İçeriğe atla

Arrigo Boito

Arrigo Boito
Arrigo Boito (1842-1918)
Doğum24 Şubat 1842
Padova, İtalya
Ölüm10 Haziran 1918
Milano, İtalya)
Diğer ad(lar)ıTobia Gorrio
MeslekMüzisyen, opera bestecisi. şair, gazeteci, roman ve libretto yazarı

Arrigo Boito veya daha uzun olarak Enrico Giuseppe Giovanni Boito veya takma adla Tobia Gorrio (24 Şubat 1842, Padova, İtalya – 10 Haziran 1918, Milano), İtalyan şair, roman yazarı, gazeteci, opera bestecisi ve libretto yazarıdır.

Özellikle Amilcare Ponchielli'nin La Gioconda adlı operası; Giuseppe Verdi'nin Otello ve Falstaff operaları için hazırladığı librettolar ve kendinin hazırladığı Mefistofele operası dolayısıyla ismi anılmaktadır.

Yaşamı

24 Şubat 1842'de Padova'da doğdu. Babası bir minyatür portre ressamı ve annesi Polonya asıllı bir kontesti. İlk eğitimini Venetoda tamamladı. 1855-1861 döneminde "Milano Konservatuvarı"nda keman, piyano ve kompozisyon dersleri aldı. Arkadaşı olan Franco Faccio birlikte bir İtalyan milliyetçiliği temalı "Il quattro Giugno" adlı bir kantata ve "Le Sorelle d'Italia" adlı bir müzikal dram hazırladılar. 1866'da Giuseppe Garibaldi'nin bayrağı altında İtalyan gönüllüleri olarak Prusya-Avusturya Savaşına katıldılar ve bu savaş sonunda İtalya Veneto bölgesini eline geçirdi. Bu vatan hizmetine bir karşılık olarak kendisine Paris'i ziyaret etmek için bir burs verildi.

Hazırlamış olduğu tek tamamlanmış operası olan ve Goethe'nin Faust eserinden kendisinin uyarladığı librettoya dayanan Mefistofele'nin prömiyer temsili 1868'de Milano'da La Scala Tiyatrosu'nda kendi orkestra şefliği altında yapıldı. Bu eser Wagner tipli opera müziğinden oluştuğu için İtalyan seyirciler ve kritikler tarafından yadırganıp hiç beğenilmedi. Protesto gösterilerinden dolayı iki temsilden sonra programdan kaldırıldı. Büyük bir revizyondan sonra 10 Nisan 1875'te yeniden Bologna'da ikinci prömiyeri temsil edildi. Günümüzde bu revize edilmiş versiyon yapımlanmaktadır. Bu eserden başka Arrigo Boito 1877-1915 arasında "Ero e Leandro" adlı bir opera daha hazırlamakla uğraşmış ama bu tamamlayamamıştır.

Arrigo Boito hazırladığı librettolar ile isim yapmıştır. Kendi iki operası için yazdığı librettolar yanında diğer opera bestecileri için birkaç seçkin opera librettosu hazırlamıştır. "Tobia Georrio" takma adı altında 1876'da prömiyeri sahnelenen Amilcare Ponchielli'in şaheseri La Gioconda operasının librettosunu Arrigo Boito hazırlamıştır. Sonra Giuseppe Verdi ile yakın işbirliği yapmaya başladı. Önce Verdi'nin ilk versiyonu çok karmaşık bir librettosu olan Simon Boccanegra eserinin revizyonu hazırlayarak 1881'de revize versiyonun çok başarılı olmasına büyük bir katkı yaptı. Bundan sonra Verdi ile, tamamlanmayan "Kral Lear" adlı bir opera projesi üzerine uğraştı. Verdi'nin son şaheserleri olduğu kabul edilen Otello (1887) ve Falstaff (1893) için librettoları hazırladı. Verdi ölüm yatağında iken Arrigo onun yatağı başındaydı.

Boito'nun yazarlığı sadece yazdığı librettolarla kalmadı. 1867 ile 1874 arasında değişik dergilerde "L'Alfier nero", "Iberia", "La musica in piazza", "Il pugno chiuso" ve "Il trapezio" adlı romanları basılıp yayımlandı. 1864'te Re Orso adlı ve 1877'de Il libro dei versi adlı şiirlerini toplayan iki kitap basıldı ve 1902'ye kadar bunların değişik edisyonları yayınlandı.

