İçeriğe atla

Armand Jean du Plessis de Richelieu

Richelieu Dükü
COHS
Kardinal
Philippe de Champaigne tarafından Cardinal de Richelieu 1642 (Musée des Beaux-Arts de Strasbourg)
MetropolBordeaux
Piskoposluk bölgesiLuçon
MakamLuçon
Atanma18 Aralık 1606
Görevlendiriliş17 Nisan 1607
Dönem bitişi29 Nisan 1624
Önce gelenFrançois Yver
Sonra gelenEmery de Bragelongne
Takdis17 Nisan 1607
Anne d'Escars de Givry tarafından
Kardinal yapan5 Eylül 1622
XV. Gregorius tarafından
RütbeKardinal-rahip
Doğum adıArmand Jean du Plessis
Doğum09 Eylül 1585(1585-09-09)
Paris, Fransa Krallığı
Ölüm4 Aralık 1642 (57 yaşında)
Paris
MilliyetFransız
Uzmanlık alanıDin adamı, siyasetçi
ÖğrenimNavarre Koleji
İmza{{{signature_alt}}}
Arma{{{coat_of_arms_alt}}}

Armand Jean du Plessis de Richelieu, Cardinal-Duc de Richelieu (d. 9 Eylül 1585 – ö. 4 Aralık 1642), genellikle kullanılan ismiyle Kardinal Richelieu, Fransız bir din adamı, asilzade ve siyasetçidir.

Hayatı

1607 yılında piskopos olmuş ve 1616 yılında dışişlerden sorumlu danışmanlığa getirilmiştir. Richelieu'nun yıldızı zamanla hem Katolik Kilisesi'nde hem de Fransa yönetiminde parlamış; 1622'de kardinal, 1624'te XIII. Louis'in başbakanı olmuştur. Görevini ölene dek sürdürmüş, 1642'de yerini kariyeri boyunca teşvik ettiği Kardinal Mazarin'e bırakmıştır.

Kardinal Richelieu, genellikle kralın başbakanı veya başdanışmanı olarak bilirdi. Hanedanlığı güçlendirmek ve yerel güçleri yok etmek için uğraştı. Asilleri dizginleyerek Fransa'yı güçlü ve merkezi bir ülke haline getirdi. Dış politikadaki temel amacı Habsbourg Hanedanı'nı frenlemek ve Fransa'nın hakimiyetini Otuz Yıl Savaşları'nda sağlama almaktı. Kardinal olmasına rağmen hedeflerine ulaşmak için Protestanlarla müttefiklik yapmakta çekinmemiştir. Birçok olayda gücünün korunması için krala güvenmiştir.

Kardinal Richelieu, sanata olan düşkünlüğüyle de bilinir. Fransız Akademisi'ni kurmuştur. Kırmızı kıyafetinden dolayı ona (The Red Eminence) de denir.

Fransa'nın yükselişi

Richelieu, Otuz Yıl Savaşları'nda ustaca bir politika izledi. Fransa'yı yüz yıldan uzun süredir sıkıştırmakta olan Habsburg Hanedanı'na karşı Protestan prenslikleri kullandı. Ancak Fransa Papa'nın hışmına uğradı ve Katolik bloktan dışlandı. O zaman Richelieu kendine çok yararlı bir müttefik buldu: İsveç orduları Almanya'yı bir uçtan bir uca istila etti. İsveç'i Habsburglara karşı destekleyen Richelieu, yine de bu yeni gücün büyümesinden çekinerek onu dizginlemeyi ihmal etmedi.

Richelieu Vestfalya Barışı'nı görecek kadar yaşamadı, ancak XIV. Louis döneminde zirveye çıkacak olan Fransız yükselişini başlatmıştı.

Popüler kültür

Kardinal Richelieu, Alexandre Dumas'nın Üç Silahşörler adlı romanında kötü adam konumundadır.

Kaynakça

Ayrıca bakınız

  • Concino Concini
  • Kardinal Mazarin

İlgili Araştırma Makaleleri

18. yüzyıl, miladi takvime göre 1 Ocak 1701 ile 31 Aralık 1800 günleri arasındaki zaman dilimi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Otuz Yıl Savaşı</span> Avrupada 1618-1648 arası sürmüş savaş

Otuz Yıl Savaşı ya da Otuz Yıl Savaşları, çoğunlukla Kutsal Roma İmparatorluğu'nun sınırları içerisinde 1618'den 1648'e kadar sürmüştür. Avrupa tarihinin en yıkıcı savaşlarından birisi olan savaş sonucunda tahminen 4,5 ila 8 milyon arasında insan ölmüştür ve Almanya'nın bazı bölgelerinde %50'nin üzerinde nüfus düşüşü olmuştur. Seksen Yıl Savaşı, Mantova Veraset Savaşı, Fransız-İspanyol Savaşı ve Portekiz Restorasyon Savaşı da Otuz Yıl Savaşı ile bağlantılı savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Vestfalya Antlaşması</span> Otuz Yıl Savaşları ve Seksen Yıl Savaşlarının sonunda Ekim ve Mayıs 1648 tarihlerinde imzalanan antlaşma

