İçeriğe atla

Arnavutluk'un illeri

Arnavutluk'un illeri (Arnavutçaqark), Arnavutluk'un birinci düzeydeki idari bölümleridir. Arnavutluk, 12 ile ayrılmakta olup iller belediyelere ayrılmaktadır.[1]

Arnavutluk'un illeri 1992 yılında prefektura adıyla kurulmuş olup 31 Temmuz 2000 tarihinde ilçelerin yerini almıştır.[2]

Tarihçe

1912 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı bağımsızlığını ilan edip ayrı bir devlet olarak örgütlenen Arnavutluk'ta, yerel idari yönetimler bugüne dek 21 kez değişikliğe uğramıştır. 2000'e kadar temel bölünmeler ilçe (rrethe) düzeyinde tutulmuş; bunların sayısı, boyutu ve önemi ise döneme göre değişiklik göstermiştir. 1991'de, 12 farklı il (qarqe veya prefekturë) altında birer il merkezi ve bu illere bağlı belediyeler olacak şekilde yeni bir sistemine geçiş yapılmıştır. Bu illerin güncel statüsü ise 1998 Anayasası'na dayanarak 31 Temmuz 2000 tarihinde yapılan değişiklikle belirlenmiştir. Önceki sistemde ilçe olarak düzenlenmiş birimler kaldırılarak kentsel (bashki) ve kırsal belediyeler (komuna) olmak üzere iki farklı şekilde yeniden örgütlenmiştir. Kırsal belediyeler, en alt seviyeli yerleşim birimleri olan köyleri (fshatra) içinde barındırmaktadır.[3]

Liste

İlİl merkezi Bağlı belediyeler İBBSYüzölçümü (km²)[1]Nüfus (2020)[1]Yoğunluk (/km²)ISOArması
AvlonyaAvlonyaAvlonya, Delvine, Finiq, Himara, Konispol, Saranda, SelenicaGüney Arnavutluk2.706188.92269.82AL-12
BeratBeratBerat, İskarapar, Kuçova, Poliçan, Ura VajguroreGüney Arnavutluk1.802122.00367,70AL-01
DebrePiskopoyaBulqiza, Debre, Klos, MatKuzey Arnavutluk2.507137.04754.67AL-09
DıraçDıraçAkçahisar, ŞayakKuzey Arnavutluk827290.697351.51AL-02
ElbasanElbasanBelsh, Cërrik, Elbasan, Grameç, Libraş, Peklin, PrrenjasOrta Arnavutluk3.278270.07482.39AL-03
ErgiriErgiriDropull, Ergiri, Klisura, Libohova, Memaliaj, Permedi, TepedelenGüney Arnavutluk2.88359.38120.60AL-05
FierFierDivjaka, Fier, Loşna, Malkasra, Patos, RoskovecGüney Arnavutluk1.887289.889153.62AL-04
GöriceGöriceDevoll, Kolonya, Görice, Malik, Pogradaş, PustecGüney Arnavutluk3.711204.83155.20AL-06
İşkodraİşkodraFushë-Arrëz, İşkodra, Malësi e Madhe, Puka, Vau i DejësKuzey Arnavutluk3.562200.00756.15AL-10
KökesKökesHas, Kökes, TropojaKuzey Arnavutluk2.37375.42831.79AL-07
LeşLeşKurbin, Leş, MerditaKuzey Arnavutluk1.581122.70077.61AL-08
TiranTiranKamza, Kavalye, Rrogozhina, Tiran, VoraOrta Arnavutluk1.586906.166571.35AL-11

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Counties of Albania". statoids.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2016. 
  2. ^ "A Brief History of the Administrative-territorial Organization in Albania". reformaterritoriale.al. 9 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020. 
  3. ^ Për Vetëqeverisjen Vendore (PDF) (Arnavutça). 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'ın illeri</span>

Yunanistan'ın illeri, Yunanistan'ın ikinci düzey idari bölümleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Avlonya (ilçe)</span>

Avlonya ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin güneybatısında yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Avlonya ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 1,609 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 151.314'tür. İlçenin merkezi kendisi ile aynı adı taşıyan Avlonya idi.

<span class="mw-page-title-main">Tropoja (ilçe)</span> eski Arnavutluk ilçesi

Tropoja ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin kuzeyinde yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Kökes ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 1,043 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 16,260'tır. İlçenin merkezi Bayram Curri idi.

<span class="mw-page-title-main">Dıraç (ilçe)</span>

Dıraç ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin batısında yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Dıraç ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 433 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 242,801'dir. İlçenin merkezi kendisi ile aynı adı taşıyan Dıraç idi.

<span class="mw-page-title-main">Peklin (ilçe)</span>

Peklin ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin orta kesimlerinde yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Elbasan ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 109 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 31,004'tür. İlçenin merkezi kendisi ile aynı adı taşıyan Peklin idi.

