İçeriğe atla

Arginusae Savaşı

Arginusae Savaşı (İng: Arginusae Battle), M.Ö. 406 yılında Antik Yunan şehir devleti Atina ile Spartalılar ve onların müttefikleri arasında gerçekleşen bir deniz savaşıdır. Bu savaş, Peloponez Savaşı'nın (M.Ö. 431–404) bir parçasıdır ve genel olarak Peloponez Savaşı'nın sonraki aşaması olan İyon Denizi Savaşları olarak bilinir.

Arginusae Savaşı, Atina İmparatorluğu ile Spartalılar arasındaki deniz hakimiyeti mücadelesinin bir parçasıydı. Savaş, Arginusae adalarının yakınında gerçekleşti. Atina komutanları, Spartalılara karşı kazandıkları zaferin ardından, şiddetli fırtına nedeniyle savaş alanındaki ölü ve yaralıları toplamak için gerekli tedbirleri alamadılar.

Atina'da, bu ihmalkar davranışın yarattığı kamuoyu baskısı büyük oldu. Atina'da halk mahkemelerinde yargılanmak üzere seçilen komutanlar, ölü ve yaralıları toplamadaki başarısızlıkları nedeniyle ölüme mahkûm edildi. Bu karar, Atina'nın moralini zayıflattı ve liderlikte güven kaybına neden oldu.

Arginusae Savaşı ve sonrasındaki olaylar, Atina'nın zaten zor durumda olan savaş çabalarını daha da zorlaştırdı. Peloponez Savaşı'nın sonraki yıllarında, Atina'nın durumu daha da kötüleşti ve nihayetinde M.Ö. 404'te Atina'nın teslim olmasıyla sonuçlandı. Bu, Antik Yunan dünyasındaki güç dengelerinde önemli bir değişikliğe yol açtı ve Spartalıların egemenliğini pekiştirdi.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Perikles</span>

Perikles, Atina'nın Altın Çağı sırasında yaşamış Yunan politikacı ve generaldir. Antik Atina siyasetinde, özellikle Grek-Pers Savaşları ve Peloponez Savaşı arasında, öne çıkmış ve etkili olmuştur. Dönemin tarihçisi Thukydides tarafından "Atina'nın ilk vatandaşı" olarak nitelendirilmiştir. Perikles, Delos Birliği'ni bir Atina imparatorluğuna dönüştürmüş ve Peloponez Savaşı'nın ilk iki yılında vatandaşlarına liderlik etmiştir. Yaklaşık olarak MÖ 461'den 429'a kadar Atina'ya Arkhon (yönetici) olarak liderlik ettiği dönem, bazen "Perikles Çağı" olarak adlandırılmaktadır; ancak bu terim, Pers Savaşları kadar erken veya sonraki yüzyıla kadar uzanan zamanları da kapsayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Çağ'da savaş</span> Antik Çağ Savaşları

Antik çağlarda savaş yazılı tarihin başlangıcından antik dönemin sonuna kadar geçen dönemdeki savaş tarzıdır. Avrupa'da Eski Çağ'ın sonu genellikle Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasıyla (476) eş tutulur. Çin'de de aynı şekilde beşinci yüzyılın sonu sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sofokles</span> Antik Atinalı trajik oyun yazarı

Sofokles, Antik Yunan'ın Eshilos ve Evripides ile beraber 3 büyük tragedya yazarlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Thukididis</span>

Tukididis, Antik Yunan tarihçisi ve Atinalı general.

<span class="mw-page-title-main">Themistokles</span>

Temistoklis ya da Themistocles Pers Savaşları boyunca Atina meclisinde görev almış olan Atinalı politikacı ve general. Atinalıları Perslerin saldırılarına karşı donanmayı geliştirmeleri için ikna etmesi ve Salamis Deniz Muharebesi ile tanınır. Onun döneminde Atina'nın donanmasındaki gemilerin sayısı 70'ten 200'e çıkmıştır. Ayrıca Maraton Muharebesi gibi savaşlarda komutanlık ederek Pers-Yunan savaşlarının kaderini değiştirmiştir. Atina demokrasisinin ilk yıllarında öne çıkan, aristokrat olmayan politikacı tipi olarak ilklerden birisiydi. Alt sınıfa mensup Atinalıların desteğini almakta olan bir popülistti ve bu durum Atina soyluları ile ters düşüyordu. MÖ 493'te arkhon (yönetici) olarak seçilmesinin ardından, Atina'nın deniz gücünü artırması için polis'i ikna etti. MÖ 490'da Yunanistan'a birinci Pers saldırısı sırasında, Maraton Muharebesi'nde savaştı ve bu savaş sırasında, muhtemelen on Atinalı strategoi'den (general) birisi olarak görev yapmıştı.

