İçeriğe atla

Ardeşen Kilisesi

Koordinatlar: 41°11′45″K 41°00′06″D / 41.19583°K 41.00167°D / 41.19583; 41.00167
Ardeşen Kilisesi
Kilisenin doğudan görünüşü. Ardeşen
Harita
Temel bilgiler
KonumRize, Türkiye
Koordinatlar41°11′45″K 41°00′06″D / 41.19583°K 41.00167°D / 41.19583; 41.00167
İnançİstanbul Rum Ortodoks Kilisesi
DurumKullanım dışı

Ardeşen Kilisesi Rize ilinin Ardeşen ilçesinde Çiftekavak (Cibist̆asi) mahallesinde İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi'nin Trabzon Metropolitliğine bağlı yıkık bir kilise kalıntısıdır. Kilisenin Orta Çağ'da (Geç Bizans Dönemi) yapıldığı düşünülmektedir. Kilisenin mimari kanonu çok iyi incelenmiştir ve kilisenin mimarisi, Orta ve Geç Bizans dönemlerinin doğu koluna göre yapılmıştır. Bryer ve Wanfield yapının mimari özelliklerinden hareketle bu yapıyı Pazar ilçesinin Ocak köyündeki (Sap̆o) yapıyla açıkça benzediğini ve beşken merkez apsisinin Trabzon İmparatorluğu'nun mimarideki ayırt edici bir özelliği olduğunu vurgular. Yazarlar, buradan hareketle yapının Trabzon İmparatorluğu döneminde veya daha öncesinde yapıldığını tahmin etmektedirler.[1]

Deniz seviyesinden 20 metre yükseklikte konumlanmış olan kilise, 1 metre kalınlığında duvarlara sahiptir. 14.3 metre uzunluğundaki kilisenin genişliği 8 metredir. Kuzey ve güney duvarın günümüze ulaşan kısımları en fazla 8 metre yüksekliğindedir. Kilisedeki karolarının kalınlığı 1.5 ila 2 cm arasında değişim göstermektedir. Yeşilimtrak kırmızı renkteki tuğlalar ise 2.5 ila 3 cm uzunluğundadır. Kilisenin güney cephesi daha iyi korunmuştur. Kilisenin 1 metre yukarısındaki mahzene 80 cm genişliğindeki iki açımla girilebilmektedir. Mahzenin doğu kısmı çöküktür.[2]

Kaynakça

  1. ^ The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos, vol. 1. s. 342. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Ardeşen Kilisesi". Ogni - Skani Nena, 7. 2017. ss. 66, 67. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya (Trabzon)</span> Türkiyenin Trabzon şehrinde yer alan bir cami

Ayasofya ya da eskiden Ayasofya Kilisesi, Trabzon'un Fatih Mahallesi'nde bulunan tarihi yapı.

<span class="mw-page-title-main">Knidos</span> Muğlanın Datça ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşim

Knidos, Muğla'nın Datça ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">St. Antuan Katolik Kilisesi</span> İstanbul, Türkiyede bir kilise

St. Antuan Katolik Kilisesi, İstanbul'un en büyük ve cemaati en geniş Katolik Kilisesi'dir. Beyoğlu'ndaki İstiklal Caddesi üzerinde Galatasaray'dan Tünel'e doğru giderken sol tarafta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kilitbahir Kalesi</span> Çanakkale Boğazında bulunan kale

Kilitbahir Kalesi, yani "denizin kilidi kalesi", 1462 yılında Çanakkale Boğazı'nın Avrupa kıyısına inşa edilen kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Fenari İsa Camii</span> İstanbul Fatihte bir cami

Fenari İsa Camii, Molla Fenari Camii ya da eski adıyla Lips Manastırı Kilisesi, İstanbul'da, eskiden Ortodoks kilisesi olarak kullanılırken Türklerin şehri ele geçirmesi ile birlikte camiye çevrilen bir ibadethanedir.

