Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), Türkiye sınırları içindeki havalimanlarının işletilmesi ve Türk hava sahasındaki trafiğin düzenlenmesi ve denetimiyle görevli kamu iktisadi kuruluşu.
Havaalanı, hava meydanı veya havalimanı; hava araçlarının kalkması ve inmesi için özel olarak hazırlanmış, hava araçlarının bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yolcu ve yük alınmasına ve verilmesine ilişkin tesisleri bünyesinde bulunduran yerlerdir.
Hava trafik kontrol hizmeti (ATC), hava araçlarının manevra sahasında, apronda veya uçuşun herhangi bir safhasında birbirleriyle ve manialarla çarpışmalarını önlemek; emniyetli, verimli ve düzenli hava trafik akışını sağlamak amacıyla verilen hava trafik hizmeti (ATS) türü. ATC kısaltması İngilizce Air Traffic Control kavramının akronimidir. ATC hizmeti veren görevlilere hava trafik kontrolörü (ATCO) denir.
ACC şu anlamlara gelebilir:
- Area Control Centre, bir hava trafik hizmeti birimi
- ACCBank, İrlanda'da bulunan ticari banka
- American Credit Corporation, bir finans grubu
- Asetil KoA karboksilaz, bir enzim
- Asetilsistein, farmakolojik bir ajan
- Treonin, DNA'da ACC kodonunu kullanan bir aminoasit
- Adenoid kistik karsinom veya adenoid cystic carcinoma, ayrıca kısaca AdCC veya ACC, nadir görülen bir kanser türü
- Korpus kallozum agenezisi veya corpus callosum agenezisi (ACC), nadir görülen doğumsal bir anomali
- Bir Noel Şarkısı Charles Dickens'ın yazıp John Leech'in resimlediği ve ilk kez 19 Aralık 1843'te yayımlanan bir kitap
- Amerikan Ticaret Merkezi ABD'nin Philadelphia şehrinde yer alacak inşa halindeki gökdelenin en yüksek gökdeleni
- Arthur C. Clarke, İngiliz mucit ve bilimkurgu yazarı
Terminal kontrol sahası, yoğun hava trafiği olan büyük havalalanları çevresinde belirlenmiş kontrollü bir hava sahası. Avrupa sisteminde TMA, Kuzey Amerika'da TCA kısaltması daha yaygın kullanılır.
Hava sahası, herhangi bir kara parçası veya su kütlesi üzerindeki boyutları çeşitli kanun, kural ve antlaşmalarla belirlenmiş atmosfer kütlesi. Günümüzde kullanılan -kapsadığı alan olarak açısından- en büyük hava sahası birimi uçuş bilgi bölgesidir (FIR). Her ülkenin hava sahası bir veya daha fazla uçuş bilgi bölgesine bölünür.
Kontrollü hava sahaları veya CAS, içerisinde gerçekleşen tüm uçuşlara hava trafik kontrol (ATC) hizmeti verilen hava sahalarıdır. Kontrollü hava sahaları özellikle hava trafiğinin yoğun olduğu bölgelerde oluşturulur. Kontrollü hava sahası dışında kalan hava sahaları kontrolsüz hava sahalarıdır.
Kontrolsüz hava sahaları, kontrollü hava sahaları dışında kalan sahalardır. ICAO'ya göre F ve G sınıfı hava sahaları kontrolsüzdür. Kontrolsüz hava sahalarında mümkün olduğu müddetçe ATC hizmeti verilmeye çalışılır. ATC kleransı almak veya radyo teçhizatı taşımak zorunlu değildir.
ATSOCAS ; bazı ülkelerde kontrolsüz hava sahalarında verilen hava trafik hizmetlerini (ATS) tanımlamakta kullanılan bir kavram. ATSOCAS şu hizmetleri kapsar:
- Basic Service
- Traffic Service
- Deconfliction Service
- Procedural Service
Uçuş bilgi hizmeti (FIS), herhangi bir uçuş bilgi bölgesi (FIR) içerisinde uçuşların emniyetli ve verimli gerçekleşmesi için sağlanan bir bilgi ve tavsiye hizmeti. FIS kısaltması, İngilizce Flight Information Service kavramının akronimidir. FIS hizmeti havacılık meteorolojisi, tesis kolaylıkları, meydan durumları ve emniyeti etkileyebilecek diğer bilgileri kapsar.
