İçeriğe atla

Artix Linux

Artix Linux
Geliştirici(ler)Ana ekip,[1] Geliştirici takımı,[2] Destek ekibi[3]
İşletim sistemi ailesiUnix-benzeri
Paket yöneticisipacman
Çekirdek türüMonolitik
Platform desteğiAMD64 and ARM64[4]
Programlama diliC
Kullanıcı alanıGNU
Kullanıcı arayüzüUnix kabuğu,LXQt, LXDE, MATE, Cinnamon, Plasma, XFCE

Artix Linux veya Artix, systemd yerine OpenRC, runit, s6, suite66 veya dinit kullanan Arch Linux tabanlı bir yuvarlanan sürümlü Linux dağıtımıdır.

Artix Linux'un kendi paket havuzları vardır ancak pacman tabanlı bir dağıtım olarak, Arch Linux havuzlarından veya herhangi bir türev dağıtımdan gelen paketleri, hatta açıkça systemd'ye bağımlı olan paketleri kullanabilir. Arch User Repository (AUR)'u da kullanabilir.

Arch OpenRC[5] 2012'de[6] gelişitirilmeye başlandı ve Manjaro OpenRC daha sonradan yanında geliştirilmeye başlandı. 2017 senesinde[7][8] bu projeler birleşerek meydana Artix Linux geldi.

Varsayılan karanlık temayı gösteren Şubat 2020 community-gtk sürümlü Artix Linux ekran görüntüsü
Kdenlive, GIMP, LibreOffice, Writer, Claws mail, Smb4K ve neofetch gibi GTK ve Qt uygulamalarını birlikte gösteren Şubat 2020 community-gtk sürümlü Artix ekran görüntüsü

Sürüm geçmişi

Artix ilk başlarda iki kurulum ortamına sahipti. Biri komut-satırı tabanlı ISO kalıbı ve diğeri LXQt[9] tabanlı Calamares Installer olan grafiksel arayüzdü; bunun devamında i3 versiyonu takip etti.[10] Güncel kurulum medyası LXDE, XFCE, MATE, Cinnamon ve KDE Plasma 5 gibi farklı masaüstü ortamları ile beraber mevcuttur.[11]

Kaynakça

  1. ^ "Artix'i başlatan insanlar". ArtixLinux. 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Artix'i çalıştıran insanlar". ArtixLinux. 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Topluluk ile ilgilenen insanlar". ArtixLinux. 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "ARMtix". 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Archlinux, systemd-free". systemd-free.artixlinux.org. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021. 
  6. ^ "OpenRC & eudev on Arch / AUR Issues, Discussion & PKGBUILD Requests / Arch Linux Forums". bbs.archlinux.org. 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021. 
  7. ^ "Archlinux, systemd-free". systemd-free.artixlinux.org. 4 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021. 
  9. ^ "artixlinux - Browse /iso at SourceForge.net". sourceforge.net. 4 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021. 
  10. ^ "artixlinux - Browse /iso/archived/i3 at SourceForge.net". sourceforge.net. 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021. 
  11. ^ "Artix Linux - Download". artixlinux.org. 26 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Linux dağıtımı ; Linux çekirdeği, GNU araçları ve bir masaüstü ortamının bir araya gelmesiyle, bu birlikteliği sürdürülebilir şekilde yönetecek bir yapılandırma araçları seti, yazılım güncelleme araçları vb. ile oluşturularak tam teşekküllü bir işletim sistemi haline gelen uygulamalar bütününü ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">BSD</span>

BSD, Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'in kaynak kodu dağıtımı olan, AT&T'nin UNIX'i için bir eklentiler zinciridir. Birçok açık kaynak kodlu işletim sistemi projesi, 4.4 BSD-Lite olarak bilinen kaynak kodu dağıtımını temel kabul eder. Ek olarak bunlar, özellikle GNU projesi olmak üzere diğer birçok açık kod projesini de kapsar.