<span class="mw-page-title-main">Zeyrek Camii</span> Bizans İmparatorluğu dönemine ait dinî yapı

Zeyrek Camii veya Pantokrator Manastırı, İstanbul'un Fatih ilçesine bağlı Fazilet Sokağı'nda Haliç'e bakan büyük bir camidir. İki eski Bizans kilisesi ve birleştirilmiş bir şapelden oluşur ve Konstantinopolis'teki Orta Bizans mimarisinin en iyi örneğini temsil eder. Ayasofya'dan sonra İstanbul'da ayakta kalan en büyük Bizans dinî yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gül Camii</span> İstanbulun Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma dinî yapı

Gül Camii veya Azize Teodosya Kilisesi, İstanbul'un Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma ve fetihten sonra camiye dönüştürülmüş bir dinî yapıdır. Eski adı ve yapım tarihi hakkında kesin bilgiler olmamakla birlikte 10. ya da 11. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.Bu kilise, Bizans tarafından inşa edilen en yüksek kilise olarak bilinir. İkonoklazm akımı sırasında Büyük Saray'ın ana girişi Halki Kapısı üzerindeki İsa ikonasının indirilmesine karşı çıktığı için öldürülen Theodosia adlı kadının kutsal emanetlerinin bu kiliseye konduğu ve bu kilisenin Aya Theodosia olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sinop Kalesi</span>

Sinop Kalesi, Sinop kentinin bulunduğu yarımada üzerinde kurulu kaledir. Kale, MÖ 7. yüzyılda da kenti korumak amacıyla kuruldu. Roma, Bizans ve Anadolu Selçukluları döneminde birkaç kez onarıldı. Günümüzde hâlâ özelliğini koruyan kalenin duvarları 2.050 metre uzunluğu, 25 metre yüksekliği, 3 metre genişliğindedir. İki ana giriş kapısı vardır. Kale duvarı şehri çevrelemektedir. Bu kale şehrin tarihî eserleri arasında öne gelenler arasındadır. UNESCO, 2013'te kaleyi Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil etti.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Martin Kilisesi</span>

Aziz Martin'in Kilisesi, Almanya'da Landshut'ta bulunan Orta Çağ kilisesidir. Aziz Martin'in Kilisesi, Trausnitz satoşu ve Landshut Düğün' ün kutlaması ile birlikte Landshut' un en önemli görülmeye değer ve tarihsel aktivite yerleridir. Bu Gotik mimari yapıdaki kilise Bavyera' da en yüksek ve dünyada 130,6 metre uzunluğuyla en yüksek tuğla yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans mimarisi</span> Doğu Roma mimarisine genel bakış

Bizans mimarisi, Bizans İmparatorluğu mimarisidir. İmparatorluk, Büyük Konstantin, Roma İmparatorluğu başkentini Roma'dan Byzantion'uma doğuya taşıdığı 330 yılından sonraki Roma İmparatorluğu'nun sanatsal ve kültürel varlığını adresler. Byzantion, "Yeni Roma", sonradan Konstantinopolis ismini almıştır, bugün İstanbul olarak adlandırılmaktadır. İmparatorluk, bir Milenyumdan fazla yaşamış, Avrupa'da Orta Çağ ve Rönesans mimarlığını etkin şekilde etkilemiş, 1453 yılında İstanbul'un fethinden sonra Osmanlı mimarisini etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Apsis (mimarlık)</span>

Apsis, Hristiyanlığın dini mabetleri olan kiliselerin sunak odasını kapsayan, çoğunlukla yarım daire ya da çokgen, çok nadir durumlarda dikdörtgen planlı bir yapı unsurudur. Apsisler antik döneme ait bazilikalarda yaygın olarak da mimari öğe olarak kullanılmıştır. Apsisler, yapının cephesinde dışa doğru göbekli bir yapı olabildiği gibi, bina içlerinde ya da dikdörtgen planlı duvarlarla da sarılı olabilir. Apsislerin çatısı çoğunlukla yarım kubbe biçiminde olur, ancak düz çatılı apsisler de mümkündür. Çoğunlukla kiliselerin yan neflerinden, yan şapellerinden veya apsislerinden açılan küçük apsislere ise, mimarlıkta apsidiyol denir.

