İçeriğe atla

Armanyak

Armanyak
TipÜzüm brendisi
Köken Fransa
Gers
Landes
Lot-et-Garonne
İlk üretim yılı14. yüzyıl
Alkol miktarı%40+
RenkKahverengi
Turuncu
İçindekilerÜzüm
Baco blanc
Blanc dame
Colombard
Folle-blanche
Graisse
Juraçon blanc
Mauzac
Mauzac rose
Meslier Saint-François
Trebbiano
Bağlantılı ürünlerKonyak
Pisco

Armanyak ya da Armagnac, Fransa'nın güneybatısında yer alan Gaskonya'daki Armagnac bölgesinde üretilen bir brendi türüdür. Adını üretildiği bölgeden almıştır. Bazı özel üzümlerden yapılan şarapların damıtılmasıyla elde edilir. Kendi ürettikleri verimli Ugni Blanc üzümlerini kullanırlar(Folle Blanche, Colombard, Baco üzümlerinden az miktarda kullanılabilir)

Tarih

Armanyak, Fransa'da distile edilen en eski brendi türüdür. 15. ve 17. yüzyıllar arasında armanyak, Fransa'nın Saint-Sever, Mont-de-Marsan, ve Aire-sur-l'Adour bölgelerindeki marketlerde yerini aldı. Kısa bir süre sonra ise Hollandalı tüccarlar sayesinde armanyak ticareti daha geniş bir alana yayıldı.

Coğrafya

Armagnac bölgesi, Adour ve Garonne Nehri arasında yer alır. Resmi armanyak üretim alanı Gers, Landes ve Lot-et-Garonne illerinde yer alan üç yörede gerçekleşmektedir:

  • Bas-Armagnac
  • Armagnac-Ténarèze
  • Haut-Armagnac

Üretim

Armanyak sadece bir kez damıtılır ve bu işlem sonucu %52 oranda alkol oluşur. Ardından meşe fıçılarda yaşlandırma süreci başlar. Bu süreç sonucunda tat yumuşayıp daha kompleks bir hale gelir. Uzun yıllar fıçıda bekletilen içkideki alkol ve su miktarının bir kısmı buharlaşıp yok olur. Buna meleklerin payı denir.

Armanyak tıpkı konyakta olduğu yıllandırma sürecine bağlı olarak çeşitli sınıflara ayrılır. Farklı yaşlarda harmanlanarak yapılan armanyaklarda şişedeki yaş, harmanda kullanılan en genç bileşeni belirtir. Yaşa göre yapılan sınıflandırmalar şunlardır:

  • VS (Üç yıldız): En az 2 yaşında.
  • VSOP: En az 5 yaşında.
  • XO: En az 6 yaşında.
  • Hors d'âge: En az 10 yaşında.

Üzümler

Armanyak üretiminde kullanılan 10 çeşit üzüm vardır:

  • Baco blanc
  • Blanc dame
  • Colombard
  • Folle-blanche
  • Graisse
  • Juraçon blanc
  • Mauzac
  • Mauzac rose
  • Meslier Saint-François
  • Trebbiano

Dış bağlantılar

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rakı</span> anason aromalı alkollü içki

Rakı; damıtma yoluyla elde edilen suma kullanılan ve genellikle anason tohumu ile aromalandırılan, alkollü bir geleneksel Türk içkisidir.

<span class="mw-page-title-main">Viski</span> Fermente tahıl püresinden yapılma damıtılmış alkollü meşrubat türü

Viski, arpa, buğday, çavdar veya mısırdan damıtılarak yapılan ve meşe fıçılarda dinlendirilerek olgunlaştırılan bir tür damıtılmış alkollü içecektir. İsmi İrlanda ve İskoçya lehçelerinde "yaşam suyu" anlamına gelen "uisge beatha"dan gelmektedir. Viski yapmak için mısır, arpa, çavdar ve hatta karabuğday gibi çeşitli tahıllar kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Brendi</span>

Brendi, damıtılmış şaraptan üretilen yüksek dereceli alkollü içki. Üzümden yapılan şarabın yanı sıra mayalanmış başka meyvelerden, mesela elma ve kirazdan da üretilir.

