İçeriğe atla

Arnavutların kovulması (1877-1878)

Arnavutların kovulması (1877-1878)
BölgeNiş Sancağı (günümüzde güney Sırbistan), İşkodra Sancağı (kısmen günümüzde Karadağ), Osmanlı İmparatorluğu
Tarih1877–1878
Hedefağırlıklı olarak Arnavutlar ile onların meskenleri, evleri, mülkleri ve Müslüman dini binaları
Saldırı türü
Etnik temizlik,[1] Kovulma, Zorunlu göç
SaldırganlarSırbistan ordusu, Karadağ ordusu
Savunanlar30,000 ile 70,000 arası Arnavut mülteci oldu.
Sebepİslam düşmanlığı,
Arnavut düşmanlığı,
Sırp yayılmacılığı

Arnavutların kovulması (1877-1878), 1878'de Sırbistan Prensliği ve Karadağ Prensliği'ne dahil olan bölgelerden Arnavut nüfusun zorunlu göçü olaylarını ifade eder. Bu savaşlar, daha büyük 93 Harbi ile birlikte Berlin Kongresi'nde resmiyet kazanan Osmanlı İmparatorluğu için yenilgi ve önemli toprak kayıpları ile sona ermiştir. Bu sınır dışı etme, Osmanlı İmparatorluğu'nun jeopolitik ve bölgesel çöküşü sırasında Balkanlar'daki Müslümanlara yönelik daha geniş zulmün bir parçasıydı.[2][3]

Karadağ ve Osmanlılar (1876-1878) arasındaki çatışmanın arifesinde, İşkodra Sancağı'nda önemli bir Arnavut nüfusu yaşıyordu.[4] Ardından gelen Karadağ-Osmanlı savaşında, Podgorica ve Spuz kasabalarında Karadağ güçlerine karşı güçlü direnişi, İşkodra'ya yerleşen Arnavut ve Slav Müslüman nüfuslarının kovulmasını izledi.[5]

Sırbistan ve Osmanlılar (1876-1878) arasındaki çatışmanın arifesinde, bazı şehirli Türklerin (Arnavut mirasının bir kısmı[6]) yanında önemli, zaman zaman yoğun ve çoğunlukla kırsal Arnavut nüfusu Niş Sancağı içinde Sırplarla birlikte yaşıyordu.[7][8] Savaş boyunca bölgeye bağlı olarak Arnavut nüfusu, gelen Sırp kuvvetlerine karşı direniş göstererek veya yakındaki dağlara ve Osmanlı Kosova'sına kaçarak farklı tepkiler verdi.[9] Bu Arnavutların çoğu Sırp güçleri tarafından sınır dışı edilmiş olsa da, bugün torunlarının yaşadığı Jablanica vadisinde küçük bir varlığın kalmasına izin verildi.[10][11][12] Lab'den Sırplar, 1876'daki düşmanlıkların ilk turu sırasında ve sonrasında Sırbistan'a taşındı, ardından gelen Arnavut mülteciler daha sonra 1878 köylerini yeniden doldurdu.[13] Arnavut mülteciler ayrıca kuzeydoğu Osmanlı-Sırp sınırına, kentsel alanlara ve orta ve güneydoğu Kosova'da bulunan 30'dan fazla yerleşim yerine yerleştiler.[13]

Osmanlı makamları, mültecilerin ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çekiyordu ve yerel Sırp nüfusun intikam saldırıları gerçekleştirmesine karşı düşmanca davranıyorlardı.[14] Arnavut nüfusun bu bölgelerden kovulması, kurbanların sadece savaşçı değil aynı zamanda sivil olması nedeniyle bugün etnik temizlik olarak sınıflandırılabilecek şekilde yapıldı.[1] Bu Arnavut mülteciler ve onların soyundan gelen nüfus, Arnavutçada Muhaxhir (çoğul: Muhaxhirë) olarak bilinir hale geldi; Müslüman mülteciler için genel bir kelime (Osmanlı Türkçesinden ödünç alınmıştır: Muhacir).[15][14][16][17] Bu dönemin olayları, Sırp-Arnavut çatışmasının ve her iki halk arasındaki gergin ilişkilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.[14][1][18][19][3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b c Müller 2009, s. 70.
  2. ^ Jagodić 1998, para. 15.
  3. ^ a b Stojanović 2010, s. 264.
  4. ^ Roberts 2005, s. 22.
  5. ^ Blumi 2003, s. 246.
  6. ^ Jagodić 1998, 11.
  7. ^ Jagodić 1998, para. 4, 9.
  8. ^ Luković 2011, s. 298.
  9. ^ Jagodić 1998, para. 16–27.
  10. ^ Blumi 2013, s. 50.
  11. ^ Turović 2002, ss. 87-89.
  12. ^ Uka 2004c, s. 155.
  13. ^ a b Jagodić 1998, para. 29.
  14. ^ a b c Frantz 2009, ss. 460-461.
  15. ^ Blumi 2012, s. 79.
  16. ^ Malcolm 1998, ss. 228-229.
  17. ^ Uka 2004d, s. 52.
  18. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Janjetovic11 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  19. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Stefanovic469470 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
Genel

