İçeriğe atla

Arek cevizi

Arek cevizi
Meyveli örnek
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Klad:Angiosperms
Klad:Monocots
Klad:Commelinids
Takım:Arecales
Familya:Arecaceae
Cins:Areca
Tür: A. catechu
İkili adlandırma
Areca catechu
Sinonimler [2]
  • Areca faufel Gaertn.
  • Areca hortensis Lour.
  • Areca cathechu Burm.f.
  • Sublimia areca Comm. ex Mart.
  • Areca himalayana Griff. ex H.Wendl.
  • Areca nigra Giseke ex H.Wendl.
  • Areca macrocarpa Becc.

Arek cevizi, Arek palmiyesi, Betel cevizi, Betel palmiyesi, Betel ağacı, Pinang palmiyesi veya bilimsel adıyla Areca catechu; tropikal Pasifik, Asya ve Doğu Afrika'nın bazı bölgelerinde yetişen bir palmiye türüdür. Bu palmiyenin Filipinler'den geldiğine inanılmaktadır[1] ancak tüm dünyada yaygın şekilde yetiştirilmektedir ve Güney Çin (Guangxi, Hainan, Yunnan), Tayvan, Hindistan, Bangladeş, Maldivler, Sri Lanka, Kamboçya, Laos, Tayland, Vietnam, Malezya, Endonezya, Yeni Gine'de, Pasifik Okyanusu'ndaki adaların çoğunda ve ayrıca Batı Hint Adaları'nda natüralize olmuş kabul edilir.[2][3][4]

Areca, Hindistan'ın Malabar Kıyısı'ndan gelen yerel bir addan türetilmiştir ve catechu, bu palmiye için başka bir Malay adı olan caccu'dan gelmektedir.

Özellikler

Areca catechu'nun 19. yüzyıl çizimi

Areca catechu orta büyüklükte bir palmiye ağacıdır, 20 m boyunda düz büyüyen, çapı 10–15 cm olan bir gövdeye sahiptir. Yapraklar 1,5–2 m uzunluğunda, pinnat damarlanmaya sahip ve çok sayıdadırlar. Yapraklar çok sayıda yaprakçığa sahiptir.

Areca catechu, ticari olarak önemli bir mahsul olan tohumları için yetiştirilir.

Endonezya'nın Tanjung Pinang, Pangkal Pinang şehirleri, Endonezya'nın Jambi eyaleti (jambi veya jambe, Cavaca, Sundaca, Balice ve Eski Malayca dillerinde areca'dır), Malezya Yarımadası'nın batı kıyısındaki Penang Adası, Maldivler'deki Fua Mulaku, Assam'daki Guwahati ve Hindistan'daki Kerala ve Karnataka kıyı bölgeleri, arek cevizi için yerel bir adla adlandırılan yerlerden bazılarıdır.

Aslında, Endonezya ve Malezya'da pinang veya jambe kelimelerini kullanan çok sayıda şehir ve bölge adı vardır. Bu, arek cevizinin Austronesian uygarlığında, özellikle günümüz Endonezya veya Malezya'sında ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.

Kimyasal bileşim

Tohum, çiğnendiğinde sarhoş edici ve biraz bağımlılık yapan arekaidin, arekolin (%0,1-0,5), guvasin ve guvakolin alkaloidlerini içerir. Bunlar piridin türevi alkaloidlerdir. Olgunlukta arekolin miktarı artmaktadır. Arekolin toksik bir bileşiktir. Arek palmiyeleri, tohumları için Bangladeş, Hindistan, Endonezya, Malezya, Tayvan ve diğer birçok Asya ülkesinde yetiştirilmektedir.

Tohum ayrıca kanserojen olan arekatanninler[5] adı verilen yoğunlaştırılmış tanenler (prosiyanidinler) içerir. Bunun yanında bir miktar sabit yağ da içermektedir.

