İskender, asıl adıyla III. Aleksandros veya yaygın adıyla Büyük İskender, Yunan Antik Makedonya Krallığı'nın M.Ö. 336–323 yılları arasındaki kralıdır. M.Ö. 356 yılında Pella'da doğdu ve 20 yaşında babası II. Filip'in yerine tahta geçti. İktidarının uzun yıllarını Güneybatı Asya ve Kuzeydoğu Afrika'da eşi benzeri görülmemiş büyük askerî seferlerle geçirdi ve 30 yaşına geldiğinde Yunanistan'dan Kuzeybatı Hindistan'a kadar uzanan antik dünyanın en büyük imparatorluklarından birini oluşturdu. Hükümdarlığı süresince girdiği hiçbir muharebede yenilmeyen Büyük İskender, pek çok uzman kişi tarafından tarihin en başarılı askerî komutanlarından birisi olarak kabul edilir.
İstefe veya İstefa, Antik Yunanistan'da kurulan bir şehir devletidir. Atina'nın kuzeybatısındaki Böotya bölgesinde bulunmaktaydı. Tebai, Doğu Yunanistanda, Böotia'nın ortasında verimli bir yerde kurulmuştur. Tebai'nin ilk zamanlarına ait bilgiler efsanelere dayanır. Şehrin kuvvetli surlarla çevrili oluşu, buranın Böotia'nın merkezi olmasını sağladı.
Makedonya,, aynı zamanda Ege Makedonyası, Yunanistan'ın kuzeyinde, tarihî Makedonya'nın günümüzde Yunanistan sınırlarında kalan kısmını kapsayan coğrafî bir bölgedir.
II. Filip, antik Yunan Makedonya Kralı. Rahip Isokrates tarafından Helen birliğini sağlayacak kişi olarak görülüyordu. MÖ 359-336 arasında Makedon krallığını üstlendi. Tahta geçer geçmez ilk iş olarak ülkesini askeri, siyasi ve ekonomik anlamda güçlü bir konuma getirdi, profesyonel ordu kurdu, mancınıklar geliştirdi. Sonraları Bisalt topraklarının madenlerini ele geçirdi. Pydina ve Potidai'yi ele geçirdi. Olympias ile evlenerek nüfuzunu güçlendirdi.
Helenistik Dönem, Büyük İskender'in istilalarıyla başlayan, Antik Dünya'da Grek etkisinin doruğa ulaştığı dönemdir. Dönem, Klasik Grek Dönemini izlemiştir ve Helenistik Dönem'in ardından, Klasik Grek egemenliğindeki bölge Roma Cumhuriyeti hakimiyetine geçmiştir. Bu dönemde dahi Klasik Grek kültürü hâlen Roma hakimiyetine sızmıştır. Öyle ki Latincenin yanı sıra Grekçe konuşulmaya ve yazılmaya devam edildi. Helenistik Dönem bazen, Klasik Grek Uygarlığı'nın gerileme ve çöküş dönemi olarak görülmektedir. Bir başka açıdan da Klasik Grek Uygarlığı ile Roma Uygarlığı arasında bir geçiş dönemi olarak görülür. Dönemin başlangıcı çoğu kez Büyük İskender'in ölüm tarihi olan MÖ 323 olarak alınır. Dönemin sonu ise Yunanistan Yarımadası'nın Roma Cumhuriyeti tarafından işgal edildiği MÖ 146 olarak kabul edilir. Bazı tarihçiler ise Büyük İskender'in imparatorluğu'ndan kalan son devlet olan Ptolemaios Hanedanlığı'nın Aktium Savaşı'nda yenilgiye uğrayıp yıkıldığı tarih olan MÖ 31-30 tarihini Dönem'in sonu olarak kabul ederler.