<span class="mw-page-title-main">OpenSUSE</span> topluluk destekli Linux dağıtımı

openSUSE ( ), eskiden SUSE Linux, ana destekçisi SUSE olan bir GNU/Linux dağıtımıdır. "Leap" sürümü, ticari amaçlı geliştirilen SUSE Linux Enterprise Server ve SUSE Linux Enterprise Desktop için bir taban ve deneme ortamı oluşturur. Leap, ticari SUSE Linux ürünlerine doğrudan yükseltme imkanı sunar. En popüler dağıtımlardan biridir. Geliştirilmesinin odak noktası, kullanıcı dostu bir masaüstü ve zengin özellikli sunucu ortamı sağlarken, yazılım geliştiriciler ve sistem yöneticileri için kullanılabilir açık kaynaklı araçlar sunmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Gelişmiş Paketleme Aracı</span>

Gelişmiş Paketleme Aracı, Debian GNU/Linux ve Debian tabanlı dağıtımlarda kullanılan paket yönetim sistemidir. APT, önceden derlenmiş dosyalardan ya da kaynak kodlarının derlenmesiyle yazılım paketlerinin alınmasını, yapılandırılmasını ve kurulumunu otomatikleştirerek yazılım yönetme sürecini basitleştirmeyi sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Arch Linux</span> GNU/Linux dağıtımı

Arch Linux, belirli bir düzeyde GNU/Linux bilgisi olan kullanıcıları hedef seçmiş bağımsız geliştirilen bir topluluk dağıtımıdır. İlk sürümü 2002 yılında yayınlanmıştır. Arch Linux ekibinin tasarım yaklaşımı basitlik, sadelik ve kod doğruluğu üzerinedir. Ancak buradaki "basitlik" kelimesi, Arch geliştiricileri tarafından "gerekli olmayan eklentiler ve değişiklikler olmaksızın" anlamına gelmekte ve bu felsefe son kullanıcıdan ziyade geliştirici bakış açısını yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">LXDE</span> Masaüstü ortamı

LXDE, Unix benzeri işletim sistemleri için geliştirilen özgür ve açık kaynak kodlu bir masaüstü ortamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Manjaro Linux</span> Arch tabanlı GNU/Linux dağıtımı

Manjaro, Arch Linux'un sağlam altyapısını temel alarak geliştirilen, kullanıcı dostu bir GNU/Linux dağıtımıdır. Arch Linux genellikle daha deneyimli kullanıcılara hitap ederken, Manjaro bu zorluğu ortadan kaldırarak kullanım kolaylığı odaklı bir deneyim sunar. Bu sayede, Linux dünyasına yeni adım atanlar veya daha az teknik bilgiye sahip yeni Linux kullanıcılarının yanı sıra deneyimli kullanıcılar için de uygundur.

<span class="mw-page-title-main">Linux-libre</span>

Linux-libre, Linux çekirdeğinin değiştirilmiş sürümlerinden sağlanan bir GNU paketi ve işletim sistemi çekirdeğidir. Bu tasarının hedefi kaynak kodu olmayan, kod şaşırtması bulunan ve özgür olmayan her yazılımın Linux çekirdeğinden çıkarılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">SystemRescue</span> Linux dağıtımı

SystemRescue, x86 ve x64 mimarili bilgisayarlar için tasarlanan bir Linux dağıtımıdır. SystemRescueCD'nin temel amacı, bir sistem çökmesinden sonra önyüklenemeyen veya başka şekilde hasar görmüş bilgisayar sistemlerini onarmaktır. SystemRescueCD'nin kalıcı bir işletim sistemi olarak kullanılması amaçlanmamıştır. Canlı CD, USB bellek veya her türlü sabit diskten çalışır. François Dupoux liderliğindeki bir ekip tarafından tasarlanmıştır. Arch Linux tabanlıdır. 6.0 sürümünden itibaren init sistemi olarak systemd'ye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">FreeCAD</span>

FreeCAD, özgür ve açık kaynaklı genel amaçlı parametrik 3B bilgisayar destekli tasarım (CAD) modelleyici ve sonlu elemanlar yöntemi (FEM) destekli bir yapı bilgi modelleme (BIM) yazılımıdır. FreeCAD, makine mühendisliği ürün tasarımı için tasarlanmıştır; ancak aynı zamanda mimari veya elektrik mühendisliği gibi mühendislik çevresinde daha geniş bir kullanım yelpazesini kapsar. Yazılımın özgür doğası nedeniyle kullanıcılar yazılımın işlevselliği Python programlama dili kullanarak gönüllüler ve kullanıcılar tarafından genişletilebilir.