Sepeia Muharebesi, M.Ö 494 yılında yapılmış Argos-Sparta çatışmasıdır. İki rakip devlet Peloponez'te hakimiyet için savaşıyorlardı. Uzun bir zaman boyunca bölgenin büyük bir kısmı Hysia'de Spartalıları mağlup eden Argosluların elindeydi. 510 yılında Sparta kralı I. Cleomenes Attika'da Spartalıların üstünlüğü ile rekabet eden Atina'ya bir ordu gönderdi. Atina kralı Hippias'ı mağlup etti. Kral önceki gibi bir Sparta oligarşisi kurmayı denedi fakat Atina demokrasisinin kurucusu olan Cleisthenes tarafından engellendi. Sparta'nın gücünü artırmaya çalışan Cleomenes Argos'a doğru ilerledi. Birlikleri Argosluları şaşırttı ve Sepeia Savaşında düşman mağlup edildi. Bu savaştan sonra Argos, Peloponez Savaşı'ndan çekildi.

<span class="mw-page-title-main">Alkibiadis</span> Antik Yunanistanda yaşamış general ve devlet adamı

Alcibiades Cleiniou Scambonides, Antik Yunan general ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Atina'nın Altın Çağı</span>

Atina'nın Altın Çağı, Antik Yunan'da MÖ 448'de biten Yunan-Pers Savaşları ile MÖ 429'da Perikles'in ölümü veya MÖ 404'te yapılan Peloponez Savaşı arasındaki dönemi ifade etmek için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Peloponez Savaşı</span>

Peloponez Savaşı, Antik Yunanistan coğrafyasında yapılan, büyük şehir devletlerinden Atina ve onun imparatorluğunun, Sparta ve Peloponez Birliği karşısında yer aldığı savaştır. Korint ve kolonilerinden biri olan Korkyra arasındaki savaş Atina ve Sparta'nın karşı saflara geçmesiyle büyüdü ve MÖ 431'de Sparta ordusu Attika'ya yürüdü. Atina kuşatıldı. MÖ 460 yılında Atina şehrinin çevresine Pire'deki limanlarını kuşatan geniş bir sur inşa edilmiştir. Amaç donanma bağlantısının düşman tarafından kesilmesinin durdurulmasıdır. Kuşatmaya bu geniş surlarla direnmeye çalışmış ancak MÖ 430 yılındaki veba salgını, surların arkasına çekilmiş olan Atina nüfusunun üçte birini yok etmiştir. MÖ 405 Aegospotami Savaşı'nın kaybedilmesi ile yiyecek ikmali duran Atina açlıkla boğuşmaya başladı ve MÖ 404 yılında teslim olmak zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Attika-Delos Deniz Birliği</span> Atina hegemonyası altındaki antik Yunan şehirleri birliği

Attika-Delos Birliği, MÖ 477 yılında, sayıları 150 – 173 arasında olan Grek kent devletleri arasında oluşturulan ve MÖ 404 yılına kadar devam eden askeri - politik bir birliktir. Birliğin oluşturulması Atina'nın girişimleriyle sağlanmış ve liderliği Atina tarafından üstlenilmiştir. Atina, Sparta'nın ve Yunanistan'daki bir kısım kent devletlerinin desteğiyle Ahameniş İmparatorluğu'nun Yunanistan'ı istila girişimine karşı yürüttüğü mücadelenin ardından Ege Denizi ve Batı Anadolu Bölgesi'ndeki Pers direnek noktalarına yönelik saldırılara girişmişti. Bu saldırılarla, yerel destek de sağlanarak Ege Adaları'nın ve Batı Anadolu'nun Grek kent devletlerinin Pers hakimiyetinden kurtulması sağlanmış ve böylelikle bir güç birliği oluşturulmuştu. Günümüz Batılı kaynaklarda Birlik'in adlandırılması, başlangıçtaki resmi toplantı yeri olan Delos Adası'na dayandırılarak Delos Birliği olarak yapılır. Bununla birlikte Perikles MÖ 454 yılında resmi toplantı merkezini Atina'ya taşımıştır. Türkçe kaynakların bir kısmında da bu şekilde ya da Attika-Delos Deniz Birliği olarak geçer.

Sparta hegemonyası, Antik Yunan'da en büyük kara gücünü oluşturmuş olan Sparta kentinin hakimiyetindeki dönemi anlatır. Klasik dönemde Sparta Peloponez bölgesini denetimi altında tutmuş, yönetmiş ve etkilemiştir. Atina ve müttefiklerinin MÖ 431 - MÖ 404 yılları arasında yapılan Peloponez Savaşı'nda Sparta'ya yenilmelerinin ardından Antik Yunan dünyası MÖ 404 - MÖ 371 döneminde Sparta hakimiyetine girmiştir. Spartalılar düşmanlarına bilgi vermemek amacıyla içişlerine dair kayıt tutulmasına engel olmuştur. Sparta'ya dair tarih yazılarının hepsi Spartalı olmayan Ksenofon, Herodot, Plutarkhos ve Tukididis gibi tarihçiler tarafından yazılmıştır. Bu yüzden Sparta siyasi altyapısının işleyişine dair anlayış geliştirilmesinde sorun yaratmaktadır.