<span class="mw-page-title-main">Tirilye</span> Mudanyanın mahallesi

Tirilye, Bursa'nın Mudanya ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Aziz Apollinare Bazilikası</span> Geç antik çağda bir bazilika

Yeni Aziz Apollinare Bazilikası (Sant’Apollinare Nuovo), 35 metre uzunluğunda ve 21 metre genişliğinde, Teoderik tarafından 500lü yıllarda inşa ettirilen bir geç antik çağ bazilikasıdır. Yapıyı ilginç kılan özelliklerinden birisi Konstantinopolis'ten getirilen Prokonnesos mermeri yapımı olan sütunları ve yapı içerisindeki eşşiz mozaiklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tece Kalesi</span> Mersindeki bir kale öreni

Tece Kalesi Mersin ilinde bir kale örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Pitsunda Katedrali</span>

Havari Aziz Andrew Katedrali, ayrıca bilinen adıyla Pitsunda Katedrali veya Biçvinta Katedrali Gagra rayonuna bağlı Pitsunda köyünde yer alan Gürcü Ortodoks katedralidir. Fiilen bağımsız Abhazya'ya, uluslararası alanda ise Gürcistan'a bağlıdır. Katedral günümüzde Abhaz Ortodoks Kilisesi tarafından kullanılıyor ve o topluluğa hizmet ediyor. Bu kullanım Doğu Ortodoks cemaati tarafından düzensiz olarak kabul ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Vardzia</span>

Vardzia güney Gürcistan'daki bir mağara manastırıdır. Kura Nehri'nin sol yakasında bulunan Eruşeti Dağı'nın eteklerinden kazılmış olan manastır, Aspindza'ya otuz kilometre uzaklıktadır. Ana inşaat dönemi on ikinci yüzyılın ikinci yarısıydı. Mağaralar, uçurum boyunca yaklaşık beş yüz metre boyunca uzanır ve on dokuz katmandan oluşur. Meryem'in ölümü Kilisesinin tarihi, Tamar ve Rustaveli'nin altın çağını yaşandığı 1180'lere dayanır. Kilisede önemli duvar ressamlığı serileri vardır. Bölge, on altıncı yüzyılda Osmanlı'nın bölgeyi fethetmesinden sonra büyük ölçüde terk edilmiştir. Günümüzde devlet mirasının parçası olan genişletilmiş Vardzia-Hertvisi bölgesi, UNESCO Dünya Mirası listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tarsus Eski Cami</span> Mersin ili Tarsus ilçesinde yer alan kentin en eski camisi

Tarsus Eski Cami Mersin ili Tarsus ilçesinde yer alan bir kentin en eski camisidir. 12. yüzyıldan kalma bir Gotik kilise binasının dönüştürülmesiyle oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bangleti Kilisesi</span>

Bangleti Kilisesi Artvin ilinin Hopa ilçesinde Çamlı köyünün Hacılar Mahallesinde bulunan, günümüzde yıkık durumda kalmış bir kilise kalıntısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Üçayak Kilisesi</span>

Üçayak Kilisesi, 10. yüzyılda yapıldığı tahmin edilen, Kırşehir'in 30 kilometre kuzeyinde yer alan çift kubbeli ve tamamen tuğladan yapılmış Doğu Roma İmparatorluğu kilisesi. Çevresindeki antik yerleşim yerlerinden oldukça izole ve başka hiçbir tarihi eser kalıntısı barındırmayışı açısından benzersiz bir kilisedir. Günümüzde kolonları hariç bütün kısımları yıkılmıştır.

Arhavi Başmelek Kilisesi, Artvin'in Arhavi ilçesinde bulunan yıkık ve bitkiyle kaplanmış bir kilisedir.