İçeriğe atla

Arnavutluk'ta din




2023 Resmi Nüfus sayımı[1]

  İslam (%45.86)
  Katolik (%8.38)
  Ortodoks (%7.22)
  Evanjelik Hristiyan (%0.4)
  Bektaşi (%4.81)
  Dinsiz (%13.82)
  Ateist (%3.55)
  Cevapsız (%15.76)
  Diğer (%0.15)

Arnavutluk'taki 2023 Nüfus Sayımı'na göre, Müslümanlar (Sünni Müslümanlar, Bektaşiler ve Mezhepsiz Müslümanlar) toplam nüfusun %50,67'sini, Hristiyanlar (Katolikler, Ortodokslar ve Evanjelikler) yaklaşık %15,64'ünü oluştururken, dinsizler (ateistler ve diğer dinsizler) %17,37'sini oluşturmaktadır. Nüfusun %15,76'sı din bölümünü cevapsız bırakmıştır. Din kısmını cevapsız bırakanların büyük çoğunluğu Ortodoks nüfusun yoğun olduğu Güney Arnavutluk'tan gelmektedir, bu nedenle Ortodoksların yüzdesi muhtemelen gerçek orandan daha yüksektir.

Arnavutluk'ta dinlerin geleneksel dağılımı
Yeşil: Sünniler; Teal: Bektaşiler; Açık Yeşil: Diğer Şii tarikatları
Kırmızı: Katolikler; Macenta: Ortodoks; Turuncu: Diğer Hıristiyanlar
Açık Mavi: Yahudiler ve diğerleri

Arnavutluk 1912'den beri laik bir devlettir ve bu nedenle ve şu anda anayasaya göre, devlet "inanç ve vicdan konularında tarafsız" olmak zorundadır. Eski sosyalist hükûmet 1967'de din karşıtı kampanyayı başlattı ve Arnavutluk'u 1976'da dünyanın ilk anayasal " ateist devleti " ilan etti. İnananlar sert cezalarla karşı karşıya kaldı ve birçok din adamı öldürüldü. Günümüzde dini uygulama ve ibadet genellikle gevşektir ve anketler, diğer ülkelerin nüfuslarına kıyasla, çok az Arnavut'un dini hayatlarında baskın bir faktör olarak gördüğünü göstermiştir. Din sorulduğunda, insanlar genellikle kendi inanç seçimlerine değil, ailelerinin tarihi dini mirasına atıfta bulunurlar.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 28 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Otosefal Ortodoks Kilisesi</span>

Arnavutluk Otosefal Ortodoks Kilisesi, Başpiskoposluğu idaresi Tiran, Dıraç bölgeleriyle beraber, genelde ülkenin güney bölgesini kapsar. Ayin dili Arnavutçadır. Ortodoks cemaat yaklaşık yarım milyon üyeye sahiptir. ABD'de yaşayan 15.000 ortodoks Arnavut için iki ayrı idari birim kurulmuş olup, bunlardan birisi dolaysız şekilde İstanbul Ekümenik Patrikhanesi'ne bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Devlet ateizmi</span>

Devlet ateizmi, katı ateizmin veya nonteizmin siyasi rejimlere dahil edilmesidir. Bir dereceye kadar genellikle ideolojik olarak dinsizlikle ve dinsizliğin teşvikiyle ilişkilendirilen bir din - devlet ilişkisini tanımlar. Devlet ateizmi, bir hükûmetin ruhban karşıtlığını teşvik etmesi anlamına gelebilir. Dinin vatandaşın günlük yaşamına dahil edilmesi de dahil olmak üzere, kamusal ve siyasi yaşamın her alanında dinin kurumsal güç ve nüfuzuna karşı çıkan bir anlayıştır.

Ateistlerin nüfus dağılımının saptanması oldukça zordur. Pek çok insan "ateizm" ve onunla alakalı olan terimleri yorumlama konusunda ayrıma düşmektedir. Bunun yanında ateizm, din karşıtı inançlar ve teizm karşıtı inançlar arasında kesin bir ayrım yapmak mümkün değildir. Üstelik pek çok ateist, bulundukları toplumun sosyal baskıları yüzünden kendi kimliklerini ifade edememektedir. Sayıca çok az olmalarına rağmen ateist yönetimlerde de tam tersi bir durum söz konusu olabilmektedir. Tüm bu olumsuzluklara rağmen bir araştırmaya göre dünya nüfusunun %2.5'i kendini ateist, %12.7'si ise kendisini dinsiz olarak tanımlamıştır.