Seleukos İmparatorluğu, Türkçe kullanımlar ile Selefkos veya Selevkos, İskender'in ölümünden sonra Makedonya İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından kurulan Helenistik imparatorluk. Başkentleri önce Seleukia, sonraları ise Antakya'ydı. Doğu Akdeniz'de, Irak'ta, İran'da, Türkmenistan'da, Pamir'de ve Hindistan'ın batısında bulunan topraklarda egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Toprakları Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar Doğu Akdeniz'in hâkimiydiler. Seleukosların geniş toprakları 25 civarında eyalete bölünmüştü. “Strategos” veya “satrap” unvanlı valilerce yönetilen bu eyaletler Pers zamanındaki satraplıklardan daha küçüktü.
Makedonya Krallığı veya Makedonya İmparatorluğu, Eski Yunan ve Klasik Yunan zamanlarında bulunan bir krallıktır.Ayrıca Helenistik Dönem Yunanistan'ının baskın devletiydi. Krallık başlangıçta Argead hanedanı tarafından yönetilmekteydi. Ardından Antipatrid ve Antigonif hanedanları tarafından yönetildiler. Antik Makedonlar'ın evi olarak Yunan yarımadasının kuzeydoğusunda ön krallıklardandı. Batıda Epir,kuzeyde Paenoia (devlet) ile, doğuda Trakya ile güneyde ise Teselya ile sınırlarını paylaşıyordu.
Kuzey Makedonya'nın hükmettiği topraklar önceleri Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin en güney kısımlarıydı. Günümüzdeki sınırları II. Dünya Savaşı'ndan sonra çizildi.
Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.
Pausanias (Yunanca: Παυσανίας
- Atinalı Pausanias, Platon'un Sempozyum adlı eserinde bir karakter
- Pausanias, M.Ö. 5. yüzyılda Spartalı general ve kral naibi
- Sicilyalı Pausanias, M.Ö. 5. yüzyılda fizikçi ve Empedocles'in arkadaşı
- Spartalı Pausanias, M.Ö. 409'den M.Ö. 395'e kadar Sparta Kralı
- Makedonyalı Pausanias, M.Ö. 399'dan M.Ö. 393'e kadar Makedonya Kralı
- Pausanias, M.Ö. 360'larda krallığa hakkı olduğunu iddia eden kişi
- Orestisli Pausanias, M.Ö. 336'da Makedonya Kralı II. Philip'e suikast düzenleyen muhafız
- Pausanias, Antik Yunan gezgini, coğrafyacı ve yazar
- Şamlı Pausanias, Antik Yunan tarihçi
Makedonya adlandırma sorunu, Yunanistan ile o zamanki adı Makedonya olan Kuzey Makedonya arasında, bu adın kullanımından kaynaklanan bir sorundur. Yugoslavya'nın dağılmasının ardından Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti'nin Makedonya adıyla bağımsızlığını ilan etmesiyle ad sorunu tekrar gündeme gelmiştir. 1991'den 2018 yılındaki Prespa Anlaşmasına dek ikili ve uluslararası ilişkilerde devam eden bir sorun olmuştur. Milyonlarca etnik Yunan kendisini Makedon olarak nitelendirdiği için Yunanistan, komşu Makedonya Cumhuriyeti'nin en büyük etnik grubuna "Makedon" denmesine karşı çıkmakta ve ülke için "Makedonya Eski Yugoslav Cumhuriyeti" ifadesini kullanmaktaydı. Yunanistan ayrıca Makedonya Cumhuriyeti'ni Vergina Güneşi, Büyük İskender gibi Yunan kültürüne ait değerlere el koymakla suçlamıştır. Makedon ve Yunan hükûmetleri, 12 Haziran 2018'de ülkenin adının "Kuzey Makedonya" olarak değiştirilmesi konusunda anlaşmaya vardı ve ad değişikliği 12 Şubat 2019'da yürürlüğe girdi.
V. Filip MÖ 221-179 yılları arasında Makedonya kralıydı. Philip'in saltanatına yükselen güç olan Roma'ya karşı mücadeleler damgasını vurdu. Philip, genç bir adam olarak çekici ve karizmatikti.
