İçeriğe atla

Armadillo

Armadillo
Yaşadığı dönem aralığı: 58,7-0 myö
Tanesiyen-Günümüz 
Dasypus novemcinctus
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Üst takım:Xenarthra
Takım:Cingulata
Familyalar

Cinsler için metne bakınız.

Armadillo, Cingulata takımında yer alan, yalnızca Dasypodidae ve Chlamyphoridae familyasındakilerin hayatta kaldığı zırhlı plasentalı memelilerin ortak adıdır. Birbirlerinden zırhlarındaki şeritlerden ayırt edilerek tanımlanan dokuz soyu tükenmiş ve 21 yaşayan Armadillo türü bulunmaktadır. Amerika'ya endemiktir.

Armadilloların vücudu bir tür zırhla korunur, bu özelliğiyle tesbih böceğine benzerler.

Sınıflandırma

  • Familya Dasypodidae
    • Alt familya Dasypodinae
      • Cins Dasypus
        Dasypus novemcinctus.
        • Dasypus novemcinctus
        • Dasypus septemcinctus
        • Dasypus hybridus
        • Dasypus sabanicola
        • Dasypus kappleri
        • Dasypus pilosus
        • Dasypus yepesi
        • Dasypus bellus
    • Alt familya Euphractinae
      • Cins Calyptophractus
        • Calyptophractus retusus
      • Cins Chaetophractus
        • Chaetophractus vellerosus
        • Chaetophractus villosus
        • Chaetophractus nationi
      • Cins Peltephilus
        • Peltephilus ferox
      • Cins Chlamyphorus,
        Chlamyphorus truncatus.
        • Chlamyphorus truncatus
      • Cins Euphractus
        • Euphractus sexcinctus
      • Cins Zaedyus
        • Zaedyus pichiy
    • Alt familya Tolypeutinae
      • Cins Cabassous
        • Cabassous centralis
        • Cabassous chacoensis
        • Cabassous unicinctus
        • Cabassous tatouay
      • Cins Priodontes
        • Priodontes maximus
      • Cins Tolypeutes
        • Tolypeutes matacus
        • Tolypeutes tricinctus

Ekoloji

Temel yiyeceği böceklerdir. Yiyecek bulmak için toprağı kazarlar, koku alma duyuları çok geliştiğinden böcekleri ve kurtçukları rahatça bulabilirler. Bir tehlike anında, başlarını, karınlarını ve ayaklarını zırhları ile örterler. Toprağı kazarken çok hızlı davranır ve bu süre içinde burunları toprak ile temas hâlinde olduğundan nefeslerini tutarlar. Çoğunlukla gece görünürler. Görme ve işitme duyuları fazla kuvvetli değildir.[]

Konuyla ilgili yayınlar

  • Gardner, A. (2005). Wilson, D.E.; Reeder, D.M. (eds.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. pp. 94–99. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
  • Superina, Mariella; Pagnutti, Noralí; Abba, Agustín M. (2014). "What do we know about armadillos? An analysis of four centuries of knowledge about a group of South American mammals, with emphasis on their conservation". Mammal Review. 44 (1): 69-80. doi:10.1111/mam.12010. 
  • Hayvanlar Ansiklopedisi. Parıltı Yayıncılık. 2013. s. 181. ISBN 978-605-100-090-9. 

Dış bağlantılar

  • "Armadillo online" website 8 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. hosted by zoologist Dr. Joshua Nixon 6 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Photographs of armadillo rolling into a ball
  • Wikimedia Commons'ta Armadillo ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
  • Vikitür'de Armadillo ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
  • Vikisözlük'te Armadillo ile ilgili tanım bulabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Böcek</span> eklembacaklılar sınıfı

Böcekler eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin sınıfı ve tür ve takson bakımından en kalabalık hayvan sınıfıdır. 1.000.000'dan fazla olan tür sayılarıyla Dünya'daki en fazla türe sahip canlılardır. Dünya'nın hemen hemen her yerinde bulunur ve bazen çok yoğun popülasyonlarda görülebilirler. Her yıl birkaç bin böcek türü tanımlanmaktadır. Toplam tür sayısının 2.000.000 ila 30.000.000 kadar olduğu tahmin edilmektedir. Tür, cins, familya gibi taksonomik kategoriler bakımından 6-10.000.000 sayıya ulaşırlar ve Dünya'daki hayvanların %90 kadarını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Memeliler</span> kara omurgalıları sınıfı

Memeliler, hayvanlar aleminin insanların da dâhil olduğu, dişilerinde bulunan meme bezleri ve hem dişi hem erkek bireylerinde bulunan ter bezleri, kıl, işitmede kullanılan üç orta kulak kemiği ve beyinde yer alan neokorteks bölgesi ile ayrılan bir omurgalı sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hamster</span> kemirgen bir hayvan

Hamsterler, yedi cinste sınıflandırılmış 19 tür içeren Cricetidae alt familyasına ait kemirgenlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ornitorenk</span>

Ornitorenk, platipus veya gagalı memeli, 39–60 cm boylarında, Doğu Avustralya ve Tasmanya'ya özgü bir yarı-deniz memelisidir.

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Kokarcagiller</span> etçiller (Carnivora) takımından bir familya

Kokarcagiller (Mephitidae), etçiller (Carnivora) takımından bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Afrika yaban kedisi</span>

Afrika yaban kedisi, kedigiller (Felidae) familyasından Felis cinsine mensup bir tür. Afrika, Batı ve Orta Asya 'ya ve Hindistan'da Racastan'dan Çin 'de Sincan'a [kadar yayılmış küçük yaban kedisi türler'dir.

<span class="mw-page-title-main">Memeli sınıflandırması</span>

Mammalia (Memeliler), Chordata (Omurgalılar) şubesi içinde yer alan bir hayvan sınıfıdır. Carl Linnaeus'un ilk olarak bu sınıfı tanımlamasından beri memeli sınıflandırması çeşitli gözden geçirmeden geçmiştir. Evrensel olarak kabul edilen bir sınıflandırma sistemi yoktur; McKenna & Bell (1997) ile Wilson & Reader (2005) son zamanlarda yararlı özetle sunmuşlardır. Linnaeus ve diğerlerinin öne sürdüğü fikirlerin çoğu artık günümüz taksonomistleri tarafından tamamen terkedilmiştir; bunların arasında yarasaların kuşlarla akraba oldukları ya da insanların diğer yaşayan varlıklardan farklı bir grup oluşturduğu fikirleri de bulunmaktadır. Memeli takımları arasındaki ilişkileri tanımlayan birbirinden farklı fikirler çatışmaya devam etmekte ve bu konuda yeni çalışmalar sürmektedir. Son zamanların en önemli gelişmesi kladistik düşüncenin tüm taksonomik tanımlamaların monofiletik grupları tanımlamasını sağlamak olmuştur. Moleküler filojeninin sonuçları neticesinde bu alan son zamanlarda ilgi çekmiş ve değişikliğe uğramaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Keseli sansargiller</span>

Keseli sansargiller (Dasyuridae) yırtıcı keseliler (Dasyuromorphia) takımına ait bir keseli familyası. 60 türden oluşan bu familya örneğin keseli sansar, tazmanya canavarı ve keseli fare'yi içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Keseli tavşan</span>

Keseli tavşanlar (Macrotis), keseli porsuğumsular (Peramelemorphia) takımı içerisinde yalnız başına Thylacomyidae familyasına konulan ve iki türden oluşan bir keseli cinsi: Büyük keseli tavşan ve soyu tükenmiş olan küçük keseli tavşan.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu sincabı</span> Anadolu, Kafkasya ve Ortadoğuda yaşayan ağaç sincabı

