İçeriğe atla

Arnavutluk İslam Ayaklanması

Uluslararası Jandarma kaptanı Hendrik Reimers Arnavut eylemciler tarafından tutuklandı

Arnavutluk İslam Ayaklanması veya Arnavut Köylüler ayaklanması 1914'te meydana gelen ve Arnavutluğu yöneten Prens Wilhelm zu Wied'in otoriter rejime karşı çıkan bir ayaklanma. Çoğunluğu Müslüman olan eylemciler Arnavutluğun Osmanlı hakimiyetin altına girmesini ve genel af ilan edilmesini istediler.[1]

Eylemden sonra Prens Wied ülkeden kaçtı ve monarşi ülkede bitti. Fakat Wied resmi olarak tahttan feragat etmedi. Prenslik resmi olarak devam etti ve 1925'e kadar ülkeyi Wied'in adına memurlar ve naipler yönetti. Ayaklanma devrimci Hacı Kamili (Müslüman Sufi) tarafından başlatıldı ve buna Arif Hikmeti, Musa Kazimi ve Mustafa Ndroçi'de katıldı. Bunlar Dıraç'daki Uluslararası Jandarma'ya ve bunların yanında olan Kosova gönüllülere karşı savaştı. Kosova gönüllülerinin yanında Roma Katolik Mirditalılar da vardı. Uluslararası Jandarma, Lodewijk Thomson tarafından yönetildi. Gönüllüler ise İsa Bolatin ve Osmanlı paşası Prênk Bibë Doda tarafından yönetildi.

Ayaklanmacılar Din ve Devlet için ve Osmanllillëk (Osmanlıcılık) için savaştı.[1] Bu ayaklanma Enver Hoca tarafından methedildi.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c Olsi Jazexhi. "Mbi 100 vjetorin e Lidhjes Islamike të Krujës" (Arnavutça). 21 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşkodra</span> Arnavutlukun kuzeybatısında bir şehir

İşkodra Arnavutluk cumhuriyetinin en eski yerleşim merkezlerinden biri olan İşkodra aynı zamanda ülkenin kuzey kesiminin en önemli sanayi ve kültür merkezidir. İşkodra vilayetinin merkezi olan şehrin nüfusu 90.000'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni isyanları</span> Osmanlı İmparatorluğunda Ermeni ayaklanmaları

I. Dünya Savaşında Ermeni İsyanları, Taşnak, Armenakan, Hınçak Ermeni partilerinin faaliyetleridir. Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu karşısına Ermeni ulusal örgütleri Ermeni milisleri ile karşı faaliyetler yürütmüş, ayrıca Rus İmparatorluğunda oluşan Ermeni gönüllü birliklerine katılarak Rus Kafkasya Ordusu'na destek vermiştir. 14 Kasım 1922 tarihli New York Times gazetesi, Birinci Dünya Savaşı'nda 200.000 Ermeni'nin İtilaf Devletleri ordularında veya İtilaf Devletleri tarafında savaşan bağımsız birliklerde savaştığını yazdı.

Türk Kurtuluş Savaşı boyunca Anadolu’nun çeşitli yerlerinde birçok ayaklanmalar çıkmıştır. Bu ayaklanmaların bir bölümü, Anadolu topraklarının bir bölümü üzerinde yeni bir devlet kurmayı amaçlayan, diğer bölümü ise, saltanat ve hilâfete geleneksel ve dinsel bakımdan bağlı olanlarca çıkarılmış isyan hareketleridir. Hıyanet, kin ve taassubun yarattığı isyanların amacı; millî hareketi boğmaktır. Atatürk, öncelikle iç isyanların bastırılmasına, ülkede iç güvenliğin sağlanmasına son derece önem vermiştir. Bir yandan vatana ihanet yasası çıkarılırken, öbür yandan da iç isyanları bastırmada kullanılmak üzere Seyyar Jandarma Müfrezeleri kurulmuştur. Ayaklanmalar Millî Mücadele’nin neticelenmesini geciktirmiştir.

