İçeriğe atla

Arslan Argun

Arslan Argun'un Babası Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan'dır. Ahbârüd Devleti's Selçukıyye'de 1066 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan'ın Cend'deki dedesi Selçuk Bey'in mezarını ziyarete gittiğinde oğlu Arslan Argun'a Harezm melikliğini verdiğini anlatılır. Lakin Arslan Argun'un 1097 yılında 26 yaşında öldüğünü düşünürsek Arslan Argun 1071 yılında doğmuştur. Bu yoldan gidersek 1066 yılında Alparslan'ın Harezm melik olarak atadığı evladı en büyük oğlu Ayaz'dır. Çünkü Ayaz 1066 yılında yapılan sefere refakat etmiştir.

Arslan Argun önemli yerlere melik atanmamıştı. Arslan Argun'un ağabeyleri Tutuş Suriye'ye, Şihabüddevle Tekiş ise Belh'e melik olarak atanmıştı. Arslan Argun'un ağabeyleri Tutuş ve Tekiş getirisi yüksek yerlere atanırken Arslan Argun Hamedan ve Save'ye atanmıştı. 1092 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah yanına kardeşi Arslan Argun'u da alarak Bağdat'a gitmişti. Bir süre sonra Sultan Melikşah Bağdat'da ölmüş, Arslan Argun yanına 7 memlükü (Esir veya köleler arasından seçilip özel eğitimden geçirildikten sonra hükümdarın muhafız birliğine alınan ve zamanla aristokrat bir sınıf oluşturan ücretli askerler.[1]) da alarak Bağdat'dan Hamedan'a gitti.

1092 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah ölünce iç ve dıştaki düşmanlar belli olmuş ve taht kavgaları vuku bulmuştu. Bazı devlet adamlarının kışkırtmalarıyla Arslan Argun Horasan'a gitti; lakin şehre giremedi. Fakat Merv valisi Kudan Arslan Argun'u Merv'e aldı. Arslan Argun önce Nizamülmülk'ün oğlu Fahrülmülk'ün elinden Belh'i aldı. Sonradan Arslan Argun Tirmiz ve Nişabur'a sahip oldu ve Horasan'ın büyük bir bölümünü fethetti. Sonradan Arslan Argun yeğeni Berkyaruk'a haber göndererek Nişabur hariç Çağrı Bey'in tüm topraklarını kendisine verilmesi ve bunun karşılığında Berkyaruk'u tanıyacağını ve Berkyaruk'a vergi ödeyeceğini söyledi.Berkyaruk kardeşi Mahmud ve amcası Tutuş'la uğraştığı için Arslan Argun'a cevap vermedi. Berkyaruk Arslan Argun'a cevap vermeyerek Arslan Argun'un teklifini kabul etmiş oldu.

1095 yılında Berkyaruk amcası Tutuş'u Rey Savaşı'nda yendi. Berkyaruk Arslan Argun'u da bertaraf etmek için bir diğer amcası Böri Bars'ı gönderdi. Böri Bars'ın yanında tecrübeli emirlerden Yağız ve Altuntaş, ayrıcana da Türkmenler üzerinde nüfus sahibi olan oğlu Mesud'u da getirmişti. Böri Bars yapılan savaşta Arslan Argun'u yendi. Arslan Argun Belh'e çekildi. Savaş sonrası Altuntaş kıskançlıktan Mesud'u öldürdü. Böri Bars oğlu Mesud'un ölümüne oldukça üzülmüştü. Bori Bars Herat'tayken Arslan Argun Belh'den Merv'e geldi ve Merv'e girerek halkın çoğunu öldürerek surları yıktı. Haberi alan Bori Bars Merv üzerine hareket ettiysede yenilerek esir edildi. Arslan Argun kardeşi Bori Bars'ı bir süre Tirmiz kalesinde hapsettikten sonra öldürdü (1095).

Bori Bars'ın Arslan Argun tarafından öldürüldüğü haberini alan Berkyaruk 1097 yılında kardeşi Sencer'i Arslan Argun üzerine gönderdi. Lakin Sencer Horasan'a ulaşmadan Arslan Argun bir kölesi tarafından öldürüldü (1097). Arslan Argun'u öldüren köle kendisine sorulan bir soruda Arslan Argun'un halka zulmettiğini ve halkı zulümden kurtarmak için Arslan Argun'u öldürdüğünü söylemiştir. Kölenin sözünü kaynaklar desteklemektedir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "MEMLÜK - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 29 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Suriye Selçukluları</span> 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devleti

Suriye Selçukluları, 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">I. Mahmud (Büyük Selçuklu sultanı)</span> Büyük Selçuklu Sultanı

I. Mahmud, beş yaşında iken 1092-1093 döneminde Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı ve 1093-1094'te İsfahan ve Fars bölgesi tâbî hükümdarı ilân edildi.

