İçeriğe atla

Artemis 1

Artemis 1
Artemis 1, LC-39B'den fırlatılıyor.
İsimler
  • Artemis I (resmi)
  • Exploration Mission-1 (EM-1) (eski)
Görev türüMürettebatsız ay yörüngesi test uçuşu
UygulayıcıNASA
COSPAR kimliği2022-156A Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.54257
Web sitesinasa.gov/artemis-1
Görev süresi
  • 25 gün, 10 saat, 55 dakika, 50 saniye (gayri resmi)[1][2]
  • 25 gün, 10 saat ve 52 dakika (gerçekleşen)
Katedilen mesafe2,1 milyon kilometre (1,3 milyon mil)
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracıOrion CM-002
Uzay aracı tipiOrion MPCV
Üretici
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi16 Kasım 2022, 06:47:44 UTC[3]
RoketSpace Launch System, Blok 1
Fırlatma yeriKennedy Space Center, LC-39B
Görev sonu
KurtaranUSS Portland[5]
İniş tarihi11 Aralık 2022, 17:40:30 UTC (20:40:30 TSİ)[2]
İniş yeriBüyük Okyanus, Baja California açıkları[4]
Yörünge parametreleri
Referans sistemiAy merkezli
RejimUzak ters yön yörünge
Süre14 gün
Ay uçuşu
Uzay aracı bileşeniOrion
En yakın yaklaşım21 Kasım 2022, 12:57 UTC[6]
Ay yörünge aracı
Uzay aracı bileşeniOrion
Yörüngeye yerleşme25 Kasım 2022, 21:52 UTC[7]
Yörüngeden ayrılma1 Aralık 2022, 21:53 UTC[8]
Ay uçuşu
Uzay aracı bileşeniOrion
En yakın yaklaşım5 Aralık 2022, 16:43 UTC

Artemis 1 görev logosu
Artemis programı
 

Artemis 1 (resmî olarak Artemis I), Artemis Programı'ndaki devam eden ilk uzay uçuşu olan mürettebatsız bir Ay yörüngesi görevidir. Orion uzay aracı ve Space Launch System fırlatma roketinin ilk entegre uçuş testidir.[9] Artemis 1, 16 Kasım 2022'de 06:47:44 UTC'de Kennedy Uzay Merkezi'nden başarıyla fırlatıldı.[3][10][11] Görevin ana amacı, Ay'daki insan varlığının yeniden tesis edilmesi, Mars da dahil olmak üzere gelecekteki keşifler için gerekli teknolojileri ve iş yaklaşımlarını görmek ve bilimsel çalışmaları sürdürmeyi amaçlayan sonraki Artemis görevlerinde kullanılmak üzere Orion uzay aracını, özellikle de ısı kalkanını test etmektir.[12]

Eskiden Exploration Mission-1 (EM-1) olarak bilinen görev,[13] Artemis Programı'nın tanıtılmasının ardından yeniden adlandırıldı. Fırlatma, Kennedy Uzay Merkezi'ndeki Kalkış Kompleksi 39B'den (LC-39B) gerçekleştirildi. Orion uzay aracı, 6 gün boyunca Ay'ın etrafında uzak ters yön yörüngede kalacak ve görev süresi toplam 26 ila 42 gün arasında olacak.[9]

Görev profili

Görevin animasyonlaştırılmış sürümü.
Artemis 1 görevinin özeti.

Artemis 1, Space Launch System'ın Blok 1 çeşidini kullanacak. Blok 1, kalkışta 8,8 milyon poundluk bir kuvvetle (39.000 kN) itme üreten beş bölümlü katı roket iticileri kullanacak.

Yörüngeye girdikten sonra ICPS, Orion uzay aracını ve 13 CubeSat'ı Ay'a götürecek olan bir ay ötesi görev yapılacak.

Görev zaman çizelgesi[1]
Tarih Zaman (UTC) Olay
Fırlatma
16 Kasım 06:47:44 Ateşleme
06:49:56 Katı roket hız kazandırıcı ayrıldı
06:50:55 Hizmet modülü kaportası atıldı
06:51:00 Fırlatma iptal sistemi atıldı
06:55:47 Çekirdek kademesi ana motor kapatıldı
06:55:59 Çekirdek kademesi ve ICPS ayrıldı
07:05:53 – 07:17:53 Orion güneş panelinin açılması
07:40:40 – 07:41:02 Yerberi yükselme manevrası
08:17:11 – 08:35:11 Ay doğrultusuna giriş (TLI) ateşlemesi
08:45:20 Orion/ICPS ayrıldı
08:46:42 Üst kademe ayrılma ateşlemesi
10:09:20 ICPS yerleştirme ateşlemesi
Ay'a varış noktası
16 Kasım 14:35:15 İlk yörünge düzeltme ateşlemesi
17–20 Kasım Varış seyrüsefer aşaması
21 Kasım 12:44 Motor tahrikli uçuş ateşlemesi[6]
Ay yörüngesi
21–24 Kasım Uzak ters yön yörüngeye geçiş (DRO)
25-30 Kasım Uzak ters yön yörüngede (DRO)
1 Aralık 21:53 Ters yön yörünge ayrılma ateşlemesi[8]
1–4 Aralık Ters yön yörüngeden çıkış
Dünya'ya dönüş
5 Aralık 16:43 Geri dönüş için motor tahrikli uçuş
5–11 Aralık Geri dönüş
11 Aralık 17:40:30 Denize iniş
Artemis I'in Animasyonu
Dünya'nın etrafında
Ay ile "dönüş çerçevesi"
      Dünya ·       Artemis I ·       Ay