Birkaç antlaşmayı da içine alan Vestfalya Barışı, Otuz Yıl Savaşları ve Seksen Yıl Savaşları'nın sonunda Ekim ve Mayıs 1648 tarihlerinde imzalanmıştır. Antlaşma 24 Ekim ve 15 Mayıs 1648'de Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu, diğer Alman prensleri, İspanya, Fransa, İsveç ve Hollanda Cumhuriyeti temsilcileri arasında imzalanmıştır. Fransa ve İspanya arasında 1659 yılında imzalanan Pyrenees Antlaşması'nı da bu antlaşmanın içine dahil edilebilir. Bu barış tarihçiler tarafından modern çağın başlangıcı olarak gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">XIV. Louis</span> Fransa kralı

Louis-Dieudonné de France veya XIV. Louis, Dünya'nın ve Fransa'nın en uzun süre hüküm süren kralıdır. 1643-1715 yılları arasında Fransa krallığı yapmıştır. Fransızlar tarafından Louis Le Grand veya le Roi-Soleil olarak da anılır. Devlet benim sözlerinden de anlaşılacağı gibi Fransa'yı mutlak monarşiyle yönetmiştir. Çok saldırgan ve yayılmacı bir politika izlemiştir. Karısı Kraliçe Marie Theresia'dır. Fransa Bilimler Akademisi ilk defa XIV. Louis tarafından kurulmuştur. Bir tiyatro oyununda Apollon'u oynamıştır. Klasik sanata yakından ilgi duymaktadır. Babasının bir av köşkü olarak inşa ettirdiği Versay'ı genişleterek Fransa Krallığı'nın yönetildiği bir saray haline getirmiştir. Dönemin aristokratlarını gene Paris'ten uzaklaştırıp, Versay'a taşımıştır. Versay Sarayı'nın bahçesini barok dönemi eserleriyle düzenletmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Leopold (Kutsal Roma imparatoru)</span> Kutsal Roma İmparatoru

I. Leopold ya da tam adıyla Leopold Ignaz Joseph Balthasar Felician, Habsburg Hanedanı üyesi ve Kutsal Roma İmparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol İmparatorluğu</span> Beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğu

İspanyol İmparatorluğu, beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğudur. İspanyol İmparatorluğu, İspanya veya İspanya hükümdarları tarafından fethedilen, miras kalan veya el konan arazileri kapsar. Bu arazilere Kuzey ve Güney Amerika'nın geniş kesimleri de dahildir. Hak iddia edilen ancak hiç ele geçirilemeyen topraklar da mevcuttur. Toplam arazilerin yüzölçümü 18. yüzyılın sonunda 18 milyon kilometre kare civarındadır. 16. ve 17. yüzyıllardaki kıtalararası yapısına rağmen koloni imparatorluğu deyimi 1768 yılı itibarıyla kullanılmaya başlanmıştır. 19. yüzyılda ise devlet yapısı tamamen kolonisel bir yapıya dönüşmüştür.

Taştan aletler, bundan yaklaşık 1.8 milyon yıl önce Fransa'da ilkel insanın bulunduğunu kanıtlamaktadır. Bölgede ilk modern insan 40.000 yıl önce ortaya çıkmıştır. Fransa tarihi için ilk yazılı kayıtlar Demir Çağı'ndan itibaren bulunmaktadır. Günümüzdeki Fransa, Galya olarak bilinen bir Roma İmparatorluğu eyaletinin üstüne kuruludur. Romalı tarihçiler, bölgede, dil farkıyla ayrılan üç büyük etnik grubun varlığını ortaya koymuşlardır: Galyalılar, Akuitanlar ve Belgalar. En büyük ve bölgeye en hakim grup olan Galyalılar, Galyaca konuşan Keltlerdi.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Savaşları</span>

İtalya Savaşları (1494-1559), Orta Çağ'dan Yeni Çağ'a geçiş döneminde Avrupa ve Akdeniz coğrafyasının büyük güçlerini karşı karşıya getiren savaşlar dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Jules Mazarin</span> Fransız kardinal (1602 – 1661)

}} Jules Mazarin, Fransa'yı yönetmiş olan İtalyan Kardinal ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">X. Innocentius</span> 236. Katolik Kilisesi papası (1574-1655; pd. 1644-1655)

Papa X. Innocentius, Giovanni Battista Pamphili, Katolik Kilisesi'nin 15 Eylül 1644 - 7 Ocak 1655 döneminde 236. papası.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Clemens</span> 1592-1605 yıllarında görev yapmış Floransalı Papa

Papa VIII. Clemens, asıl adı Ippolito Aldobrandini ; 30 Ocak 1592 – 3 Mart 1605 döneminde papa.

