İçeriğe atla

Ariane 1

Ariane 1
Ariane 1 maketi
AmaçOrta kaldırma fırlatma aracı
ÜreticiAérospatiale
Menşei ülke Avrupa Birliği
Boyut
Yükseklik50 m (164 ft)
Çap3.8 m (12.4 ft)
Ağırlık207,200 kg (456,700 lb)
Kademeler4
Kapasite
LEO yükü1,400 kg
GTO için
yük
1,850 kg
İlgili roketler
Roket ailesiAriane
Fırlatma geçmişi
DurumHizmet dışı
Fırlatma yerleriELA-1, Guyana Uzay Merkezi
Toplam fırlatmalar11
Başarı(lar)9
Başarısızlık(lar)2
İlk uçuş24 Aralık 1979
Son uçuş22 Şubat 1986
Taşıdığı yolcu veya kargo türüGiotto
İlk kademe
Motor4 Viking-2
İtme kuvveti2,771.940 kN (623,157 lbf)
Özgül itici kuvvet281 s
Yanma süresi145 saniye
YakıtUDMH/N2O4
İkinci kademe
Motor1 Viking-4
İtme kuvveti720.965 kN (162,079 lbf)
Özgül itici kuvvet296 s
Yanma süresi132 saniye
YakıtUDMH/N2O4
Üçüncü kademe
Motor1 HM7-A
İtme kuvveti61.674 kN (13,865 lbf)
Özgül itici kuvvet443 sec
Yanma süresi563 saniye
YakıtLH2/LOX
Dördüncü kademe
Motor1 Mage 1
İtme kuvveti19.397 kN (4,361 lbf)
Özgül itici kuvvet295 sec
Yanma süresi50 seconds
YakıtHTPB (katı)

Ariane 1, Ariane roket ailesinin ilk roketidir. Roket, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Aérospatiale tarafından 1973 yılında geliştirilmiş olup ilk uçuşunu 24 Aralık 1973 tarihinde gerçekleştirdi.[1]

Ariane 1, ticari uyduları yer eşzamanlı yörüngeye göndermek amacıyla geliştirilen ilk fırlatma aracıydı. Esasen, bir uydu grubunu tek bir fırlatıcıda yörüngede gönderme yeteneği ile tasarlandı ve böylece maliyetleri düşürülmesi sağlandı.

Uçuşlar

Uçuş Tarih Rampa Görev yükü Sonuç Notlar
1 L-01 24 Aralık 1979 ELA-1 CAT-1 Başarılı İlk uçuş
2 L-02 23 Mayıs 1980 ELA-1 Firewheel Subsat-1,2,3,4
Amsat P3A
CAT 2
Başarısız Viking birinci kademe motorlarından birinde
yanma kararsızlığı
3 L-03 19 Haziran 1981 ELA-1 Meteosat 2
Apple
CAT 3
Başarılı
4 L-04 20 Aralık 1981 ELA-1 MARECS 1
CAT 4
Başarılı
5 L-5 10 Eylül 1982 ELA-1 MARECS B
Sirio 2
Başarısız İlk ticari uçuş
Üçüncü aşamada bir turbopump arızası nedeniyle
7 dakika sonra motorlar durdu
6 L-6 16 Haziran 1983 ELA-1 ECS 1
Amsat P3B (Oscar 10)
Başarılı
7 L-7 19 Ekim 1983 ELA-1 Intelsat 507 Başarılı
8 L-8 5 Şubat 1984 ELA-1 Intelsat 508 Başarılı
9 V-9 23 Mayıs 1984 ELA-1 Spacenet 1 Başarılı
10 V-14 2 Temmuz 1985 ELA-1 Giotto Başarılı
11 V-16 22 Şubat 1986 ELA-1 SPOT 1
Viking
Başarılı Son uçuş

Kaynakça

  1. ^ * Harvey, Brian. Europe's Space Programme: To Ariane and Beyond. Springer Science & Business Media, 2003. 1-8523-3722-2.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo Projesi</span> NASA insanlı ay yolculuğu programı

Apollo Projesi, NASA tarafından gerçekleştirilen insanlı Ay yolculuğu projesi. Gemini Projesi'nden sonraki proje olmakla birlikte Uzay Yarışı ve Soğuk Savaş, Apollo Projesi aşamasına gelinmesinde etkili olmuştur. Proje, Apollo uzay araçları ve Saturn V ile 1961 ile 1975 yılları arasına uygulandı. Apollo Projesi, adını Yunan tanrısı Apollon'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Skylab</span> NASA yapımı uzay istasyonu