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arnavutlar</span> etnik grup

Arnavutlar veya Arnavudlar, ortak bir Arnavut soyunu, kültürünü, tarihini ve dilini paylaşan, Balkan Yarımadası'na özgü bir etnik gruptur. Çoğunlukla Arnavutluk, Kosova, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan'ın yanı sıra Hırvatistan, Yunanistan, İtalya ve Türkiye'de yaşıyorlar. Ayrıca Avrupa, Amerika ve Okyanusya'da yerleşik çeşitli topluluklardan oluşan büyük bir diaspora oluşturuyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Savaşı</span>

Kosova Savaşı veya 1998-1999 Kosova Savaşı, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ordusunun, bağımsızlık isteyen Kosova Kurtuluş Ordusu’na ve bu örgüt yanında yer alan milis güçlerine karşı yürüttüğü operasyon ve buna karşı NATO'nun başlattığı müdahaledir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Arnavutluk</span> Katolik, Müslüman ve Ortodoks Arnavutların bağımsızlık ve birliğini savunan siyasi görüş

Büyük Arnavutluk, irredentist ve milliyetçi bir kavramdır, Arnavutların kendi ulusal vatanları olduklarının düşündükleri toprakları birleştirmeyi amaçlar. Arnavut nüfusunun bu bölgelerdeki günümüzdeki veya tarihsel varlığına ilişkin iddialara dayanmaktadır. Mevcut Arnavutluk'a ek olarak, terim komşu ülkelerdeki bölgelere ilişkin iddiaları içermektedir, alanlar arasında Kosova, Sırbistan'ın Preşova Vadisi, güney Karadağ'daki bölgeler, kuzeybatı Yunanistan, ve Kuzey Makedonya'nın bir batı kısmı yer alır.

<span class="mw-page-title-main">1912 Arnavut İsyanı</span> Arnavutların, 1912 yılı içerisinde Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

1912 Arnavutluk İsyanı, Ocak-Ağustos 1912 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğu'nda Arnavutlar tarafından gerçekleştirilen bir isyandır. 1910 ve 1911 yıllarında Arnavutluk ve Kosova bölgelerinde Arnavut Ulusunun Haklarını Savunma Birliği destekli iki isyan başlatılmıştı. 1910 yılındaki Arnavut isyanı Bulgaristan ve Karadağ tarafından desteklenmişti. İsyanda, şiddetli çatışmaların ardından İsa Bolatin öncülüğündeki Arnavut isyancılar Drenice bölgesine çekilmiş, bir diğer isyancı İdris Sefer ise kalan askerleriyle birlikte direnişini sürdürdüğü Karadak bölgesine çekilmişti. 1911 yılındaki isyanda ise Podgorica isyancıların ana üssü olmuş ve isyancılar Karadağ Kralı I. Nikola tarafından desteklenmişti. Her iki isyan da isyancılara birtakım imtiyazlar tanınarak bastırılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Debre Sancağı</span>

Debre-i Bâlâ Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın merkezi Debre idi.

<span class="mw-page-title-main">Priştine Çarşısı</span>

Priştine Çarşısı Kosova'da, Eski Priştine’nin 15. yüzyıldan itibaren temel ticaret merkeziydi. Priştine'nin ekonomik ve sosyal gelişiminde önemli bir rol oynadı. Eski Çarşı 1950'lerde ve 1960'larda, "Eskileri yok et, yeniyi inşa et" modernizasyon slogan altında yıkıldı. Çarşının bir zaman durduğu yerde Kosova Meclisi, Priştine Belediyesi, PTT ve Kardeşlik ve Birlik sosyalist meydanı inşa edildi. Günümüzde, PTT yerine Kosova Hükûmeti eski PTT binasında ikamet etmektedir. Tarihi Çarşı Camii ve Çarşı Hamamın kalıntıları hala yerinde duruyor. Çarşı yıkıldığında Priştine kimliğinin bir parçasını kaybetti ve kültürel mirası dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Gusinyeli Ali Paşa</span> Arnavut asker