<span class="mw-page-title-main">Gironde</span> Fransada il (département)

Gironde, Fransa'nın illerinden birisidir. İl, "Arcachon", "Blaye", "Langon", "Lesparre-Médoc" ve "Libourne" olmak üzere 5 yerleşime ayrılmıştır. Bu yörelerin her birinin farklı özellikleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Landes</span> Fransada il (département)

Landes [], Fransa'nın illerinden birisidir. İl, "Dax" olmak üzere tek yerleşime ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lot-et-Garonne</span> Fransada il (département)

Lot-et-Garonne [], Fransa'nın illerinden birisidir. İl, "Marmande", "Nérac" ve "Villeneuve-sur-Lot" olmak üzere 3 yerleşime ayrılmıştır. Her yerleşimin farklı özellikleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tarn-et-Garonne</span> Fransada il (département)

Tarn-et-Garonne [], Fransa'nın illerinden birisidir. İl, "Castelsarrasin" olmak üzere tek yerleşime ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konyak</span> alkollü içki

Konyak veya kanyak, Fransa'nın batısında, adını üretildiği "Cognac" kasabasından alan alkollü içki. Konyak, beyaz şarabın damıtılmasıyla elde edilen, yüksek derecede alkol içeren sarımtırak renkli bir içkidir. Şarapçılık bölgesi Charente ve Charente-Maritime departmanlarında üretilmektedir. Brendi bakır imbiklerde iki kez damıtılmalı ve Limousin veya Tronçais ormanı'ndan olan meşe fıçılarda en az iki yıl bekletilmelidir.

<span class="mw-page-title-main">Şarapçılık</span>

Şarapçılık, şarap üretimine verilen addır. Şarabın yapılacağı üzüm veya başka bir meyvenin seçimiyle başlar, yapımı biten şarabın şişelenmesiyle sona erer. Çoğu şarap üzümden yapılsa da, diğer meyvelerden veya zehirli olmayan bitkilerden de yapılabilir. Bal şarabının sudan sonraki en önemli malzemesi baldır. Şarap yapımının tarihi bin yıldan fazladır. Şarap ve şarap yapımı bilimi önoloji olarak bilinir. Şarap üreticisine şarap tüccarı da denilebilir. Üzüm yetiştiriciliği bağcılıktır ve birçok üzüm çeşidi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Merlot</span> Merlot bir şarap çeşidi yapmada veya yemede kullanılan bir üzümdür.

Merlot hem tek çeşit (sepaj), hem de harmanlanmış (kupaj) üzümlerle şarap yapımında kullanılan lacivert renkli şaraplık bir üzüm çeşididir. Merlot ismi Fransızcada karatavuk anlamına gelen merle kelimesine küçültme eki eklenmesiyle oluşturulmuş olup muhtemelen üzümün rengi dolayısıyla bu ismi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Provans şarabı</span>

Provans şarabı güneydoğu Fransa'daki Fransız şarabı üreten Provans bölgesinden gelir. Romalılar bölgeyi provincia nostra adıyla adlandırdı. Provans Alpler'in hemen güneyinde İtalya dışındaki ilk Roma eyaletiydi.

Şarabın sınıflandırılması menşei yeri veya unvanı şarap yapım yöntemleri ve stili tatlılık ve bağ bozumu veya kullanılan üzüm çeşidi gibi çeşitli yöntemlere göre yapılabilir. Uygulamalar farklı ülke ve bölgelere göre değişiklik gösterir ve birçok uygulama zaman içinde farklılık göstermiştir. Bazı sınıflandırmalar menşei ülkelerinde şarap yasasının bir parçası olarak resmi korumadan yararlanırken diğerleri bu tür bir koruması olmayan yetiştirici örgütleri tarafından oluşturulmuştur. Şarabın sağlığa etkileri, şarabın yaşlanması, şarabın tatlılığı, şarabın rengi önemli özelliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Fortifiye şarap</span>

Fortifiye şarap , yüksek alkollü damıtılmış bir içki eklenerek alkolü yükseltilen bir şarap çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Semillon</span>

Semillon, çoğunlukla Fransa ve Avustralya'da sek beyaz ve tatlı şarap yapmak için kullanılan altın renkli beyaz bir üzüm çeşididir. İnce kabuğu ve Botrytis cinerea'ya duyarlılığı sayesinde tatlı şarap bölgesi Sauternes AOC ve Barsac AOC'de geniş bir alanda yetiştirilmektedir. Adelaide Üniversitesi'nin 2010 yılında açıkladığı istatistiklere göre dünyada yaklaşık 22000 hektar bir alanda ekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Sauvignon blanc</span> Üzüm çeşidi

Sauvignon blanc, Fransa'nın Bordeaux bölgesinin yeşil kabuklu bir üzüm çeşididir. Üzüm adını büyük olasılıkla Güney Batı Fransa'da yerli bir üzüm olarak erken kökenleri nedeniyle Fransızcada sauvage ("yabani") ve blanc ("beyaz") kelimelerinden alır. Muhtemelen Savagnin'in soyundan geliyor. Fransızca: Sauvignon blanc asması dünyanın şarap bölgelerinin birçoğuna ekilir ve gevrek, sek ve ferahlatıcı bir çeşit beyaz şarap üretir. Üzüm aynı zamanda Sauternes ve Barsac'ın meşhur tatlı şaraplarının bir bileşenidir. Sauvignon blanc, ABD'de Fransa, Şili, Romanya, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Bulgaristan, Washington ve Kaliforniya eyaletlerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Bazı Yeni Dünya Sauvignon blanclar, özellikle California'dan, Robert Mondavi tarafından Pouilly-Fumé'ye atıfta bulunulan bir pazarlama terimi olan "Fumé Blanc" olarak da adlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bordeaux şarabı</span>