Sybota Deniz Muharebesi, Korkyra ile Korint arasında MÖ 433 yılında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Tukididis'e göre Grek kent devletleri arasında o tarihe kadar, en azından muharebeye katılan gemi sayısı yönünden en geniş çaplı deniz muharebesidir. Sybota Deniz Muharebesi'nin bu ünü, iki yıl sonra patlak verecek olan Peloponez Savaşı'nın bazı deniz muharebeleriyle gölgede bırakılacaktır. Muharebenin bir başka yönden önemi, Peloponez Savaşı'na yol açan en başta gelen olay olarak kabul edilmesidir. Muharebe, Peloponez Savaşı'nın bir muharebesi olmamakla birlikte sırf bu nedenle Peloponez Savaşı ile ilişkilendirilir.

Rhium Deniz Muharebesi, MÖ 429 yılının yaz aylarında Phormio komutasındaki Atina filosu ile Peloponez Birliği filosu arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Peloponez Birliği devletlerinin katılımlarıyla oluşan filo, Korint Körfezi'nin girişindeki Petras Körfezi'nin kuzey kıyılarına yönelmişken Atina filosunun saldırısına uğramıştır. Peloponez filosu 47 triremeden oluşuyordu ve Lokris'in batısındaki bir sahil kenti olan Akarnania'ya saldırmak üzere seferdeydi. Peloponez gemilerinin çoğu aslında bir deniz muharebesi için donatılmamışlardı. Daha çok nakliye gemisi olarak kullanılıyorlardı. Dolayısıyla muharebeye aktif olarak girmediler, savunma durumu alacak biçimde manevra yaptılar. Mürettebatın denizcilikteki ustalığını kullanan Phormio, bir araya toplanan Peloponez gemilerinin etrafında dolanarak onları birbirlerine daha da yakın olmaya zorlamıştır. Bu manevralar sonunda Peloponez gemilerinin kürekleri, yanlarındaki kendi gemilerinin küreklerine çarptığı için hareket edemez duruma geldiler. Muharebenin bu anında Atina filosu hızla saldırıya geçmiş, bozulan Peloponez filosundan 12 gemiyi ele geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzun Surlar</span>

Uzun Surlar, Antik Yunanistan'da Atina'yı Pire ve Phalerum limanlarına bağlayan surlardır. Yaklaşık 6 km uzunlukta olup MÖ 5. yüzyılda çeşitli aşamalarda inşa edilmiş ve kuşatma sırasında bile denize güvenli bir bağlantı sağlamışlardır. Atina'nın Peloponez Savaşı'ndaki yenilgisinden sonra MÖ 403 yılında Spartalılar tarafından tahrip edildi ve MÖ 395-391 yıllarında Korint Savaşı sırasında Pers desteği ile yeniden inşa edildi. Surlar, Atina askeri stratejinin önemli bir unsuruydu, çünkü şehir ve deniz arasında sürekli bir bağlantı kurdular ve karada tek başına yürüttükleri kuşatmaları engellediler.

<span class="mw-page-title-main">İleryoz</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı ada

İleryoz veya İleriye, Yunanistan'ın Güney Ege bölgesinde bulunan bir ada, şehir ve belediyedir.

<span class="mw-page-title-main">Lisandros</span>

Lisandros M.Ö. 405'te Hellespontos'ta gerçekleşen Aegospotami Savaşı'nda Atinalıları mağlup eden Sparta donanmasına komuta etmiş olan Spartalı amiraldir. Ertesi yıl Atinalıları teslim olmaya zorlayarak Peloponez Savaşı'nı sona erdirmiştir. Bunun ardından Haliartus Savaşı'ndaki ölümüne kadar geçen on yıl boyunca Sparta'nın Yunanistan'a hakimiyetinde önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Korint Savaşı</span>

Korint Savaşı, MÖ 395'ten MÖ 387'ye kadar süren ve Sparta'yı Ahameniş İmparatorluğu tarafından desteklenen Thebai, Atina, Korinth ve Argos koalisyonuyla karşı karşıya getiren antik Yunan çatışmasıydı.

Otuz Yıl Barışı, Antik Yunan şehir devletleri Atina ile Sparta arasında MÖ 446 - MÖ 445 yıllarında imzalanan barış antlaşmasıdır. Antlaşma, Birinci Peloponez Savaşı olarak bilinen savaşı ve o zamandan beri devam eden tüm çatışmalara son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Dekelia</span>

Dekelia (Dekéleia, Grekçe: Δεκέλεια) Parnita Dağı'nın doğu ucunda Atina ovasına bakan, Eğriboz ile Atina'yı bağlayan ticaret yolu üzerinde Attika'daki 12 kentten biri olan tarihi yerleşim yeridir.

Kizikos Deniz Muharebesi, MÖ 410 yılı Mayıs veya Haziran aylarında Peloponez Savaşı sırasında gerçekleşmiştir. Muharebe sırasında Alkibiadis, Thrasybulus ve Theramenes komutasındaki bir Atina filosu, Mindarus komutasındaki bir Sparta filosunu bozguna uğrattı ve yok etti. Zafer, Atina'nın ertesi yıl boyunca Çanakkale Boğazı'ndaki bir dizi şehir üzerindeki kontrolünü geri kazanmasına izin verdi. Yenilgilerinin ardından Spartalılar, Atinalıların reddettiği bir barış teklifi yaptılar.