Ardıçlı, Murgul
| Ardıçlı | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Ardıçlı Ardıçlı'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Murgul |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 806 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 81 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08590 |
Ardıçlı, Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Eski adı Durca veya Durça'dır. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Durca (دورجە) olarak geçer.[3] Artvin vilayeti hakkında çalışmasıyla tanına Muvahhid Zeki ise, köyün adnını Durça (دورچە) olarak yazmıştır.[4] 93 Harbi'nde (1877-1878) Klarceti bölgesine hakim olan Ruslar da köyü Durça (Дурча) adıyla kaydetmiştir.[5] Durca veya Durça'nın anlamı konusunda bir bilgi mevcut değildir; ancak köydeki mevki adlarının Gürcüce olması, buranın bir Gürcü yerleşmesi olduğunu göstermektedir.[6]
Durça'nın bulunduğu Klarceti, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Osmanlı Devleti burayı, 1549 Gürcistan seferi sırasında Gürcülerden ele geçirdi. Uzun süre Çıldır Eyaleti içinde yer alan Durça, 19. yüzyılın ilk yarısında Trabzon eyaletinin bir parçası haline geldi. Osmanlı idaresinin vergi tahsil etme ve askere alma amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitine göre Durça'da 24 hane ve 82 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün nüfusunun yaklaşık 162 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[7]
Durça daha sonra, 1867 yılında kurulan Trabzon vilayetinin Lazistan sancağına bağlandı. Bu sancağın Livana kazasının köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre Durça'daki 24 hanede, muhtemelen sadece erkek nüfusu olarak 74 kişi tespit edilmiştir.[8] Bu tarihten on yıl sonra, 1886 yılında Rusların yaptığı tespite göre ise, köyde 23 hanede 142 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Gürcü olarak kaydedilmiştir. Durça, 93 Harbi’nde (1877-1878) Rusların eline geçtmişti ve Rus idaresinde Artvin sancağının (okrug) Artvin kazasına (uçastok) bağlı Zansuli nahiyesinin bir köyüydü.[5]
Durça, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcüler Artvin ve Ardahan bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Durça Türkiye'ye bırakıldı.[9] Bir yıl sonra, 1922 yılında köyün nüfusu 16 hanede yaşayan ve tamamı Gürcülerden oluşan 79 kişiden oluşuyordu.[10] Rus idaresi sırasında köyün nüfusunun önemli bir kısmının Osmanlı ülkesine göç etmiş olduğu bu tespitten de anlaşılmaktadır.
Artvin'de yer adlarının değiştirildiği 1925 yılında Durça'ya Ardıç adı verilmiştir.[4] Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de köyün adı Ardıç (آردیچ) olarak geçer.[11] Kısa süre sonra Özmal köyünün bir mahallesi haline getirilen Ardıç'ın adı daha sonra Ardıçlı olarak yazılmıştır.
Coğrafya
Ardıçlı köyü, Murgul ilçe merkezine 3 km uzaklıktadır.[12]
Nüfus
Rusların 1886 yılında ve Ankara Hükümeti'nin 1922 yılında yaptığı tespitlere göre köyün nüfusu Gürcülerden oluşuyordu.[5][10] Ardıçlı köyünde bugün de kullanılan yer adlarının çoğunun Gürcüce olması da buranın bir Gürcü yerleşmesi olduğunu göstermektedir.[6]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 81[2] |
| 2020 | 81[2] |
| 2019 | 85[2] |
| 2018 | 121[2] |
| 2017 | 90[2] |
| 2016 | 101[2] |
| 2015 | 119[2] |
| 2014 | 146[2] |
| 2013 | 139[2] |
| 2012 | 67[2] |
| 2011 | 70[2] |
| 2010 | 75[2] |
| 2009 | 74[2] |
| 2008 | 73[2] |
| 2007 | 113[2] |
| 2000 | 113[12] |
| 1990 | 482[12] |
Kaynakça
- ^ "Ardicli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Murgul Ardıçlı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 21 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 354, ISBN 9789157871117.
- ^ a b "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 120". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ a b c "Artvin kazası (1886 Yılı)" (Rusça)"". 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ a b "2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 184, ISBN 978-9941-9123-9-9". 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ "Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 39, ISBN 978-9941-0-8969-5". 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 355, ISBN 9789157871117.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ a b "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 79.
- ^ a b c "Ardıçlı Köyü". YerelNet.org.tr. 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2009.
