İçeriğe atla

Archaeothyris

Archaeothyris
Yaşadığı dönem aralığı: 306 myö
Üst pensilvaniyen 
PreЄ
J
Archaeothyris'in yaşam restorasyonu
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Familya:Ophiacodontidae
Cins:Archaeothyris
Reisz, 1972[1]
Tip tür
Archaeothyris florensis
Reisz, 1972[1]

Archaeothyris, Geç Karbonifer döneminde yaşamış ve Nova Scotia'dan bilinen soyu tükenmiş bir ophiacodontid sinapsit cinsidir. 306 milyon yıl öncesine tarihlenen Archaeothyris, Echinerpeton adı verilen daha az bilinen bir sinapsid ile birlikte bilinen en eski tartışmasız sinapsidlerdir.[2] Adı 'eski pencere' (Yunanca) anlamına gelir ve kafatasındaki açıklığa, bunun erken bir sinapsit olduğunu gösteren temporal fenestraya atıfta bulunur. Yine Nova Scotia'dan Protoclepsydrops biraz daha eskidir, ancak çok parçalı malzemelerle bilinir.[3]

Archaeothyris florensis

Açıklama

A. florensis'in kafatası rekonstrüksiyonu

Archaeothyris, erken sürüngenlerinkinden daha geniş açılabilen güçlü çenelere sahip olduğu için, ilk sauropsidlerden daha gelişmişti. Keskin dişlerinin hepsi aynı boyutta ve şekildeyken, bir çift büyütülmüş köpek dişine sahipti ve bu da onun bir etobur olduğunu gösteriyordu.[4]

Archaeothyris'in bacakları, leğen kemiğinde ve omuzlarında yanal olarak eklemlenmişti ve bu da ona geniş bir duruş kazandırıyordu.[] İlk ayak parmağı ikinciden daha küçüktü.[]

Sınıflandırma

Archaeothyris, Geç Karbonifer'de evrimleşen bir grup erken pelycosaur olan Ophiacodontidae ailesine aitti. En eski ve en bazal sinapsidlerden biriydi (memelileri içeren grup).

Aşağıda Benson'ın (2012) analizine göre oluşturulmuş bir kladogram bulunmaktadır.[5]

Tseajaia campi

Limnoscelis paludis

Amniota

Captorhinus spp.

Protorothyris archeri

Synapsida

Caseasauria

Ianthodon schultzei

Edaphosauridae

Sphenacodontia

Varanopidae

Ophiacodontidae

Archaeothyris florensis

Varanosaurus acutirostris

Ophiacodon spp.

Stereophallodon ciscoensis

Keşif ve paleoekoloji

Archaeothyris fosilleri ilk olarak 1972'de, ilk sürüngenler Hylonomus ve Petrolacosaurus'un (her ikisi de Archaeothyris'e benzer) bulunduğu Joggins fosil kayalıklarından tanımlanmıştır.

Archaeothyris, yaklaşık 306 milyon yıl önce Karbonifer Dönemi'nde (Pensilvanya) şimdiki Nova Scotia'da yaşadı.[6] Şu anda Nova Scotia, Florida'daki günümüzün Everglades'ine benzer bir bataklıktı. "Ağaçlar" (aslında dev kulüp yosunları) çok uzundu, bazı Lepidodendron gibileri 50 metre (164 ft) uzunluğundaydı. Archaeothyris ve diğer erken amniyotlar, daha karasal olarak uyarlanmış labirentodont amfibiler ile birlikte orman zeminindeki nemli bitki örtüsünde yaşadılar.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Reisz, R., 1972. Pelycosaurian reptiles from the middle Pennsylvanian of North America. Harvard University 16 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ Falcon-Lang, H.J., Benton, M.J. & Stimson, M. (2007): Ecology of early reptiles inferred from Lower Pennsylvanian trackways. Journal of the Geological Society, London, 164; no. 6; pp 1113-1118. article
  3. ^ "Archaeothyris florensis". Palaeocritti. 13 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2014. 
  4. ^ The Marshall Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals. Londra: Marshall Editions. 1999. s. 186. ISBN 978-1-84028-152-1. 
  5. ^ Benson (2012). "Interrelationships of basal synapsids: cranial and postcranial morphological partitions suggest different topologies". Journal of Systematic Palaeontology. 10 (4): 601-624. doi:10.1080/14772019.2011.631042. 
  6. ^ Hess J.C., Lippolt H.J. (1986): 40Ar/39Ar ages of tonstein and tuff sanidines: new calibration points for the improvement of the Upper Carboniferous time scale. Chem Geol no 59: pp 143–154

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Omurgalılar</span> kordalılar alt şubesi

Omurgalılar, hayvanlar aleminin kordalılar şubesine ait bir alt şubedir.