Anadolu Sincabı, Kafkas Sincabı veya İran Sincabı, Sincapgiller familyasından güneybatı Asya'da Ilıman geniş yapraklı ve karma ormanlar'ın ağaçlarında ve eski yırtıcı yuvalarında yaşayan Sciurus cinsinde ağaç sincabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Staphylinidae</span>

Staphylinidae, Staphylinoidea üstfamilyasına bağlı bir hayvan familyasıdır. Yılda yaklaşık 600 kadar yeni türü kaydediliyor. Fosillerine 200 milyon yıl önce Trias Döneminden beri rastlanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Adli entomoloji</span>

Adli entomoloji veya adli böcek bilimi ya da biyokriminal entomoloji, adli tıbba yardımcı olan ya da onun yetersiz kaldığı durumlarda, ceset üzerinde bulunan böcek ve diğer eklembacaklıların ergin ve larvalarından, maktulün ("cesedin") ölüm zamanını doğruya yakınlıkta ya da yaklaşık olarak tahmin etmeye çalışan bir bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Xenarthra</span> memeli üst takımı

Xenarthra, memeliler sınıfının bir üst takımı. Karıncayiyenler ve tembel hayvanları içeren dişsiz memeliler (Pilosa) takımı ile hayatta kalan tek temsilcisi armadillo olan zırhlı memeliler (Cingulata) takımını kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cadı makigiller</span> gececil, uzun bacaklı primatlar

Tarsiidae bir primat familyasıdır. Güneydoğu Asya'nın adalarında yaşayan, küçük, gece faal hayvanlardır.

<i>Meles anakuma</i>

Meles anakuma, sansargiller (Mustelidae) familyasından memeli hayvan türü. Honshū, Kyūshū, Shikoku ve Shōdoshima'da bulunur.

Günümüzde, memeli, 1.258 cins, 156 aile, 27 takım ve yaklaşık 5.937 canlı türü vardır. Memeli taksonomisi, kendi cinsleri ve aileleri içinde birçok yeni tür tanımlandığı ve yeniden sınıflandırıldığı için sürekli değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cercopithecinae</span> primat alt familyası

Cercopithecinae, babunlar, makaklar ve vervet maymunları dahil olmak üzere yaklaşık 71 türden oluşan, bir Köpeksi maymun alt familyasıdır. Çoğu cercopithecine maymunu türü, Sahra altı Afrika ile sınırlıdır, ancak makaklar Asya'nın uzak doğu bölgelerinden kuzey Afrika'ya ve Cebelitarık'a kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Cobitidae</span> sazansı familyası

Cobitidae, Eski Dünya tatlı su balıklarının bir familyasıdır. Avrasya'da ve Fas'ta bulunurlar ve nehir ekosistemlerinde yaşarlar. Bugün, çoğu "çoprabalığı" diğer familyalara yerleştirilmiştir. Familya, yaklaşık 260 tanımlanmış tür içerir. Yeni türler düzenli olarak tanımlanmaya devam ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Chlamyphoridae</span>

Chlamyphoridae, Cingulata takımında sınıflandırılan bir memeli familyasıdır Glyptodontinae alt familyası geleneksel olarak günümüz armadillolarının oluşturan grubun dışında kök grup zırhlı memeliler olarak kabul edilmiş olsalar da artık günümüzde soyu tükenmiş Dasypodidae familyasının morfolojik kanıtlara dayanarak parafiletik olabileceği yönünde spekülasyonlar yapılmıştı. 2016 yılında yapılan Doedicurus mtDNA analizi, bu grubun Chlamyphorinae ve Tolypeutinae alt familyalarının oluşturduğu bir kladın kardeş grubu olduğunu ve günümüz armadilloları arasına yerleşmiş olduğunu gösterdi. Bu nedenle Dasypus haricinde soyu tükenmiş tüm armadillolar yeni bir familya içinde sınıflandırılmaya başlandı.