İçeriğe atla

Arnavut sanatı

Arnavut sanatı, Arnavut kültürünün önemli bir parçasıdır. Uzun ve olaylı geçmişiyle sanat, Arnavut kimliğinin ve tarihinin önemli bir delilidir. Arnavutluk, bir Güneydoğu Avrupa ülkesi, diğer Avrupa ülkelerinden benzersiz bir kültüre sahiptir. Arnavut sanatı özgün unsurlarını korumuştur ve Osmanlı, Venedik ve diğer Batılı unsurlarla zenginleştirilmiştir.

Bağımsızlıktan sonra

Arnavutluk, Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan edene kadar radikal sanatsal değişim yaşamamıştır. 1912 yılında Arnavutluk bağımsızlığına kavuştuktan sonra Arnavut sanatı vatansever bir rönesans yaşadı. Tarihsel geçmişi olan tasvir sanatı popülerlik zirvesine ulaştı. Aynı şekilde, ülkenin Batı Avrupa'dan devam ederek gelen kültürel izolasyonu ulusal konularda daha fazla odaklanmak için sanatçılara yol açtı. Ulusal simgelerin heykelleri ülke genelinde popüler oldu. 1968 yılında, heykeltıraş Odhise Paskali (diğer heykeltıraşlar Andrea Mana ve Janaq Paço'nun yardımıyla) İskender Bey'in, Arnavutluk'un ulusal kahramanı, ölümünün 500. yıldönümü şerefine bir anıt inşa etti ve anıt başkent Tiran'da yer alıyor.

II. Dünya Savaşı sonrası ve komünizm

II. Dünya Savaşı sonrasında bir komünist hükûmet Arnavutluk üzerinde kural aldı ve sanat komünist dönemin geldiği sıradaki zamanı yansıtır. Sanat Arnavut hükûmeti tarafından sansürlendi ve sanatçılar sosyalizmi kabul eden eserler yaratmak için çağrıda bulundu. 1950'lerde ve 1960'larda Arnavut resimlerinin baskın teması "proletarya" sosyalist sisteminin belkemiğiydi. Ülkenin sanatı daha çok yerli sahnelerde erkeğin tarlalarda çalışması ve kadının tavuk beslemesi üzerine odaklandı. Ayrıca peyzaj sahneleri son derece Arnavut ressamlar tarafından yaygınlaştırılmıştır. Ressamlar Vangjush Mio ve Fatmir Haxhiu kendi manzara resimlerinde en ünlüdür.

Komünizm sonrası

Arnavutluk 1991'de demokrasi için komünizmi terk etmesine rağmen bilginler şu anda gerçek insan ve durumların tasvir üzerine vurgusu için Arnavut sanatını "sosyalist gerçekçilik" kategorisi altında etiketlemiştir. Arnavut sanatı empresyonizm ve ekspresyonizminden çok etkilenmesine rağmen gündelik hayatın kendi tasvirinde en gerçekçidir. Çağdaş Arnavut sanatı ancak yeni sanatçılar bu mesajı iletmek için farklı sanatsal stillerden yararlandığında Arnavutların her günkü mücadelesini yakalar.

Postmodernist eğilimler

Post-modernizm Arnavut sanatçıya oldukça yakın zamanda tanıtılmış olsa da uluslararası alanda tanınan bir dizi sanatçılar ve eserler vardır. En ünlü Arnavut post-modernistler arasında Anri Sala, Sislej Xhafa ve Helidon Gjergji olduğu kabul edilir.

Arnavutlar arasında bilinen ilk postmodern eğilimler Kosova'da 1980'lerde görüldü.[1]

Tiran Bienali başlıca çağdaş, uluslararası sanat etkinliğidir. 2001 yılında Edi Muka, Gezim Qëndro ve Giancarlo Politi tarafından kuruldu, o yıllar boyunca birçok uluslararası küratörlerin katkısını gördü, Francesco Bonami, Adela Demetja, Massimiliano Gioni, Jens Hoffmann, Hans Ulrich Obrist ve Harald Szeemann beğendi. Birçok ünlü Arnavut ve yabancı sanatçı normalde davet ediliyor.[2]

Sanatçılar

Diğer ünlü çağdaş Arnavut sanatçılar şunlardır:

  • Sabri Berkel
  • Abdurrahim Buza
  • Abidin Dino
  • Kolë Idromeno
  • Sadik Kaceli
  • Vénera Kastrati
  • Ibrahim Kodra
  • Zef Kolombi
  • Andrea Kushi
  • Gazmend Leka
  • Ndoc Martini
  • Toni Milaqi
  • Vangjush Mio
  • Edi Rama
  • Catin Saraci
  • Agim Sulaj
  • Arthur Tashko
  • Nexhmedin Zajmi
  • Spiro Xega
  • Shaqir Veseli