Kullanımlar

Curti, Goa'daki bir baharat plantasyonunda yoğun Areca catechu yetiştiriciliği

Arek cevizi ayrıca Çin, Tayvan, Vietnam, Filipinler, Malezya, Myanmar ve Hindistan ve Pasifik Adaları gibi bazı Asya ülkelerinde, özellikle de çok popüler olduğu Papua Yeni Gine'de çiğnemek amacıyla kullanımıyla meşhurdur. Arek cevizi çiğnemek, Tayvan'daki işçi sınıfları arasında oldukça popülerdir. Cevizin kendisi bağımlılık yapabilir ve ağız kanserleriyle doğrudan bağlantısı vardır.[6][7] Tayvan'daki arek cevizi genellikle kireçtaşı tozu gibi yapay katkı maddeleri içerir. Areca catechu'nun özü bağımlılık yapabilir.[8]

Arek palmiyesi ayrıca iç peyzaj türü olarak da kullanılır. Genellikle alışveriş merkezleri ve oteller gibi geniş kapalı alanlarda kullanılır. Bu şekilde yetiştirilirse meyve vermez veya tam boyuta ulaşmaz. İç mekanda, örümcek akarlarına ve bazen de unlu bitlere duyarlı, yavaş büyüyen, az su, yüksek ışık isteyen bir bitkidir.

Hindistan'da kuru, düşen yapraklar toplanır ve tek kullanımlık palmiye yaprağı tabaklarına ve kaselere sıcak preslenir.[9]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ a b "Areca catechu". Germplazm Kaynakları Bilgi Ağı (GRIN). Tarım Araştırma Merkezi (ARS), Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (USDA). 
  2. ^ a b "Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online (İngilizce). 2 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2024. 
  3. ^ Jones, D. (2001), Palms Throughout The World, Reed New Holland, Australia.
  4. ^ Heatubun, C.D., Dransfield, J., Flynn, T., Tjitrosoedirdjo, S.S., Mogea, J.P. & Baker, W.J. (2012). A monograph of the betel nut palms (Areca: Arecaceae) of East Malesia. Botanical Journal of the Linnean Society 168: 147-173.
  5. ^ Kusumoto, Ines Tomoco; Nakabayashi, Takeshi; Kida, Hiroaki; Miyashiro, Hirotsugu; Hattori, Masao; Namba, Tsuneo; Shimotohno, Kunitada (1995). "Screening of various plant extracts used in ayurvedic medicine for inhibitory effects on human immunodeficiency virus type 1 (HIV-1) protease". Phytotherapy Research. 9 (3): 180-184. doi:10.1002/ptr.2650090305. 
  6. ^ Thomas and MacLennan (1992). "Slaked lime and betel nut cancer in Papua New Guinea". The Lancet. 340 (8819): 577-578. doi:10.1016/0140-6736(92)92109-S. PMID 1355157. 
  7. ^ Hemantha Amarasinghe (2010). "Betel-quid chewing with or without tobacco is a major risk factor for oral potentially malignant disorders in Sri Lanka: A case-control study". Oral Oncology. 46 (4): 297-301. doi:10.1016/j.oraloncology.2010.01.017. PMID 20189448. 
  8. ^ Marcello Spinella (2001). The psychopharmacology of herbal medicine: plant drugs that alter mind, brain, and behavior. MIT Press. ss. 233-. ISBN 978-0-262-69265-6. Erişim tarihi: 14 Ekim 2011. 
  9. ^ Palm Leaf Plates 16 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on the website TheWholeLeafCo.dom; viewed in September 2016

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Arek cevizi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Malezya</span> Güneydoğu Asyada bir ülke

Malezya, Güneydoğu Asya’da yer alan, doğu ve batı olarak iki kara parçasına ayrılmış, 13 eyaletten oluşan ve parlamenter monarşi ile yönetilen bir ülkedir. Malezya'da toplam 878 adet ada bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya</span> Güneydoğu Asya ve Okyanusyada yer alan bir ada ülkesi

Endonezya, resmî adıyla Endonezya Cumhuriyeti, Hint ve Pasifik okyanusları arasında, Güneydoğu Asya ve Okyanusya'da toprakları bulunan bir ülkedir. 17 binden fazla adadan oluşur. Bu adaların en büyükleri Sumatra, Cava ve Sulavesi ile kısmen Borneo ve Yeni Gine'dir. Endonezya dünyanın en büyük ada ülkesidir, 1.904.569 km²'lik yüzölçümüyle dünyada 14. sıradadır. 280 milyon civarında nüfusuyla dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi ve aynı zamanda en kalabalık Müslüman ülkesidir. Cava dünyanın en kalabalık adasıdır ve nüfusun yarıdan fazlasına ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Asya</span> Asya kıtasının doğu kısmının güneyinde yer alan bölge

Güneydoğu Asya, Asya kıtasının bir parçasıdır ve Hindistan'ın doğusunda ve Çin'in güneyinde yer almaktadır. Güneydoğu Asya, Asya kıtasıyla Okyanusya arasında bulunan bölgeye verilen isimdir. Kesin sınırlarını çizmek oldukça zordur. Politik olarak batıya doğru Hint alt kıtası, kuzeye doğru Çin arasında uzanan bir kara parçası olarak görünür.

