İçeriğe atla

Argenteus

I. Constantius Döneminde, Antakya darphanesinde basılmış bir Argenteus

Argenteus (çoğul argentei), Roma İmparatorluğu'nda 294 civarında Diocletianus'un para reformu sırasında Tetrarşi altında oluşturulan ince bir gümüş para birimidir. Neron zamanının dinarı ile benzer ağırlık ve inceliğe sahipti. Madeni para, arka yüzündeki Roma rakamı XCVI ile gösterildiği gibi, bir Roma poundunun 1/96'sı ağırlıkta üretildi (yaklaşık 3 gram).

Latincede "gümüş" anlamına gelen Argenteus, ilk olarak Plinius'un Naturalis Historia'sında "argenteus nummus" (gümüş para) ifadesiyle kullanılmıştır. 4. yüzyıl tarihçisi Ammianus da aynı ifadeyi kullanır, ancak bunun bir para birimi için resmi isim olduğuna dair hiçbir gösterge yoktur. Historia Augusta bu ifadeyi birkaç hayali paraya atıfta bulunmak için kullanır.

Kökeni

Caracalla tarafından bastırılan, iki denarius değerinde, gümüşten imal edilen bir madeni para olan Antoninianus, üçüncü yüzyılda değerinin çoğunu yitirmişti, hem de kütle oranı olarak neredeyse hiç gümüş içermez hale gelmişti. Aurelianus'un 270-275 yılları arasında yaptığı reformlar sonucu Antoninianus tekrar değer kazanmıştı. % 5 gümüş içeriği (arka yüzün üst kısmında Yunanca "XXI" veya "KA" olarak gösterilmektedir). fakat bu değer kazanımı çok uzun sürmedi ve çabucak değer kaybetmeye başladı ve sonuçta denariusun yok olmasına neden oldu.[1]

Arka yüzünde bir kampın önünde kurban veren dört Tetrark'ı tasvir eden üç argenteus. Ön yüzlerde sırayla Diocletianus, I. Constantius ve Galerius tasvir edilmektedir.

Diocletianus Reformu

Diocletianus 283 civarında iktidara geldi. Kısa bir süre sonra batıdaki saltanat gaspçılarından kurtulan Maximianus ona katıldı ve diarşi oluşturdu. Daha sonra 293 yılında Galerius ve I. Constantius ile birleşerek tetrarşiyi kurdular.[2]

İmparatorluk bu şekilde istikrar kazandığında, Diocletianus 294 yılında para sisteminde derin bir reform başlattı.[3]

Sorun, altın olan Aureus'un ve iyi kalitedeki diğer para birimlerinin zulalanıp dolaşımdan çıkmasıydı. Vergiler kötü paralarla ödeniyor ve bu yüzden devletin elinde değersiz paralar kalıyordu. Bu nedenle değerli paraların dolaşıma girmesini sağlamak için değersizleşmiş Antoninianus ve zulalanan Aureus'un arasında çok sayıda kaliteli para birimi çıkarmak gerekiyordu.[4][5]

Diocletianus bu nedenle iki para türü oluşturdu: nummus (veya follis), büyük bir gümüş bronz para ve argenteus, ince gümüş para.[3][3]

Özellikleri

O zamanlar muhtemelen argenteus olarak adlandırılan gümüş para saf gümüşten üretilirdi. 1 Pound gümüş ile 96 adet üretiliyordu ve Neron'un denariusu seviyesine ulaşıyordu. Bu büyük gümüş kütlesi olağanüstü olarak görülürdü ve arka yüzünde "XCVI" (96, 1/96) ile gösterilirdi.[1][3][4][6]

Çoğu argenteus örneğinde, "VIRTVS MILITVM" başlığı ile müstahkem bir kampın önünde kurban veren dört tetrark'ı temsil eden figürler basılmıştır. Bazen sarmatlara karşı kazanılan zaferi kutlamak için "VICTORIA SARMAT" yazıldığı da görülmüştür. Paranın arkasında standartlaştırılmış bir şekilde dört imparator arasındaki birlik ve uyum konusu vurgulanmaktadır. Aynı şekilde follis'lerde de Roma Halkının Dehası ("GENIO POPVLI ROMANI"), Roma dünyasının insanlarının birliği, topluluk üzerine vurgu yapılıyordu. Buradaki askeri tema güven uyandırmayı, insanları imparatorluğun güvenliğine inandırmayı, zulalamaya değil ticarete teşvik etmeyi amaçlamaktadır.[3][5][6]

Ön yüzde ise unvanı ve defne yapraklarından yapılmış tacıyla tetrarklardan biri tasvir edilir.

