Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.
İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.
GNU; çekirdeği, sistem araçlarını, açıcılarını, kütüphanelerini ve son kullanıcı yazılımlarını içeren, GNU Tasarısı kapsamında geliştirilen bir işletim sistemidir. İsminin açılımı "GNU's Not Unix" dir. Bu ismi almasındaki sebep de tasarımının Unix'e benzerken kendisinin özgür yazılım olması ve herhangi bir UNIX kodunu içermemesidir.
UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.
Yazılım, değişik ve çeşitli görevler yapma amaçlı tasarlanmış elektronik aygıtların birbirleriyle haberleşebilmesini ve uyumunu sağlayarak görevlerini ya da kullanılabilirliklerini geliştirmeye yarayan makine komutlarıdır.
Linus Benedict Torvalds Finlandiya asıllı Amerikalı bir bilgisayar bilimci ve yazılım mühendisidir. Linux işletim sistemi çekirdeğinin geliştiricisi ve proje yöneticisi olup, ABD'de yaşamaktadır. Transmeta'daki görevinden ayrıldığından beri OSDL'de tam zamanlı olarak Linux çekirdeği üzerinde çalışmaktadır. Helsinki Üniversitesi'nde bilgisayar bilimleri bölümünden mezun olmuştur.
Knoppix, Debian işletim sistemi üzerinde kurulmuş bir Linux dağıtımıdır. En önemli özelliği ise sabit diske kurulum gerektirmeden, canlı sistem olarak çalışabilmesidir. İşletim sisteminin tüm paket ve dosyaları CD/DVD üzerinden okunarak bilgisayarın geçici belleğine (RAM'de) yazılır. Dolayısıyla CD/DVD'de sıkıştırılmış halde bulunan işletim sistemi her açılışta tekrar çözülerek başlatılır.
OS/2, IBM ve Microsoft tarafından 1985 yılında geliştirilmeye başlanan grafik arayüze sahip PC işletim sistemidir. 1990 yılında IBM ve Microsoft arasındaki geliştirme ortaklığı anlaşması bozulunca tek başına IBM tarafından geliştirilmeye devam edilmiştir. 1992 yılında "Warp" adını alan OS/2, 1996 yılında 4.0 sürümüne ulaşmıştır. Masa üstü sistemlerde, Microsoft tarafından geliştirilen Windows' a karşı yaptığı pazar savaşını kaybetmiş, ancak orta ölçekli sunucu sistemlerinde popüleritesi devam etmiştir. IBM' in 1999 yılından bu yana Linux' u desteklemesi nedeniyle geliştirilmesi yavaşlamış ve nihayetinde geliştirilmesi durdurulmuştur.
Gömülü Linux Linux işletim sisteminin cep telefonları, PDA'ler, elde taşınabilir medya oynatıcılar ve diğer tüketici elektroniği cihazları gibi gömülü sistemlerde kullanılan adıdır.
OpenGL, gelişmiş donanım desteğini kullanarak hem iki hem de üç boyutlu grafikleri ekrana çizmek için kullanılan ücretsiz bir grafik uygulama geliştirme arabirimidir. Windows, Linux, MacOS ve Solaris gibi birçok işletim sisteminde yaygın olarak ve Playstation 3 başta olmak üzere bazı oyun konsollarınca desteklenir. Donanım tarafında ise SGI, ATI, Nvidia veya Intel gibi büyük üreticiler her ekran kartında OpenGL desteği sunar.
Linux, Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinin genelde bilgisayar virüslerine karşı güvenli olduğu söylenir. Yine de virüsler potasiyel olarak, korumasız Linux sistemlerine zarar verebilir, onların çalışmalarını engelleyebilir ve hatta diğer sistemlere de yayılabilirler.
Çapraz platform yazılımları veya çoklu platform yazılımları, birden fazla işletim sisteminde dağıtımı olan yazılımlardır.
İşletim sistemi çekirdeği, kısaca çekirdek (kernel), işletim sistemindeki her şeyin üzerinde denetimi olan merkezi bileşenidir. Uygulamalar ve donanım seviyesindeki bilgi işlemleri arasında bir köprü görevi görür. Çekirdeğin görevleri sistemin kaynaklarını yönetmeyi de kapsamaktadır. Genellikle çekirdek, işletim sisteminin temel bir elemanı olarak, yazılımın fonksiyonunu yerine getirebilmesi için kontrol etmesi gereken kaynaklar için düşük seviye soyutlama katmanı sağlayabilir. İşletim sistemi görevleri, tasarımları ve uygulanmalarına göre farklı çekirdekler tarafından farklı şekillerde yapılır. Sistem açılırken belleğe yüklenir ve sistem kapatılıncaya kadar ana bellekte kalır.
Linux çekirdeği, Unix benzeri açık kaynak bir monolitik işletim sistemi çekirdeğidir. Linux işletim sistemleri ailesi bu çekirdek üzerine inşa edilmiştir. Kişisel bilgisayarlar ve sunucular gibi genellikle Linux dağıtımı kullanan geleneksel bilgisayar sistemleri; router, kablosuz erişim noktaları, set üstü kutuları, smart TV'ler gibi gömülü sistemler bu çekirdeği kullanır. Android işletim sistemine sahip olan tablet bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve akıllı saatler de ayrıca bu çekirdeğin sağladığı hizmetlerden yararlanmaktadır. Kasım 2017 itibarıyla Dünya'nın en güçlü 500 süper bilgisayarı, Linux tabanlı işletim sistemi kullanmaktadır.
1991'de Helsinki Üniversitesi'nden Linus Torvalds daha sonra Linux çekirdeği haline gelecek programı yazmaya başldı. 25 Ağustos 1991'de comp.os.minix'e aşağıdaki duyuru atıldı:
Linux Journal Houston, Texas'ta kurulu Belltown Media, Inc. tarafından yayınlanan aylık bir teknoloji dergisidir. Dergi özellikle açık kaynak meraklıları için Linux alanında son derece uzman bir bilgi kaynağı olmaya odaklanmaktadır.
Unix benzeri işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.
GNU Tasarısı, toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısıdır. Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Tasarının hedefi işbirliği yoluyla özgür yazılımlar geliştirip dağıtarak bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarını ve benzeri araçlarını kendi istekleri doğrultusunda özgürce kullanmalarını sağlamaktır. Bu tasarının temelinde kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma, inceleme ve değiştirme konularında özgür olmaları yatar. GNU yazılımları bu özgürlükleri dağıtıldıkları lisans ile yasal olarak güvence altına alır, dolayısıyla GNU yazılımları özgür yazılımlardır.
Macintosh işletim sistemleri, Apple tarafından geliştirilen işletim sistemleri ailesidir. 1984 yılından beri Macintosh serisi kişisel bilgisayarlarıyla kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
sleep, Unix benzeri işletim sistemlerinde bir programın çalışmasını belirli bir süre için durduran komuta verilen addır. Komutun coreutils sürümü Jim Meyering ve Paul Eggert tarafından yazılmıştır.