Skylab, 14 Mayıs 1973 tarihinde Amerikan uzay ajansı NASA tarafından fırlatılan ve işletilen bir uzay istasyonudur. 1973 ve 1979 yılları arasında dünya yörüngesinde tur atmış olup, insanların yörüngede daha fazla kalabilmesi ve ağırlıksız ortamda çeşitli deneylerin yapılabilmesi amaçlanmış ve bunun için bir atölye, bir güneş gözlemevi ve diğer sistemler içermiştir. Değiştirilmiş bir Saturn V roketi kullanılarak, 77 ton civarı ağırlığı ile insansız olarak uzaya fırlatılmıştır. İstasyona 1973 ve 1974 tarihleri arasında üç insanlı görev uçuşu yapılmış olup yapılan bu uçuşlarda, Apollo Kumanda/Servis Modülü (KSM), Saturn roket ailesinin daha küçük bir üyesi Saturn IB üzerine takılarak kullanılmış, üç astronotluk ekipler taşınmıştır. Üçüncü görevde, fazladan bir Apollo KSM / Saturn IB roketi, olası bir uzayda kurtarma operasyonu için yerde uçuşa hazır olarak bekletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Uzay Ajansı</span> AB ülkelerinin uzay kuruluşu

Avrupa Uzay Ajansı veya yaygın İngilizce kısaltmasıyla ESA, 1975 yılında, uzayın keşfini amaçlayan, hükûmetlerarası bir organizasyon olarak kurulmuştur. Şu an 22 üyesi olan ajansın merkezi Fransa'nın başkenti Paris'tedir. 2021 yılı itibarıyla 4,55 milyar Euro'luk bütçeye ve yaklaşık 2200 çalışana sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Roket</span> itiş için kullanılan pirokinetik motor; yanıcı silah için bkz. Q2037215

Roket bir uzay aracı, hava aracı, araç, atkı veya bombadır. Roket, roket motorundan itme gücü elde eder. Roket motoru egzozu tamamen roket içinde taşınan roket itici yakıtından oluşur. Roket motorları etki ve tepki ile çalışır ve sadece egzozlarını yüksek hızda ters yönde dışarı atarak roketleri ileri doğru iter ve bu nedenle uzay boşluğunda çalışabilir. Etimolojik kökeni İtalyancada "bobin" anlamına gelen rocchetto olup, silindirik şekil benzerliğinden ötürü modern anlamında sahiplenilen kelimenin kullanımı 20. yüzyıl başlarında savaş gemilerinin öz itmeli ateşleme mermilerine dayanmaktadır. Türk Dil Kurumuna göre Türkçeye Fransızca roquette kelimesinden geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay Yarışı</span> Soğuk Savaş sırasında, ABD ve SSCB arasında yaşanan uzay rekabeti (1955–1975)

Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sputnik 1</span> Uzaya gönderilen ilk yapay uydu (1957)

Sputnik 1, Dünya'nın ilk yapay uydusu. Sputnik serisinden ilk uzay aracı. SSCB tarafından 4 Ekim 1957'de yörüngeye oturtuldu. Sputnik 1'in uzaya gönderilmesi soğuk savaş yıllarında gerçekleşti ve süper güçler arasında yeni bir rekabet olan Uzay Yarışı'nı başlattı.

<span class="mw-page-title-main">Uzay istasyonu</span>

Uzay istasyonu, uzay boşluğunda insanların konaklaması ve çalışması için hazırlanan platformdur. Şu ana kadar yapılan uzay istasyonları alçak Dünya yörüngesine gönderilmiştir. Uzay istasyonlarının diğer uzay araçlarından başlıca farkı, hareket etmek için büyük roketlerinin olmamasıdır. Uzay istasyonlarına gitmek için roketi olan diğer uzay araçları kullanılır. Uzay istasyonları, yörüngede haftalarca, aylarca, hatta yıllarca kalmak üzere tasarlanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Haberleşme uydusu</span> telekomünikasyon için tasarlanmış yapay uydu

Haberleşme uyduları iletişim amacıyla uzayda konuşlu olan suni uydular. Günümüzde haberleşme uyduları Yersabit Yörünge, Molniya Yörünge ve Alçak Kutupsal Yörüngelerde konumludurlar.

