İçeriğe atla

Aris Nehri

Koordinatlar: 42°46′47″N 68°13′54″E / 42.7796°K 68.2318°D / 42.7796; 68.2318
Aris
Арыс (Kazakça)
Арыс (Rusça)
— Kaynak, — Ağız, Kazakistan
Kazakistan üzerinde Aris Nehri
Aris Nehri
Aris Nehri
— Kaynak, — Ağız, Kazakistan
Konum
Ülke(ler) Kazakistan
Eyalet(ler)Türkistan
İlçe(ler)Tülkibas, Sayram, Ordabası
Şehir(ler)Aris
Genel bilgiler
Aktığı yerSiriderya → Kuzey Aral Gölü
KaynakTalas Ala Dağları
42°23′04″N 70°42′59″E / 42.384542°K 70.716491°D / 42.384542; 70.716491
Kaynak rakımıy. 3.247 m (10.653 ft)[1]
AğızSiriderya
42°46′47″N 68°13′54″E / 42.7796°K 68.2318°D / 42.7796; 68.2318
Ağız rakımıy. 193 m (633 ft)[1]
Yükseklik farkıy. 3.054 m (10.020 ft)[1]
Uzunluk378 km (235 mi)
Havza alanı14.900 km2 (5.800 sq mi)
Debi46,6 metreküp/saniye (1.650 cu ft/s)
Sağ kollarıBoralday
Sol kollarıBadam, Aksu, Maşat

Aris (KazakçaАрыс, Arys; RusçaАрыс), Kazakistan’ın güneyinde Türkistan eyaletinin Tülkibas, Sayram ve Ordabası ilçelerinden akan bir nehirdir. Siriderya'nın sağ koludur.[2][3]

Nehir yolu

Nehir Talas Ala Dağları sırtlarından doğar. Buradan ağırlıklı olarak batı yönünde, kuzeyde Karatau Dağları ile güneyde Talas Ala Dağları arasındaki çöl ovasından akar. Aris kasabasında kuzeybatıya döner ve 378 km sonra sağda Siriderya'ya dökülür.[4][5]

Nehir kolları

Sol tarafta Maşat, Aksu ve Badam, sağ tarafta ise Boralday yer alır.[6][7]

Türkistan üzerinde Aris Nehri
Aris Nehri
Aris Nehri
— Kaynak, — Ağız, Türkistan

Hidroloji

Nehir 378 kilometre (235 mi) uzunluğundadır ve 14.900 kilometrekare (5.800 sq mi)’lik havza alanına sahiptir. Ortalama debi 466 metreküp/saniye (16.500 cu ft/s)’dir. En yüksek debi Nisan ayında karların erimesi sırasında, en düşük debi ise Ağustos ayında gerçekleşir. Nehir, aşağı kesimlerde pirinç yetiştirmek için tarımsal sulama amacıyla kullanılmaktadır.[6]

Tarih

Aris, İpek Yolu'nun kuzeyinde yer almakta ve antik çağlardan beri insanlar tarafından iskân edilmektedir. Bölgede, çok sayıda ortaçağ kalesi bulunmaktadır ve bunlardan en önemlisi Otrar'dır.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ a b c Google Earth
  2. ^  "Арыс". Entsiklopediheskiy slovar Brokgauza i Yefrona (Rusça). 1906. 
  3. ^ Сырдарья (река) (Siriderya) 12 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Büyük Sovyet Ansiklopedisi
  4. ^ К-42-А Туркестан (Türkistan) - Topographic Chart (narod.ru) 27 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 1:500000 (Rusça)
  5. ^ К-42-Б Чимкент (Çimkent) - Topographic Chart (narod.ru) 27 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 1:500000 (Rusça)
  6. ^ a b – Арись (река в Казахской ССР) (Aris Nehri) 24 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Büyük Sovyet Ansiklopedisi in 30 vols. — Ch. ed. Aleksandr Prohorov. - 3rd ed. - M. Soviet Encyclopedia, 1969-1978. (Rusça)
  7. ^ "K-42 Topographic Chart (maps.vlasenko.net) (Rusça)". 20 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Keles Nehri</span> Kazakistan ve Özbekistanda bir nehir

Keles, Kazakistan'ın güneyinde Türkistan Eyaletinde Kazıgurt ve Keles ilçelerinden akan bir nehirdir. Kısa bir bölümü Özbekistan'ın Taşkent ilinden geçmektedir. Siriderya'nın sağ kollarından biridir. 241 kilometre (150 mi) uzunluğundadır ve 3.310 kilometrekare (1.280 sq mi) drenaj havzasına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Asa Nehri</span> Kazakistan ve Kırgızistanda bir nehir

Asa, yukarı kesimlerde Teris, Kırgızistan'da Talas ilinin Kara-Buura ilçesi ve Kazakistan'da Jambıl eyaletinin Jambıl, Jualı, Talas ve Sarısu ilçelerinden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Şağan (Ural)</span> Rusya ve Kazakistanda bir nehir, Uralın bir kolu

Şağan, Kazakistan'ın Batı Kazakistan Eyaleti'nde ve Rusya'nın Orenburg Oblastı'nda Ural Nehri'nin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Issık Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Issık Kazakistan'da Almatı Eyaleti'nde Issık Gölü ve Issık şehrinden geçen bir nehirdir. İli nehri'nin bir koludur.