Hava yolu, seyrüsefer yardımcıları arasında oluşturulmuş, koridor şeklinde kontrollü hava sahası. Hava yolları VOR, NDB gibi çeşitli radyo seyrüsefer istasyonları arasında oluşturulurlar. Alet uçuşu yapan uçaklar tarafından kullanırlar. Örneğin şehirlerarası veya ülkeler arası yolcu uçağı seferlerinin önemli bir kısmı havayolları üzerinde gerçekleşir.
Hava trafik hizmeti (ATS), uçuş ve yer emniyetini artırmak ve uçuşların akıcı gerçekleşmesine yardımcı olmak için çeşitli havacılık birimleri tarafından, gerçek zamanlı olarak, havacılara sağlanan hizmet. ATS kısaltması İngilizce Air Traffic Service kavramının akronimidir. Benzer şekilde hava trafik hizmeti üniteleri için -özellikle farklı alt birimler bir arada kastediliyorsa - ATSU kısaltması kullanılır.
İkaz hizmeti (ALRS), herhangi bir uçuş bilgi bölgesi (FIR) içerisinde hava trafik hizmeti üniteleri (ATSU) tarafından sağlanan bir hizmet. ALRS kısaltması İngilizce alerting service kavramından oluşturulmuştur. İkaz hizmeti, arama-kurtarma (SAR) ihtiyacı içerisindeki bir hava taşıtı hakkında ilgili kurum ve kuruluşların haberdar edilmesi ve SAR faaliyetlerine yardımcı olunmasını kapsar.
ATIS; yoğun hava meydanlarında bir radyo frekansından sürekli olarak döngü halinde yayınlanan, önceden kaydedilmiş mesaj. ATIS kısaltması İngilizce Automatic Terminal Information Service kavramının akronimidir. ATIS yayınında başta hava durumu ve geçerli pist olmak üzere, mümkün olan yaklaşmalar ve önemli NOTAM'lar gibi, ilgili meydana varan veya meydandan ayrılan uçaklar için önemli bilgiler verilir. ATIS hava trafik kontrol ünitelerinin iş yükünü ve iletişim frekanslarındaki kalabalığı azaltır.
Kontrol bölgesi (CTR); uçuş emniyetini artırmak ve hava trafiğini düzenlemek için, genellikle işlek havaalanları etrafında oluşturulan bir tür kontrollü hava sahası. Genellikle meydan merkezli 5 NM yarıçapında, yerden belirli bir irtifaya ya da uçuş seviyesine kadar sınırlandırılmış bir sahadır. Üst limiti ulusal AIP'lerde belirtilir.
A/G radio, bazı ülkelerde ATC veya AFIS ünitesi olmayan ve işlek olmayan bazı hava meydanlarında uçuş emniyetini artırmak için verilen bir "bilgi" hizmetidir. A/G yer istasyonları "... radio" şeklinde çağrı adı alırlar.
Hava trafik tavsiye hizmeti (ATAS), çeşitli hava trafik hizmet üniteleri (ATSU) tarafından kontrolsüz hava sahalarında verilen bir ATS hizmeti. ATAS kısaltması İngilizce Air traffic advisory service kavramının akronimidir. ICAO'ya göre ATAS, tavsiyeli hava sahalarında IFR uçuş planı ile faaliyet gösteren uçaklar arasında -mümkün olduğu müddetçe- ayrım sağlanması hizmetidir.
VOLMET, uçuş emniyetini artırmak için belirli bir radyo frekansından sürekli olarak yayınlanan hava tahmin ve raporları. Fransızca vol metéorologique kavramından üretilmiştir. Tek bir hava meydanıyla ilgili bilgi veren ATIS'ten farklı olarak VOLMET, belirli bir bölgedeki birkaç büyük meydan ile ilgili bilgi verir. Meydan sayısına bağlı olarak uzunluğu birkaç dakikaya varabilir.
Adaptif hız sabitleyici (ACC) ya da adaptif seyir kontrol sistemi, öndeki araçlarla güvenli mesafeyi korumak için, araç hızını otomatik olarak ayarlayan, karayolu taşıtları için bir seyir kontrol sistemidir. 2019 itibarıyla, bu temel işlevselliği açıklayan 20 benzersiz adla da adlandırılır. Aynı zamanda dinamik hız sabitleyici olarak da bilinir.