<span class="mw-page-title-main">Palmiye</span> bitki ailesi

Palmiye, palmiyegiller familyasını oluşturan tropik iklimlerde yetişen türlerin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Çay (bitki)</span> Çaygiller familyasından bir bitki türü

Çay, çaygiller (Theaceae) familyasından nemli iklimlerde yetişen, yaprak ve tomurcukları içecek maddesi üretmekte kullanılan bir tarım bitkisi. Yeşil çay, siyah çay, fermente çay, beyaz çay, sarı çay, bitki çayı ve oolong farklı oksidasyon seviyelerinden geçirilerek üretilir. Diğer yandan Kukicha çayı yapraklardan ziyade sürgün ve gövdeden elde edilir. Çay bitkisinin bilimsel ismi Camellia sinensistir.

<span class="mw-page-title-main">Binturong</span> Güney ve Güneydoğu Asyada yaşayan, Viverridae ailesi etçillerinin genel adı

Binturong, Misk kedisigiller (Viverridae ailesine ait miskkedisi ve genet gibi hayvanlarla akraba olan etçil canlıların genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya mutfağı</span>

Endonezya mutfağı 17.000'den fazla adadan oluşan Endonezya üzerinde yaşayan binlerce kültürün çeşitliliğinden meydana gelir. Bu nedenle tek bir çeşit Endonezya mutfağı yoktur fakat bölgesel yemek çeşitleri vardır. Endonezya mutfağı Endonezya kültürünün bir yansımasıdır. Yemek pişirme tarzı ve stili bölgeden bölgeye farklılıklar gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Moringa oleifera</span>

Moringa oleifera, "Shojne" olarak Bengalce'de, "Munagakaya" olarak Telugu dilinde, "Shevaga" in Marathi dilinde, "Moringa" olarak Tamil dilinde vs. çeşitli dillerde adlandırılır. Moringa cinsinin en çok yetiştirilen ve bilinen türüdür. Mucize ağaç olarak da adlandırılır, bu bitkinin bu adla adlandırılmasının sebebi ise hemen hemen her parçasının ayrı bir değerinin olmasıdır. Zira tohumundan köküne, sapına kadar bitkinin her parçasından yararlanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tayland mutfağı</span>

Tayland mutfağı Tayland'ın milli mutfağıdır. Birden fazla Güneydoğu Asya geleneğini harmanlamıştır ve hafif hazırlanmış, güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir.

<span class="mw-page-title-main">Asya ekonomisi</span> Kıta Ekonomisi

Asya ekonomisi, 49 farklı devlette yaşayan 4.4 milyardan fazla insandan oluşur. Altı devletin kısmen Asya'da olmakla birlikte, ekonomik ve siyasi açıdan başka bir bölgeye ait olduğu düşünülmektedir. Asya dünyadaki en hızlı büyüyen ekonomik bölge ve SAGP'ye göre GSYİH bakımından en büyük kıtasal ekonomidir. Çin, Japonya ve Hindistan dünyanın en büyük on ekonomisi arasındadır. Dahası, Asya, Japon ekonomik mucizesinden (1950-1990) başlayarak, Güney Kore'deki Han Nehri Mucizesi (1961-1996) ve Çin'deki ekonomik patlama (1978-2013) ile dünyanın en uzun ekonomik patlamasının merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız meyvesi</span> Meyve

