İçeriğe atla

Arthur B. McDonald

Arthur Bruce McDonald
Arthur B. McDonald 2015 yılı Kasım ayı Stockholm'de
Doğum29 Ağustos 1943
Sydney, Yeni İskoçya, Kanada
MilliyetKanada Kanadalı
EğitimDalhousie Üniversitesi
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü
ÖdüllerBenjamin Franklin Madalyası (2007)
Henry Marshall Tory Madalyası (2011)
Nobel Fizik Ödülü (2015)
Temel Fizikte Çığır Açan Ödül (2016)
Kariyeri
DalıAstrofizik
Çalıştığı kurumlarPrinceton Üniversitesi
Queen's Üniversitesi
TezExcitation energies and decay properties of T = 3/2 states in 17O, 17F and 21Na. (1970)
Doktora
danışmanı		William Fowler

Arthur Bruce McDonald (d. 29 Ağustos 1943), Kanadalı astrofizikçi. McDonald Sudbury Nötrino Gözlemevi Enstitüsü direktörü ve Kingston, Ontario'da bulunan Queen Üniversitesi'nde parçacık astrofiziği dalında Gordon ve Patricia Gray Kürsüsü başkanıdır. Japon fizikçi Takaaki Kajita ile ortaklaşa 2015 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür.[]

Biyografi

McDonald 29 Ağustos 1943 yılında Sydney, Nova Scotia' da doğdu. 1956 yılında Dalhouse Üniversitesi'nin fizik bölümünden mezun oldu. 1969 yılında Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nde doktorasını tamamladı.

McDonald Ottawa’nın kuzeybatısındaki Chalk River Nükleer Laboratuvar’ında 1970'ten 1982’ye kadar araştırma görevlisi olarak çalıştı. 1982-1989 yılları arasında Princeton Üniversitesi’nde profesörlük yaptı. Buradan ayrılıp Queen’s Üniversitesinde Perimeter Institute for Theoretical Physics bölümünde yönetim kurulu üyesi oldu ve günümüzde de çalışmaya devam etmektedir.

Araştırmaları

Fizikçiler nötrinoların kütlesinin olup olmadığını bir süredir araştırmaktadırlar. 1960’ların sonlarında yapılan deneylerde nötrinoların kütlesinin olabileceğinin fikrine vardılar. Güneşin teorik modeli nötrinoların şaşırtıcı sayılarda olması gerektiğini gösteriyordu. Dünya üzerindeki nötrino detektörleri beklenilen sayının altında ölçümler yapıyordu. Çünkü nötronlar üç şekilde geliyordu (electron, müon ve tau nötrinolar),ve solar nötrino detektörleri sadece elektron nötrinolarına karşı hassastı. Yıllarca tercih edilen açıklama, “kayıp” nötrinoların detektörlerin algılamayacağı çeşitlere dönüştüğü ya da titreştiği kanısı üzerineydi.Eğer bir nötrino titreşiyor ise kuantum mekaniği kurallarına göre kütleye sahip olmaları gerekiyordu.

Ağustos 2001 yılında, Mcdonald liderliğinde Sudbury nötrino Gözlemevi ile yapılan çalışmada Güneş'ten gelen nötrinoların titreşerek müon ve tau nörünolara dönüştüğünü gözlemlediler. SNG bu raporu 13 Ağustos 2001 yılında yayınladı. Rapor çok önemli bir sonuç olarak görüldü.2007 yılında Benjamin Franklin madalyasının alıcı oldu.2015 yılında nötrinoların titreştiği keşfi ve kütleleri olduğunun gösterimi ile Nobel fizik ödülünü kazandı.[]

İlgili Araştırma Makaleleri

Tau; tau leptonu, tau parçacığı veya tauon olarak adlandırılır. Tau negatif yüklü, elektron benzeri bir temel parçacıktır. Yarım spinlidir. Elektron, müon ve üç nötrinolara birlikte tau lepton kategorisindedir. Tau da tüm parçacıklar gibi, bir antimadde karşılığına sahiptir; Tau'nun bu durumuna "antitau" denir..

Lepton, temel parçacıklardan birisidir ve maddenin yapı taşıdır. En çok bilinen lepton, atomda bulunarak atomun kimyasal özelliklerini belirleyerek neredeyse tüm kimyayı oluşturan elektrondur. İki temel lepton sınıfı vardır: yüklü leptonlar ve nötr leptonlar. Yüklü leptonlar diğer parçacıklarla birleşerek atom ya da pozitronyum gibi bileşik parçacıklar meydana getirirken nötrinolar diğer parçacıklarla etkileşime girmezler ve bu sebepten algılanmaları çok zordur.

<span class="mw-page-title-main">James Franck</span> Alman fizikçi (1882 – 1964)

James Franck, Hamburg doğumlu, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü kazanmış bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Wilson</span>

Kenneth Geddes Wilson, Amerikalı teorik fizikçidir. 1982'de maddede ikinci mertebeden faz geçişleri konusunda, komşu moleküllere olan etkisini de hesaba katan bir teori geliştirdiği için Nobel Fizik Ödülüne layık görüldü. Diğer bir önemli çalışması da Kuvantum alan kuramında kullanılan renormalizasyon grupları tekniğini ve felsefesini geliştirmiş olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nötrino</span> atom altı ya da temel parçacıklardan biri

