İçeriğe atla

Arend Heyting

Arend Heyting
Arend Heyting (1967)
Doğum9 Mayıs 1898(1898-05-09)
Amsterdam, Hollanda
Ölüm9 Temmuz 1980 (82 yaşında)
Lugano, İsviçre
MilliyetHollandalı
EğitimAmsterdam Üniversitesi
Tanınma nedeniHeyting cebir
Heyting aritmetik
Sezgici matematiğe katkıları
Kariyeri
DalıMatematik
Çalıştığı kurumlarAmsterdam Üniversitesi
Doktora
danışmanı		L. E. J. Brouwer
Doktora öğrencileriAnne Sjerp Troelstra
Dirk van Dalen

Arend Heyting (Flemenkçe: [ˈꞪɛi̯tɪŋ]; d. 9 Mayıs 1898, Amsterdam - ö. 9 Temmuz 1980, Lugano) Hollandalı matematikçi ve mantıkçıdır.

Biyografi

Heyting, Hollanda'nın Amsterdam şehrinde doğdu ve İsviçre'nin Lugano kentinde öldü.

Amsterdam Üniversitesi Luitzen Egbertus Jan Brouwer'ın öğrencisiydi ve sezgici matematiğin matematiksel mantığın bir parçası haline gelebilmesi için çalıştı. Heyting, Brouwer'in matematiksel çalışma biçimini kodlamak için sezgisel mantığı biçimsel olarak geliştirdi. Brouwer'in adının Brouwer-Heyting-Kolmogorov yorumuna dahil edilmesi büyük ölçüde onursaldır, çünkü Brouwer prensipte bazı sezgisel ilkelerin resmîleştirilmesine karşı çıkmıştır (ve Heyting'in çalışmasını "verimsiz bir egzersiz" olarak adlandıracak kadar ileri gitmiştir).[1]

1942'de Hollanda Kraliyet Sanat ve Bilim Akademisi'ne üye oldu.[2]

Seçilmiş Yayınlar

  • Heyting, A. (1930) Die formalen Regeln der intuitionistischen Logik. (Almanca) 3 bölüm, İçinde: Sitzungsberichte der preußischen Akademie der Wissenschaften. fiz.-matematik. Klasse, 1930, 42–56, 57-71, 158-169.
  • Heyting, A. (1934) Mathematische Grundlagenforschung. Intuitionismus. Beweistheorie. Springer, Berlin.[3]
  • Heyting, A. (1941) Untersuchungen der intuitionistische Algebra. (Almanca) Verh. Nederl. Akad. Wetensch. Afd. Natuurk. Mezhep. 1. 18. no. 2, 36 pp.
  • Heyting, A. (1956) Sezgisellik. Giriş. North-Holland Publishing Co., Amsterdam.
  • Heyting, A. (1959) Sezgisel düzlem afin geometrisi için aksiyomlar. Aksiyomatik yöntem. Geometri ve fiziğe özel referansla. Univ'de düzenlenen Uluslararası Sempozyum Bildirileri of Calif., Berkeley, Aralık 26, 1957 – 4 Ocak 1958 (düzenleyen L. Henkin, P. Suppes ve A. Tarski) s. 160–173 Mantıkta Çalışmalar ve Matematiğin Temelleri North-Holland Publishing Co., Amsterdam.
  • Heyting, A. (1962) Otuz yıl sonra. 1962 Logic, Methodology and Philosophy of Science (Proc. 1960 Internat. Congr.) S. 194–197 Stanford Univ. Basın, Stanford, Calif.
  • Heyting, A. (1963) Aksiyomatik projektif geometri. Bibliotheca Mathematica, Cilt. V. Interscience Publishers, John Wiley & Sons, Inc., New York; P. Noordhoff NV, Groningen; North-Holland Publishing Co., Amsterdam.
  • Heyting, A. (1966) Sezgicilik: Giriş. Revize edilmiş ikinci baskı North-Holland Publishing Co., Amsterdam.
  • Heyting, A. (1973) Address to Professor A. Robinson. Brouwer anma dersi vesilesiyle Prof. A. Robinson, 26 Nisan 1973. Nieuw Arch. Wisk. (3) 21, s. 134–137.
  • Heyting, A. (1974) Mathematische Grundlagenforschung, Intuitionismus, Beweistheorie. (Almanca) Yeni baskı. Springer-Verlag, Berlin – New York.
  • Heyting, A. (1980) Axiomatic projektif geometri. İkinci baskı. Bibliotheca Mathematica [Matematik Kütüphanesi], V. Wolters-Noordhoff Scientific Publications, Ltd., Groningen; North-Holland Publishing Co., Amsterdam – New York.

