İçeriğe atla

Arnavutluk'un dış ilişkileri

Arnavutluk
Şu bir parçasıdır:
Arnavutluk
devlet yapısı
Anayasa
Yasama
  • Meclis
    • Başkan
    • Grup Başkanları
      • Astrit Patozi (PD)
      • Gramoz Ruçi (PS)
      • Lefter Koka (LSI)
    • Ana Muhalefet Lideri
      • Lulzim Basha
Yargı
Yasama
Bölümler
Seçimler
  • Meclis:
    2001, 2005, 2009, 2013
  • Yerel:
    2000, 2003, 2007, 2011, 2015
  • Halk Oylamaları:
    1994, 1997, 1998
  • Cumhurbaşkanlığı (dolaylı):
    2002, 2007, 2012, 2017
Dış siyaset

Arnavutluk'un dış ilişkileri, ülkenin diğer hükûmet ve halklarla olan ilişkilerini ifade eder. Dış ilişkiler, başkent Tiran'da bulunan Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla yürütülür. Mevcut bakan Ditmir Bushati'dir. Güneydoğu Avrupa'da bulunan ve Akdeniz'e kıyısı olan Arnavutluk, 28 Kasım 1912'de bağımsızlığını ilan ederek egemen bir devlet oldu. Tüm ülkelerle dostça ilişkiler kurmayı hedefleyerek tamamlayıcılık politikasını sürdürür. 1990'da komünizmin çöküşünden sonra dünya genelindeki diğer uluslarla iyi ilişkiler kurarak sorumluluklarını ve konumunu genişletti.

Arnavutluk'un dış politikasını belirleyen ana etmenler; jeopolitik konum, nüfus, ekonomik kriz ve dünya genelindeki Arnavut diasporası ile ilişkilerdir. 113 ülke ile diplomatik ilişkisi bulunan Arnavutluk'un Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Balkan ülkeleri, Birleşik Krallık, Çin, Fransa, Güney Kore, İtalya, Kanada ve Portekiz ile güçlü ilişkileri vardır.

Arnavutluk'un dış politikasının ana hedefleri; Arnavutluk'un Avrupa Birliği'ne üye olması, Kosova'nın uluslararası topluluk tarafından tanınması, Çam Arnavutlarının uğradığı sürgünün tanınması[1] ve komşu ülkelerdeki Arnavutların desteklenmesi ve haklarının korunmasıdır.

Genel bakış

Arnavutluk hükûmeti, özellikle Dayton Anlaşması sonrası dönemde komşusu Kosova'daki gelişmelerden kaygı duymaktaydı. 1999'daki Kosova Savaşı ve Sırpların Arnavutlara uyguladığı etnik temizlik ve sonrasında yaşanan mülteci krizi, Arnavutluk'un Amerika Birleşik Devletleri ile müttefiklik ilişkilerini teyit etti.[2] Arnavutluk, Amerika Birleşik Devletleri'nin destekçisi olarak ortaya çıktı.[2] Ülke nüfusunun %95'i Amerika Birleşik Devletleri'ni desteklemektedir.[2]

Soğuk Savaş sonrasında Balkanlar'daki çatışmalar ve jeopolitik karmaşıklıklar, Arnavutluk'un NATO üyesi Türkiye'nin koruması altına girmesine neden oldu.[3] 1990'larda Arnavutluk ve Türkiye arasındaki ilişkiler; yüksek seviyeli ziyaretler, askerî anlaşmalar ve Türk askerinin ülkeye konuşlandırılmasına sahne oldu.[3][4][5] 1997'deki Arnavutluk iç karışıklıkları sırsında Türkiye, 800 askeriyle Alba Harekâtı'na katıldı.[4][6]

İlişkiler

Ülkeler

Arnavutluk'un diplomatik temsilcilikleri ile Arnavutluk'taki diplomatik temsilcilikleri gösteren haritalar.