Nötrino, ışık hızına yakın hıza sahip olan, elektriksel yükü sıfır olan ve maddelerin içinden neredeyse hiç etkileşmeden geçebilen temel parçacıklardandır. Bu özellikleri nötrinoların algılanmasını oldukça zorlaştırmaktadır. Nötrinoların çok küçük, ancak sıfır olmayan durgun kütleleri vardır. Yunan alfabesindeki ν (nü) ile gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Martin Perl</span>

Martin Lewis Perl, keşfini gerçekleştirdiği Tau leptonu ile 1995 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmış olan Amerikalı fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Bertram Brockhouse</span> Kanadalı Fizikçi

Bertram Neville Brockhouse, Kanadalı fizikçi. "Nötron spektroskopisinin" özellikle de "Yoğun madde çalışmalarında kullanılan nötron saçılımı tekniklerinin" geliştirilmesine öncü nitelikte katkıları için için 1994 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Frederick Reines</span> Amerikalı fizikçi (1918 – 1998)

Frederick Reines, Amerikalı fizikçi. Yaptığı nötrino deneyi ile 1995 yılında Nobel Fizik Ödülü almaya layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Carlo Rubbia</span> İtalyan fizikçi

Carlo Rubbia, İtalyan Cumhuriyeti Liyakat Nişanı, CERN'de W ve Z parçacıklarının keşfindeki büyük katkılarından dolayı 1984 Nobel Fizik Ödülünü, Simon van der Meer ile paylaşan İtalyan parçacık fizikçisi ve mucit.

<span class="mw-page-title-main">Leon Lederman</span> Amerikan matematikçi ve fizikçi (1922–2018)

Leon Max Lederman Amerikalı fizikçi. Martin Lewis Perl ile birlikte kuarklar ve leptonlar üzerine yaptıkları araştırmalarla 1982 yılında fizik dalında Wolf Ödülü'ne, Melvin Schwartz ve Jack Steinberger ile birlikte nötrinolar üzerine yaptıkları araştırmalarla da 1988 yılında Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü. Batavia, Illinois'deki Fermilab'ın fahri müdürüdür. 1986 yılında Aurora, Illinois'de Illinois Mathematics and Science Academy'i kurdu ve 1998'e kadar burada çalıştı.

Melvin Schwartz, Amerikalı fizikçi. 1988 yılında arkadaşları Leon Max Lederman ve Jack Steinberger ile birlikte nötrinolar üzerine yaptıkları çalışmalar ile Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Jack Steinberger</span> Amerikalı fizikçi ve Nobel fizik ödülü sahibi

Jack Steinberger veya gerçek ismiyle Hans Jakob Steinberger, Amerikalı Nobel fizik ödülü sahibi fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Subrahmanyan Chandrasekhar</span>

Subrahmanyan Chandrasekhar, Hint asıllı Amerikalı astrofizikçi. A. Fowler ile birlikte 1983'te kara deliklerin yüksek kütleli yıldızların evrimlerinin son aşamalarından biri olduğunu matematiksel teori haline getirdiklerinden dolayı Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır. 1930 Nobel Fizik Ödülü sahibi Chandrasekhara Venkata Raman'ın yeğenidir. Chandrasekhar limiti olarak bilinen astrofizik kavramını ortaya atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Val Fitch</span> Amerikalı fizikçi (1923 – 2015)

Val Logsdon Fitch Amerikalı fizikçi.

Lincoln Wolfenstein parçacık fiziği ile ilgilenen Amerikalı bilim insanı. Zayıf kuvvet üzerinde çalışmıştır. Wolfenstein 1923 yılında doğmuş ve 1949 yılında Chicago Üniversitesi'nden doktora derecesini almıştır. 52 yıl boyunca bir öğretim üyesi olarak çalıştığı Carnegie Mellon Üniversitesi'nden 2000 yılında emekli olmuştur. Zaman zaman ders vermeye devam etmektedir.

Sudbury Nötrino Gözlemevi (SNG), Kanada’nın Ontario vilayetinde Sudbury şehrindeki Creighton Madeni’nde bulunan, yerin 2100m altındaki bir nötrino gözlemevidir. Detektör, güneş nötrinolarını geniş bir ağır su haznesiyle olan etkileşimleriyle tespit etmek için tasarlanmış.

Solar nötrino problemi, Dünya etrafında bulunan nötrino sayısı ve Güneş'in iç kısmının modellerine dayalı teorik hesapların arasındaki çelişkiydi. Bu çelişki 1960'ların ortalarında gözlemlendi ve 2002 civarında yeni nötrino fiziği anlayışıyla çözüldü. Bu anlayış parçacık fiziği, standart model ve özellikle nötrino salınımlarında önemli gelişmeler sağlamıştır. Temelde, nötrinoların kütlesi vardır ve türleri, güneşin içinden üretilmesi tahmin edilenden farklı bir türe dönüşebilir ve bu türler o dönemde kullanılan dedektörler tarafından tespit edilemeyebilir.

Nötrino salınımları, üretilen ve belirli bir lepton türü olan bir nötrinonun daha sonradan farklı bir tür olarak ölçülebilmesine denen bir kuantum mekaniği fenomenidir. Uzaya yayılan nötrinoların türleri periyodik olarak değişir.

Süper-Kamiokande Hida, Gifu, Japonya'da kurulmuş bir nötrino gözlemevidir. Bu gözlemevi proton bozunması, güneş ve atmosfer nötrinolarını incelemek ve Samanyolu'ndaki süpernovalara gözcülük etmek için kurulmuştur.

Borexino, düşük enerjili (alt-MeV) güneş nötrinolarını incelemek için oluşturulmuş bir parçacık fiziği deneyidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.