<span class="mw-page-title-main">Saturn V</span>

Satürn V ABD yapımı insan taşıyabilen kullan at roket olup, NASA'nın Apollo ve Skylab programlarında 1967 ile 1973 arasında kullanılmıştır. Bu çok kademeli sıvı yakıtlı fırlatma aracını NASA 13 kez Kennedy Uzay Merkezi - Florida'dan hiçbir mürettebat veya yük kaybı olmadan fırlatmıştır. Kullanılabilirliği olan en uzun, en ağır ve en güçlü roket olup halen en ağır fırlatma aracı kapasitesi rekorunu elinde tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Luna 1</span> Yapay uydu

Luna 1 ya da Rusça Rüya anlamına gelen Мечта, tarihte ilk defa Ay'ın yakınlarına ulaşan ve güneş merkezli yörüngeye yerleşen uzay aracı. Çarpma aygıtı olarak tasarlanan uzay aracı Sovyetler Birliği’nin Luna programı kapsamında 2 Ocak 1959'da Baykonur Uzay Üssü'nden Vostok roketiyle uzaya fırlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yörüngesel uzay uçuşu</span>

Yörüngesel uzay uçuşu, bir uzay aracı içinde aracı kalkış noktasından başlayarak yerçekimine karşı hareket ederek çizilen eğmeçli bir gidiş yönünde dış uzayda gezegen çevresi üzerinde eliptik bir yörüngeye yerleştirmek için yapılan uçuştur.

<span class="mw-page-title-main">Uzay enkazı</span>

Uzay enkazı insanlar tarafından yaratılan ancak artık herhangi bir yararlı amaca hizmet etmeyen Dünya'nın çevresindeki yörüngede bulunan nesneler topluluğudur. Bunun ilk örneği insanların uzaya ilk adımı olan Sputnik I'dir. 4 Ekim 1957'de Sputnik I yörüngeye oturtuldu ve 3 aydan fazla kalmasına rağmen Sputnik I sadece 3 hafta çalıştı ve 2 aydan fazla dünyanın etrafında dolaştı. Bu da onu ilk uzay enkazı yapmış oldu. Bu nesneler harcanan roket kademeleri ve işlevlerini yitirmiş uyduların patlama ve çarpışmalarıyla oluşan tüm parçacıkları içerir. Örneğin 10 Şubat 2009’da kulanım dışı olan bir Rus uydusu aktif bir ABD İridyum ticari uydusu ile çarpışmış ve onu yok etmiştir. Bu kaza sonucunda uzay enkazlarının arasına 2000 parça daha eklenmiş oldu.

<span class="mw-page-title-main">SpaceX</span> Amerikan özel havacılık şirketi

SpaceX, merkezi ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunan bir Amerikalı uzay taşımacılığı şirketidir. SpaceX; Falcon 9, Falcon Heavy, Starlink, Dragon Kargo, Starship gibi uzay misyonu araçlarını bünyesinde bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Saturn IB</span>

Satürn IB Amerikan Uzay Ajansı NASA tarafından Apollo Projesi için ortaya çıkarılan ve kullanılan Satürn roket ailesinin bir modelidir. Kullanıldığı yerler Apollo Projesi, Skylab uzay istasyonu ve ABD/SSCB Apollo Soyuz Test Projesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fırlatma aracı</span> uzaya bir obje taşımayı sağlayan roket

Uzay yolculuğu alanında fırlatma aracı ya da taşıyıcı roket bir görev-yükünü Dünya'nın yüzeyinden uzaya taşımak için kullanılan bir rokettir. Bir fırlatma sistemi fırlatma aracından, fırlatma rampasından ve diğer çeşitli altyapı bileşeninden oluşmaktadır. Genelde taşıyıcı roketler yörüngeye yapay uydu yerleştirmek için kullanılırken, araştırma roketi gibi bazı uzay uçuşları Yörünge-altı uzay uçuşu olarak sınıflandırılır. Bazı roketler ise bir uzay aracının Dünya'nın yörüngesinden tamamen kurtulamasını sağlarlar.

<span class="mw-page-title-main">Ariane (roket ailesi)</span>

Ariane, Avrupa yapımı uzay fırlatma aracı serisidir. Adını bir mitolojik karakter olan Ariadne'nin Fransızca telaffuzundan almaktadır.

Ariane 2, Ariane roket ailesine ait bir roketidir. Roket, Aérospatiale tarafından üretilmiş olup 1986-1989 yılları arasında toplam beş uçuş gerçekleştirdi.

Ariane 3, Ariane roket ailesine ait bir roketidir. Roket, Aérospatiale tarafından üretilmiş olup 1984-1989 yılları arasında toplam 11 uçuş gerçekleştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Ariane 4</span>

Ariane 4, Ariane roket ailesine ait bir roketidir. Roket, Arianespace tarafından üretilmiş olup 1990-2003 yılları arasında toplam 116 uçuş gerçekleştirdi. Yerini Ariane 5'e bırakmıştır.