Kaynakça

  1. ^ a b "Artemis 1 Press Kit" (PDF). 29 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022. 
  2. ^ a b "NASA Prepares Rocket, Spacecraft Ahead of Tropical Storm Nicole, Re-targets Launch". NASA. 8 Kasım 2022. 8 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2022. 
  3. ^ a b Artemis I Launch to the Moon (Official NASA Broadcast) - Nov. 16, 2022 (İngilizce), 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Kasım 2022 
  4. ^ Davis, Jason. "Artemis I launch guide: What to expect". The Planetary Society. 15 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2022. 
  5. ^ "Artemis 1 flight to moon depends on precision rocket firings to pull off a complex trajectory". www.cbsnews.com (İngilizce). 29 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022. 
  6. ^ a b "Artemis I – Flight Day Five: Orion Enters Lunar Sphere of Influence Ahead of Lunar Flyby". NASA. 20 Kasım 2022. 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022. The outbound powered flyby will begin at 7:44 am, with Orion's closest approach to the Moon targeted for 7:57 am,... 
  7. ^ "Artemis I – Flight Day 11: Orion Surpasses Apollo 13 Record Distance from Earth – Artemis". blogs.nasa.gov (İngilizce). 27 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2022. 
  8. ^ a b "Artemis I Flight Day 16 – Orion Successfully Completes Distant Retrograde Departure Burn". NASA. 1 Aralık 2022. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022. 
  9. ^ a b "NASA: Artemis I". NASA. 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2022. 
  10. ^ "NASA Sets Date for Next Launch Attempt for Artemis I Moon Mission – Artemis". blogs.nasa.gov (İngilizce). 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022. 
  11. ^ "NASA Adjusts Dates for Artemis I Cryogenic Demonstration Test and Launch; Progress at Pad Continues – Artemis". blogs.nasa.gov (İngilizce). 12 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2022. 
  12. ^ Dunbar, Brian (23 Temmuz 2019). "What is Artemis?". NASA. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2022. 
  13. ^ Hambleton, Kathryn (20 Şubat 2018). "Artemis I Overview". NASA. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Luna programı</span>

Luna programı, zaman zaman Lunik ya da Lunnik olarak telaffuz edilen, Sovyetler Birliği tarafından 1959'dan 1976'ya kadar Ay'a yollanan robotik uzay araçları programıdır. Bu program sayesinde Ay'daki; toprağın kimyasal yapısı, yer çekimi, sıcaklık ve radyasyon miktarı hakkında bilgiler elde edilmiştir. Proje kapsamında, toplamda 24 araç görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">LADEE</span>

Lunar Atmosphere and Dust Environment Explorer NASA'nın Ay araştırması ve teknoloji gösterisi göreviydi. 7 Eylül 2013 tarihinde Orta Atlantik Bölgesel Uzay Üssü'nden bir Minotaur V roketi ile fırlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Orion (uzay aracı)</span>

Orion veya resmi adıyla Orion Çok Amaçlı Mürettebat Aracı NASA'nın çok amaçlı uzay yolculukları için tasarlamakta ve denemekte olduğu yeni nesil mürettebat aracıdır. Amerikan uzay aracının alçak Dünya yörüngesi (LEO) ötesindeki hedeflere dört astronotluk bir ekibi taşıması amaçlanmıştır. Şu anda Uzay Fırlatma Sistemini (SLS) başlatmak için NASA tarafından geliştirilmekte olan Orion, Mars, asteroitler ve insani keşfi kolaylaştırmak ve gerekirse UUİ mürettebatı veya sarf malzemesi almak için tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Takımyıldız Programı</span> NASA’nın 2005-2009 yılları arasında geliştirmiş olduğu bir insanlı uzay yolculuğu programı