Argenteusun Başarısızlığı

Tüm alınan önlemlere rağmen bu para birimleri çok az dolaşımda kaldı ve hızla zulalandı. Örneğin 295-296 yıllarında gömülmüş olan Sisak hazinesi 1415 argentei içeriyordu. Bu nedenle darphaneler para basımlarını kademeli olarak durdurdu (307'de Aquileia, Kartaca, Sardica, 309'da Trier ve Ostia, 310'da Roma). Tetrarşi'nin sonlarında, Licinius, II. Maximinus hala argenteus modelinde Billon adında madeni paralar bastırıyordu fakat bunlar çoğunlukla sözde argenteus olarak adlandırılıyorlardı.

Gümüş paranın geri dönüşü I. Konstantin zamanında 2.24g Siliquaların basılmasıyla oldu.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c Depeyrot, Georges. (1987). Le Bas-Empire romain : économie et numismatique, [284-491]. Paris: Errance. ISBN 2-903442-40-1. OCLC 301618579. 
  2. ^ Rees, Roger (26 Ekim 2012), "Tetrarchy", The Encyclopedia of Ancient History, Hoboken, NJ, USA: John Wiley & Sons, Inc., ISBN 978-1-4443-3838-6, erişim tarihi: 11 Ağustos 2020 
  3. ^ a b c d e Robertson, Anne S. (Aralık 1969). "Roman Imperial Coinage - C. H. V. Sutherland: The Roman Imperial Coinage. Vol. vi: Diocletian to Maximinus, A.D. 294–313. Pp. xxiii+727; 16 plates. London: Spink & Son, 1967. Cloth, £12 net." The Classical Review. 19 (3): 351-353. doi:10.1017/s0009840x00303456. ISSN 0009-840X. 
  4. ^ a b Callu, Jean-Pierre. (1969). La politique monétaire des empereurs romains de 238 à 311. E. de Boccard. OCLC 995144220. 
  5. ^ a b Callu, Jean Pierre. (1960). Genio populi romani, (295-316) : contribution à une histoire numismatique de la tétrarchie. Honoré Champion. OCLC 1131120939. 
  6. ^ a b SEAR, DAVID R. (31 Aralık 2011). Roman Coins and Their Values Volume 4. Spink Books. ISBN 978-1-912667-25-3. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Para</span> devletçe bastırılan, üzerinde değeri yazılı kâğıt veya metalden ödeme aracı, nakit

Para, mal ve hizmetlerin değiş-tokuşu için kullanılan araçlardan en yaygın olanı. Para sözcüğü ile genellikle madenî para ve banknotlar kastedilmekle birlikte; ekonomide, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı meydana getiren unsurlardan sayılır. Vadeli mevduat, devlet tahvili gibi değişim araçları ise para benzeri olarak değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Banka</span> finansal etkinlikte bulunan kurum

Banka, faizle para alınıp verilebilen, kredi, iskonto, kambiyo işlemleri yapan, kasalarında para, değerli belge, eşya saklayan ve bunun dışındaki diğer ticari, finansal ve ekonomik etkinliklerde bulunan kuruluşlara denir. En yaygın üçüncül sektörlerden biridir. Banka sözcüğü İtalyanca banca sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Para bozma gişesi, para bozma yeri anlamına gelir. Kredilendirme faaliyetleri doğrudan banka tarafından veya sermaye piyasaları aracılığıyla dolaylı olarak da yapılabilir. Bankalar genellikle uluslararası bir dizi sermaye standardı olan Basel Anlaşmalarına dayanan asgari sermaye gereksinimine tabidir. Bankalar bir ülkenin finansal sistem ve ekonomisinde önemli bir rol oynadıklarından, yargı alanlarının çoğu bankalar üzerinde yüksek derecede düzenleme uygulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nümismatik</span> Paraları inceleyen dal