Arnavutluk'un 113 ülke ile diplomatik ilişkisi vardır:[7] Afganistan, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Angola, Arjantin, Avustralya, Avusturya, Azerbaycan, Bangladeş, Belçika, Benin, Belarus, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık, Bosna-Hersek, Brezilya, Bulgaristan, Burkina Faso, Cezayir, Çekya, Çin, Danimarka, Ermenistan, Ekvador, Ekvator Ginesi, Endonezya, Estonya, Etiyopya, Fas, Filipinler, Filistin, Finlandiya, Fransa, Gana, Güney Afrika, Güney Kore, Gürcistan, Hırvatistan, Hindistan, Hollanda, Honduras, Hospitalier Şövalyeleri, İran, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Japonya, Kanada, Karadağ, Katar, Kazakistan, Kıbrıs, Kolombiya, Kosova, Kosta Rika, Kuveyt, Kuzey Kore, Küba, Laos, Letonya, Libya, Litvanya, Lübnan, Lüksemburg, Macaristan, Madagaskar, Makedonya, Malezya, Mali, Malta, Meksika, Mısır, Moğolistan, Moldova, Moritanya, Nepal, Nijerya, Norveç, Pakistan, Panama, Peru, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, San Marino, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, Sri Lanka, Suriye, Suudi Arabistan, Şili, Tayland, Tunus, Türkiye, Uganda, Ukrayna, Umman, Uruguay, Ürdün, Vatikan, Venezuela, Vietnam, Yemen, Yeni Zelanda, Yunanistan, Zambiya ve Zimbabve.

Arnavutluk'un ayrıca Avrupa Birliği ile iyi ilişkileri bulunmaktadır.

Kuruluşlar

Arnavutluk aşağıdaki uluslararası kuruluşlara üyedir:[8]

NATO, Karadeniz Ekonomik İşbirliği, Avrupa Konseyi, Central European Initiative, Dünya Gümrük Örgütü, Avrupa-Atlantik Ortaklık Konseyi, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Energy Community, Gıda ve Tarım Örgütü, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü, Uluslararası Ceza Mahkemesi, Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi, Uluslararası Kalkınma Birliği, İslam Kalkınma Bankası, Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu, Uluslararası Finans Kurumu, Uluslararası Çalışma Örgütü, Uluslararası Para Fonu, Uluslararası Denizcilik Örgütü, Interpol, Parlamentolar Arası Birlik, Uluslararası Göç Örgütü, ISO, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği, Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu, MIGA, OIF, Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü, AGİT, PCA, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı, UNESCO, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Birleşmiş Milletler Endüstriyel Gelişme Örgütü, Dünya Turizm Örgütü, Dünya Posta Birliği, Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu, Dünya Sağlık Örgütü, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü, Dünya Meteoroloji Örgütü ve Dünya Ticaret Örgütü.

Kaynakça

  1. ^ Konferencë për shtyp e Ministrit të Punëve të Jashtme z. Panariti lidhur me vizitën e fundit në Greqi 10 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Arnavutluk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, 6 Ekim 2012 (Arnavutça)
  2. ^ a b c Bogdani, Mirela; Loughlin, John (2007). Albania and the European Union: the tumultuous journey towards integration and accession. Londra: IB Tauris. s. 191. ISBN 9781845113087. 
  3. ^ a b Xhudo, Gazmen (1996). Diplomacy and crisis management in the Balkans: A US foreign policy perspective. Londra: Palgrave Macmillan. ss. 50-53. ISBN 9781349249473. 
  4. ^ a b Uzgel, Ilhan (2001). "The Balkans: Turkey's Stabilizing role". Rubin, Barry; Kirişci, Kemal (Ed.). Turkey in world politics: An emerging multiregional power. Londra: Lynne Rienner Publishers. ss. 54-56. ISBN 978-1555879549. 
  5. ^ Sayari, Sabri (2000). "Turkish Foreign Policy in the Post-Cold War Era: The Challenges of Multi-Regionalism". Journal of International Affairs. 54 (1). ss. 178-179. JSTOR 24357694. 
  6. ^ Soler i Lecha, Eduard (2013). "Turkey's potential (and controversial) contribution to the Global 'Actorness' of the EU". Güney, Nurşin Ateşoğlu (Ed.). Contentious issues of security and the future of Turkey. Ashgate Publishing. s. 41. ISBN 9781409498070. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2018. 
  8. ^ Albania 30 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CIA The World Factbook