Pontus Ayaklanması, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Kuzey Anadolu'da bağımsız bir Pontus Rum Devleti kurmak amacıyla çıkarılan ayaklanma (1920-1923). 1904'te kurulan Pontus Rum Cemiyeti ile Mukaddes Anadolu Rum Cemiyeti; I. Dünya Savaşı sonunda Batum'dan İnebolu'ya kadar uzanan Kastamonu, Çankırı, Yozgat, Sivas, Tokat, Amasya, Çorum, Gümüşhane ve Erzincan'ın bir kısım toprakları üzerinde bir Rum devleti kurmak için faaliyete geçtiler. Pontusçular, I. Dünya Savaşı sırasında Doğu Anadolu'ya giren ve daha sonra geri çekilen Rus ordularının bıraktığı silahlarla donatılıp İngilizlerden ve Yunanlardan silah yardımı gördüler. Yunanistan'dan gelen gönüllülerin de katılımıyla Pontus Çetecilerinin sayısı 25.000'i buldu. Topal Osman ve silah arkadaşlarının asilerle yaptıkları çarpışmalarda 2.500 tüfek, 1.200.000 mermi ele geçirildi. 11.188 çeteci öldürüldü. 1923'te bölgedeki Rumlar Anadolu'dan çıkarılarak, Pontus Devleti kurma çalışmalarına devam etmeleri önlendi.

<span class="mw-page-title-main">Kökes</span>

Kökes, Arnavutluk'un Kökes ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Şehir ülkenin kuzeydoğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 933.86 km² olan belediyenin nüfusu 2011 itibarı ile 47,985. olup merkez nüfusu ise 16,719'dur. Şehre Kukës Şeyh Zayed Uluslararası Havalimanı hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Savaşı</span>

Kosova Savaşı veya 1998-1999 Kosova Savaşı, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ordusunun, bağımsızlık isteyen Kosova Kurtuluş Ordusu’na ve bu örgüt yanında yer alan milis güçlerine karşı yürüttüğü operasyon ve buna karşı NATO'nun başlattığı müdahaledir.

Kosova tarihi günümüzdeki bağımsız Kosova Cumhuriyeti’nin sınırları içinde kalan toprakların tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Federal Cumhuriyeti</span>

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Balkanlar’da yer alan, iki cumhuriyetten oluşan ve 1992-2003 yıllarında yaşamış olan bir devlettir. Ülke iç savaşta parçalanan Yugoslavya SFC'nin sınırları değişen devamı sayılabilir. 2003'te devletin resmi adı değişti ve Sırbistan-Karadağ adı alındı. Devletin bulunmuş olduğu alanda bugün Sırbistan, Karadağ ve Kosovatanınma süreci bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ Krallığı</span> 1910-1918 Güneydoğu Avrupada devlet

Karadağ Krallığı, Balkanlar'da 1910-1918 yıllarında varlığını sürdürmüş olan bir krallıktı. Krallığın başkenti Çetine idi (Cetinje). Krallığın para birimi Karadağ Perperi idi. Ülke pratikte Mutlakiyetçi olmasına rağmen aslında bir Meşrutiyet olarak yönetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Arnavutluk</span> Katolik, Müslüman ve Ortodoks Arnavutların bağımsızlık ve birliğini savunan siyasi görüş

Büyük Arnavutluk, irredentist ve milliyetçi bir kavramdır, Arnavutların kendi ulusal vatanları olduklarının düşündükleri toprakları birleştirmeyi amaçlar. Arnavut nüfusunun bu bölgelerdeki günümüzdeki veya tarihsel varlığına ilişkin iddialara dayanmaktadır. Mevcut Arnavutluk'a ek olarak, terim komşu ülkelerdeki bölgelere ilişkin iddiaları içermektedir, alanlar arasında Kosova, Sırbistan'ın Preşova Vadisi, güney Karadağ'daki bölgeler, kuzeybatı Yunanistan, ve Kuzey Makedonya'nın bir batı kısmı yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya'nın dağılması</span>