Takımyıldız Programı, Amerika Birleşik Devletleri uzay ajansı NASA'nın 2005-2009 yılları arasında geliştirmiş olduğu bir insanlı uzay yolculuğu programıydı. Programın büyük hedefleri arasında Uluslararası Uzay İstasyonu'nun bitirilmesi ve "2020 yılına kadar Ay'a geri dönüş" vardı. En büyük hedefi ise Mars'a ilk insanlı uçuşu gerçekleştirmekti. Bu programın logosu hedeflenen 3 önemli görevi temsil eder: Dünya, Ay ve son olarak Mars. Mars görevinde kullanılacak itici roketlere Ares ismi verilmiştir. Bu programın teknolojik hedefleri, alçak Dünya yörüngesi ötesinde astronotların tecrübe edinmesi ve diğer gezegenlerde sürekli insan varlığını sağlamak için gerekli teknolojilerin geliştirilmesini içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Space Launch System</span>

Space Launch System (SLS), NASA tarafından geliştirilen tek kullanımlık aşırı ağır yük fırlatma aracıdır. SLS, 2022 itibarıyla operasyonel hizmetteki herhangi bir roketten daha fazla yük taşıma kapasitesine ve aynı zamanda daha fazla havalanma itiş gücüne sahiptir. Artemis aya iniş programının ana fırlatma aracı olan SLS, mürettebatlı Orion uzay aracını ay ötesi yörüngeye fırlatmak için tasarlanmıştır. İlk mürettebatsız görev olan Artemis 1, 16 Kasım 2022'de fırlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kaguya</span>

Kaguya (Japonca: かぐや) veya resmi adıyla SELENE (Selenological and Engineering Explorer), Hiten sondasından sonra Japonya'nın ikinci Ay yörünge aracıydı. Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü (ISAS) ve Japonya Ulusal Uzay Geliştirme Ajansı (NASDA) tarafından üretilen uzay aracı, 14 Eylül 2007 tarihinde Tanegashima Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Bir yıl sekiz ay boyunca başarılı bir şekilde Ay yörüngesinde döndükten sonra, 10 Haziran 2009'da Gill kraterinin yakınında Ay yüzeyine çarpması talimatı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 2</span>

Chang'e 2, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ilk aşamasının bir parçası olup 2007'de fırlatılan Chang'e 1'in devamıdır. Chang'e 2'nin tasarımında Chang'e 1 ile benzerlik göstermesine karşın, daha gelişmiş bir yerleşik kamera da dahil olmak üzere bazı teknik yenilikler yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 4</span>

Chang'e 4 ilk defa Ay'ın Uzak Tarafı'na yumuşak iniş yapan Çin Ay Keşif Programı görevi. Robotik iniş takımı ve keşif aracı 7 Aralık 2018'de fırlatıldı. 3 Ocak 2019'da Ay'a iniş yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Artemis Programı</span> Ay ve Marsta insan keşfine olanak sağlayacak üç aşamadan oluşan uzay programı

Artemis Programı ya da Artemis görevi, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) liderliğinde, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ve Kanada Uzay Ajansı (CSA) gibi uluslararası ortaklar tarafından yönetilen bir robotik ve insanlı Ay keşif programıdır. Projenin amacı "ilk kadın ve sıradaki erkeği" Ay'ın güney kutbuna indirmek olarak ifade ediliyor. Projenin ismini aldığı Artemis, Yunan mitolojisinde tanrı Apollon'un ikiz kız kardeşi ve ay tanrıçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">RL10</span>

RL10, itici gazlar olan kriyojenik sıvı hidrojen ve sıvı oksijen yakan, Aerojet Rocketdyne tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nde inşa edilen sıvı yakıtlı kriyojenik bir roket motorudur. Modern versiyonlar vakumda motor başına 110 kilonewton (25.000 lbf) kadar itme gücü sağlar. Atlas V'in Centaur üst fazı ve Delta IV'ün DCSS'si için üç RL10 versiyonu üretildi. Uzay Fırlatma Sisteminin Keşif Üst Fazı, OmegA roketinin üst fazı ve Vulcan roketinin Centaur V'i için üç versiyon daha geliştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 5</span>

Chang'e 5,, Çin Ay Keşif Programı'nın beşinci ay keşif görevi ve Çin'in ilk Ay'dan örnek getirme göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Ay Geçidi</span>