1889-1897 döneminde Arrigo Boito Parma müzik konservatuvarının direktörlüğünü yaptı. Bu dönemde ve sonra Arrigo Boito sürekli olarak şereflendirildi. İngiltere Cambridge Üniversitesi'nden ve Oxford Üniversitesi'den onursal müzik doktoru payeleri aldı. Kendisine İtalyan müzik konservatuvarları genel müfettişliği görevi verildi. İtalya Kralı tarafından 1912'de İtalyan Parlamentosu Senatosu'na senatör olarak atandı.

1918'de bir kalp krizi sonucu Milano'da öldü. Mezarı "Milano Cimitero Monumentale" mezarlığındadır.

Arrigo'nin ağabeyi olan Camillo Boito, ismi bilinen bir İtalyan mühendis ve mimar olması yanında, bir sanat kritiği, sanat tarihçisi ve roman yazarı olarak da ün yapmıştır.

Eserleri

Librettolar

Prömiyer tarihiLibretto ismiOpera bestecisi
1860Il quattro giugnoFranco Faccio
1861Le sorelle d'ItaliaFranco Faccio
1865AmletoFranco Faccio
Sahnelenmedi
(Hazırlama: 1873)		IràmCesare Dominiceti
1873Un tramontoGaetano Coronaro
1874Maria TudorCarlos Gomes
1875La falceAlfredo Catalani
1876La GiocondaAmilcare Ponchielli
Sahnelenmedi
(Hazırlama: 1876)		SemiraL. San Germano
Sahnelenmedi
(Hazırlama: 1877)		Pier Luigi FarneseCostantino Palumbo
1879
1896		Ero e LeandroGiovanni Bottesini
Luigi Mancinelli
1881Simon Boccanegra (Rev. versiyon)Giuseppe Verdi
1927Basi e boteRiccardo Pick-Mangiagalli
1887OtelloGiuseppe Verdi
1893FalstaffGiuseppe Verdi

Operalar

  • Mefistofele (1868, rev. 1875)
  • Nerone (1924, ölümünde tamamlanmamış)

Tiyatro oyunları

  • Le madri galanti (1863, Emilio Praga ile birlikte
  • Nerone (1901)

Şiir kitapları

  • Re Orso (1864, 1873, 1877, 1902)
  • Il libro dei versi (1877, 1902)

Romanlar

  • L'Alfier nero (1867)
  • Iberia (1868)
  • Il pugno chiuso (1867-1870)
  • La musica in piazza (1870-1871)
  • Il trapezio (1873-1874, Tamamlanmamış)

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Verdi</span>

Giuseppe Verdi, 19. yüzyıl İtalyan operası ekolünden gelen en ünlü İtalyan besteci. Tüm dünyada eserleri en çok sahnelenen opera bestecilerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Gencer</span> Türk soprano

Ayşe Leyla Gencer, Türk opera sanatçısı. 20. yüzyılın önemli sopranolarından biri olarak görülür.

Libretto, opera, operet, oratoryo, bale, müzikal, mask gibi müziksel sahne eserlerinin metinlerine verilen ad. Hristiyan dinî ayinlerinde sesle şarkı şeklinde söylenen dua, ilahi, kantata vb. için yazılan metinlere de libretto denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gaetano Donizetti</span>

Domenico Gaetano Maria Donizetti İtalyan opera bestecisi. En ünlü bestesi 1835 yılında bestelediği Lucia di Lammermoor 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Giacomo Puccini</span>

Giacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini ya da kısaca Giacomo Puccini İtalyan besteci. 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başındaki en büyük besteciler arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pietro Mascagni</span>

Pietro Mascagni. İtalyan opera bestecisi. 19. yüzyıl sonunda ortaya çıkan gerçekçilik (verismo) ekolunun başta gelen temsilcilerindir.

<span class="mw-page-title-main">La Scala</span>

La Scala, İtalya'nın Milano kentinde bulunan ve dünyanın en tanınan opera binalarından biri. 3 Ağustos 1778'de Nuovo Regio Ducal Teatro alla Scala adı altında Salieri'nin Europa riconosciuta operası ile açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fenice Tiyatrosu</span>

Fenice Tiyatrosu, İtalya'nın Venedik kentinde bulunan ve İtalya'nın en önemli sayılan opera-evlerinden biridir. İsmi Feniks kuşundan gelmektedir ve bu mitik kuş gibi, ilk defa 1792'de açıldıktan sonra Fenice Tiyatrosuda birkaç kere yangın geçirip kül olmuş ve her seferinde yeniden inşa edilmiştir. En son 1989'daki yangınından sonra tekrar inşa edilmiş ve Kasım 2004'te La Traviata eserinin temsili ile yeniden açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Cesti</span>