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Esad Toptanî Paşa</span>

Esad Toptani Paşa veya Toptani Esad Paşa, Osmanlı Arnavut asker ve siyasetçidir. Balkan Savaşları'ndan sonra Balkan Birliği'ne destek vererek, özellikle Sırbistan yardımıyla orta Arnavutluk'ta Dıraç merkezli Merkezi Arnavutluk Cumhuriyeti adı verilen bir devlet kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Lüksemburg Ordusu</span>

Lüksemburg Ordusu, Lüksemburg'u dışarıdan gelebilecek askeri tehditlere karşı korumakla görevli silahlı kuvvetlerdir. Kara ve Hava kuvvetlerinden oluşmaktadır. Ülkenin denize kıyısı olmadığından deniz kuvvetleri bulunmamaktadır. Jandarma ve Polis birimleri de Orduya entegre edilmiştir. Jandarma, 2000 yılında Grand Ducal Polis ile birleşmiştir. Ordu, 1967 yılından bu yana gönüllü kuvvetlerden oluşmaktadır. Yaklaşık 450 profesyonel asker, 340 gönüllü asker ve 100 kişilik sivil kuvvetten oluşmaktadır.

Priştineli Hasan veya Volçetrinli Hasan Bey, asıl adıyla Hasan Berişa, Arnavut siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Vidi</span> Arnavutluk Prensi (1876–1945)

Wied Prensi Wilhelm, 7 Martʼtan sürgüne gittiği 3 Eylül 1914ʼe kadar I. Vilhelm olarak Arnavutluk Prensliğiʼnin hükümdarı olarak kısa bir süre hüküm sürdü. Saltanatı, 31 Ocak 1925ʼte ülkenin Arnavutluk Cumhuriyeti ilan edilmesiyle resmen sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Devrimler ve ayaklanmalar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede tarih boyunca gerçekleşmiş devrimler ve isyanlar yer almaktadır.

Kumanovo Ayaklanması, Ocak-Mayıs 1878 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Kosova Vilayeti'nin Kumanova, Eğri Palanka ve Kratova kazalarında gerçekleşen bir ayaklanmaydı. Ayaklanmanın amacı bölgeyi Osmanlı İmparatorluğu'nun elinden alarak o sırada Osmanlı ile savaşta olan Sırbistan Prensliği ile birleştirmekti. Sırp Ordusu'nun 31 Ocak 1877'de Niş'i ele geçirmesi sonrasında isyan, 20 Ocak 1878'de ordunun İvraniye'ye saldırması sırasında gerilla savaşıyla başladı. Ayaklanmacılar Sırp hükûmetinden gizli yardım aldı. Ayaklanma, 20 Mayıs'ta Osmanlılar tarafından bastırılıncaya kadar dört ay sürdü.

Babası ve annesi, dönemin Osmanlı karşıtı çeşitli ayaklanmalara katıldıktan sonra hapsedildiği için 1860'ta hapishanede doğdu. 1876-1914 yıllarında Osmanlı ve Sırp karşıtı harekette öne çıkan Mamzili Ramazan Zaskoci, Mehmet Ali Paşa'ya karşı Prizren ve Yakova'da Berlin Kongresi 'ndeki kararlara direnenler arasındaydı.(1878) Karadağlı şovenistlere karşı 1879'da Arnavut topraklarının savunmasında yer aldı. 1881 yılı ve sonrasında Osmanlı ordularına karşı mücadele etti (1881), ancak özellikle Luma yaylalarının başında, diğer liderlerle birlikte 1910 Arnavut Ayaklanması başta olmak üzere çeşitli Arnavut ayaklanmalarına katıldı bunun yanı sıra Sırplarlada mücadele etti. Sırplar, Kasım 1912 de Kosova'yı işgal ederken de onlara saldırılar düzenledi. Luma Muharebesine katıldı. Sırplara karşı Eylül 1913 ayaklanmasının liderlerinden biriydi. 1914'te Sırplar tarafından suikastle öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Nikoll Kaçorri</span>

Dom Nikoll Kaçorri, Arnavut millî uyanışının önde gelen isimlerinden biriydi. Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'ni imzalayan Dom Kaçorri, bağımsızlıktan sonra Arnavutluk Geçici Hükümeti'nin Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı.