İçeriğe atla

Arkadya Konferansı

Winston Churchill Washington'da

Arkadya Konferansı, Birleşik Krallık ve Birleşik Devletler delegasyonları arasında 22 Aralık 1941 - 14 Ocak 1942 tarihleri arasında Washington'da düzenlenen, taraflar arasında Avrupa'daki savaşla ilgili stratejilerin belirlendiği görüşmelerdir.

Konferansa, her iki ülkenin devlet başkanları sıfatıyla Winston Churchill ve Franklin D. Roosevelt başkanlık etmiştir.

Konferans öncesi gelişmeler

Nazi Almanyası ve İtalya'nın 11 Kasım 1941 tarihinde Birleşik Devletler'e savaş ilan etmesi ile Birleşik Devletler'in Avrupa'daki savaşa katılması kaçınılmaz hale gelmiştir. Ardından Japonların 7 Aralık 1941 deki Pearl Harbour Saldırısı’nın ardından Birleşik Devletler, Pasifik’te de Japonya ile savaşa girmişti. Pearl Harbour Baskını, aynı zamanda Birleşik Krallık’ı, Uzak Doğu’daki etki alanlarına daha fazla kuvvet ayırmak zorunda bırakmıştır. Bu durumda her iki ülke, güçlerinin birleştirilmesi ve her iki savaş alanında bölüştürülmesi yönünden stratejik kararlar almak zorunda kaldılar.

Başlangıçta Birleşik Devletler’in Avrupa’da savaşa girmesi, Manş kıyılarından Fransa topraklarına bir amfibi harekat yapılması yönündedir. Stalin Avrupa anakarasında ikinci cephenin açılması konusunda ısrarlıdır. Ancak Churchill, konferans sırasında ikinci cephenin Avrupa anakarasında değil Kuzey Afrika'da açılması yönünde ısrarcı olmuştur.

Kuzey Afrika'da Birleşik Devletler 8. Ordu'sunun, 18 Kasım 1942 tarihinde başlattığı Crusader Harekatı'nın devamında Erwin Rommel'in komutasındaki Alman-İtalyan kuvvetleri Sirenayka'nın batısına çekilmeye başlamışlardı. Churchill, Kuzeybatı Afrika kıyılarına yapılacak bir Birleşik Devletler çıkatmasının, Mihver güçlerini Kuzey Afrika'da iki cepheli bir savaşa zorlayacağını vurgulamaktadır. Avrupa anakarasındaki bir çıkarmadan önce sağlanacak bu başarının, Mihver güçleri fazlasıyla yıpratacağı ortadadır.

Konferans

Konferans sonucunda, Birleşik Devletler'in Kuzeybatı Afrika'da bir amfibi harekat yapması prensipte kabul edilmiştir. Bu prensip kararı, Meşale Harekatı ile 8 Kasım 1942 tarihinde uygulamaya konulacaktır. Ayrıca 1 Ocak 1942 tarihli görüşmelerde Birleşmiş Milletler'in kurulması konusunda prensip kararı alınmıştır.

Sonuçları

Arkadya Konferansı sonunda, Birleşik Devletler'in Alman-İtalyan kuvvetlerine karşı Avrupa'da savaş planı değişmiştir. Batı Fransa kıyılarından yapılacak çıkarma harekatı ikinci aşama olarak geri bırakılmış, Kuzeybatı Afrika kıyılarına yapılacak bir çıkarma planı gündeme getirilmiştir. Bu "Kuzeybatı Afrika Projesi", devamında Sicilya'nın istilası (Husky Harekatı) ve İtalya çıkarması olarak, cepheyi güney Avrupa'ya çekmiştir.

Ancak "ikinci cephe"nin güney Avrupa üzerinden açılması, III. Reich'ı, Casablanca Konferansı kararı uyarınca "kayıtsız şartsız" teslime zorlayacak denli ilerletilememiş, İtalya topraklarının istilası ile sonlanmıştır. Avrupa'da savaşı sonlandıran ana harekât kolu yine Fransa topraklarından yapılan çıkarma olmuştur.

Harekâtın bu şekilde sürdürülmesi kuşkusuz bir yönden Fransa topraklarındaki nihai hesaplaşmayı daha az riskli kılarken diğer yönden de Avrupa'da savaşı uzatmıştır.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşı</span> I. Dünya Savaşında, 1915–1916 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan savaş

Çanakkale Savaşı veya Çanakkale Muharebeleri, I. Dünya Savaşı sırasında 1915-1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir. İtilaf Devletleri; Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'u alarak İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirmek, Rusya ile güvenli bir erzak tedarik ve askeri ikmal yolu açmak, başkent İstanbul'u zapt etmek suretiyle Almanya'nın müttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletleri'ni zayıflatma amaçları ile ilk hedef olarak Çanakkale Boğazı'nı seçmişlerdir. Ancak saldırıları başarısız olmuş ve geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Kara ve deniz savaşı sonucunda iki taraf da çok ağır kayıplar vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">San Remo Konferansı</span> 1920 Osmanlı topraklarının Milletler Cemiyeti mandalarına bölünmesi için İtilaf Yüksek Konseyi toplantısı

San Remo Konferansı, I. Dünya Savaşı'ndan sonra, 18-26 Nisan 1920'de, Osmanlı topraklarının paylaşılması ve Osmanlı ile yapılacak olan Sevr Antlaşması'nın şartlarını hazırlamak için, İtalya'nın Sanremo şehrinde toplanan milletlerarası konferans.

<span class="mw-page-title-main">Münih Antlaşması (1938)</span> Almanca konuşulan Çekoslovakya topraklarının 1938de Almanyaya bırakılması

Münih Antlaşması, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Almanya arasında yapılan ve Çekoslovakya'nın Südet bölgesinin Almanya'ya verilmesini öngören 29 Eylül 1938 tarihli antlaşmadır.

Quebec Konferansı, İtalya'da Mussolini'nin birdenbire düşmesiyle ortaya çıkan yeni durum karşısında, ikinci cephe meselesini yeni bir açıdan ele almak amacı ile, 14-24 Ağustos 1943'te Churchill ve İngiliz Genelkurmayı ile Amerikan Genelkurmayı arasında Québec'de yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kahire Konferansı</span>

Kahire konferansı, II. Dünya Savaşı sonra Uzak Doğu'daki gelişmeleri değerlendirmek amacıyla Roosevelt, Churchill ve Çan Kay Şek arasında; 22-26 Kasım 1943 tarihleri arasında Kahire'de yapılan toplantıdır. Kesin bir sonuca varılamayan konferansın yapılmasında Moskova Konferansı'nda görev alan dışişleri bakanlarının üç devletin liderlerinin de bir görüşmede bulunmaları gerektiğine karar vermesi etkili oldu. Josef Stalin'in isteği üzerine Tahran seçilse de düzenlenen konferansta Uzak Doğu meselelerinin de görüşülmesi planlandığı için Çin Cumhuriyeti'ni temsilen Çan Kay Şek'in de yapılacak görüşmelere davet edilme teklifinin Stalin tarafından kabul edilmemesi üzerine, Churchill ile Roosevelt hem Çan Kay Şek ile görüşmek hem de Tahran'da yapılacak konferansa birlik içinde katılmak amacıyla Kahire'de bir araya geldiler.

Alam Halfa Muharebesi, 30 Ağustos - 6 Eylül 1942 tarihleri arasında II. Dünya Savaşı'nın Kuzey Afrika Cephesi'de, Rommel komutasındaki Alman-İtalyan kuvvetleri ile Bernard Montgomery komutasındaki Birleşik Krallık 8. Ordu'su arasında gerçekleşen muharebelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Afrika Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Kuzey Afrika Cephesi, Libya, Mısır, Cezayir, Tunus ve Fas'ta Müttefik Devletler ve Mihver Devletler arasında geçen savaşlar dizisidir. Cephedeki savaşlar daha çok Almanya ve Birleşik Krallık arasında geçmiştir. Kuzey Afrika çöllerinde yapılan tank savaşları II. Dünya Savaşı'nın kaderini değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Meşale Harekâtı</span>

Meşale Harekâtı, Britanyalı-Amerikan birliklerin Vichy Fransası kontrolündeki Cezayir ve Fas'ı işgalidir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span> İtalyanın II. Dünya Savaşındaki cephesi

İtalya Cephesi, 10 Temmuz 1943 ve 2 Mayıs 1945 tarihleri arasında İngiliz ve Amerikan donanmalarının Husky Harekâtı ile Sicilya'ya yaptığı çıkarmayla açılmış olan cephedir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Batı Cephesi, Almanya'nın işgal ettiği Belçika, Hollanda ve Fransa'da Müttefikler ile geçen savaşlar dizisine verilen addır. Cephe iki evreden oluşur. Birinci evre 1940'ta Fransa Seferi ile Fransa'nın Almanlar tarafından işgal edilişi, ikinci evre ise 1944'te Normandiya Çıkarması ile daha çok ABD, Birleşik Krallık ve Kanada'dan oluşan Müttefik Birleşik Ordusu'nun Fransa'yı Almanlardan geri alması ve Almanya'yı işgal etmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yalta Konferansı</span> Yaltanın 3 kilometre güneyinde bulunan Livadia Sarayında düzenlenen ve Churchill, Roosevelt ve Stalin olmak üzere "Üç Büyük" (Big Three)ün katıldığı konferans

Yalta Konferansı ya da Kırım Konferansı, II. Dünya Savaşı sırasında 4 Şubat 1945 - 11 Şubat 1945 tarihleri arasında SSCB'nin önde gelen tatil yeri Yalta'nın 3 kilometre güneyinde bulunan Livadia Sarayı'nda düzenlenen ve Churchill, Roosevelt ve Stalin olmak üzere "Üç Büyük" 'ün katıldığı konferans.