Kaynakça

  1. ^ Walter P. van Stigt (1990). Brouwer's Intuitionism. Amsterdam: North Holland.
  2. ^ "Arend Heyting (1898 - 1980)". Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences. 26 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2015. 
  3. ^ Church, Alonzo (1935). "Review: Mathematische Grundlagenforschung. Intuitionismus. Beweistheorie by A. Heyting". Bull. Amer. Math. Soc. 41: 476-477. doi:10.1090/S0002-9904-1935-06126-9. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Matematik</span> nicelik, yapı, uzay ve değişim gibi konularla ilgilenen bilim dalı

Matematik ; sayılar, felsefe, uzay ve fizik gibi konularla ilgilenir. Matematikçiler ve filozoflar arasında matematiğin kesin kapsamı ve tanımı konusunda görüş ayrılığı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kurt Gödel</span> Avusturyalı-Amerikalı matematikçi (1906 – 1978)

Kurt Gödel, Avusturyalı-Amerikalı mantıkçı, matematikçi ve matematik felsefecisidir. Kendi ismiyle anılan Gödel'in Eksiklik Teoremi ile tanınır. Aristoteles'ten bu yana en büyük mantıkçılardan biri olarak kabul edilir.

Matematiksel mantık, biçimsel mantığın matematiğe uygulanmasıyla ilgilenen bir matematik dalıdır. Metamatematik, matematiğin temelleri ve kuramsal bilgisayar bilimi alanlarıyla yakınlık gösterir. Matematiksel mantığın temel konuları biçimsel sistemlerin ifade gücünün ve biçimsel ispat sistemlerinin tümdengelim gücünün belirlenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Öklid geometrisi</span> Öklide atfedilen matematiksel-geometrik sistem

Öklid geometrisi, İskenderiyeli Yunan matematikçi Öklid’e atfedilen matematiksel bir sistemdir ve onun Elemanlar adlı geometri üzerine ders kitabında tarif edilmektedir. Öklid'in yöntemi, sezgisel olarak çekici küçük bir aksiyom seti varsaymaktan ve bu aksiyomlara dayanarak birçok başka önermeyi (teoremleri) çıkarmaktan ibarettir. Öklid'in sonuçlarının çoğu daha önceki matematikçiler tarafından ifade edilmiş olsa da, Öklid, bu önermelerin kapsamlı bir tümdengelimli ve mantıksal sisteme nasıl uyabileceğini gösteren ilk kişi oldu. Elemanlar, ilk aksiyomatik sistem ve resmi ispatın ilk örnekleri olarak ortaokulda (lise) hala öğretilen düzlem geometrisi ile başlar. Üç boyutlu katı geometrisi ile devam ediyor. Elemanlar’ın çoğu, geometrik dilde açıklanan, şimdi cebir ve sayı teorisi olarak adlandırılan şeyin sonuçlarını belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Gottlob Frege</span>

Friedrich Ludwig Gottlob Frege, modern matematiksel mantığın ve analitik felsefenin kurucusu sayılan Alman matematikçi, mantıkçı ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Richard Dedekind</span> Alman matematikçi (1831–1916)

Julius Wilhelm Richard Dedekind, sayılar teorisi, soyut cebir konularına önemli katkılarda bulunan bir Alman matematikçiydi. En iyi bilinen katkısı, Dedekind kesimi kavramı aracılığıyla reel sayıların tanımıdır. Ayrıca modern küme teorisi ve Mantıkçılık' olarak bilinen matematik felsefesi'nin gelişiminde öncü olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Tarski</span>

Alfred Tarski, doğduğunda adı Alfred Teitelbaum, olan bir Polonyalı-Amerikalı, mantıkçı ve matematikçi. Model teorisi, metamatematik ve cebirsel mantık konusundaki çalışmaları ile tanınan üretken bir yazar, aynı zamanda soyut cebir, topoloji, geometri, ölçü teorisi, matematiksel mantık, küme teorisi ve analitik felsefeye de katkıda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Saul Kripke</span> Amerikalı filozof (1940 – 2022)

Saul Aaron Kripke Princeton Üniversitesi'nden emekli Amerikalı filozof ve mantıkçı. Rockefeller Üniversitesi ve Princeton Üniversitesi'nde dersler verdi. Emekli olduktan sonra, 2003'ten itibaren New York Şehir Üniversitesi'nde öğretim görevlisi oldu. Model mantığın anlambilimine büyük katkılar yaptı. 1960'larda önemli yayınlar çıkardı. İsimlendirme ve Gereklilik adlı kitabı en önemli çalışması olarak bilinir. Ludwig Wittgenstein'ın Felsefi Soruşturmalar adlı eserindeki önermelerinden ilham alarak dilbilimsel anlama şüphecilikle yaklaştı. Wittgenstein ve dilbilim hakkında yayınları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Andrey Kolmogorov</span> Sovyet matematikçi

Andrey Nikolayeviç Kolmogorov olasılık teorisi, topoloji, sezgisel mantık, türbülans, klasik mekanik, algoritmik bilgi teorisi ve hesaplama karmaşıklığının matematiğine katkıda bulunan Sovyet bir matematikçiydi.