Sergiler

  • 3 December 2005. Balkan Peninsula Exhibit, Metropolitan Museum of Art. New York, NY.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Shkëlzen Maliqi, Umelec Magazine". 6 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2016. 
  2. ^ "TICA". 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2016. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Brewer, Bob. My Albania. New York: Lion of Tepelena P, 1992.
  • Halliday, Jon. The Artful Albanian. London: Rowland, 1986.
  • Pollo, Stefanaq, and Arben Puto. The history of Albania: from its origins to the present day. London: Routledge & Kegan Paul, 1981.
  • Winnifrith, Tom. Perspectives on Albania. London: Macmillan, 1992.
  • Muka, Edi. Albania Today. The Time of ironic Optimism. Milan, Politi Editore, 1997.
  • Schwander-Sievers, Stephanie, and Bernd J. Fischer. Albanian Identities. London: Hurst & Company, 2002.

Dış bağlantılar

  • Hudhri, Ferit. "Fine Arts in Albania: An Outline of Figurative Art in Albania Over the Centuries." Sustainable Economic Development Agency. 2 December 2005 [1].
  • Institute for Auslandsbeziehungen. 20 November 2005 [2].
  • Alb@rt. 20 November 2005 [3]16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk</span> Balkanlarda bir ülke

Arnavutluk, resmî adıyla Arnavutluk Cumhuriyeti, Balkanlar'da bir ülkedir. Komşuları kuzeyde Karadağ, kuzeydoğusunda Kosova, doğusunda Kuzey Makedonya ve güneyinde Yunanistan'dır. Ayrıca ülkenin batıda Adriyatik Denizi ve güneybatıda İyonya Denizi'ne kıyısı vardır. İyon Denizi ile Adriyatik Denizi arasındaki Otranto Boğazı'nın karşısındaki İtalya'ya uzaklığı 72 km'den (45 mil) daha azdır.

<span class="mw-page-title-main">Enver Hoca</span> Komünist eski Arnavutluk lideri

Enver Halil Hoca, Arnavut komünist politikacı. 1941'den 1985'te ölümüne kadar Arnavutluk Emek Partisi Genel Sekreteri'ydi. Aynı zamanda Arnavutluk Emek Partisi Politbüro üyesi, Arnavutluk Demokratik Cephesi Başkanı ve silahlı kuvvetlerin başkomutanıydı. 1944'ten 1985'te ölümüne kadar ülkeyi yönetti. Ayrıca 1944'ten 1954'e kadar 22. Arnavutluk Başbakanı ve çeşitli zamanlarda Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin hem dışişleri bakanı hem de savunma bakanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Türkiye ilişkileri</span>

Arnavutluk-Türkiye ilişkileri, Türkiye'nin Arnavutluk'la sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Arnavutluk</span> Katolik, Müslüman ve Ortodoks Arnavutların bağımsızlık ve birliğini savunan siyasi görüş

Büyük Arnavutluk, irredentist ve milliyetçi bir kavramdır, Arnavutların kendi ulusal vatanları olduklarının düşündükleri toprakları birleştirmeyi amaçlar. Arnavut nüfusunun bu bölgelerdeki günümüzdeki veya tarihsel varlığına ilişkin iddialara dayanmaktadır. Mevcut Arnavutluk'a ek olarak, terim komşu ülkelerdeki bölgelere ilişkin iddiaları içermektedir, alanlar arasında Kosova, Sırbistan'ın Preşova Vadisi, güney Karadağ'daki bölgeler, kuzeybatı Yunanistan, ve Kuzey Makedonya'nın bir batı kısmı yer alır.

Yahudilerin Arnavutluk'taki tarihi 1300 yıl öncesine dayanır. Arnavutluk Yahudileri ağırlıklı olarak Sefarad olmakla birlikte modern zamanlarda toplam ülke nüfusuna olan yüzdesi çok düşüktür. Arnavutluk, II. Dünya Savaşı'nda Yahudi nüfusu artan ender Avrupa ülkelerindendir. Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin Komünist diktatörü Enver Hoca aralarında Yahudiliğin de bulunduğu bütün dinleri yasaklayıp devlet ateizmini yürürlüğe soktu. Komünizm sonrası bu politikalar kaldırılıp ibadet serbestliği getirildi fakat Yahudilerin çoğunun İsrail'e göç etmesiyle Arnavutluk'taki Yahudi nüfusu azaldı.