<span class="mw-page-title-main">Kazablanka Konferansı</span>

Casablanca Konferansı veya Kazablanka Konferansı II. Dünya Savaşı sırasında ABD başkanı Franklin D. Roosevelt, Birleşik Krallık başbakanı Winston Churchill ve Combined Chiefs of Staff (CCS) arasında gerçekleşen gizli Hitler karşıtı bir zirveydi. Zirve 14 Ocak 1943'ten 26 Ocak 1943'e kadar Fas'ın Kazablanka şehrinde düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda Avrupa cepheleri</span>

Avrupa Cepheleri, I. Dünya Savaşı'ndaki şiddetli cephelerdir. Avrupa Cephesi, I. Dünya Savaşı sırasında operasyonların ana cephesi ve savaşın başladığı ve bittiği yerdi. Dört yıllık çatışma boyunca, savaşa yeni mekanize teknolojilerle donatılmış benzeri görülmemiş büyüklükteki ordular katıldı ve milyonlarca ölü veya yaralı bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Tahran Konferansı</span>

Tahran Konferansı, 28 Kasım - 1 Aralık 1943 tarihleri arasında, Müttefik liderler, Joseph Stalin, Franklin D. Roosevelt ve Winston Churchill katılımıyla, SSCB'nin Tahran Büyükelçiliği'nde gerçekleşen ve o ana dek ilk kez tüm Müttefik liderlerin katıldığı bir strateji toplantısı idi. 22-26 Kasım 1943 tarihlerinde yapılan Kahire Konferansı'ndan hemen sonra yapılan bu liderler zirvesini, 1945 yılında yapılan Yalta Konferansı ve Potsdam Konferansları takip etti. Üç lider, toplantıya ajandalarındaki farklı gündemlerle başlamış olmakla birlikte, Nazi Almanyası'na karşı yeni bir cephe açılması konusunda oy birliği ile aldıkları bir kararla toplantıyı sonlandırdılar. Müttefiklerin Türkiye ve İran'la olan ilişkileri, Yugoslavya'daki operasyon, Japonya'nın durumu ve savaştan sonra yapılacaklar, Konferans'ta ele alınan diğer konulardı. İran'ın bağımsızlığının, müttefiklerin üç büyük üyesince tanındığına dair ayrı bir protokol de imza altına alındı.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Kahire Konferansı</span> İkinci Kahire Konferansı

İkinci Kahire Konferansı, 4-6 Aralık 1943 tarihlerinde Kahire, Mısır'da, Türkiye'nin II. Dünya Savaşı'na Müttefik Devletler lehine katılması için gerçekleşen konferanstır.

Aşağıdaki listede Müttefik Devletler tarafında düzenlenen II. Dünya Savaşı konferansları yer almaktadır. Kalın yazılan konferanslar Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği liderlerinin tamamının katıldığı konferansları betimlemektedir.

Winston Churchill, Birleşik Krallık'ın Nazi Almanyası'na savaş ilan ettiği 3 Eylül 1939'da Amiralliğin Birinci Lordu olarak atandı. 10 Mayıs 1940'ta Neville Chamberlain'in yerini aldı ve 26 Temmuz 1945'e kadar görevde kaldı. 1930'larda görev dışında kalan Churchill, Nazi Almanyası'nda artan militarizm tehdidine karşı Britanya'nın yeniden silahlanması çağrısında başı çekmişti. Başbakan olarak, Mihver güçlerine karşı Müttefiklerin savaş çabalarına İngilizlerin katılımını denetledi. Churchill, faşizmin yayılmasına karşı Avrupa'nın liberal demokrasisini savunmada önemli bir rol oynayan muzaffer bir savaş zamanı lideri olarak görülüyor, ancak 1945'te Dresden'in bombalanması gibi bazı savaş olayları tartışma yarattı. İkinci Dünya Savaşı'nın ilk yarısında Müttefik liderlerin en önemlisiydi.

Anton Harekâtı, II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesidir.

Müttefiklerin İtalya'yı işgali, II. Dünya Savaşı'ndaki İtalya Cephesinde 3 Eylül 1943 tarihinde Müttefik Devletler tarafından gerçekleştirilen amfibik harekâttır. İşgal harekâtı başarıyla gerçekleştirilen Husky Harekâtı'nın ardından yapılmıştır. Harekât, komutanlığını Mareşal Harold Alexander'ın yaptığı 15. Ordu Grubu tarafından icrâ edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Washington Konferansı (1943)</span>

Üçüncü Washington Konferansı, 12 Mayıs-25 Mayıs 1943 tarihleri arasında Washington, D.C'de düzenlendi. Bu bir İkinci Dünya Savaşı Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri hükûmet başkanları arasındaki stratejik toplantı. Bu, 20. yüzyılın üçüncü konferansıydı, ancak ABD'nin İkinci Dünya Savaşı'na katılımı sırasında gerçekleşen ikinci konferanstı. Heyetlere sırasıyla Winston Churchill ve Franklin D. Roosevelt başkanlık etmiştir.