Arnavutköy
| Arnavutköy | |
|---|---|
 | |
 | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | İstanbul |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mahmut Hersanlıoğlu |
| • Belediye başkanı | Mustafa Candaroğlu (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 453 km² |
| Rakım | 100 m |
| Nüfus | |
| • Kır | - |
| • Şehir | 296.709 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 212 |
| İl plaka kodu | 34 |
Arnavutköy, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda bulunan bir ilçesidir.
Etimoloji
Eski dönemlerde bu bölgede yaşayan Arnavut bir köylü, Arnavutköy'ün isim babası olarak bilinir. Şöyle ki; bölge en eski dönemlerinden bu yana Edirne'ye ve dolayısıyla Avrupa'ya gidiş güzergâhı üzerinde yer almıştır. Yol üzerinde oluşu ve burada bir Arnavut'un yaşamasından dolayı bu güzergâhtan geçenler zamanla bu mevkiye Arnavut'un Köyü ismini takmışlardır. Geçen süre içerisinde de "Arnavut'un Köyü" "Arnavutköy" olarak değişmiş ve halkın diline bu şekilde yerleşmiştir.
Tarihçe
Arnavutköy'ün yerleşim yeri olarak kurulduğu tarihi saptamak güç, ancak arşivlerden çıkan haritalardan bölgenin 1850'li ve 1890'lı yıllarda dahi (Arnaout Kevi) Arnavutköy ismiyle anıldığı, haritalarda da bu isimle yer aldığı bilinmektedir. Daha detaylı bilgilere ise 1920'li yıllardan itibaren ulaşılabilmektedir.
Arnavutköy, mübadeleden (yaşayan halkların değişimi) önce yaklaşık 180 haneden oluşan Rum köylülerin yaşadığı ve şimdilerde "Eski Köy", "Köy içi", "Aşağı Köy" gibi değişik adlarla anılan bir bölgede yer alıyordu. 1923 Lozan Anlaşması çerçevesinde; Yunanistan ve Türkiye arasında yaşayan halkların değişimi “mübadele” protokolünün imza altına alınmasıyla birlikte karşılıklı göçler başlamıştır. Halkların karşılıklı değişimini öngören Protokol gereği bu bölgede yaşayan Rum Köylüler Yunanistan'a, Yunanistan Drama (il) bölgesinde yaşayan Türkler ise bu bölgeye yerleştirilmişlerdir. Türkler, bu bölgeye yerleşim esnasında Rum köylüleri ile 2 ay beraber yaşamışlardır. Daha sonra Rumlar kendilerine ait bir kilisenin de bulunduğu bu bölgeden evlerini bırakarak anlaşma gereği kendi topraklarına göç etmişlerdir.
Bir tane okul ve bir tane bakkalı olan yolcuların konakladığı han ve kahvehanesi olan köyde ulaşımın ve yolların bulunmamasından dolayı İstanbul'a at arabaların kullanıldığı araçlarla konvoy yapılarak gidilebiliyordu. Edirne asfaltı olarak bilinen yol güzergâhı 1939 yılından sonra ulaşımın kolay olması açısından yeniden düzenlenmiştir. Bu bölgeye Bulgaristan ve Yunanistan'dan mübadele yolu ile gelen Türklerin yerleşimi ile hane sayısı 350'ye ulaşan Arnavutköy 1951 yıllarında yeni yerleşimlerle bugünkü merkez isimli bölge şekillenmeye başlamıştır. 1963'e kadar Arnavutköy Çatalca'nın Boyalık Bucağı'na (merkezi Hadımköy) bağlı bir köyken o yıl Eyüpsultan'dan ayrılıp ilçe olan Gaziosmanpaşa'ya bağlanmıştır.
Beldede İmrahor adı verilen bölge isim itibarıyla Osmanlı İmparatorluğu döneminde padişahın atlarına ve onlarla alakalı araçlara bakmakla yükümlü olan kişinin adıdır. Rivayet olunur ki, İmrahor, Osmanlı döneminde Fatih Sultan Mehmet'in atlarının bulunduğu bir hara ile anılmıştır. 1893 yılında Tatar Türklerinin yerleşimi ile faaliyete geçmiştir. İmrahor tarihi dokusu ve doğal zenginliği ile tartışılmaz güzellikte olan bir mesire yeridir.