Ay Geçidi veya kısaca Geçit, güneş enerjisiyle çalışan bir iletişim merkezi, bilim laboratuvarı, kısa süreli yaşam modülü, keşif araçları ve diğer robotlar için bekletme alanı olarak hizmet vermesi amaçlanan Ay yörüngesinde planlanmış bir uzay istasyonudur. 2024'ten sonra NASA'nın Artemis Programı'ndaki ana odak noktalarından biri olması beklenmektedir. Geçit, Ay'ın güney kutbunun hem robotik hem de mürettebatlı keşfi için hazırlık noktası olarak hizmet verecek ve NASA'nın Mars'a yönelik Derin Uzay Taşımacılığı konsepti için ana durak noktası olacaktır. Daha önce Derin Uzay Geçidi (DSG) olarak bilinen istasyon, NASA'nın 2019 Birleşik Devletler federal bütçesi için 2018 teklifi sırasında Ay Yörünge Platformu Geçidi (LOP-G) olarak yeniden adlandırıldı. Bütçeleme süreci tamamlandığında, Amerikan Kongresi tarafından ön çalışmalar için 332 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır.

<i>dearMoon</i> projesi SpaceX tarafından tasarlanan özel uzay uçuşu

dearMoon projesi, Japon milyarder Yusaku Maezawa tarafından ileri sürülen ve finanse edilen bir ay turizmi ve sanat projesidir. Proje, özel bir uzay uçuşu kapsamında hazırlandı ve Ay çevresinde tek bir yörünge etrafında SpaceX Starship aracılığıyla uçulması planlandı. Yolcular arasında Maezawa, 8 kişi; bir veya iki mürettebat üyesi olacaktır. Projenin duyurusu Eylül 2018'de yapıldı. Uçuşun 2023'ten önce gerçekleşmesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Firefly Aerospace</span>

Firefly Aerospace, Austin, Teksas merkezli, yörüngeye ticari fırlatmalar için fırlatma araçları geliştiren bir Amerikan özel havacılık firmasıdır. Şirket, DADA Holdings tarafından yönetilen 75 milyon dolarlık A Serisi yatırım turunu Mayıs 2021'de tamamladı. Mevcut şirket, eski Firefly Space Systems şirketinin varlıklarının Mart 2017'de EOS Launcher tarafından satın alınmasıyla kuruldu ve daha sonra Firefly Aerospace olarak yeniden adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Artemis 2</span> Ay ve Marsta insan keşfine olanak sağlayacak bir dizi görevin ikinci aşaması

Artemis 2, NASA Artemis programının ikinci planlanmış görevi ve Space Launch System (SLS) ile Eylül 2025'te fırlatılması planlanan Orion uzay aracının ilk planlanmış mürettebatlı görevidir. Mürettebatlı Orion uzay aracı, Ay'a bir uçuş gerçekleştirecek ve ardından Dünya'ya geri dönerek, 1972'deki Apollo 17 görevinden bu yana alçak Dünya yörüngesinin ötesine seyahat edecek ilk mürettebatlı uzay aracı olacak.

<span class="mw-page-title-main">Surveyor programı</span> Aya robotik sondalar gönderen 1960ların NASA programı

Surveyor programı, Haziran 1966'dan Ocak 1968'e kadar Ay'ın yüzeyine yedi robotik uzay aracı göndermiş olan bir NASA programıydı. Programın temel amacı, Ay'a yapılacak yumuşak inişlerin uygulanabilirliğini göstermekti. Surveyor aracı, dünya dışı bir cisme yumuşak iniş yapan ilk Amerikan uzay aracı olmuştur. Görevler, aracın 63 ila 65 saat sürecek olan bir çarpışma yörüngesinde doğrudan Ay'a gitmesini gerektiriyordu ve yumuşak iniş için üç dakikadan biraz fazla süren bir yavaşlama ile sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Lunar Flashlight</span>

Lunar Flashlight, gelecekte robotlar veya insanlar tarafından kullanılmak üzere Ay'daki su buzu çökellerini araştırmak, yerlerini saptamak, boyutunu ve bileşimini tahmin etmek için geliştirilen düşük maliyetli bir CubeSat Ay yörünge görevidir.

Bu, Güneş Sistemi'nin keşfine odaklanması planlanan uzay araçlarının, uzay aracının fırlatılma tarihine göre sıralanmış bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ay görevleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Ay'ın insan tarafından keşfedilmesinin bir parçası olarak, Dünya'nın doğal uydusunu incelemek amacıyla çok sayıda uzay görevi gerçekleştirildi. Ay'a inişlerden Sovyetler Birliği'nin Luna 2'si, yüzeyine başarıyla ulaşan ilk uzay aracıydı ve 13 Eylül 1959'da kasıtlı olarak Ay'a çarpmıştı. 1966'da Luna 9, kontrollü yumuşak iniş gerçekleştiren ilk uzay aracı olurken, Luna 10 yörüngeye giren Luna 10 yörüngeye giren ilk görev olurken, 1968'de Zond 5 yaşam formlarını (kaplumbağaları) Ay'ın yakınına taşıyan ilk görev oldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.