Nümismatik veya meskûkât, sikke veya kâğıt para koleksiyonculuğu ve paraları inceleyen çalışma sahası. Sikkecilik olarak da adlandırılır. Bu alanda uzman kişilere "nümismat" adı verilir. Nümismatik; kaybolmuş uygarlıkların, kentlerin ve yerleşim yerlerinin kesin olarak belirlenmesine katkı sağlar, tarihsel süreç içinde yok olmuş anıt ve yapılara ilişkin kanıtları bizlere anlatır. İmparatorların saltanatlarının başlangıç tarihlerinin, almış oldukları unvanların, imparatorluk dönemleri boyunca yaptıkları işlerin, kazandıkları zaferlerin ya da yenilgilerin kesin biçimde belirlenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda nümizmatik Antik Sikke darbında kullanılan madenin türüne göre o toplumun, o dönemdeki ekonomik durumu konusunda ciddi ipuçları sağlamaktadır. Bir arkeoloğun kazı çalışmasında bulabileceği en iyi şeylerden biri Antik Sikkedir. Bulunmuş olan bir Antik Sikke yapılan arkeolojik çalışma katmanı için anında bir tarih sağlayabilir. Ek olarak Antik Sikkeler ticaret, ekonomi, sosyal organizasyon, mitoloji, ideolojiler, şahsiyetler, liderlik, askeri, önemli olayları anlatmaktadır. Antik Sikkelerin hangi devlet döneminde, hangi yıllarda, hangi İmparator adına darb edildiği gibi bulgular tarihsel gerçeklerin ortaya çıkarılmasında önemli rol oynamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Madenî para</span> altın, gümüş, bakır, bronz, alüminyum vb. madenlerin alaşımından yapılan para

Madenî para veya eski dilde sikke; altın, gümüş, bakır, bronz, alüminyum vb. madenlerin alaşımından yapılan para. İlkel çağlardan beri ticarette geçerli olan değiş-tokuş yöntemleri yerine, daha kullanışlı bir değişim aracı olarak icad edilmiştir. Sikke kavramı daha çok tarihî madenî paraları tanımlamak için kullanılır. Günümüzde madenî paraları tanımlamak için bozuk para kavramı da kullanılır ancak bozuk para kavramı her zaman 'sadece' madenî paraları kapsamayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu</span> Roma İmparatorluğunun bağımsız yönetilmiş batı yarısı

Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan doları</span> Amerika Birleşik Devletlerinin para birimi

Amerikan doları veya Birleşik Devletler doları, 1792 Para Yasası ile yürürlüğe girmiş, Amerika Birleşik Devletleri'nin resmî para birimidir. Dünya ticareti üzerinde en yaygın kullanılan para birimi olmasıyla da bilinir. Serbest dalgalanan bir para birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Tenge</span> Kazakistan para birimi

Tenge, Kazakistan'ın para birimidir. Ülkenin SSCB'den ayrılması sonucu ekonominin yeniden yapılandırılması ve 1993 yılında ulusal para birimi olan tenge, Kazakistan Ulusal Bankası tarafından tedavüle sürüldü. Kazakistan'ın bağımsız bir ekonomik gelişme yolunda ilerleme çabaları 1996 yılından itibaren sonuç vermeye başladı ve bağımsızlık tarihinde ilk defa büyümeye geçmiş, aynı yıl içerisinde enflasyon denetim altına alınmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma</span> İlk Çağın en büyük ve en güçlü medeniyeti

Antik Roma, MÖ 9. yüzyılda İtalya Yarımadası'nda kurulan Roma şehir devletinden doğarak tüm Akdeniz'i çevreleyen bir imparatorluk hâline gelen medeniyetin adıdır. Yaklaşık 2.200 yıl boyunca varlığını sürdürmüş olan Roma uygarlığı bir monarşiden oligarşi ve cumhuriyetin bileşimi bir demokrasiye ve daha sonra da otokratik bir imparatorluğa dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Roma İmparatorluğu</span> Avrupanın büyük bir bölümü, Batı Asya ve Kuzey Afrikada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (MÖ 27—MS 1453)

Roma İmparatorluğu, Roma Cumhuriyeti döneminde, Augustus'un cumhuriyeti tek başına yönetebilecek yetkiler alması ve cumhuriyet döneminde kimseye verilmemiş haklara sahip olmasıyla oluşan Antik Roma devletidir. Augustus, MÖ 2 yılına kadar cumhuriyeti kendinden sonra da tek bir kişinin yönetebilmesini sağlayacak anayasal reformlar gerçekleştirdi ve Roma İmparatorluğu tam anlamıyla oluşmuş oldu.

