İçeriğe atla

Artah

Artah (Arapçaأرتاح; günümüzde Reyhanlı)[1][2] Antakya'nın 40 kilometre (25 mi) doğu-kuzeydoğusunda, Antakya'dan Halep'e devam eden Roma yolu üzerindeki Demir Köprü'nün doğusunda yer alan bir Orta Çağ kasabası ve kalesiydi.

Birinci Haçlı Seferi sırasında, Artah dahil önemli bazı kalelerin ele geçirilmesi Haçlıların Antakya Kuşatması anahtar öneme sahipti. Raoul de Caen, Gesta Tancredi adlı çalışmasında Artah'ı "Antakya'nın kalkanı" olarak tarif eder, Godefroy de Bouillon, Artah düşman elindeyken Antakya'ya saldıramayacağını biliyordu. Marata'dan, Flandre Kontu II. Robert yönetimindeki bir müfreze, Artah'ı ele geçirmek için Ekim 1098'de güneybatıya gitti. Robert'ın gücü 1000 silahlı adamdı. Görevleri, orada bulunan İslami garnizonu yenen Ermeni Hristiyan nüfusa yardım etmekti.

Antakya'nın ele geçirilmesinden sonra, savaşın çoğunu yöneten I. Boemondo, Bizans İmparatorluğu ile olan ihtilafının altını çizen ve Yunan Ortodoks Antakya Kilisesi ile Latin Kilisesi arasında bir bölünmeye neden olan harekette bulundu. Antakya'nın Doğu Ortodoks Patriği V. İoannis, kovuldu ve Katolik hükümdarı yakın zamanda Artah Piskoposu olarak atanan Bernard'ı onun yerine atadı.

Haçlı seferleri sırasında, Artah'da iki büyük muharebe gerçekleşmiştir. İlk muharebe 1105 yılında Tancred ile Suriye Selçuklu meliki Rıdvan arasında gerçekleşti ve Haçlıların zaferi ile sonuçlandı. İkincisi ya da Harim Muharebesi 1164 yılında gerçekleşti ve Latinler Nûreddin Mahmud Zengî karşısında ağır bir mağlubiyet aldılar.

Kaynakça

Özel
  1. ^ Aubrey Dax; St. Albert (of Aachen) (2007). Albert of Aachen: Historia Ierosolimitana, History of the Journey to Jerusalem. Clarendon Press. s. 183. ISBN 9780199204861. 
  2. ^ T.A. Sinclair (1990). Eastern Turkey: An Architectural & Archaeological Survey, Volume IV, Band 4. Pindar Press. s. 338. ISBN 9781904597797. 
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Urfa Kontluğu</span>

Urfa Kontluğu veya Edessa Kontluğu, Birinci Haçlı seferi sonucu 12. yüzyılda Urfa şehri ve civarında Haçlılar tarafından kurulmuş bir devlettir. Kurucusu, daha sonra Kudüs kralı olacak olan I. Baudouin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Antakya Prensliği</span> 1098-1268 arası Levanttaki Haçlı devleti

Antakya Prensliği, Birinci Haçlı seferi sonrasında Antakya kenti civarında Haçlılar tarafından kurulmuş bir devletti.

Harran Muharebesi, 7 Mayıs 1104 tarihinde Selçuklu emirleri ile Haçlı devletleri Antakya Prensliği ve Urfa Kontluğu arasında 12. yüzyılda Harran'in hemen güneyinde Rakka'da yapılan bir muharebe. Birinci Haçlı seferi sonucunda yeni kurulan iki Haçlı devletine karşı yapılan ilk büyük muharebedir ve Haçlı orduları büyük bir yenilgiye uğratılmıştır. İki önemli Haçlı komutanı da Selçuklu Hanedanına esir düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">I. Boemondo</span> Fransız asker (1054-1111)

I. Boemondo Norman asilzade, Taranto ve Antakya prensi.

Dukak veya Ebu Nasır Şemsulmülk Dukak 1095-1104 yılları arasında Suriye Selçuklu Devleti Şam Meliki.