Tarih boyunca matematiğin konu çeşitliliği ve derinliği artmaktadır, matematiği kavrama, birçok konuyu matematiğin daha genel alanlarına göre sınıflandırma ve düzenleme için bir sistem gerektirir. Bir dizi farklı sınıflandırma şeması ortaya çıkmıştır ve bazı benzerlikleri paylaşsalar da, kısmen hizmet ettikleri farklı amaçlara bağlı olarak farklılıkları vardır. Ek olarak, matematik geliştirilmeye devam ettikçe, bu sınıflandırma şemaları da yeni oluşturulan alanları veya farklı alanlar arasında yeni keşfedilen bağlantıları dikkate alacak şekilde değişmelidir. Farklı alanlar arasındaki sınırı aşan, genellikle en aktif olan bazı konuların sınıflandırılması daha zor hale gelir.

<span class="mw-page-title-main">Geometri tarihi</span> Geometrinin tarihsel gelişimi

Geometri, mekansal ilişkilerle ilgilenen bilgi alanı olarak ortaya çıkmıştır. Geometri, modern öncesi matematiğin iki alanından biriydi, diğeri ise sayıların incelenmesi yani aritmetikti.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Schoenflies</span> Alman matematikçi (1853-1928)

Arthur Moritz Schoenflies, bazen Schönflies olarak yazılan, grup teorisinin kristalografiye uygulanmasına yaptığı katkılarla ve topolojideki çalışmalarıyla tanınan Alman matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Bieberbach</span>

Ludwig Georg Elias Moses Bieberbach, Alman matematikçi ve Nazidir.

<span class="mw-page-title-main">Yuri Manin</span> Rus matematikçi (1937–2023)

Yuri İvanoviç Manin, cebirsel geometri ve diyofant geometri alanındaki çalışmaları ve matematiksel mantıktan teorik fiziğe kadar birçok açıklayıcı çalışmasıyla tanınmış bir Rus matematikçidir. Ayrıca Manin, 1980 yılında Computable and Uncomputable adlı kitabıyla kuantum bilgisayar fikrini ilk önerenlerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Abraham Robinson</span> Amerikalı matematikçi (1918 – 1974)

Abraham Robinson, özellikle standart dışı analizin geliştirilmesiyle tanınan bir matematikçidir. Matematiksel olarak titiz bir sistem sayesinde sonsuz küçükler ve sonsuz sayılar modern matematiğe yeniden dahil edildi. Robinson'un makalelerinin neredeyse yarısı soyut matematik yerine uygulamalı matematik üzerinedir.

Haskell Brooks Curry Amerikalı matematikçi ve mantıkçıydı. Curry en çok birleştirici mantık alanındaki çalışmalarıyla tanınır. Kombinasyon mantığının ilk kavramı Moses Schönfinkel, tarafından yazılan bir makaleye dayansa da geliştirmenin çoğunu Curry yapmıştı. Curry ayrıca Curry paradoksu ve Curry-Howard benzeşmeleriyle tanınır. Onun adını taşıyan Haskell, Brook ve Matematik ve bilgisayar bilimlerinde fonksiyonları dönüştürmede kullanılan currying tekniği kavramı olan Curry adlı kendinden sonra adlandırılan üç programlama dili vardır.

Karl Friedrich Andreas Jacobi, aynı zamanda Carl Friedrich Andreas Jacobi olarak da bilinir, Alman matematikçi ve öğretmendi.

<span class="mw-page-title-main">Alicia Boole Stott</span> İrlandalı-İngiliz matematikçi (1860-1940)

Alicia Boole Stott, İrlandalı bir matematikçiydi. Matematik alanına bir dizi katkıda bulunmuş ve Groningen Üniversitesi'nden fahri doktora unvanı almıştır. Erken yaşlardan itibaren dört boyutlu geometriyi kavramış ve dört veya daha fazla boyutta dışbükey bir katı için "politop" terimini ortaya atmıştır.

Oscar Becker, bir Alman filozof, mantıkçı, matematikçi ve matematik tarihçisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Anton von Braunmühl</span> Alman matematikçi ve matematik tarihçisi (1853-1908)

Johann Anton Edler von Braunmühl, Alman matematik tarihçisi ve sentetik geometri ile trigonometri üzerinde çalışmış bir matematikçidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.