Yıllar itibarıyla ülke genelinde köylerden şehirlere doğru yaşanan göç furyasından Arnavutköy de nasibini almış ve giderek büyük bir merkez haline gelmiştir. 22 Mart 2008 tarihli Resmi Gazetede yer alan ve 1 Ocak 2009'da yürürlüğe giren kanun ile Arnavutköy'ün kaderi değişmiş ve Çatalca'ya bağlı Durusu ve Hadımköy beldeleriyle Gaziosmanpaşa'dan Boğazköy, Haraççı, Bolluca ve Taşoluk beldelerini de alarak ilçe olmuştur. Bugünkü sınırlarına 12 Kasım 2012'de kabul edilen 6360 sayılı kanunla Bahşayiş ve Nakkaş mahallelerini Çatalca'ya vererek ulaşmıştır.[3]
Coğrafya
Arnavutköy'ün yüzölçümü 453 km2'dir.[1] Doğusunda Eyüpsultan, güneydoğusunda Başakşehir ve Esenyurt, güneyinde Büyükçekmece ve batısında Çatalca ilçelerine komşudur. Ayrıca bu ilçenin kuzeyden Karadeniz'e kıyısı vardır ve ayrıca Durusu Gölü'nün doğu, Küçükçekmece Gölü'nün kuzey ve Büyükçekmece Gölü'nün kuzeydoğu kıyıları ilçe sınırlarında kalır.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1935[4] | 433 | Veri yok | Veri yok |
| 1940[5] | 542 | Veri yok | Veri yok |
| 1950[6] | 490 | Veri yok | Veri yok |
| 1955[7] | 911 | Veri yok | Veri yok |
| 1960[8] | 882 | Veri yok | Veri yok |
| 1965[9] | 999 | Veri yok | Veri yok |
| 1970[10] | 1.197 | Veri yok | Veri yok |
| 1975[11] | 1.551 | Veri yok | Veri yok |
| 1980[12] | 2.221 | Veri yok | Veri yok |
| 1985[13] | 4.182 | Veri yok | Veri yok |
| 1990[14] | 21.143 | Veri yok | Veri yok |
| 2000[15] | 37.556 | Veri yok | Veri yok |
| 2007[16] | 62.492 | Veri yok | Veri yok |
| 2008[17] | 163.510 | 156.333 | 7.177 |
| 2009[18] | 175.871 | 168.121 | 7.750 |
| 2010[19] | 188.011 | 180.080 | 7.931 |
| 2011[20] | 198.230 | 190.247 | 7.983 |
| 2012[21] | 206.299 | 198.165 | 8.134 |
| 2013[22] | 215.531 | 215.531 | veri yok |
| 2014[23] | 225.670 | 225.670 | veri yok |
| 2015[24] | 236.222 | 236.222 | veri yok |
| 2016[24] | 247.507 | 247.507 | Veri yok |
| 2017[24] | 261.655 | 261.655 | veri yok |
| 2018[24] | 270.549 | 270.549 | veri yok |
| 2019[24] | 282.488 | 282.488 | veri yok |
| 2020[24] | 296.709 | 296.709 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Mahalleler
Arnavutköy ilçesine bağlı 38 mahalle bulunmaktadır.[25]
- Adnan Menderes
- Anadolu
- Arnavutköy Merkez
- Atatürk
- Baklalı
- Balaban
- Boğazköy İstiklal
- Bolluca
- Boyalık
- Çilingir
- Deliklikaya
- Dursunköy
- Durusu
- Fatih
- Hacımaşlı
- Hadımköy
- Haraççı
- Hastane
- Hicret
- İmrahor
- İslambey
- Karaburun
- Karlıbayır
- Mareşal Fevzi Çakmak
- Mavigöl
- Mehmet Akif Ersoy
- Mustafa Kemal Paşa
- Nene Hatun
- Ömerli
- Sazlıbosna
- Taşoluk
- Tayakadın
- Terkos
- Yassıören
- Yavuz Selim
- Yeniköy
- Yeşilbayır
- Yunus Emre
Ekonomi
29 Ekim 2018 tarihinde ilçe sınırlarında açılan havalimanı ile bölge turistik ve ekonomik anlamda gelişme kaydetti.[26]
Kültür
Spor
2006'da kurulan Arnavutköy Belediyespor ilçede faaliyet gösteren tek profesyonel kulüp olup 2. Ligde mücadele etmektedir. Aynı zamanda futbol alanında Arnavutköyspor 1965, Taşolukspor, Hadımköyspor, Haraççıspor, Bollucaspor gibi kulüplerde Amatör liglerde mücadelesine devam etmektedir.