Demetrios Poliorketes, Büyük İskender'in ölümünün ardından girilen taht mücadelelerinde yer almış, Makedon Yunan bir soylu ve askeri komutandı. MÖ 306 – 301 yılları arasında Asya'nın, MÖ 294 – 288 yılları arasında ise Makedonya'nın kralı oldu. Antigonid hanedanının bir üyesi olan Demetrius, bu hanedanın kurucusu I. Antigonos Monophtalmos ve eşi Stratonice'nin oğluydu. Ayrıca, Hellenistik Yunanistan'da Makedonya'yı yöneten aileden ilk kişi olarak bilinmektedir.
Perseus, Makedon Antigonos Hanedanı'nın son kralı. Kral V. Filip'in oğlu olup Pidna Muharebesi'nde Romalılara esir düşmüştür.
Oldenburg Hanedanı, Kuzey Almanya kökenli bir Avrupa hanedanı. Güçlü bağlarıyla Danimarka'nın kraliyet Hanedanıdır. Avrupanın en güçlü hanedanlığından biridir. Hanedan İzlanda, Yunanistan, Norveç, Rusya, İsveç devletlerinde ayrıca Schleswig ve Hostein Düklüklerinde Kraliyet hanedanı olarak yer almış veya almaya devam etmektedir.
Antik Makedon ordusu, antik dünyanın en büyük askeri güçleri arasında yer alan, Makedon Kralı II. Filip tarafından yaratılmış ve Büyük İskender ile yükseliş dönemini yaşamış, Antik Makedonya Krallığı'na bağlı ordu.
Vergina Güneşi aynı zamanda Vergina Yıldızı veya Argead Yıldızı olarak bilinen M.Ö. 6 ve 2. yüzyıllar arasında Antik Helen ve Makedon sanatında kullanılan güneş sembolüdür. Sembol şekil olarak on altı ışın demetinden oluşan sekizgen bir yapıya sahiptir. Sekiz ana ışın ve bunların arasında yine sekiz adet ara ışından meydana gelmektedir. En yaygın kullanımı 16 ışınlı olmasına rağmen bazı kazılarda on iki, sekiz ve altı (nadiren) ışına sahip semboller bulunmuştur. Vergina Güneşi genellikle Makedon ve Hellenistik Dönem sikkelerinde, Makedon kalkanlarının ve plastik kabartmaların üzerinde bulunmaktadır. Vergina Güneşi ile alakalı olan arkeolojik çalışmaların Yunanistan'ın Vergina isimli küçük köyünde gerçekleşmesi nedeniyle sembol Vergina Güneşi olarak isimlendirilmesine neden olmuştur. Aynı zamanda antik dönemde Makedonya Krallığı'nın başkenti olan Aigai Antik Kenti'nin günümüzde Yunanistan'ın Vergina şehrinin sınırları içerisinde bulunması nedeniyle sembol aynı zamanda Argead Yıldızı olarak da isimlendirilir.
Pelagonya, Antik krallığın adını taşıyan Makedonya'nın coğrafi bir bölgesidir. Antik Pelagonya, kabaca Kuzey Makedonya'daki günümüzdeki Prilepe, Mogila, Novaci, Kruševo ve Krivogaştani belediyelerine karşılık gelir.
IV. Aleksander Büyük İskender'in Roksane'den olan oğlu. İskender ardıllarının hakimiyet mücadelesi sırasında annesi ile birlikte Makedonya'da öldürülmüştür.
Kapadokya, Anadolu'da tarihi Kapadokya bölgesinde yer alan bir Helenistik dönem İran krallığıydı. Eski Ahameniş Kapadokya satraplığından gelişerek satraplığın son satrapı Ariyaratis tarafından kuruldu. Tarihi boyunca arka arkaya üç aile tarafından yönetildi; Ariyarati Hanedanı, Ariyobarzan Hanedanı ve son olarak Arkelas. Arkelas'ın MS 17'de ölmesinden sonra Roma İmparatoru Tiberyus döneminde krallık, bir Roma eyaletine çevrildi.
