İçeriğe atla

Argonautica

Argonautica
TürŞiir
Dil(ler)Latince
YazarGaius Valerius Flaccus
Konu(lar)Altın Post

Argonautica, Gaius Valerius Flaccus'un sekiz kitap ve 5.600 dizeden oluşan epik şiiri. İason'un Altın Post'u aramak için çıktığı seferi anlatan yapıt olasılıkla yazarın ölümü yüzünden yarım kalmıştır. Ya bitmemiş ya da çoğaltılırken zarar görmüş olan şiirin yedi kitabı ve sekizincinin de bir kesimi korunabilmiştir. Bunlar bir dizi bölümü içerir ve bu bölümler Apollonios'un dört kitaplık Argonautika'sında anlattığı öykünün yaklaşık dörtte üçüyle benzeşmektedir.

İçeriği

Birinci kitapta çeşitli macera ve engellemelerle dolu olan yolculuk Kolhis'e dek sürer. İkinci kitaptan dördünü kitaba kadar Kral Aietes'in sarayında dönen oyunlar ve mücadeleler ile Aietes'in kızı Midia ve İason arasındaki aşk, Altın Post'un ele geçirilmesinden sonraki zorlu dönüş yolculuğu anlatılır. Beşinci ve sekizinci kitaplar arasında mitolojideki geçerli versiyon olarak kendini kabul ettirmiş Apollonios'un şiirinden belli başlı neredeyse tüm bölümleri almasına karşın, çoğu kez Argonotlar öyküsünü yeniden işlemeyi amaçlar ve Varro Atacinus'un o dönemde hala ünlü olan yapıtında yapmış olduğu gibi konuyu Romalaştırarak sadeleştirmek için kendini sınırlamamıştır. Kısaltmalar ve eklemeler yapar, karakterlerin psikolojik durumlarında, tanrıların olaylara karışmasında ve öykünün ritminde önemli değişiklikler yapar. Geride İskenderiye şiiri yalnız mitosla ilgili geleneğin kaynağı olarak değil gerçek bir şiir modeli olarak hep vardır.

Eleştiri

Valerius, orijinal Argonautika'yı metni yakından izlediği yerlerde etki yaratma amacı güder gibi görünmektedir. Acının vurgulanması, konuyu dramatize etme, hayalde canlandırma ve düşünceyi sürekli olarak kısa ifade etme ve retorikten yararlanma okuyucuda daha büyük bir heyecan yaratmak için sık sık kullanılan tekniklerdir.

Homeros'u taklit eden ve Publius Vergilius Maro tarafından da taklit edilen Apollonios'un metni, geniş bir epik geleneği bir araya getiren birbiriyle bağlantılı bir ağ örgüsünün tam ortasındadır. Böylece sıradan bir taklitçi kadar bir biçemi aşırı derecede kullanarak bilinçli olarak taklitçilik yolunda ilerler. Homeros ile ilgili zorunlu bilgileri ortaya çıkarabilir, Vergilius'tan kaynaklanan malzemelerle birlikte aynı metni tamamlamak zorundadır.

Ayrıntılarda, kişilerin psikolojik analizlerinde zarif ve ince olmasına karşın yaratıcı anlatım konusunda çoğu kez başarısızdır. Açıklığın ve olayın akıcılığının eksik olması şiiri ayrı ayrı kesimler halinde ele aldığını ve tüm yapıtın açıklığından ve bütünlüğünden çok, tek tek sahnelerin açık ve anlaşılır olmasına ve etki yaratmasına daha çok önem verdiğini gösterir.

Vergilius'un oldukça güçlü olan etkisi Valerius'u muhalif şiir sanatına doğru itmiştir. Konu mitolojiktir, tanrısal güç her yerde hazırdır. Apollonios, İason'u sorunlu ve ikircikli bir kahraman hatta neredeyse kahraman olmayan biri olarak göstermiştir. Valerius ise başkahramanını ileri destan düzeyine çıkarmıştır. Vergilius'un tanrısal yazgısı ve onu dile getiren Jüpiter tüm olayların akışını kontrol etmektedir.

Kaynakça

  • Conte, Gian Bagio (1994). Latin Literature: A History (İngilizce). Joseph B. Solodow, çev. Londra: Johns Hopkins University Press. 
  • Erim, Müzehher (1987). Latin Edebiyatı. İstanbul: Remzi Kitabevi. 
  • Paratore, Ettore (1969). La Letteratura Latina dell'Eta Imperiale (İtalyanca). Milano: Sansoni/Academia. 
  • Riposati, Benedetto (1973). Storia della Letteratura Latina (İtalyanca). Roma: Societa Editrice Dante Aligieri. 
  • Rose, H. J. (1966). A Handbook of Latin Literature (University Paperbacks) (İngilizce). Londra: Methuen & Co. 
  • von Albrecht, Michael (1997). A History of Roman Literature (İngilizce). 2. New York: E. J. Brill. 