Yönetim
Belediye başkanları
| Seçim | Belediye Başkanı | Parti | Oy Oranı | |
|---|---|---|---|---|
| 1987 | Hasan Kayım | Anavatan Partisi | ||
| 1989 | Bahtiyar Sağlam | Refah Partisi | %24,70 | |
| 1994 | %26,00 | |||
| 1999 | Bayram Eminel | Demokratik Sol Parti | %24,50 | |
| 2004 | Ahmet Haşim Baltacı | Adalet ve Kalkınma Partisi | %42,00 | |
| 2009 | %40,82 | |||
| 2014 | %51,65 | |||
| 2019 | %57,73 | |||
| 2024 | Mustafa Candaroğlu | %41,94 | ||
| Kaynak:[27] | ||||
Eğitim
- Anadolu Lisesi
- Arnavutköy Anadolu Lisesi
- Durusu Hüseyin Ökten Anadolu Lisesi
- Hadımköy Örfi Çetinkaya Anadolu Lisesi
- Taşoluk Anadolu Lisesi
- Şehit Selçuk Gürdal Anadolu Lisesi
- Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
- Aziz Sancar M.T.A.L
- Bolluca M.T.A.L
- Hadımköy M.T.A.L
- Örfi Çetinkaya M.T.A.L
- İbrahim Özaydın M.T.A.L
- İstanbul Havalimanı M.T.A.L
- Anadolu İmam Hatip Lisesi
- Akşemsettin A.İ.H.L
- Borsa İstanbul A.İ.H.L
- Hadımköy Toki A.İ.H.L
- Şehit onbaşı Murat Şengöz A.İ.H.L
- Prof. Dr. Necmettin Erbakan A.İ.H.L
- Necip Fazıl Kısakürek A.İ.H.L
- İTO İbrahim Çağlar A.İ.H.L
- Çok Programlı Anadolu Lisesi
- Şehit Demet Sezen Çok Pro. Ana. Lisesi
- Mehmet Akif Ersoy Çok Pro. Ana. Lisesi
Medya
İlçede haftalık ve günlük olarak yerel gazeteler yayımlanmaktadır.
Ulaşım
İstanbul Havalimanı ilçe sınırları içerisinde yer almaktadır. İstanbul Metrosunun yapımı devam eden M11 hattı'nın havalimanına hizmet eden istasyonları (Terminal 2 istasyonu hariç) 2023 yılında açılırken ilçe merkezinde bulunan Taşoluk ve Arnavutköy Hastane istasyonları ise 19 Mart 2024'te hizmete girmiştir. Kuzey Marmara Otoyolu ilçeden geçmektedir.
Kaynakça
- ^ a b "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm 26 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Law No: 6360
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1944). "1940 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyetler, Kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1954). "1950 Umumî Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961). "1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1973). "1970 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1977). "1975 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1981). "1980 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ "İllere göre ilçe, bucak,belde ve köy nüfusları - 2000". TÜİK. 13 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Arnavutköy Nüfusu - İstanbul". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "İstanbul Arnavutköy Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Arnavutköy Belediye İnternet Sitesi". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2012.
- ^ "yerelnet.org.tr, Arnavutköy Belediyesi". 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2015.
Dış bağlantılar
- T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Arnavutköy ve Tanıtımı
- Arnavutköy Belediyesi İnternet Sitesi1 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