<span class="mw-page-title-main">II. Jan Kazimierz Waza</span>

II. Jan Kasimir Polonya kralı ve Litvanya büyük dükü.

<span class="mw-page-title-main">Haut Koenigsbourg Şatosu</span> Alsace, Fransada kale

Haut Koenigsbourg Şatosu, Fransa'nın Bas-Rhin ilinde bağlı Orschwiller komününde bulunan bir Orta Çağ şatosu. Sélestat'ın batısında, Vosges dağlarında yer alan yapı, Yukarı Ren Ovası'na hakim stratejik bir konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Bonapart Hanedanı</span>

Bonapart Hanedanı, Fransız Devrimi'nden sonra 1804 yılında Fransa Krallığı'nı imparatorluğa yükselten Fransız askeri lider ve siyaset adamı I. Napolyon'un kurmuş olduğu hanedanlık. Napolyon, Grande Armée'yi büyük Avrupa askerî gücüne çevirdi ve Napolyon Savaşları sırasında Avrupa'da başarılar kazandı. Hanedanının gücünü genişleterek aile üyelerini kurdurduğu kukla devletlerin tahtlarına yerleştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Marie de' Medici</span>

Bourbon Hanedanı'ndan Marie de' Medici, Fransa kralı IV. Henry'nin ikinci eşi, Fransa kraliçesi ve Medici Hanedanı'nın bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Fransa-İspanya Savaşı (1635-1659)</span> Fransa ve İspanya arasında yaşanmış 24 yıllık savaş

Fransa-İspanya Savaşı (1635-1659), savaş boyunca değişen müttefiklerin de katılımıyla Fransa ve İspanya arasında yapıldı. Mayıs 1635’te başlayan ve 1648’de Vestfalya Barışı ile savaşın sona eren ilk aşaması, Otuz Yıl Savaşı’nın bir parçası olarak kabul edilir. İkinci aşama ise Fransa ve İspanya’nın Pireneler Antlaşması’nda barış yaptıkları 1659’a kadar devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Mantova Veraset Savaşı</span>

Mantova Veraset Savaşı (1628-1631), Gonzaga hanedanının doğrudan son erkek vâris ve Mantova ve Montferrat’ın hükümdarı olan II. Vincenzo’nun 1627 Aralık ayında ölümüyle başlayan ve Otuz Yıl Savaşları ile bağlantılı bir savaştı. Topraklar, Habsburg İspanyası’nın İtalyan topraklarından askerleri ve yardım malzemelerini Flandre’deki ordularına taşımasına izin veren bir kara yolu olan İspanyol Yolu’nun kontrolü için son derece önemliydi. Savaş, Fransa doğumlu Nevers Dükü’nü destekleyen Fransa ile onun uzak kuzeni Guastalla Dükü’nü destekleyen İspanya arasındaki bir vekalet savaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Akademisi</span>

Fransız Akademisi, Fransızca ile ilgili konularda Fransa'nın asli kurumu niteliğindedir. Akademi, resmî olarak 1635 yılında Kral XIII. Louis'in başbakanı Kardinal Richelieu tarafından kurulmuştur. 1793 yılında Fransız Devrimi sırasında kapatılan kurum, 1803 yılında Napoleon Bonaparte tarafından Institut de France'ın bünyesinde yeniden kurulmuştur. Enstitünün beş akademisinden en eskisidir.

<span class="mw-page-title-main">Henri de La Tour d'Auvergne</span> Fransız soylu (1611 – 1675)

Henri de La Tour d'Auvergne, Vicomte de Turenne, genellikle Turenne olarak bilinir. Bir Fransız generaliydi ve Fransa Mareşal Generali olarak terfi ettirilen altı Polisten biriydi. La Tour d'Auvergne ailesinin en ünlü üyesi, 50 yıllık kariyeri boyunca askeri başarıları, ona tarihin en büyük askeri komutanlarından biri olarak ün kazandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Fransız-Habsburg Rekabeti</span>

Fransız-Habsburg rekabeti terimi, Fransa ile Habsburg hanedanı arasındaki rekabeti tanılamaktadır. Habsburglar Yüksek Orta Çağ’da Augsburg Diyeti’nden Yakın çağda I. Dünya Savaşı’nın ardından monarşinin lağvedilmesine kadar çeşitli zamanlarda Kutsal Roma İmparatorluğu, İspanya İmparatorluğu, Avusturya, Bohemya ve Macaristan’ı içeren genişleyen ve gelişen bir imparatorluğu yönettiler.