Bordo şarabı güneybatı Fransa‘da Bordo bölgesi'nde üretilen bir şaraptır. Bordo, Garonne Nehri üzerindeki Bordo şehrinde merkezlenmiştir. Şehrin kuzeyinde Dordogne Nehri Garonne ile birleşerek Gironde adlı geniş haliç ve Gironde bölümü 120,000 hektardan fazla toplam bağ alanıyla Fransa'nın en büyük şarap üretim alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şaraptaki şekerler</span>

Şaraptaki şekerler şarap yapımını mümkün kılan doğa olayının merkezindedir. Fermantasyon işleminde, şarap üzümlerinden gelen şekerler parçalanır ve maya tarafından alkole (etanol) ve karbon dioksite dönüştürülür. Üzümler, yapraklardan fotosentez ile üretilen sakaroz moleküllerinin yer değiştirmesi yoluyla asmada büyürken şeker biriktirir. Olgunlaşmada sakaroz molekülleri invertaz enzimi tarafından hidrolize (ayrılır) edilip glukoz ve fruktoz'a dönüşür. Hasat zamanına kadar, üzümün %15 ila %25'i basit şekerlerden oluşur. Hem glikoz hem de fruktoz, altı-karbonlu şekerdir ancak üzümde üç, dört, beş ve yedi karbonlu şekerler de bulunur. Beş karbonlu arabinoz, ramnoz ve ksiloz gibi şekerler fermantasyondan sonra hala şarapta mevcut olduğundan, tüm şekerler mayalanabilir değildir. Çok yüksek şeker içeriği, belirli bir (yüksek) alkol içeriğine ulaşıldığında mayayı öldürür. Bu nedenle hiçbir şarap tamamen "sek" tamamen mayalanmaz. Şarabın alkol içeriğini belirlemede şekerin rolü, şarap yapımında yalnızca alkol içeriğini artırmak için şaptalizasyon olarak bilinen süreçte bazen şarap üreticilerini şeker eklemeye teşvik eder.

<span class="mw-page-title-main">Moldova mutfağı</span>

Moldova mutfağı, Moldova halkının ve onun ayrılıkçı bölgesi Transdinyester yöresindeki yemek kültürüdür. Esas olarak çeşitli etler, patates, lahana ve çeşitli tahıl cinsleri gibi bileşenlerden oluşur. Yerel mutfak Rumen mutfağına çok benzer. Aynı zamanda Osmanlı mutfağından kalan büyük bir etki yanında Yunan, Polonya, Ukrayna ve Rusya dahil olmak üzere bölgedeki diğer mutfaklardan ilham ve unsurlar alır.

<span class="mw-page-title-main">Chenin blanc</span> Şaraplık beyaz üzüm çeşidi

Chenin blanc, Fransa'nın Loire Vadisi'nden gelen bir beyaz şarap üzüm çeşididir. Yüksek asiditesi, köpüklü şaraplardan dengeli tatlı şaraplarına kadar çeşitler yapmak için kullanılabileceği anlamına gelir, ancak asmanın doğal canlılığı kontrol edilmezse çok yumuşak, nötr şaraplar üretebilir. Loire dışında, Yeni Dünya şarap bölgelerinin çoğunda bulunur; Güney Afrika'da en yaygın olarak ekilen çeşittir ve burada tarihsel olarak Steen olarak da bilinir. Üzüm, 1655'te Jan van Riebeeck tarafından Güney Afrika'da yetiştirilen ilk üzümlerden biridir ve 1685'te Nantes Fermanı'nın iptal edilmesinin ardından Fransa'dan kaçan Huguenot'larla bu ülkeye gelmiştir. Chenin blanc, Avustralya'da da sıklıkla yanlış tanımlanıyordu, bu nedenle ülkedeki erken tarihini izlemek kolay değil. 1832'de James Busby'nin koleksiyonunda tanıtılmış olabilir, ancak C. Waterhouse, 1862'de Güney Avustralya'nın Houghton kentindeki Highercombe'da Steen yetiştiriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Trebbiano</span>

Trebbiano, dünyada en yaygın olarak yetiştirilen üzüm çeşitlerinden biri olan İtalyan şaraplık üzümüdür. İyi verim verir, ancak kalitesiz şarap verme eğilimindedir. Taze ve meyvemsi olabilir ama uzun süre dayanmaz. Fransa'da Ugni blanc olarak da bilinen bu türün, özellikle İtalya ve Fransa'da yerel alt tür ailesini yansıtan birçok başka adı vardır. Yüksek asitliği onu konyak ve armanyak üretimlerinde önemli kılmaktadır.