Arche (uydu) - Turkipedia

Arche
Keşif
Ekim 2002'de Hawaii Üniversitesi teleskopu tarafından elde edilen Arche keşif görüntüsü
Keşfeden	Scott S. Sheppard
Keşif yeri	Mauna Kea Gözlemevleri
Keşif tarihi	31 Ekim 2002
Adlandırmalar
MPC belirtmesi	Jupiter XLIII
Adın kaynağı	Αρχή Archē
Alternatif adlar	S/2002 J 1
Sıfatlar	Archean
Yörünge özellikleri ^[1]
Yarı büyük eksen	22931000 km
Dış merkezlik	0,259
Yörünge periyodu	−723,9 gün
Ortalama ayrıklık	126,7°
Eğiklik	165,0°
Çıkış düğümü boylamı	350,7°
Perihelyon açısı	161,1°
Doğal uydusu	Jüpiter
Grup	Carme grubu
Fiziksel özellikler
Görünür büyüklük	22,8
Ortalama çap	3 km
Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Arche (ayrıca Jupiter XLIII olarak da bilinir), Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur. Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir gökbilim ekibi tarafından 31 Ekim 2002 tarihinde keşfedildi ve geçici olarak S/2002 J 1 adını aldı.^[2]^[3] Arche ismi, 30 Mart 2005 tarihinde Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından resmen onaylandı.

Yaklaşık olarak 3 kilometre çapında olan Arche, Jüpiter etrafında 724 günde, ekliptiğe 165° (Jüpiter ekvatoruna 162°) eğiklikte, ters yönlü ve 0,149'luk bir dış merkezliğe sahip bir yörüngede dönüyor. Yoğunluğu 2,6 g/cm³ olarak tahmin edilmektedir ve muhtemelen esas olarak silikat kayalardan oluşmuştur. 0,04 albedo ile çok koyu bir yüzeye sahiptir, yani gelen güneş ışığının sadece %4'ü yansıtılır. Görünür büyüklüğü 22,8 m'dir.

Arche, yunan mitolojisinde daha sonraki bir gelenekte tanınan dört ilham perisinden birisidir (Thelxinoë, Aoide, Archē ve Melete).^[4]

Arche, 23 ile 24 Gm arasında değişen bir mesafede ve yaklaşık 165° 'lik bir eğimle Jüpiter'in yörüngesinde dönen düzensiz retrograd uydulardan oluşan Carme grubu içerisindedir.

Kaynakça

^ "S.S. Sheppard (2019), Moons of Jupiter, Carnegie Science, on line". 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
^ IAUC 8035: S/2002 J 1 8 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 18 Aralık 2002 (keşif)
^ MPEC 2002-Y22: S/2002 J 1 29 Mayıs 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi 18 Aralık 2002 (keşif ve gök günlüğü)
^ IAUC 8502: Satellites of Jupiter 30 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Mart 2005 (uydunun isimlendirilmesi)

Jüpiter'in doğal uyduları
İç uydular (4)	Metis Adrastea Amalthea Thebe
Galilei uyduları (4)	İo Europa Ganymede Callisto
Themisto grubu (1)	Themisto
Himalia grubu (9)	Leda Ersa S/2018 J 2 Pandia Himalia Lysithea Elara S/2011 J 3 Dia
Carpo grubu (2)	S/2018 J 4 Carpo
Valetudo grubu (1)	Valetudo
Ananke grubu (26)	Euporie Jupiter LV Eupheme S/2021 J 3 Jupiter LII Jupiter LIV Mneme Euanthe S/2003 J 16 Harpalyke Orthosie S/2022 J 3 Helike S/2021 J 2 Praxidike Jupiter LXIV S/2021 J 1 S/2003 J 12 Jupiter LXVIII Thelxinoe Thyone S/2003 J 2 Ananke Iocaste Hermippe Jupiter LXX
Carme grubu (30)	S/2022 J 1 S/2022 J 2 S/2016 J 3 Pasithee Jupiter LXIX S/2021 J 6 S/2003 J 24 Chaldene Jupiter LXIII İsonoe S/2021 J 4 Kallichore Erinome Kale Eirene Aitne Eukelade Arche Taygete Jupiter LXXII Carme Herse Jupiter LXI Jupiter LI S/2003 J 9 Jupiter LXVI Kalyke S/2018 J 3 S/2021 J 5 S/2003 J 10
Pasiphae grubu (18)	Philophrosyne Eurydome Jupiter LVI S/2003 J 4 S/2016 J 4 Jupiter LXVII Hegemone Pasiphae Sponde Megaclite Cyllene Sinope Jupiter LIX Aoede Autonoe Callirrhoe S/2003 J 23 Kore
Ayrıca bakınız	Jüpiter'in halkaları Jüpiter truvalıları

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Themisto (uydu)</span>

Themisto, Jupiter'in düzensiz uydularından biridir ve öbür adıyla Jupiter XVIII olarak bilinir. İlk olarak Charles T. Kowal ve Elizabeth Roemer tarafından 30 Eylül 1975 tarihinde keşfedilmiştir. Jüpiter etrafındaki bir tam dönüşünü 130 günde tamamlar. Sadece 9 km çapındadır ve Jupiter'e çok uzaktır. Önceki adıyla S/2000 J1 olarak adlandırılır. Themisto grubu'nun tek üyesidir ve 43 derece eğimlidir.