Ali Paşa Şabanagay, bir Arnavut askeri komutanı ve Prizren İttifakı'nın liderlerinden biriydi. Bugün Platon ve Gusinye olarak bilinen Doğu Karadağ'ın civarında bir bölgeyi Osmanlı kaymakamı olarak yönetti. Novšiće Savaşında Karadağ Prensliğine karşı Prizren İttifakı'nda savaşan gayri nizami Arnavut kuvvetlerin lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Prizren İttifakı</span>

Prizren Ligi veya resmî adıyla Arnavut Ulusunun Haklarını Savunma Birliği, Osmanlı İmparatorluğu'nda 19. yüzyılın sonlarında faaliyet gösteren bir Arnavut siyasi örgütüydü. Örgüt, 10 Haziran 1878'de Prizren kasabasında resmi olarak kuruldu ve 1881'de yılında feshedildi.

Arnavut milliyetçiliği, ilk kez 19. yüzyılda Arnavut millî uyanışı sırasında etnik Arnavutların ürettiği milliyetçi fikir ve kavramların genel bir adıdır. Arnavut milliyetçiliği, coğrafi olarak genişletilmiş bir Arnavut devletinin veya büyük Arnavut nüfusunu barındıran bitişik Balkan topraklarını kapsayan Büyük Arnavutluk'un oluşturulması fikirlerini de içeren Arnavutçuluk ve Pan-Arnavutçuluk gibi benzer kavramlarla da ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Bayram Curri</span> Arnavut siyasetçi

Bayram Curri Arnavutluk'un bağımsızlığı için mücadele eden, daha sonra 1913 Londra Antlaşması'nın ardından Kosova ile birleşmek için mücadele eden Arnavut kabile reisi, siyasetçi ve aktivisttir. Ölümünden sonra kendisine Arnavutluk Kahramanı unvanı verilmiştir.

Karadağ'daki Arnavutlar Karadağ'ın toplam nüfusunun %4.91'ini oluşturan Arnavut kökenli Karadağ'da bir etnik gruptur. Karadağ'daki Slav olmayan en büyük etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Kosova'da Hristiyanlık</span>

Kosova'da Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu'na dayanan uzun süreli bir geleneği var. 10. yüzyıla kadar tüm Balkan bölgesi Roma, Bizans ve Birinci Bulgar imparatorluklarının hükümdarlıkları altında Hristiyanlaşmıştı. 1389 yılı Kosova Muharebesi'nden 1912'ye kadar Kosova Osmanlı İmparatorluğu'na aitti ve derin şekilde İslamlaştı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Kosova, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin seküler ve sosyalist yönetimine girdi. Bu dönem boyunca Kosovalılar gitgide laikleşti. Günümüzde Kosova nüfusunun %90'ı Müslüman aile geçmişlerine sahiptir; bunların çoğunu etnik Arnavutlar, azınlığını ise Slav dillerini konuşan gruplar ve Türkler oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türk-Arnavutlar</span>

Türk-Arnavutlar, Rumlar tarafından 1715 ve sonrasında Müslüman Arnavutlar için kullanılan etnografik ve dini bir terimdir. Daha geniş bir anlamda, Balkanlar'daki Osmanlı yönetiminin hem Müslüman Arnavut hem de Türk siyasi ve askeri seçkinlerini içeriyordu. Terim, Osmanlı İmparatorluğu'nun halkları dine göre sınıflandırmaya yönelik idari millet sistemi nedeniyle Müslümanların Osmanlılar ve/veya Türklerle özdeşleştirilmesinden türetilmiştir ve burada Müslüman millet lider rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Luma Muharebesi</span> Birinci Balkan Savaşı Muharebesi