<span class="mw-page-title-main">Edi Rama</span> Arnavut siyasetçi

Edi Rama, Arnavut siyasetçi ve ressamdır. 2005 yılından beri Arnavutluk Sosyalist Partisi'nin lideridir. 1998-2000 yılları arası Kültür, Gençlik ve Spor Bakanı ve 2000-2011 yılları arası başkent Tiran'ın Belediye Başkanı oldu. Rama 23 Haziran 2013 tarihinde, görevdeki Başbakan Sali Berişa'yı yenerek, 2013 seçimlerini kazandı. Yeni Arnavutluk parlamentosunun açılmasının ardından başbakan olarak hükûmeti kurmakla görevlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'taki İtalyan himayesi</span>

Arnavutluk'taki İtalyan himayesi; Arnavutluk'ta İtalya Krallığı'nın De jure olarak ülkeyi himaye altına alması olayıdır. Bu durum 23 Haziran 1917 tarihinden 1920 yaz aylarına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Arnavut şarabı</span>

Arnavut şarabı, eşsiz tatlılık ve yerli çeşitleri ile karakterize edilir. Arnavutluk 2009 yılında yaklaşık 17.500 ton şarap üretmiştir. Komünizm döneminde üretim alanı, 20.000 hektara genişletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandër Meksi</span>

Aleksandër Gabriel Meksi, Arnavut siyasetçi ve arkeolog. Arnavutluk'un 13 Nisan 1992'den 11 Mart 1997 tarihine kadar 27. Başbakanıydı. Eski bir arkeolog olarak, komünist yönetimin sona ermesinden sonra Arnavutluk'un başbakanlığı yapan ilk kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Fraşiri</span> Arnavut siyasetçi

Mehdi bey Fraşiri, Arnavut bir entelektüel ve politikacıydı. İki kez Arnavutluk Başbakanı ve ayrıca ikinci dönem Arnavutluk'un Nazi Almanyası'ndaki kukla hükûmetinin Başbakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'ta sekülerizm</span>

Arnavutluk; siyasi sistemindeki çeşitli değişimlere rağmen kurulduğu 1912 yılından beri seküler devlet sistemiyle yönetilmektedir. Bağımsızlığını ilan ettikten sonra 20. yüzyıl boyunca sırasıyla monarşi ve totaliter komünist rejimin etkisi altında kalan ülke, Fransızların laiklik ilkesinden oldukça etkilenmiş ve sekülerizmden vazgeçmemiştir. Günümüzde seküler parlamenter demokrasi ile yönetilen ülkede, toplumdaki bütün dini inançlar devlet garantisi altına alınmıştır. Ülke anayasası dini toplulukların eşitliğini kabul eder ve herkes inanç konusunda istediğini seçme özgürlüğüne sahiptir.

Arnavutluk, nüfusun büyük çoğunluğunun aynı zamanda ülkenin resmi dili olan Arnavutça ile konuştuğu etnik olarak homojen bir ülkedir. İki ayrı lehçesi vardır: güneyde konuşulan Tosk ve kuzeyde konuşulan Geg. Ancak birçok Arnavut, Balkanlar'daki çok sayıda Arnavut diasporası ve Arnavut topluluklarının etkisiyle İtalyanca, Yunanca, Fransızca, Almanca ve İngilizceyi de yaygın olarak konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fan Noli</span>

Fan Noli veya Theofan Stilian Noli, Arnavut şair, tarihçi, gazeteci, siyasetçi, Ortodoks metropolit.

<span class="mw-page-title-main">Naim Fraşiri</span> Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve çevirmen

Naim Bey Fraşıri, Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve Arnavutluk millî şairi ilan edilen çevirmen. Modern Arnavut edebiyatının öncüsü ve 19. yüzyılın en etkili Arnavut kültürel simgelerinden biri olarak kabul ediliyor.

Arnavutluk'ta iletişim; radyo, televizyon, sabit ve mobil telefonlar ve interneti kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Elsie</span>

Robert Elsie, Arnavut edebiyatı ve folkloru konusunda uzmanlaşmış Kanada doğumlu bir Alman bilim adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Ukrayna ilişkileri</span>

Arnavutluk ve Ukrayna arasındaki diplomatik ilişkiler 1922'de kuruldu. Eylül 2020'de Ukrayna Tiran'da bir büyükelçilik açtı. Arnavutluk, Polonya'nın Varşova kentindeki büyükelçiliğinden Ukrayna'ya akredite edilmiştir ve Harkov'da fahri konsolosluğu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Yunanistan ilişkileri</span>

Yunanistan'daki Arnavut göçmenlerin ve Arnavutluk'taki Yunan azınlığın varlığı, tarihi ve kültürel bağlar ve ayrıca Arnavutluk ve Yunanistan hükûmetleri arasındaki sık sık üst düzey temaslar nedeniyle, iki ülkenin bugün güçlü, ancak zaman zaman karmaşık diplomatik ilişkileri devam ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Sırbistan ilişkileri</span>

Arnavutluk ve Sırbistan arasındaki ilişkiler, bir dizi tarihi ve siyasi olay nedeniyle karmaşık ve büyük ölçüde düşmanca olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Hırvatistan ilişkileri</span>

Arnavutluk ile Hırvatistan arasındaki diplomatik ilişkiler 25 Ağustos 1992'de kuruldu. Arnavutluk'un Zagreb'de büyükelçiliği ve Dubrovnik'te fahri konsolosluğu bulunurken, Hırvatistan'ın Tiran'da bir büyükelçiliği var.