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk</span> Balkanlarda bir ülke

Arnavutluk, resmî adıyla Arnavutluk Cumhuriyeti, Balkanlar'da bir ülkedir. Komşuları kuzeyde Karadağ, kuzeydoğusunda Kosova, doğusunda Kuzey Makedonya ve güneyinde Yunanistan'dır. Ayrıca ülkenin batıda Adriyatik Denizi ve güneybatıda İyonya Denizi'ne kıyısı vardır. İyon Denizi ile Adriyatik Denizi arasındaki Otranto Boğazı'nın karşısındaki İtalya'ya uzaklığı 72 km'den (45 mil) daha azdır.

Uluslararası ilişkiler, siyaset biliminin bir dalıdır ve "uluslararası sistem" içindeki aktörlerin, özellikle de uluslararası ilişkilerin temel aktörü olarak kabul edilen devletlerin, diğer devletlerle, uluslararası/bölgesel/hükûmetler arası örgütler, çok uluslu şirketler, uluslararası normlar ve uluslararası toplumla olan ilişkilerini inceleyen disiplinlerarası bir disiplindir.

<span class="mw-page-title-main">Enver Hoca</span> Komünist eski Arnavutluk lideri

Enver Halil Hoca, Arnavut komünist politikacı. 1941'den 1985'te ölümüne kadar Arnavutluk Emek Partisi Genel Sekreteri'ydi. Aynı zamanda Arnavutluk Emek Partisi Politbüro üyesi, Arnavutluk Demokratik Cephesi Başkanı ve silahlı kuvvetlerin başkomutanıydı. 1944'ten 1985'te ölümüne kadar ülkeyi yönetti. Ayrıca 1944'ten 1954'e kadar 22. Arnavutluk Başbakanı ve çeşitli zamanlarda Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin hem dışişleri bakanı hem de savunma bakanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Soğuk Savaş</span> 1947–1991 yılları arasında Batı Bloku ve Doğu Bloku arasında geçen jeopolitik gerginlik süreci

Soğuk Savaş, iki Süper güç olan ABD önderliğinde Batı Bloku ile Sovyetler Birliği'nin önderliğinde Doğu Bloku ülkeleri arasında Truman Doktrini'nin ilanından (1947) SSCB'nin dağılmasına (1991) kadar devam ettiği kabul edilen uluslararası siyasi ve askeri gerginlik. Soğuk Savaş dönemi, Amerika liderliğinde batı dünyası ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin önderliğindeki komünist blok arasındaki dünya üzerinde geniş bir nüfusu etki etmesine verilen isimdir. Soğuk Savaş döneminde NATO, "Batı İttifakı" olarak da biliniyordu. Batı Bloku, NATO üyesi ülkeler ile NATO üyesi olmayan ancak ABD ile müttefik olan kapitalist ve antikomünist ülkelerden, Doğu Bloku ise Varşova Paktı'na üye olan komünist ve bu pakta üye olmayan diğer komünist ülkelerden oluşuyordu. Bu iki karşıt blokun yanı sıra hiçbir bloku desteklemeyen Bağlantısızlar Hareketi isimli üçüncü bir blok daha vardı. Çin ve Yugoslavya hem Doğu Bloku ülkeleri, hem de Bağlantısızlar Hareketi ülkeleriydi. Bu iki komünist ülkenin her iki blokta da olmasının nedeni Sovyetler Birliği ile olan görüş farklılıklarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Avrupa</span> Avrupadaki coğrafi bölge

Güneydoğu Avrupa, büyük bir kısmını Balkan Yarımadası'nın oluşturduğu Avrupa'da yer alan bir coğrafi bölgedir. Güneydoğu Avrupa'nın tam olarak nerede başladığı veya bittiği ya da kıtanın diğer bölgeleriyle nasıl ilişkili olduğu konusunda birbiriyle örtüşen ve çelişen tanımlar bulunmaktadır. Bölgedeki egemen devlet ve bölgeler alfabetik sıraya göre şunlardır: Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Doğu Trakya, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Kuzey Makedonya, Romanya, Sırbistan ve Yunanistan. Bazen Moldova ve Slovenya da dahil edilebilmektedir. Bölgenin en büyük şehri Güneydoğu Avrupa ile Batı Asya arasındaki boğazda yer alan İstanbul, ardından Bükreş, Sofya, Belgrad ve Atina'dır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Para Fonu</span> uluslararası finans kurumu