Antonio Cesti İtalyan Barok dönem opera müziği bestecisidir. Önce bir kesiş olarak orgculuk ve kantata besteciliği yapmış; sonra dinsel olmayan müzisyenliğe geçerek tenör olarak şarkıcılık, lirik opera eserleri besteciliği yapmıştır. Daha sonra da Innsbruck'ta, Floransa'da, Roma ve Viyana'da aslî görevle veya yardımcı olarak müzik direktörü olarak görevlerde bulunmuştur. Bazı kaynaklar zamanının en iyi müzisyenlerinin başta gelenidir diyerek kendini övmüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Josef Mysliveček</span>

Josef Mysliveček (d. 9 Mart 1737 Prag,, ö. 4 Şubat 1781 Roma. Gençliğini o zaman Avusturya İmparatorluğu'na bağlı olan Bohemya'da geçirdikten sonra müzik, kompoziyon ve keman çalma eğitimi yaptı ve sonra müzik çalışmalarını İtalya'da tamamladı. 1763'te İtalya'ya yerleşerek genel olarak İtalya'da müzik kariyerini sürdürdü. Opera eserleri bestecisi olarak ün kazandı ama çok sayıda diğer türde müzik parçaları da bestelemiştir. Mysliveček 18. yüzyılın sonlarında gelişen müzikteki klasizm akımının kurulup gelişmesine büyük katkı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Gazzaniga</span>

Giuseppe Gazzaniga Napoli ekolüne mensup İtalyan opera bestecisidir. 51 opera eseri bestelemiştir ve opera buffa janrında eserler hazırlayan tanınmış İtalyan opera bestecilerinin sonuncusu olduğu kabul edilir.

Legnano Savaşı Yalnızca Sicilya değil, Yunan imparator da Lombardiya Birliğinin yanında yer almasına rağmen, Barbarossa bir girişimde daha bulundu ve bu girişim de 1176'da Legnano savaşında yenilmesiyle sonuçlandı. Ondan sonra barış yapmak zorunda kaldı ve kentlere özgürlüğün temelini bıraktı. İtalyan opera bestecisi Giuseppe Verdi'nin bestelediği 4 perdelik bir opera eseridir. İtalyanca liberetto Salvadore Cammarano tarafından Fransiz oyun yazarı "Joseph Méry" tarafından yazılmış La Bataille de Toulouse oyunundan uyarlanarak hazırlanmıştır. Legnano Savaşı operasının prömiyeri 8 Ocak 1849'te Roma'da Teatro Argentinada sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saverio Mercadante</span> İtalyan muzisyen ve besteci

Saverio Mercadante özellikle romantik dönem opera eserleriyle tanınmış bir İtalyan muzisyen ve besteci.

<span class="mw-page-title-main">Amilcare Ponchielli</span>

Amilcare Ponchielli, İtalyan müzisyen, opera bestecisi ve eğitimci. Özellikle hazırladığı La Giaconda adlı opera ve içinde bulunan Saatlerin Dansı zamanımızda hala popüler olan klasik batı müziği eserleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Alfredo Catalani</span>

Alfredo Catalani. Özellikle opera eserleri ile tanınan bir İtalyan besteci. Günümüzde tanınmış eserleri Loreley (1890) ve La Wally (1892) operalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Les vêpres siciliennes</span>

Sicilya Vesperleri, İtalyan romantik stilde opera bestecisi Giuseppe Verdi tarafından bestelenen ve libretto'su önceden hazırlanmış "Le Duc d'Albe" oyunundan uyarlanarak "Charles Duveyrier" ve "Eugène Scribe" tarafından Fransızca olarak yazılmış 5 perdelik bir opera eseridir. Operanın konusu, 1282'de gerçekten olmuş ve ilk defa Orta Çağ'da Sicilyaca "Lu rebellamentu di Sichilia" adlı kitapta yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Riccardo Zandonai</span>

Riccardo Antonio Francesco Zandonai, İtalyan opera ve klasik batı müziği eserleri bestecisi ve müzik eğitimcisidir.

<span class="mw-page-title-main">Italo Montemezzi</span> İtalyan besteci (1875-1952)

İtalo Montemezzi, İtalyan opera ve klasik batı müziği eserleri bestecisidir. İtalyan operasında post-verismo akımının ilk temsilcisidir.

Frances Ginsberg Amerikalı bir opera sanatçısıydı. Opera News dergisi onun performansları sebebi ile "1980'ler ve 1990'larda New York Operası ve diğer ABD şirketlerinde izleyicilerin favorisi yapan çarpıcı mizaçlı bir lirico-spinto soprano" olarak tanımladı.

<span class="mw-page-title-main">Beniamino Gigli</span>

Beniamino Gigli, İtalyan opera sanatçısı. Döneminin en büyük tenorlarından biri olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.