<span class="mw-page-title-main">Stephano (uydu)</span> Uranüsün düzensiz uydularından biri

Stephano, Uranüs'ün ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. 18 Temmuz 1999'da Brett J. Gladman, Matthew J. Holman, John J. Kavelaars, Jean-Marc Petit ve Hans Scholl tarafından Hawaii adasındaki Mauna Kea Gözlemevi'nde Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu kullanılarak keşfedildi ve geçici olarak S/1999 U 2 adı verildi. Prospero ve Setebos da aynı anda keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Harpalyke (uydu)</span>

Harpalyke, Jüpiter'in ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. 2000 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir grup astronom tarafından keşfedilmiş ve geçici olarak S/2000 J 5 adı verilmiştir. Ağustos 2003'te, bazı anlatılarda Zeus (Jüpiter) ile de sevgili olan, Clymenus'un ensest kızı Harpalyke'nin adını almıştır.

Euanthe, Jüpiter'in düzensiz uydularından biridir. Ananke grubunda yer almaktadır ve geçici adı S/2001 J7'dir. Scott S. Sheppard liderliğindeki Hawaii Üniversitesi'nden bir gökbilim ekibiyle 2001 yılında keşfedilmiştir.

Mneme, Jüpiter'in düzensiz uydularından biridir. Jüpiter XL olarak da bilinmektedir. Hawaii Üniversitesi öğretim üyeleri tarafından 2003'te bulgulanmıştır. Mneme, 9 Şubat 2003 tarihinde Hawaii'deki Mauna Kea Gözlemevi'nde Scott S. Sheppard ve Brett Joseph Gladman tarafından keşfedildi.

S/2003 J 10, 2003 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir gök bilimci ekibi tarafından keşfedilen, Jüpiter'in ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. Uluslararası Astronomi Birliği tarafından kesin bir isim ilan edilmediğinden hala geçici tanımıyla bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Megaclite (uydu)</span> Jüpiterin düzensiz uydularından biri

Megaclite, Jüpiter'in doğal uydusudur. 2000 yılında Scott S. Sheppard liderliğindeki Hawaii Üniversitesi'nden bir gök bilimci ekibi tarafından keşfedildi ve geçici olarak S/2000 J 8 adı verildi.

Cyllene, Jüpiter'in doğal uydusudur. 2003 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir gök bilimci ekibi tarafından keşfedildi ve geçici olarak S/2003 J 13 adı verildi.

Bebhionn, Satürn'ün küçük, düzensiz bir doğal uydusudur. Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Jan Kleyna ve Brian G. Marsden tarafından 12 Aralık 2004 ve 9 Mart 2005 tarihleri arasında yapılan gözlemlerle keşfedildi ve keşfi 4 Mayıs 2005 tarihinde açıklandı. Voyager 2 uzay aracının geçişinden 23 yıl sonra keşfedilen birkaç Satürn uydusundan birisidir.

Jarnsaxa veya Saturn L, Satürn'ün düzensiz uydularından biridir. Keşfi, Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Jan Kleyna ve Brian G. Marsden tarafından 5 Ocak - 29 Nisan 2006 tarihleri arasında yapılan gözlemler sonucunda 26 Haziran 2006'da duyuruldu ve geçici olarak S/2006 S 6 adı verildi.

S/2003 J 12, Jüpiter'in doğal uydularından biri olup Güneş Sistemi'nde bilinen en küçük uydudur. 2003 yılında Scott S. Sheppard liderliğinde Hawaii Üniversitesi astronom ekibi tarafından keşfedildi.

Carme grubu Jüpiter uyduları arasında Carme ile benzer ters yön yörüngeli bir grup düzensiz uydudur. Benzer yörüngeleri ve yapıları sebebiyle ortak bir kökene sahip oldukları düşünülmektedir.

Thelxinoe,, Jüpiter'in 2 km çapındaki doğal uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Hermippe (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Hermippe,, Jüpiter'in bilinen en küçük doğal uydularından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Eurydome (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Eurydome,, Jüpiter'in bilinen en küçük doğal uydularından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Pasithee (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Pasithee,, Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Chaldene (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Chaldene,, Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur.

Kallichore,, Jüpiter'in doğal uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Erinome</span> Jüpiterin uydusu

Erinome,, Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur.

Jupiter LV, Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.