<span class="mw-page-title-main">Roma lejyonu</span> Roma İmparatorluğunda 1.000 ile 5.600 kişi arasında değişen eski ağır piyade birliği

Roma Lejyonu Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu boyunca tüm Roma ordusunu ya da daha dar anlamda ağır piyadeleri kasteden temel askeri birlik. İkinci anlamı birkaç Kohorttan oluşan ve legionaries olarak bilinen ağır piyadelere vurgu yapar. Roma lejyonunun ana unsurunu ağır piyadeler oluştururken, piyadelere neredeyse her zaman bir ya da daha fazla sayıda, Roma yurttaşı olmayan kişilerden oluşturulan süvariler, düzenli birlikler ve avcılardan kurulu destek birlikleri olan Auxilialar eşlik ederdi.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Aurelius</span> Roma imparatoru

Marcus Aurelius Antoninus Augustus, 161 - 180 yılları arası Roma imparatoru ve Stoacı bir filozoftur. Beş İyi İmparator denilen hükümdarların sonuncusu olan Nerva-Antoninus Hanedanının üyesiydi ve MÖ 27'den MS 180'e kadar süren Roma İmparatorluğu için göreceli bir barış, sakinlik ve istikrar dönemi 96 - 180 yılları arasında görev yapan Pax Romana'nın son imparatoruydu. 140, 145 ve 161 yıllarında Roma konsülü olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Denarius</span> Para, Gümüş sikke

MÖ 211'den itibaren Roma Para sistemine dahil olan denarius, küçük Gümüş Sikke'lerdir ve yavaşça itibarı azaldığı için yerine çıkarılan antoninianus'lara kadar tedavüle çıkan en yaygın para olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sestertius</span>

Sestertius ya da sesterce, bir Antik Roma sikkesidir. Roma Cumhuriyeti döneminde küçük gümüş bir sikke iken Roma İmparatorluğu zamanında büyük bronz bir sikkeye dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">As (sikke)</span> Roma çağında kullanılan bir sikke

As, Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu'nda kullanılan, önce gümüş, sonra bakırdan basılan bir sikke olup adını ağırlık birimi eşsesinden alır. Zamanla değer kaybetmekten kurtulamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Diocletianus</span> 284ten 305e kadar hüküm süren Roma İmparatoru

Gaius Aurelius Valerius Diocletianus 20 Kasım 284 ile 1 Mayıs 305 tarihleri arasında görev yapmış, Roma imparatorluğunu Doğu Roma ve Batı Roma olarak paylaştıran ve Doğu kısmının imparatorluğunu üstlenen bir Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Maxentius</span> Batı Roma İmparatoru

Marcus Aurelius Valerius Maxentius, Eski imparatorlardan Maximian'ın oğlu ve İmparator Galerius'un damadı olan 306 - 312 yılları arasında tahta çıkmış Batı Roma imparatoru.

İperpiron geç Orta Çağ'da Bizans parası, Bizans İmparatorluğu sikkesi olarak solidusun yerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans ekonomisi</span>

Bizans ekonomisi, Akdeniz'de birçok yüzyıl boyunca en sağlam ekonomilerden biri olmuştur. Konstantinopolis, bazı zamanlar Avrasya'nın tamamına ve Kuzey Afrika'ya kadar genişleyen ticaretin ana merkezi olmuştur. Bazı Bilim insanları, 7. yüzyılda Arapların gelişine kadar, Doğu Roma İmparatorluğu'nun dünyanın en güçlü ekonomisi olduğu düşünürler. Bununla birlikte, Arap fetihleri, bir dönem gerileme ve durgunluğa katkıda bulunan servetlerin önemli bir tersini temsil edecektir. V. Konstantinos'in reformları, 1204 yılına kadar süren bir canlanmanın başlangıcını işaret eder. 10. yüzyıldan 12. yüzyılın sonuna dek, Bizans İmparatorluğu'nda lüks bir görüntü görülür ve gezginler, Başkent'in birikmiş servetinden etkilenirler. Tüm bunlar, ekonomik bir felaket olan Dördüncü Haçlı Seferi'nin gelişiyle birlikte değişti. Paleologos Hanedanı ekonomiyi yeniden canlandırmaya çalıştı ancak geç Bizans devleti ne yabancı ne de yerli ekonomik güçlerin tam kontrolünü ele geçiremeyecekti.

Bizans para sistemi, Batı'nın yıkılmasından sonra Doğu Roma İmparatorluğu'nda kullanılan para çoğunlukla iki tür sikkeye aitti: altın solidus ve açıkça değer verilen bronz para çeşitleri. İmparatorluğun sona ermesiyle para birimi sadece gümüş stavrata ve küçük bakır paralar ile altın para basılmadı.

<span class="mw-page-title-main">Follis</span> Geç Antik Çağ parası, Diocletianus tarafından hizmete sunulmuştur

Follis Roma ve Bizans geleneklerinde bir tür madenî paradır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.