Sir James Cochran Stevenson Runciman CH, Steven Runciman olarak tanınır. Orta Çağ ile ilgili çalışmaları bilinen Britanyalı tarihçi. En tanınmış eseri, üç ciltlik Haçlıların Tarihi 'dir (1951–54). 1940'lı yıllarda İstanbul Üniversitesi'nde Bizans sanatı ve tarihi dersleri vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tancred (Celile prensi)</span> Celile Prensi

Tancred , Birinci Haçlı Seferi'nin Norman lideri, sonra Celile Prensi ve Antakya Prensliği naipliği yapmıştır. Antakya Prensi I. Boemondo ' nun yeğenidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Baudouin</span>

II. Baudouin Bourglu (diğer adı Baudouin Bourglu veya Baudouin Bourcqlu. Doğumda: Baudouin de Rethel., 1100-1118 yılları arasında ikinci Edessa kontu ve 1118 - 21 Ağustos 1131 yılları arasında Kudüs Kralı.

<span class="mw-page-title-main">Aşkelon Muharebesi</span> Aşkelon kalesi yanında 12 Ağustos 1099da yapılan muharebe

Aşkelon Muharebesi, Filistin Akdeniz sahilinde bulunan Aşkelon Kalesi yanında 12 Ağustos 1099'da yapılan muharebe. 1099'da Haçlıların Kudüs Kuşatması sonucu Kudüs'ü ele geçirip Haçlılar Kudüs Krallığı kurduktan sonra bu yeni devletin güneybatı sınırlarının güvenliğini sağlamak için yapılan ve çok kere Birinci Haçlı Seferi'nin son muharebesi olduğu olarak kabul edilen Haçlılar Kudüs Krallığı kralı seçilen Godfrey de Bouillon komutasındaki bir Haçlılar ordusu ile Fatımiler Veziri El-Efdâl Şehinşâh komutasındaki nispeten daha güçlü olan Fatımiler ordusu arasında yapılan bir muharebe. Haçlılar ordusu galip gelmiş Fatimiler ordusu büyük zayiat vererek mağlup olmuştur.

Devol Antlaşması, Birinci Haçlı Seferi'nin ardından Antakya Prensi I. Boemondo ile Bizans İmparatoru I. Aleksios arasında 1108'de imzalanan antlaşmadır. Antlaşma, günümüzde Devol olarak bilinen Bizans kalesi Diabolis'te imzalandığından ötürü bu adla anılmaktadır. Antlaşma, Antakya Prensliği'ni Bizans İmparatorluğu'nun vasal devleti yapmaya yöneliktir.

Artah Muharebesi 1105 yılında Haçlılar ile Selçuklular arasında Antakya yakınlarında Artah'da gerçekleşen çatışmadır. Türklere Suriye Selçuklu meliki Rıdvan komuta ederken Haçlılara Antakya Prensliği naibi Tancred komuta ediyordu. Muharebe, Haçlıların zaferi ile sonuçlanmış ve Haçlıların Halep'i tehdit etmeye başlamışlardır.

Eudes de Deuil ya da Odo, Odon(1110 - 18 Nisan 1162), Fransız Benediktin bir keşiş, tarihçi ve İkinci Haçlı Seferi (1147-1149) katılımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Ager Sanguinis Muharebesi</span>

Ager Sanguinis Muharebesi, Kanlı Meydan Muharebesi veya Sarmada Muharebesi olarak bilinir. 28 Haziran 1119'da Antakya Haçlı Kontluğu ordusu ile Artuklular arasında gerçekleşen muharebedir. Necmeddin İlgazi liderliğindeki Artuklular, Roger de Salerno'nun ordusunu imha ederek kesin bir zafere ulaştılar. Kuzey Suriye'de Haçlı Kontlukları ile Müslüman Devletler arasında hakimiyet mücadelesi vardı. Özellikle Halep'e hakim olmak Haçlıların en önemli stratejik hedefiydi. Halep meliki Rıdvan'ın 1113'te ölümüyle kısa süreli bir barış dönemi yaşandı. Fakat taraflar kısa süre sonra tekrar mücadeleye başladı. Roger de Salerno, Azez'i alarak Halep'i savunmasız bıraktı. İlgazi'de ona karşı harekete geçti. Roger Antakya Patriği Valenceli Bernard ile birlikte Reyhanlı'dan yola çıktı. Patrik ilerlememesini tavsiye etti. Reyhanlı (Artah) müstahkem bir kale olduğundan savunulması kolay olur diye tavsiyede bulundu. Ayrıca Kudüs Kontluğundan yardım istemesini ve onların kuvvetlerinin gelmesini tavsiye etti. Fakat Roger onların gelmesini beklemeden harekete geçti. Roger ordugahını Reyhanlı'nın 20 kilometre (12 mi) uzağında Sarmada geçidinde kurdu. İlgazi önce Atarib kalesine bir miktar kuvvet gönderdi. Roger'da onu karşılamak için bir kısım birliğini yolladı. Sarp ve kaçış yolları kapalı bir yerde ordusu ikiye bölünmüş şekilde baskına uğrayan Haçlı ordusu hemen hemen imha oldu.