<span class="mw-page-title-main">Akkanburluk Nehri</span> Kazakistanda bir nehir, İşim nehrinin sağ kolu

Akkanburluk Kuzey Kazakistan eyaletinde Ayırtav ve Gabit Müsürepov ilçelerinden akan bir nehirdir. İşim nehrinin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Aksu (Çu)</span> Kırgızistan ve Kazakistanda bir nehir, Çu Nehrinin sağ kolu

Aksu Kırgızistan'ın Çuy İli‘ne bağlı Moskova ilçesi ve Kazakistan‘ın Jambıl Eyaleti'ne bağlı Şu İlçesi‘nden akan bir nehirdir. Çu Nehri'nin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Badam Nehri</span> Kazakistanda bir nehir, Aris Nehrinin sol kolu

Badam, Kazakistan'ın Türkistan Eyaleti'nde Töle Bi, Sayram ve Ordabası ilçelerinden akan bir nehirdir. Aris Nehri'nin sol koludur.

<span class="mw-page-title-main">Bugun Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Bugun, Kazakistan'ın güneyinde Türkistan Eyaleti'nin Baydibek ve Otırar ilçelerinden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Boralday Nehri</span> Kazakistanda bir nehir, Aris Nehrinin sağ kolu

Boralday, güney Kazakistan'da Türkistan Eyaleti'nin Baydibek ve Ordabası ilçelerinden akan bir nehirdir. Siri Derya havzasındaki Aris Nehri'nin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Bukhtarma Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Bukhtarma, Kazakistan'da Doğu Kazakistan eyaletinin Altay ve Katonkaragay ilçelerinden akan bir nehirdir. İrtiş'in sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Kaskelen Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Kaskelen, Kazakistan'ın Almatı Eyaleti'nde Jambıl ve Karasay ilçelerinden akan bir nehirdir. Kapçagay Rezervuarı'na akmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kalmakkyrgan Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Kalmakkyrgan, Bileuty olarak da bilinir, Kazakistan'da Ulıtav Eyaleti'nde Ulıtav İlçesi'nden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Maşat (Aris)</span> Kazakistanda bir nehir

Maşat, Kazakistan'da Türkistan Eyaleti'nde Tülkibas ve Sayram ilçelerinden akan bir nehirdir. Aris Nehri'nin sol koludur.

<span class="mw-page-title-main">Aksu (Aris)</span> Kazakistanda bir nehir. Aris Nehrinin sol kolu.

Aksu ,Kazakistan'da Türkistan Eyaleti'nde Töle Bi ve Sayram ilçelerinden akan bir nehirdir. Aris Nehri'nin sol koludur.

<span class="mw-page-title-main">Kapal Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Kapal, Kazakistan'da Jetisu Eyaletinde, Aksu ilçesinden akan bir nehirdir. Balkaş Gölüne dökülen Kızılağaş Nehrinin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Şıngırlav Nehri</span> Kazakistanda bir nehir, Ural nehrinin bir kolu

Şıngırlav ya da Utva, Kazakistan'da Batı Kazakistan eyaletinin Şıngırlav ve Börili ilçelerinden akan bir nehirdir. Ural nehrinin sol koludur.

<span class="mw-page-title-main">Karatau Dağları</span> Kazakistanda bir sıradağ

Karatau, Kazakistanın güneyinde yer alan bir sıradağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Maly Uzen Nehri</span> Rusya ve Kazakistanda bir nehir

Maly Uzen ya da Kişi Uzen, Sarıözen olarak da bilinir, Rusya'nın Saratov Oblastı ve Kazakistan'ın Batı Kazakistan Eyaleti'nden akan bir nehirdir. 638 kilometre (396 mi) uzunluğunda ve 18.250 kilometrekare (7.050 sq mi)'lik havza alanı'na sahiptir. Nehir'in bir kısmı Rusya-Kazakistan sınırını oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şiderti Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Şiderti, kaynak yerinde Sarapan aşağı kısımlarda Kapacy (Karasu), Kazakistan'da Karagandı eyaletinin Osakarov ilçesi ve Pavlodar eyaletinin Ekibastuz Akimliği ile Aktogay ilçesinden akan bir nehridir.

Terisakkan Kazakistan'da Ulıtav eyaletinin Ulıtav ilçesi, Kostanay eyaletinin Arkalık Akimliği ve Akmola eyaletinin Jarkayın ile Jaksı ilçelerinden akan bir nehirdir. İşim nehrinin sol koludur.