Uluslararası Para Fonu, küresel finansal düzeni takip etmek, borsa, döviz kurları, ödeme planları gibi konularda denetim ve organizasyon yapmak, aynı zamanda teknik ve finansal destek sağlamak gibi görevleri bulunan uluslararası bir organizasyondur.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı</span> Birleşmiş Milletlerin küresel kalkınma ağı

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Birleşmiş Milletler'in küresel kalkınma ağı oluşturmak için kurduğu bir programdır. Özellikle gelişmekte olan ülkelere odaklanarak, insanların daha iyi yaşam standartlarına sahip olmaları için gerekli olan bilgi, deneyim ve kaynakları sağlar. UNDP, bu amaç doğrultusunda hükûmetler, sivil toplum kuruluşları, akademi ve iş çevreleri ile iş birliği yaparak kalkınma çalışmaları yapar.

<span class="mw-page-title-main">Kosova</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Türkiye ilişkileri</span>

Arnavutluk-Türkiye ilişkileri, Türkiye'nin Arnavutluk'la sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Arnavutluk</span> Katolik, Müslüman ve Ortodoks Arnavutların bağımsızlık ve birliğini savunan siyasi görüş

Büyük Arnavutluk, irredentist ve milliyetçi bir kavramdır, Arnavutların kendi ulusal vatanları olduklarının düşündükleri toprakları birleştirmeyi amaçlar. Arnavut nüfusunun bu bölgelerdeki günümüzdeki veya tarihsel varlığına ilişkin iddialara dayanmaktadır. Mevcut Arnavutluk'a ek olarak, terim komşu ülkelerdeki bölgelere ilişkin iddiaları içermektedir, alanlar arasında Kosova, Sırbistan'ın Preşova Vadisi, güney Karadağ'daki bölgeler, kuzeybatı Yunanistan, ve Kuzey Makedonya'nın bir batı kısmı yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'ın dış ilişkileri</span> Vikimedya liste maddesi

Azerbaycan'ın uluslararası politikaları ve ilişkileri, Azerbaycan'ın diğer devletler, fikir akımları ve uluslararası teşkilatlarla olan ilişkilerinin tamamına verilen addır. Azerbaycan Devleti dış ilişkilerde Azerbaycan Cumhuriyeti'nin taraf olduğu ve kabul ettiği uluslararası yasal düzenlemelere bağlıdır.

Arnavutluk-Sovyetler Birliği ilişkileri, Sovyetler Birliği ile Arnavutluk ve 1944'te ilan edilen Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

Modern uluslararası sistem içinde devletler güç, çıkar ve prestij mücadelesine girdikleri için birbirleri potansiyel düşman olarak görürler. Liberal yaklaşıma göre devletler birbirleri arasında uluslararası güvenliği ve ülke içi refahı arttırmada işbirliği yapabilecekleri ortaklar olarak görerek işbirliği yaparlar. Yardımlaşma kendi gücümüz ve olanaklarımızı başkalarının iyiliği için kullanmaktır dayanışma topluluğu oluşturan bireylerin bir konuda duygu düşünce ve karşılıklı çıkar Birliği içinde olmalarıdır Her ülke doğal afetlerden ve çevre sorunlarından zarar görenlere yardım etmek amacıyla yardım kurumları kurmuşlardır ödemeyecekler doğal afetler ve çevre sorunları ile karşılaştıkları zaman diğer ülkelerden yardım alırlar doğal afetler ve çevre sorunu ortaya çıkması sonucu birçok uluslararası yardım kuruluşları ve sivil toplum örgütleri işbirliği yaparak insanlığa hizmet etmektedirler hızlı teknolojik gelişmeler çevre sorunları da beraberinde getirmiştir bu sorunlarla başa çıkmak için ülkeler uluslararası konferanslar düzenleyip uluslararası sözleşmeler yapmaktadır der Örneğin kiato Anlaşması gelişmiş ülkelerin Sera etkisi yaratan gazların salınımını 2008-2012 yılları arasında yüzde 5,2 düşünmelerini öngörmektedir pek çok çevre sorunu sınırları Aşan niteliktedir ve küresel bir kapsama sahiptir yalnız uluslararası işbirliği ile Etkin biçimde çözebilirler AÇA ve Eionet Kur'an yönetmelik açanın çalıştığı temel alanlarda Etkin uluslararası işbirliği öngörmektedir açanın görevleri arasında Avrupa'ya daire çevre bilgilerin uluslararası çevre ve denetim programlarına dahil edilmesi Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma teşkilatı ve Birleşmiş Milletler Çevre programı bölgesel ve uluslararası örgüt ve problemlerle işbirliği ve Buna ek olarak AB dışı ülkelerle kuruluşlarla birlikte çalışması yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Çin ilişkileri</span> Arnavutluk ve Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler

Arnavutluk-Çin ilişkileri, tarihî olarak Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) arasındaki ikili ilişkileri içerirdi; günümüzde ise bu ilişkilerin taraflarını Arnavutluk Cumhuriyeti ile ÇHC devletleri oluşturmaktadır. Pekin'de Arnavutluk, Tiran'da ÇHC büyükelçilikleri bulunmaktadır.

Birleşmiş Milletler (BM), II. Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye dahil olmak üzere 51 ülke ile birlikte kurulmuştur. Türkiye örgütün kurucu üyesi olmasının yanı sıra örgütteki en aktif üyelerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Yunanistan ilişkileri</span>

Yunanistan'daki Arnavut göçmenlerin ve Arnavutluk'taki Yunan azınlığın varlığı, tarihi ve kültürel bağlar ve ayrıca Arnavutluk ve Yunanistan hükûmetleri arasındaki sık sık üst düzey temaslar nedeniyle, iki ülkenin bugün güçlü, ancak zaman zaman karmaşık diplomatik ilişkileri devam ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Sırbistan ilişkileri</span>

Arnavutluk ve Sırbistan arasındaki ilişkiler, bir dizi tarihi ve siyasi olay nedeniyle karmaşık ve büyük ölçüde düşmanca olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Kuzey Makedonya ilişkileri</span>

Arnavutluk ve Kuzey Makedonya, Avrupa Konseyi ve NATO'nun tam üyeleridir. Her ikisi de Mart 2020'de Avrupa Birliği katılım müzakerelerine başladı.

<span class="mw-page-title-main">Bölgesel kuruluş</span> belirli bir bölgede faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlar

Bölgesel kuruluşlar (BK'ler), bölgesel örgütler (BÖ'ler) veya bölgesel organizasyonlar (BO'lar) uluslararası üyeliğe sahip oldukları ve operasyonel olarak tek bir ulus devleti aşan jeopolitik varlıkları kapsadıkları için bir anlamda uluslararası kuruluşlardır (UK'ler). Bununla birlikte, üyelikleri, kıtalar gibi tanımlanmış ve benzersiz bir coğrafyaya veya ekonomik bloklar gibi jeopolitiğe özgü sınırlar ve sınırlamalarla karakterize edilir. Kısıtlayıcı bir coğrafi veya jeopolitik sınır dahilindeki devletler veya oluşumlar arasında işbirliğini ve siyasi ve ekonomik entegrasyonu veya diyaloğu teşvik etmek için kurulmuşlardır. Her ikisi de İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana teşvik edilen ortak kalkınma ve tarih modellerini ve küreselleşmenin doğasında var olan parçalanmayı yansıtmaktadır, bu nedenle kurumsal özellikleri gevşek işbirliğinden resmi bölgesel entegrasyona kadar çeşitlilik göstermektedir. BK'lerin çoğu Birleşmiş Milletler gibi köklü çok taraflı kuruluşlarla birlikte çalışma eğilimindedir. Birçok durumda bölgesel bir kuruluş basitçe uluslararası bir kuruluş olarak anılırken diğer birçok durumda belirli bir üyeliğin daha sınırlı kapsamını vurgulamak için bölgesel kuruluş terimini kullanmak mantıklıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.