Luma Muharebesi, Arnavutlar arasında Lumë Ayaklanması olarak da bilinir, Sırplara karşı Lumë'de Osmanlı Arnavutluk bölgesinde yerel Arnavut halkın Sırplara karşı Birinci Balkan Savaşı sırasında girdikleri bir seri çatışmalardır. Sırplar Adriyatik Denizi'ne çıkmayı beklerken beklenmedik şekilde Osmanlı yandaşı olan veya olmayan yerel Arnavut halkın birlik olup direnmesi ile karşılaşmışlardır. Kendilerinin ummadığı şekilde Sırp 3. Ordusu birlikleri kendilerinden sayıca az olan Arnavut milislerce yenilgiye uğratılmış ve bu durum ayrıca batıya hareketlerini de geciktirmiştir. Bu durum 28 Kasım 1912'de zorunluluktan veya değil Osmanlı'ya karşı bağımsızlık ilan edecek Arnavutluk Devleti'ne savunmasını örgütlemek ve Sırbistan, Yunanistan, Karadağ'a direnmek için zaman kazandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Balkan Savaşlarında Arnavut Katliamları</span> 1912-1913 Balkan Savaşlarında Arnavutların öldürülmesi

Balkan Savaşları'nda Arnavut katliamları, 1912-1913 yılları arasında bölgede yaşanan çatışmalar sırasında Karadağ ve Sırp orduları ve paramiliterleri tarafından çeşitli vesilelerle 1912-13 Birinci Balkan Savaşı sırasında, Sırbistan ve Karadağ, Avrupa, Amerikan ve Sırp muhalefet basını tarafından bildirilen Osmanlı İmparatorluğu güçlerini günümüz Arnavutluk ve Kosova'dan kovduktan sonra Arnavut nüfusa karşı bir dizi savaş suçları işledi. Suçların çoğu Ekim 1912 ile 1913 yazı arasında işlendi. Zorunlu sürgünlerin ve katliamların amacı, yeni Balkan sınırlarını belirlemek için Londra Büyükelçiler Konferansı öncesi istatistiksel manipülasyondu. Çağdaş hesaplara göre, bu dönemde 10.000 ila 25.000 Arnavut açlık ve soğuktan öldürüldü veya öldü. Kurbanların çoğu çocuklar, kadınlar ve yaşlılardı. Katliamlara ek olarak, bazı sivillerin dudakları ve burunları kesildi.

<span class="mw-page-title-main">Libhovalı Müfid Bey</span> Arnavut siyasetçi, diplomat ve maliyeci (1876-1927)

Müfid bey Libohova Arnavut ekonomist, diplomat ve siyasetçi ve Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin yapıldığı Avlonya Meclisi'nde delegelerden biridir. Arnavutluk Geçici Hükûmeti döneminde Arnavutluk'un ilk İçişleri Bakanı olarak görev yaptı ve o zamandan itibaren 1913-1927 yılları arasında dokuz kez farklı hükûmet görevlerinde bulundu, Adalet Bakanı, İçişleri Bakanı, Maliye Bakanı ve Kültür Bakanı olarak görev yaptı.

Kosova, 1455'ten 1912'ye kadar, başlangıçta Rumeli Eyaleti'nin bir parçası olarak ve 1864'ten ayrı bir Kosova Vilayeti olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Aleks Buda</span> Arnavut tarihçi

Aleks Buda, Arnavut tarihçidir. Arnavutluk İlimler Akademisi üyesi ve başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki Arnavutlar</span>

Türkiye'deki Arnavutlar, Türkiye'de ikamet eden etnik Arnavut vatandaşlarıdır; genelde Balkan Savaşları'nın başlamasından sonra, Karadağ ve Arnavutluk'tan gelen Arnavutlarla birlikte Sırp ve Yunan zulmünden kaçan Kosovalı / Makedon ve Tosk Çam Arnavutlardan oluşmaktadır. Türkiye Milli Güvenlik Kurulu'nun (MGK) 2008 yılında hazırladığı bir raporda, Türkiye'de yaklaşık 1,3 milyon Arnavut kökenli insanın yaşadığı ve 500.000'den fazlasının kendi atalarını, dilini ve kültürünü tanıdığı tahmin ediliyor. Ancak Türkiye'de Arnavut kökenli ve kökene sahip kişilerin sayısının 5 milyona çıktığını öne süren başka tahminler de var. Bir zamanlar 21. Waffen-SS Dağ Tümeni Skanderbeg'de görev yapan Arnavut Gaziler, 1953-1968 yıllarında aileleriyle birlikte Yugoslavya'dan Türkiye'ye göç etmişlerdir.

Yakovalı Rıza Bey, Arnavut aktivist ve çeteci. Yakova bölgesinde etkili bir beydi ve 20. yüzyılın başlarındaki Arnavut ulusal hareketlerinin aktivistlerinden biriydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.