü.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhak Hamit Tarhan</span> Türk şair, oyun yazarı, diplomat, milletvekili

Abdülhak Hamit Tarhan, Türk şair, oyun yazarı ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Boris Pasternak</span> Rus yazar (1890-1960)

Boris Leonidoviç Pasternak, Rus şair, oyun yazarı, romancı, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Halit Fahri Ozansoy</span> Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmen (1891-1971)

Halit Fahri Ozansoy, Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmendir.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Ziya Ortaç</span> Türk yazar

Yusuf Ziyaettin Ortaç, Türk şair, yazar, edebiyat öğretmeni, yayımcı ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Asım Bezirci</span> Türk yazar ve eleştirmen

Asım Bezirci, Türk yazar, eleştirmen, şair ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Salvatore Quasimodo</span> İtalyan şair ve çevirmen (1901-1968)

Salvatore Quasimodo İtalyan şair ve edebiyat eleştirmeni. İtalyan şiirine sağladığı katkılar göz önünde tutularak Giuseppe Ungaretti ve Eugenio Montale ile birlikte anılır. Sembolizmden etkilenen şair, şiirlerinde memleketi Sicilya ve bölgenin geleneklerini işledi. 1959'da edebiyat dalında Nobel Ödülüne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Vicente Aleixandre</span>

Vicente Pío Marcelino Cirilo Aleixandre y Merlo, İspanyol şair.

<span class="mw-page-title-main">August Strindberg</span>

Johan August Strindberg, İsveçli oyun yazarı ve romancıdır.

<span class="mw-page-title-main">Juhan Liiv</span> Eston şair (1864-1913)

Juhan Liiv, Eston şair ve kısa öykü yazarı. Ayrıca yazarın Azeri şair Mirza Şefi Vazeh'ten Estoncaya çevirileri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Dora Gabe</span>

Dore Gabe Bulgar Yahudisi şair, çocuk kitapları yazarı, çevirmen ve aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Philippe Soupault</span> Fransız yazar (1897 – 1990)

Philippe Soupault Fransız yazar ve şair, romancı, eleştirmen ve siyasi eylemci idi. Dadaizm'de aktifti ve daha sonra Sürrealist hareketi André Breton'la kurdu. Soupault, periyodik Littérature'yı, 1919'da Paris'teki yazarlar Breton ve Louis Aragon'la birlikte başlattı ve birçok kişi için Sürrealizmi atmosferini başlattı. Otomatik yazının ilk kitabı olan Les champs magnétiques (1920), Soupault ve Breton'un ortak yazarlığıydı. 1927'de Soupault, eşi Marie-Louise'nin yardımıyla William Blake'in Masumiyet ve Deneyim Şarkılarını Fransızcaya çevirdi. Ertesi yıl, Soupault, şairin edebiyatta Sürrealist hareketi öngören bir "dahi" olduğunu savunan Blake üzerine bir monograf hazırladı. Radyo Tunus'u Vichy yanlısı rejim tarafından tutuklandığında 1937'den 1940'a kadar yönetti. Cezayir'e başarıyla kaçtı.

<span class="mw-page-title-main">Andres Tarand</span> Estonyalı politikacı

Andres Tarand, 1994-1995 yılları arasında Estonya Başbakanı olarak görev yapan bir politikacıdır. 2004 ve 2009 yılları arasında Avrupa Sosyalist Partisi'nin bir parçası olan Sosyal Demokrat Parti için Avrupa Parlamentosu (MEP) üyesidir.

Eston Yazarlar Birliği, Eston yazarlar ve edebiyat eleştirmenlerinin profesyonel meslek örgütü.

<span class="mw-page-title-main">Julio Baghy</span>

Julio Baghy, Macar bir aktör ve Esperanto hareketinin önde gelen yazarlarından biriydi. Birçok ünlü romanın yazarıdır, ancak özellikle şiir alanında Esperanto'daki ustalığını kanıtlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marie Under</span> Eston yazar (1883-1980)

Marie Under en büyük Estonyalı şairlerden biriydi. Nobel Edebiyat Ödülü'ne en az sekiz kez aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Jaan Kaplinski</span>

Jaan Kaplinski Estonyalı bir şair, filozof ve kültür eleştirmeni. Kaplinski, küresel meselelere odaklanan bağımsız zihniyle ve sol/liberal düşünceyi desteklemesi ile tanınır. Doğu felsefi okullarından etkilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Madis Kõiv</span>

Madis Kõiv Estonyalı bir yazar, filozof ve fizikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Lydia Koidula</span> Eston şair (1843-1886)

Lydia Emilie Florentine Jannsen,, mahlası Lydia Koidula olarak bilinen Estonyalı bir şairdir. Lakabı, Estonca'da 'Şafağın Lydia'sı' anlamına geliyor. Bu lakap ona yazar Carl Robert Jakobson tarafından verildi. Ayrıca sık sık Koidulaulik - 'Şafağın Şarkıcısı' olarak anılır.