<span class="mw-page-title-main">Pogradaş (ilçe)</span>

Pogradaş ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin doğusunda yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Görice ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 725 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 70,575'tir. İlçenin merkezi kendisi ile aynı adı taşıyan Pogradaş idi.

<span class="mw-page-title-main">Has (ilçe)</span>

Has ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin kuzeydoğusunda yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Kökes ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 393 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 17,419'dur. İlçenin merkezi Kruma idi.

<span class="mw-page-title-main">Malkasra (ilçe)</span>

Malkasra ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin güney orta kesimlerinde yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Fier ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 393 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 31,356'dır. İlçenin merkezi Ballsh idi.

<span class="mw-page-title-main">Merdita (ilçe)</span>

Merdita ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin kuzey orta kesimlerinde yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Leş ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 867 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 26,668'dir. İlçenin merkezi Rrëshen idi.

<span class="mw-page-title-main">Kurbin (ilçe)</span>

Kurbin ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin kuzeybatısında yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Leş ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 273 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 54,977'dir. İlçenin merkezi Leç'tir.

<span class="mw-page-title-main">Kolonya (ilçe)</span>

Kolonya ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin güneydoğusunda yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Görice ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 805 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 14,318'dir. İlçenin merkezi Erseka idi.

<span class="mw-page-title-main">Kökes (ilçe)</span>

Kökes ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin kuzeydoğusunda yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Kökes ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 938 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 45,616'dır. İlçenin merkezi kendisi ile aynı adı taşıyan Kökes idi.

<span class="mw-page-title-main">Akçahisar (ilçe)</span>

Akçahisar ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin orta batı kesimlerinde yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Dıraç ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 333 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 67.698'dir. İlçenin merkezi kendisi ile aynı adı taşıyan Akçahisar idi.

<span class="mw-page-title-main">Kuçova (ilçe)</span>

Kuçova ilçesi, Arnavutluk'un ilçelerinden biriydi. İlçe, ülkenin orta kesimlerinde yer almaktaydı. 1992-2000 yılları arasında Berat ilinin bir parçası olup 2000 yılında yapılan idari düzenleme sonucunda idari olarak lağvedilmiştir. Yüzölçümü 84 km² olan ilçenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 34,907'dir. İlçenin merkezi kendisi ile aynı adı taşıyan Kuçova idi.

Çin'in büyük nüfusu ve yüzölçümü nedeniyle idarî bölümleri antik çağlardan beri çeşitli düzeylere ayrılmıştır. Çin'in anayasasına göre üç de jure idarî bölüm olmasına rağmen günümüzde beş de facto idarî bölüm bulunmaktadır: eyalet, il, ilçe, belde ve köy.

Arnavutluk'un idari bölümleri; merkezi, bölgesel ve yerel yönetimler olmak üzere üç seviyeli şekilde düzenlenmiştir. Mevcut sistemde bölgesel yönetimleri oluşturan 12 farklı il bulunurken belediye ve komünler ise yerel yönetim mekanizmasını oluşturur. İdari yapılanmayla alakalı son değişiklikler 2015 yılında yapılmış olup 61 belediye, 373 idari birim ve 2972 köy bu sistemin bileşenlerini oluşturur.

Arnavutluk'un belediyeleri, Arnavutluk'un ikinci düzey idari bölümleri olup illerden sonra gelmektedirler. Arnavutluk, 2015 yılında yapılan belediye reformu sonucunda 61 belediyeye ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore'nin idari bölümleri</span>

Güney Kore'nin idarî bölümleri, üç hiyerarşik düzey halinde düzenlenmiştir. İl düzeyinde 8 il, bir özel özerk il, bir özel şehir, 6 metropol şehri ile bir özel özerk şehre ayrılmaktadır. Bu bölümler ise şehir, ilçe, semt, kasaba, belde, mahalle ve köy olmak üzere daha küçük bölümlere ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore'nin idari bölümleri</span>

Kuzey Kore'nin idari bölümleri, üç hiyerarşik düzey halinde düzenlenmiştir. Bölümlerin çoğunun Güney Kore sisteminde eşdeğerleri bulunmaktadır. Birinci düzeyde 9 il, iki doğrudan yönetilen şehir ve üç özel idari bölüm bulunmaktadır. İkinci düzey bölümler ise şehirler, ilçeler, semtler ve bölgelerdir. Bu bölümlerde üçüncü düzey idari bölümler olan kasaba, mahalle, köy ve işçi bölgelerine ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Estonya'nın belediyeleri</span>

Estonya'nın belediyeleri, Estonya'nın en küçük idari bölümleridir. Belediyeler, Estonya'daki yerel yönetim düzeyini temsil eder ve ülkenin kendi kendini yöneten temel idari birimleridir. Belediyeler, kentsel (linn) ve kırsal (vald) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.