Türkiye'de din, çeşitli dinî inançlardan oluşur. Ülkedeki en yaygın dinin İslam olduğu bilinmekle beraber, bu dine mensup kişilerin oranına ilişkin yayınlanan veriler çelişkilidir. Pew Araştırma Kuruluşu'nun yayımladığı 2012 yılı raporuna göre Müslümanların nüfusa oranı %98'dir. Sabancı Üniversitesi'nin katkılarıyla yapılan bir ankete göre de bu oran %98,3'e ulaşmaktadır. Ipsos'un 2016 tarihli anketine göre Türkiye'deki Müslümanlar nüfusun %82'sini oluşturmaktadır. Optimar'ın 2019'da yayınladığı ankete göre ise Müslümanların nüfusa oranı %89,5'tir. 2021 KONDA anketine göre insanların %92'si Müslüman olarak tanımlandı.

Ateistlere karşı ayrımcılık, diğer kişiler tarafından ateist olarak imlenerek zulüm görmek ve ayrımcılığa uğramaktır. 13 farklı ülkede ateist olanlar idam ile cezalandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ateizm Derneği</span> Türkiyede faaliyet gösteren düşünce özgürlüğü derneği

Ateizm Derneği, Türkiye’nin ilk resmî ateist derneğidir. Ateizm Derneği, toplumda genel kabul görmüş olan ön yargı ve inançlardan arınmış; dinin, felsefi ya da ideolojik görüşlerin, toplumsal bir baskı aracı olarak kullanılmasına karşı kurumsal mücadele veren; Türkiye ateistlerinin kendi görüşlerini yasal zeminde özgürce ifade edebilmesini teşvik eden, bilimsel, felsefi ve teolojik konularda eğitici projeler düzenleyen yasal bir kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi ateizmi</span> Etnik ve kültürel olarak Yahudi olanların benimsediği ateizm

Yahudi ateizmi, etnik olarak Yahudi, ancak fikir ve dünya görüşü olarak ateist olanlardır. Yahudilik etnik olduğu kadar dinî noktaları da kapsadığı için, doğal olarak Ateist Yahudilik çelişkilere yol açmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Din ve Marksizm</span>

Marksizm ve din, Marksizm akımı ile dinlerin karşılık ilişkileri, koşutlukları ve karşıtlıkları ile ilgilenir.

<span class="mw-page-title-main">Malezya'da din</span>

Malezya, resmi dini İslam olan çok kültürlü ve çok dinli bir ülke. 2020 Nüfus ve Konaklama Sayımı'na göre nüfusun %63,5'ü İslam'a; %18,7'i Budizm'e; %9,1'si Hıristiyanlığa; %6,1'i Hinduizm'e; ve %1'i Çin geleneksel dinine mensuptur. Geri kalanları diğer dinler oluşturmaktadır, ör. Animizm, halk inançları, Sihizm, Bahailik ve diğer inanç sistemleri. Kendini ateist olarak tanımlayanların sayısı az; insan hakları örgütleri, devletin ateistlere karşı uyguladığı ayrımcılığı eleştirmektedir.

Türkiye'de dinsizlik, ülkedeki dini inancın eksikliği, ilgisizliği veya reddinin boyutunu ifade eder. Anketlere göre, deistlerin, ateistlerin, agnostiklerin ve diğer bağımsız kişilerin nüfus içindeki payına ilişkin kesin tahminler farklılık gösterse de, Türkiye'de İslam baskın inançtır ve dinsizler azınlık oluşturmaktadır.

Belarus'ta din, geleneksel olarak Rus patrikhanesi altındaki Doğu Ortodoks Kilisesi'dir; buna karşın, geleneksel bir Katolik azınlık da vardır. Sovyet döneminin devlet ateizmi mirası Belarus halkının büyük bir bölümünün dindar olmadığı gerçeğinden anlaşılmaktadır. Ayrıca, Sovyetler Birliği'nin sona ermesinden sonra ülkede diğer geleneksel olmayan ve yeni dinler ortaya çıktı. 2020 yılında İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan en yeni verilere göre Belarus halkının %83,3'ü Ortodoks Hristiyan, %7,8'i dinsiz, %6,7'si Katolik ve %1,2'i diğer dinlere mensuptur.