<span class="mw-page-title-main">Falkenbergli Hugh</span>

Fauquemberguesli Hugh, diğer bilinen isimleriyle St Omerli Hugh ya da Falchenbergli Hugh 1101'den ölümüne kadar Celile Kontu. Birinci Haçlı Seferine katılmadan önce Fauquembergues lorduydu. Kudüs Kralı Baudouin, Tancred'in gönüllü tahttan vazgeçmesi sonucu Celile Kontluğunu kendisine verdi. Hugh Baudouin'e Fatimilere karşı mücadelesinde yardım etti ve Selçuklu bölgelerine akınlar yaptı. Toron ve Chastel Neuf kalelerini inşa etti. Şam Atabeği Tuğtekinle girdiği savaşta öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Celile Kontluğu</span>

Celile Kontluğu veya Celile Prinkepsliği, Kudüs Haçlı Krallığı'nın dört büyük fiefinden biriydi. Kontluğun doğrudan varlıkları, Celile'de Taberiye etrafında düzgün bir şekilde yerleşmişti, ancak tüm vassalleriyle, lordluk tüm Celile'yi ve güney Fenike'yi kapsıyordu. Beyrut, Nasıra ve Hayfa lordlukları Celile'nin vassallarıydı. Prenslik, en azından ismen, 1099 yılında Tancred'e Godfrey de Bouillon tarafından Taberiye, Hayfa, Bethsan verildiğinde kuruldu. Fakat 1101'de Boudouin Hayfa'yı Geldemar Carpenel'a vererek Tancred'in gücünü kısıtladı ve Tancred Antakya Kontluğuna vekalet etmeye zorlandı. Kontluk 1187 yılında Selahaddin Eyyubi tarafından ortadan kaldırıldı. Fakat Baronların Haçlı Seferi sonrasında bazı toprakları kısmen de olsa tekrar kazanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Arsuf Kuşatması</span>

Arsuf Kuşatması, 1099'da Birinci Haçlı Seferi'nden hemen sonra gerçekleşmiştir. Şehir önceden kararlaştırılan haracı ödemeyince Godefroy de Bouillon tarafından kuşatılmıştır. Şehri ele geçirme girişimi, gemi yokluğu yüzünden başarısız olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Robert (Flandre kontu)</span> Flandre kontu

Robert II, 1093'ten 1111'e kadar Flandre Kontudur. Birinci Haçlı Seferi'ndeki kahramanlıklarından sonra Kudüslü Robert veya Haçlı Robert olarak tanınmıştır.

Riccardo di Salerno, Birinci Haçlı Seferi'ne katılmıştır, 1104'ten 1108'e kadar Urfa Kontluğu valisiydi. Riccardo d'Altavilla'nın kuzenidir.

Aix (-la-Chapelle) Albert veya Aachen'li Albert ; Latince: Albericus Aquensis; fl. y. 1100) Birinci Haçlı Seferi ve erken Kudüs Krallığı tarihçisidir. 11. yüzyılın sonlarında doğdu ve daha sonra Aachen kilisesinde kanon (rahip) ve custos (koruyucu) oldu.

Antakya Emirliği, 11. yüzyılda Büyük Selçuklu Devleti’ne bağlı olarak Antakya şehrini yöneten bir Türk emirliğidir. Antakya Emirliği'nin kurucusu ve ilk emiri, Melikşah’ın gulam askeri olan Yağı-Sayan’dır. Yağı-Sayan, Melikşah'ın Suriye seferine katıldıktan sonra, 1087 yılında Antakya'yı ikta arazisi olarak aldı ve Antakya Emiri unvanını taşıdı.