Dış bağlantılar

 İşbu madde Fatma Gül Özaktürk tarafından CC BY-SA 3.0 lisansı altında yayımlanan metin içermektedir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Helios</span> Güneşin Antik Yunan kişileştirmesi

Helios, eski Yunan dininde ve mitolojisinde Güneş Tanrısı ve Güneş'in kişileştirilmiş varlığıdır. Işık saçan bir taçla ve gökyüzünde dört atlı bir arabayla betimlenir. Yeminlerin bekçisi ve görme yetisinin de tanrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">İason</span> Mitolojik karakter

İason, Yunan mitolojisinde Altın Post’u ele geçirmek için Argo isimli, elli kürekli bir gemiyle Yunan anakarasından denize açılarak Karadeniz’in doğu ucundaki Kolkhis ülkesine doğru zorlu bir yolculuğa çıkan elli kahramanın (Argonaut’lar) önderidir. Altın Post’un öyküsü ile Argonaut’ların serüvenlerini muhtelif mit yazarları anlatır. Bunların önde gelenleri Bibliotheka isimli kitabıyla Apollodoros, Argonautika isimli kitabıyla da Rodoslu Apollonius’tur.

<span class="mw-page-title-main">Medea</span>

Medea ya da Medeia, Yunan mitolojisinde Kolhis Kralı Aietes'in kızı, Kirke'nin yeğeni ve Güneş tanrısı Helios'un torunu olan Kolhis prensesidir. Medea, Antik dünyanın en büyük büyücülerinden biri, ilaç ve zehir yapım ustasıdır. Yer ve Ay Tanrıçası olarak da tapınım görmüştür. En bilinen fiziksel özelliği, gözlerinin açık renkli ve parlak olmasıdır. Karakteristik özelliği ise öfkelendiğinde korkutucu bir kişiliğe bürünmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Argonautika</span>

Argonautica Rodoslu Apollonios tarafından MÖ 3. yüzyılda yazılmış epik bir Yunan şiiridir.

İtalyan Edebiyatı, İtalyan yazarlarca İtalyanca yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İtalya'nın siyasal birliğini 19. yüzyıla kadar kuramaması ve Katolik Kilisesi'nin etkisiyle, yazılı metinlerde uzun süre Latince kullanılmış ve yerel bir dilin yaygınlaşması öbür Avrupa ülkelerine göre daha geç başlamıştır. 12. ve 14. yüzyıllar arasında İtalya'da Fransızca düzyazı ve koşukla yazılmış romanslar okunmuş ve klasik metinlerden uyarlamalar yapılmıştır. Böylece 13. yüzyılda bir Fransız-İtalyan edebiyatı gelişmiştir. İtalyanlar Fransız öykülerini çoğu zaman uyarlayarak ve bunlara çeşitli eklemeler yaparak kaleme almışlardır. Bu edebiyatta Fransızca kullanılmakla birlikte, yazarlar yapıtlarına yer yer kendi lehçelerinin özelliklerini de katmışlardır.

Latin Amerika Edebiyatı, Latin Amerika'da İspanyolca ve Portekizce yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İlk yazılı metinler Yenidünya'nın İspanyol fatihlerinin İspanya'ya gönderdikleri raporlardı. İspanyollar'ın atılganlığı ve Amerika Yerlilerinin yiğitliği pek çok yazıya ve şiire esin kaynağı olmuştur. Bunların en ünlüsü İspanyol Alonso de Ercilay Zúñiga'nın (1533-1594), Şili Yerlilerinin soylu direnişini ve şairin bu dönemdeki acılarını dile getiren La Araucanadır. 20 binin üstünde koşuktan oluşan bu şiir yeni topraklardan fışkıran ilk gerçek edebiyat ürünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Annaeus Lucanus</span>

Marcus Annaeus Lucanus, Latin edebiyatının gümüş çağının önemli kişiliklerinden olan Romalı şair.