<span class="mw-page-title-main">Tuğrul</span> Büyük Selçuklu Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

Tuğrul Bey veya Toğrül, Tuğril, Toghrïl Beg, I. Tuğrul Tam adı: Rükneddîn Ebû Talîb Muhammed Tuğrul-Bey bin Mikail bin Selçuk) (Arapça: طغرل بك; Farsça: طغرل بیک) Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu ve ilk sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Melikşah (Anadolu Selçuklu sultanı)</span> Anadolu Selçuklu Devleti sultanı

Şahinşah veya Melikşah Anadolu Selçuklu Devleti sultanı (1107-1116). Anadolu Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan'ın büyük oğludur. Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarı olan Melikşah ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Süleyman Şah</span> Türkiye Selçuklu Sultanı

II. Süleyman Şah ya da Rükneddin Süleyman Şah Türkiye Selçuklu Sultanı'dır (1196-1204).

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Sencer</span> Büyük Selçuklu Devleti ve Horasan Selçuklularının 9. ve son sultanı

Ahmed Sencer veya Sultan Sencer ya da Muizzeddin Ahmed Sencer, 1097-1118 tarihleri arası Horasan Selçuklu Sultanı, 1118-1157 döneminde Büyük Selçuklu Sultanı.

<span class="mw-page-title-main">Irak Selçukluları</span>

Irak Selçukluları, Büyük Selçuklu Devleti'nin sekizinci sultanı Sencer'in Oğuzlar tarafından yenilerek esaretinde hastalanarak öldükten sonra İki Irak 'ı yöneten Selçuklular.

<span class="mw-page-title-main">Berkyaruk</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Berkyaruk (Temmuz 1081 - 22 Aralık 1104), Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın oğlu ve 1092-1104 yılları arasında Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Tapar</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Muhammed Tapar ya da Gıyaseddîn Muhammed Tapar Büyük Selçuklu Sultanı ve Melikşah'ın oğlu.

Kürboğa ; Büyük Selçuklu Devleti'nin Musul atabeyi ve deneyimli bir kumandandı. Bazı kaynaklarda "Kerboğa", "Kurboğa", "Gürboğa" olarak da anılmaktadır.

Muizzeddin Melikşah ya da II. Melikşah 6. Büyük Selçuklu Sultanı. Berkyaruk'un oğludur. Babası Berkyaruk 1105'te ölünce daha çocuk iken bir yılı süren Büyük Selçuklu sultanlığına getirildiyse de amcası Muhammed Tapar tarafından sultanlık tahtından indirildi.

I. Tutuş veya Tacüddevle Ebu Said Tutuş Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan'ın oğlu ve birinci Suriye Selçuklu Devleti hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Tekiş</span>

Alâeddin Tekiş 1172 ile 1200 döneminde Harezmşahlar devletinin hükümdarlığını yapmıştır.

Aksungur El-Hacib, tam adıyla Kasım ad-Davla Ebu Said Aksunkur el-Hacib, Aq Sunqur al-Hajib ya da Aksungur el-Hacip, Büyük Selçuklu Devleti altında, Sultan Melikşah saltanat dönemi'nde, 1086 - 1094 arasında, Selçuklu Halep Emirliği yapan yönetici.

Irak ve Horasan Selçukluları (1092-1194), Irak ve Horasan, Büyük Selçuklu Devleti'nin merkezi durumundaydı. Sultan Muhammed Tapar'dan sonra Selçuklu tahtına geçen oğlu Mahmud tahta geçtiği sırada amcası Ahmed Sencer, Horasan meliki idi. Sencer, Mahmud'u tahtan indirdi ve himayesine aldı. Mahmud, merkezi Hemedan olan Irak Selçuklu Devleti sultanlığına getirilirken, Sencer büyük sultan sıfatıyla Horasan'daki Merv'de tahta oturdu (1119).

Kavurd Bey veya adına darp edilen sikkelerde adı Kara Arslan Bey veya tam adı Kara Arslan Ahmed Kavurd Bey. Selçuklu hanedanından Selçuk Bey'in büyük torunu, Çağrı Bey'in oğlu ve Alp Arslan'ın kardeşidir. Güney Fars'da Kirman meliki. Kirman'da 140 yıl hüküm sürecek olan Kirman Selçuklu Devleti kurucusu. Selçuklu Devleti tahtına çıkan yeğeni Melikşah'a karşı taht iddiası ile isyan etmesi ve bu isyanın bastırılması üzerine idam edilmiştir.

Porsuk ya da Bursuk olarak da bilinir, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hizmetinde bir Türk generalidir.

Alp Arslan'ın oğlu ve I. Melikşah ve Suriye Selçuklu Meliki I. Tutuş'un kardeşidir. Berkyaruk, I. Mahmud, Muhammed Tapar, Sultan Ahmed Sencer, Dukak, Sultan Melikşah ile taht kavgasına girişti gözlerine mil çekildi. Rıdvan'ın amcasıdır.

Toğanşah bin Alparslan, Horasan Selçuklu hükümdarlarından biriydi. 10 yıl kadar (1083-1092) hüküm sürdü ve Herat'ı merkez edindi.