Yıldız meyvesi ya da Karambola, Endonezya, Filipinler ve Malezya civarında görülen meyve ağacı türü. Meyvesi Güneydoğu Asya, Güney Pasifik, Mikronezya ve Doğu Asya'nın bazı bölümlerinde sıklıkla tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık'taki diplomatik temsilcilikler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Birleşik Krallık'taki diplomatik temsilcilikler listesi, Birleşik Krallık'ta diğer ülkelerin bulundurduğu diplomatik ve konsüler temsilciliklerin listesini içermektedir. Başkent Londra'da 165 yerleşik büyükelçilik ve yüksek komisyon bulunmaktadır. Birçok diğer ülke ise Birleşik Krallık'a ilişkin diplomatik görevleri, başta Brüksel ve Paris olmak üzere diğer ülkelerde bulunan büyükelçilere akredite etmiştir. Ayrıca Birleşik Krallık'ın çeşitli yerlerinde yerleşik birkaç fahri konsolosluk bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Salacca zalacca</span>

Salacca zalacca, Endonezya'da Cava ve Sumatra'ya özgü bir Arecaceae familyası türüdür. Endonezya'nın diğer bölgelerinde bir gıda mahsulü olarak yetiştirilir ve Bali, Lombok, Timor, Maluku ve Sulawesi'de doğallaştırılmaktadır.

<i>Ipomoea aquatica</i>

Ipomoea aquatica, yumuşak sürgünleri için sebze olarak yetiştirilen yarı sucul, tropikal bir bitkidir ve nereden geldiği bilinmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pirinç keki</span>

Bir pirinç keki, tek bir nesne halinde şekillendirilmiş, yoğunlaştırılmış veya başka şekilde birleştirilmiş pirinçten yapılan herhangi bir gıda maddesi olabilir. Pirincin yenildiği birçok farklı kültürde çok çeşitli pirinç kekleri mevcuttur ve özellikle Asya'da yaygındır. Yaygın varyasyonlar arasında pirinç unuyla yapılan kekler, öğütülmüş pirinçten yapılanlar ve birlikte sıkıştırılmış veya başka bir bağlayıcı madde ile birleştirilmiş tam pirinç tanelerinden yapılanlar bulunur. Pirinç kekleri genellikle çeşitli türlerde.

<span class="mw-page-title-main">Liberya mutfağı</span>

Liberya mutfağı, Batı Afrika ülkesi olan Liberya'nın yemek kültürüdür. Liberya mutfağı; pirinç, manyok, muz, tatlı patates, tropikal meyvelerin ve sebzelerin yanı sıra balık, et ve daha fazlasının tüketimine odaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Ravenea rivularis</span>

Ravenea Rivularis, ana vatanı Madagaskar olan Palmiyegiller familyasına ait Ravenea türünün cinslerinden biridir.

<i>Terminalia chebula</i>

Terminalia chebula, Terminalia cinsinin bir türüdür. Yaşam alanı Güney Asya'ya, Pakistan, Hindistan ve Nepal'den doğuya güneybatı Çin'e (Yunnan) ve güneye Sri Lanka, Malezya ve Vietnam'a kadar uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rattan</span>

Rattan,, Calamoideae alt familyasına ait yaklaşık 600 tür palmiyenin adıdır. Rattan palmiye türlerinin ve cinslerinin en büyük çeşitliliği Güneydoğu Asya'nın kapalı gölgelikli yaşlı tropikal ormanlarındadır, ancak tropikal Asya ve Afrika'nın diğer bölgelerinde de bulunabilirler. Çoğu rattan palmiyesi, diğer palmiye türlerinden farklı olarak tırmanma alışkanlıkları nedeniyle lianalar olarak kabul edilir. Birkaç tür de ağaç benzeri veya çalı benzeri alışkanlıklara sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Nasi lemak</span>

Nasi lemak, Hindistan cevizi sütü ve pandan yaprağında pişirilen pirinç içeren, Malezya mutfağına ait bir yemektir. Malezya'nın ulusal yemeği olarak kabul edilmektedir. Singapur ve Güney Tayland gibi önemli etnik Malay nüfusuna sahip komşu bölgelerde de yerel bir yemektir. Endonezya'daki Sumatra adasının çeşitli bölgelerinde, özellikle de Riau, Riau Adaları ve Medan'ın Malay popülasyonunun bulunduğu bölgelerde de bulunabilir. Tipik bir Malezya tarzı kahvaltı için vazgeçilmez bir yemek olarak kabul edilir ve ülkenin ulusal yemeği olduğu için turizm tanıtımlarında da sıklıkla kullanılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.