İrlanda'da baskın din, Hristiyanlıktır ve en büyük kilise Roma Katolik Kilisesi'dir. İrlanda Anayasası, devletin herhangi bir dini desteklemeyeceğini ve din özgürlüğünü garanti ediyor. 2022 nüfus sayımında nüfusun %68'i kendisini Katolik olarak tanımlıyor. Katoliklerden sonra ikinci en büyük grup %14 ile Dinsizlerdir. İkinci en büyük Hristiyan mezhebi olan İrlanda Kilisesi (Anglikan), yirminci yüzyılın büyük bir kısmında üyelikte düşüş yaşadı, ancak 2016 ve 2022 nüfus sayımı arasında büyük ölçüde sabit kaldı. Diğer önemli Protestan mezhepleri İrlanda'daki Presbiteryen Kilisesi ve ardından İrlanda'daki Metodist Kilisesi'dir. Ülkenin Ortodoks Hristiyan, Hindu ve Müslüman nüfusu son yıllarda özellikle göç nedeniyle önemli bir büyüme yaşadı ve Ortodoks Hristiyanlık İrlanda'da en hızlı büyüyen din oldu.

2019 yılı itibarıyla Lüksemburg nüfusunun %50'si Hristiyanlık mezheplerine bağlıdır.. Nüfusun %1'i Müslüman, %5'i ise diğer dinlerin takipçisidir. Nüfusun %1'inin dini inancı konusunda net bir bilgi yoktur.

Ortodoks Hristiyanlık Karadağ'daki baskın din şekli olmasına rağmen, hem İslam hem de Katolik Hristiyanlığın çok sayıda inananı var. Baskın Kilise, Sırp Ortodoks Kilisesi'dir, ancak Karadağ Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan izler mevcut.

Azerbaycan'da din özgürlüğü, anayasasının 18. maddesine göre laik bir ülkedir. Azerbaycan'da laiklik, özellikle Sovyetler Birliği döneminde yaygınlaşmış ve yerleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nde İslam</span>

Arnavutluk'ta İslam (1945-1991), Arnavutluk Emek Partisi'nin Enver Hoca liderliğinde iktidara geldiği ve Arnavut halkı üzerinde neredeyse tam kontrol sahibi olduğu bir dönemi kapsamaktadır. Komünist hükûmet, üniter Arnavut kimliğini elde etme arayışında Arnavut milliyetçiliği aracılığıyla komünist partiye sosyal, kültürel ve dini bağlılıkları yeniden düzenleyerek Arnavut toplumunu kökten revize etmeye çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti'nde din</span>

Kıbrıs Cumhuriyeti'nde din, iki ana dini inanç ve pratikleri ile karakterizedir. Hristiyanlık ada nüfusunun %73'ünü oluşturmaktadır. Kıbrıslı Rumların çoğu ve dolayısıyla Kıbrıs nüfusunun çoğunluğu otosefal Kıbrıs Kilisesi üyeleridir, oysa Kıbrıslı Türklerin çoğu resmi olarak Sünni Müslümanlardır. Kıbrıs'ta Bahai, Katolik, Yahudi, Protestan, Maruni, Ermeni Apostolik ve dini olmayan topluluklar da vardır.

Din karşıtlığı (Antireligion), her türlü dine karşı çıkmaktır. Örgütlenmiş dine, dinî ayinlere ve dinî kurumlara karşı çıkmayı içerir. Din karşıtlığı terimi, örgütlenmiş olsun ya da olmasın belirli doğaüstü ibadet veya uygulama biçimlerinin karşıtlığı olarak da kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'ta Hristiyanlık</span>

Arnavutluk'ta Hristiyanlık, MS 325'te ülke genelinde yerleşti. MS 1100'den itibaren Bizans İmparatorluğu bölgede kilise misyonerliği yürütmüştür. Venedik'in artan etkisine bağlı olarak, 13. yüzyılda Fransiskenler bölgeye yerleşmeye başladılar. 15. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar, Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliği altında, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Hristiyanlığın yerini Arnavutluk'ta çoğunluk dini olarak İslam aldı.

Moldova'da din ağırlıklı olarak Ortodoks Hristiyandır. Moldova Cumhuriyeti Anayasası din özgürlüğünü korur ve ulusal hükûmet uygulamada bu hakka genel olarak saygı gösterir.