<span class="mw-page-title-main">0 A.D. (video oyunu)</span>

0 AD, Wildfire Games tarafından geliştirilmiş özgür ve açık kaynaklı gerçek zamanlı bir strateji oyunudur. M.Ö. 500 ile M.Ö. 1 ve M.S. 1 ile M.S. 500 tarihlerine odaklanmış tarihi savaş ve ekonomi oyunudur. Oyun çoklu platformdur. Windows, macOS, Linux, FreeBSD ve OpenBSD platformlarında oynanabilir. Oyun motorunun kaynak kodu için GNU GPLv2 lisansı ve oyun tasarımı ve müziği için CC BY-SA lisansı kullanan tamamen özgür yazılım ile özgür medya şeklinde hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Calculate Linux</span>

Calculate Linux, bir Linux dağıtımıdır. Gentoo Linux tabanlıdır.

<span class="mw-page-title-main">LXQt</span>

LXQt, özgür ve açık kaynaklı hafif bir masaüstü ortamıdır. LXDE ve Razor-qt projelerinin birleşmesinden oluşmuştur.

EndeavourOS, Arch Linux tabanlı bir Linux dağıtımıdır. 2019'da üretimi durdurulan Antergos'un ardılıdır. Antergos gibi, Xfce, Budgie, Cinnamon, Deepin, GNOME, i3, KDE Plasma 5, LXQt ve MATE gibi arayüzleri yükleme imkanına sahip olan grafiksel kurulum sihirbazına sahiptir.

Garuda Linux, Arch Linux işletim sistemi tabanlı bir Linux dağıtımıdır. KDE Plasma dahil, çeşitli popüler Linux masaüstü ortamlarında mevcuttur. Paket yöneticisi olarak Pacman'ı kullanır ve yuvarlanan sürüm güncelleme modeline sahiptir. Garuda terimi Hinduizm kaynaklı olup kartal benzeri, ilahi bir güneş kuşu ve kuşların kralı anlamına gelir.

Hyperbola GNU/Linux-libre, i686 ve x86-64 mimarileri için tasarlanmış bir işletim sistemidir. Arch anlık görüntüleri ve Debian geliştirme sürümü temellidir. Genel Linux çekirdeği yerine GNU işletim sistemi bileşenlerini ve Linux-libre çekirdeğini içerir. Hyperbola GNU/Linux-libre, Özgür Yazılım Vakfı tarafından Ücretsiz Sistem Dağıtım Yönergeleri kıstaslarını karşıladığı için tamamen özgür bir işletim sistemi olarak listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Devuan</span>

Devuan, systemd yerine sysvinit, runit veya OpenRC kullanan Debian Linux dağıtımının bir çatalıdır. Devuan, systemd gibi projeler tarafından "kilitlenmeyi" önlemeyi amaçlar ve Linux'u diğer Unix sistemlerinden ayırmaktan kaçınmak için diğer init sistemleriyle uyumluluğu korumayı hedefler.

<span class="mw-page-title-main">Void Linux</span>

Void Linux, sıfırdan tasarlanan ve uygulanan X Binary Package System (XBPS) paket yöneticisini ve "runit init" sistemini kullanan bağımsız bir Linux dağıtımıdır. İkili çekirdek blobları hariç, temel kurulum tamamen özgür yazılımdan oluşur ancak kullanıcılar özel yazılım yüklemek için özgür olmayan resmi bir depoya erişebilir.

Alpine Linux, küçük, basit ve güvenli olacak şekilde tasarlanmış bir Linux dağıtımıdır. Diğer Linux dağıtımlarının çoğundan farklı olarak, Alpine daha yaygın olarak kullanılan glibc, GNU Core Utilities ve systemd yerine musl, BusyBox ve OpenRC kullanır.

<span class="mw-page-title-main">FontForge</span>

FontForge, birçok yaygın yazı tipi formatını destekleyen bir FOSS yazı tipi düzenleyicisidir. 2012 yılına kadar esas olarak George Williams tarafından geliştirilen FontForge ücretsiz bir yazılımdır ve GNU Genel Kamu Lisansı Sürüm 3 ile 3 maddelik BSD lisansının bir karışımı altında piyasaya sürülmüştür. Linux, Windows ve macOS dahil olmak üzere işletim sistemleri için mevcuttur ve 12 dilde yerelleştirilmiştir.