<span class="mw-page-title-main">Petrarca'nın Latince Yapıtları</span>

Francesco Petrarca, İtalyanca yazdığı Canzoniere ile Triumphi dışında, yapıtlarının hepsini Latince yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Latin edebiyatının gümüş çağı</span> 14-550 yılları arasını kapsayan Roma edebî dönemi

Latin edebiyatının gümüş çağı, Latin edebiyatının 14'ten I. Justinianus'un 550'de hukuk alanında yaptığı yeniliklere dek olan dönemini kapsayan dönem. Roma İmparatorluğu ve daha sonrasında Bizans İmparatorluğu etki alanında geliştiğinden dolayı İmparatorluk Dönemi olarak da adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pharsalia</span>

Pharsalia ya da bir diğer adıyla Bellum Civile, Romalı şair Marcus Annaeus Lucanus'un başyapıtı olarak kabul edilen şiir. Bellum Civile adı eski çağdaki biyografilerden ve el yazmalarından elde edilmişken Lucanus ise yapıtından dokuzuncu kitabın 985. dizesinde Pharsalia diye söz etmektedir.

Silvae, Publius Papinius Statius'un otuz iki şiirinden oluşan şiir koleksiyonu. Beş kitap halinde düzenlenen eser edebî değerinin yanı sıra Domitianus ve Statius'un yaşamı hakkında başvuru kaynağı niteliği de taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Thebais (Publius Papinius Statius)</span>

Thebais, Publius Papinius Statius'un on iki kitaptan oluşan epik şiiri. Statius'un kendisinin anlatımına göre tamamlanması on iki yılını almıştır.

Gaius Valerius Flaccus, Latin edebiyatının gümüş çağının önemli kişiliklerinden olan Romalı şair.

<span class="mw-page-title-main">Silius Italicus</span>

Silius Italicus (28-103), Latin edebiyatının gümüş çağının önemli kişiliklerinden olan Romalı şair, konsül ve hatip. Araştırmacılar heksametron ile yazılmış on yedi kitaplık 12.200 dizeden oluşan başyapıtı Punica'nın eksik olduğunu, aslında Quintus Ennius'un Annales'ini örnek alarak yapıtını on sekiz kitap olarak düzenlediğini düşünmektedirler.

Punica, Silius Italicus'un İkinci Pön Savaşı'nı Hannibal'in İspanya seferinden Publius Cornelius Scipio'nun Zama'daki zaferinin sonuna dek anlattığı epik şiiri. On yedi kitaptan oluşan Punica Latin edebiyatındaki en uzun tarihî destandır.

<span class="mw-page-title-main">Decimus Iunius Iuvenalis</span> Latin edebiyatının gümüş çağının önemli kişiliklerinden olan Romalı şair

Decimus Iunius Iuvenalis ya da Juvenal, Yergiler adlı yapıtı ile bilinen ve Latin edebiyatının gümüş çağının önemli kişiliklerinden olan Romalı şair.

<span class="mw-page-title-main">Kallimahos</span>

Kallimakhos Libya'da yer alan Kirene'deki Yunan kolonisinin yerlisiydi. İskenderiye Kütüphanesi'nde çalışan şair, eleştirmen ve bilim insanıydı. Mısır - Yunan Firavunları Ptolemy II Philadelphus ve Ptolemy III Euergetes'in himayesindeydi. Hiçbir zaman baş kütüphaneci olmadı. Kütüphanenin içeriğine dayalı bir bibliyografik araştırma yapmaktan sorumluydu. Bu, 120 cilt uzunluğundaki Pinake'leri, eski Yunan edebiyatı tarihi üzerine daha sonraki çalışmalar için temel oluşturdu. Helenistik çağın en üretken ve etkili alim-şairlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Pelias</span> Yunan mitolojisinde bir kral

Pelias, Yunan mitolojisinde, Teselya'nın Magnesia yöresindeki Iolkos kentinin kralıydı. Üvey kardeşi Aeson'un oğlu İason'un krallıkta hak iddia etmesini önlemek için öleceği beklentisiyle onu tehlikelerle dolu bir deniz yolculuğuna sürükleyen kişidir. Bu deniz yolculuğunun öyküsünü Rodoslu Apollonios, Argonautika isimli kitabında anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Simplegades</span>

Symplegades veya Çarpışan Kayalar, Yunan mitolojisinde Bosporos’un Pontos (Karadeniz) çıkışında karşılıklı konumda yer alan, aralarından geçmek isteyenlere izin vermeyen, geçmek isteyen olursa hızla kapanarak birbirlerine çarpışacak kertede yakınlaşan tehlikeli kayalardır.

<span class="mw-page-title-main">Friksos</span>

Phriksos, Yunan mitolojisinde ünlü Altın Post söylencesini başlatan kahraman olarak tanınır.