<span class="mw-page-title-main">Karbonifer</span> Paleozoyik Zamanın beşinci dönemi

Karbonifer, Palezoyik Zaman'ın beşinci dönemidir. Yaklaşık 358,9 milyon yıl önce Devoniyen Dönemi'nin sonlanmasıyla başlamış ve 298,9 milyon yıl önce Permiyen Dönemi'nin başlamasıyla sonlanmıştır. Karbonifer, Latince kömür anlamına gelen carbō ve taşımak anlamına gelen ferō sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Bundan dolayı Karbonifer, Latincede "karbon-taşıyan" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Doğuran memeliler</span> memeli alt sınıfı

Doğuran memeliler keselileri ve etenelileri içeren memeli alt sınıfıdır. Dış kulaklara ve memelere sahiptirler. Therianlar çoğunlukla diş yapısı ile sınıflandırılırlar. Yaşayan memelilerden, ekidneler familyasına ait türler ve Ornithorhynchus anatinus (ornitorenk) dışındaki tüm türler, bu gruptandır.

<span class="mw-page-title-main">Pelikozor</span> terapsit olmayan, ilkel pelikozorları içeren; geçersiz bir sinapsit kladı

Pelikozorlar (Pelycosauria), yalnızca bazal veya ilkel Geç Paleozoyik sinapsitlerinden oluşan ve bazen "memeli benzeri sürüngenler" olarak adlandırılan gayri resmi bir gruptur. Terapsitler ve onların soyundan gelenler hariç tüm sinapsitleri kapsarlar.

<span class="mw-page-title-main">Memelilerin evrimi</span>

Daha fazla bilgi için: Yaşamın evrimsel tarihi

<span class="mw-page-title-main">Terapsit</span> yaşayan tek sinapsidler olan memelileri ve soyu tükenmiş akrabalarını içeren sinapsid kladı

Terapsitler (Therapsida), memelileri ve soyu tükenmiş akrabalarını içeren, gelişmiş bir sinapsit kladıdır. Başka bir deyişle terapsitler, Sinapsida'nın hayatta kalan tek sınıfı olan memelilerin tümünü ve onların soyu tükenmiş akrabalarını içeren sphenacodont grubudur. Ancak bu isim, daha çok memeli olmayan terapsitler için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Amniyot</span> karaya yumurtlayanlar

Amniyotlar veya amniyonlular (Amniota), bir dört üyeli olup kara hayatına uyum sağlamış yumurtalara sahiptir. Amniyotlar, sinapsitler ve sauropsitlerin yanı sıra fosil atalarını da içerir. Gerek yumurta olarak dışarıya bırakılan gerekse vücut içinde oovivipar olarak gelişen amniyot embriyolar çok geniş ve kapsamlı membranlar tarafından desteklenerek korunur. İnsanların da dahil olduğu eteneli memelilerde bu membranlar, fetusu saran bir amniyon kesesi içerirler. Embriyonu kaplayan bu membranlar ile larva aşamalarının bulunmayışı amniyotları iki yaşamlılardan ayırır.

Joggins, Yeni İskoçya'nın Cumberland Kontluğu'nun batısında yer alan Kanada kırsal topluluğudur. 7 Temmuz 2008'de, Joggins Fosil Kayalıkları'nı oluşturan sahilin 15 km uzunluğunda bir alanı Dünya Mirası listesine resmi olarak yazıldı.

<i>Pakicetus</i> bir arkaik balina cinsi

Pakicetus, Erken Eosen'de Pakistan yakınlarında yaşamış, ilkel bir ikiyaşamlı cetacean cinsidir. Yaklaşık olarak kurt büyüklüğünde bir çift toynaklıydı. Muhtemelen suda veya yakınında yaşayan hayvanlarla, balıklarla ve böceklerle besleniyordu. Paleontologların büyük çoğunluğu, onu kara memelileri ile balinalar arasında bir geçiş türünü temsil eden en bazal balina olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Sphenacodontia</span>

Sphenacodontia, bir kök temelli sinapsid grubudur. Amson ve Laurin (2011) tarafından "Haptodus baylei, Haptodus garnettensis ve Sphenacodon ferox'u içeren ancak Edaphosaurus pogonias'ı içermeyenn en büyük sınıf" olarak tanımlanmıştır. Sphenacodontlar, ilk olarak Geç Pensilvanyen döneminde ortaya çıkmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Pakicetidae</span> tarih öncesi balina familyası

Pakicetidae, Erken Eosen'de Kuzey Pakistan'da yaşamış, en eski balinaları içeren bir Arkaik balina familyasıdır. Familyaya ait fosiller Kuzey Pakistan ve Kuzeybatı Hindistan'da bulunmuştur.

<i>Sphenacodon</i> bazal sinapsid

Sphenacodon, Geç Karbonifer ve Erken Permiyen dönemlerinde yaklaşık 300 ila 280 milyon yıl önce yaşamış bir sinapsid cinsidir. Yakından ilişkili Dimetrodon gibi, Sphenacodon da Eupelycosauria ailesi olan Sphenacodontidae'nin etçil bir üyesiydi. Bununla birlikte, Sphenacodon'un sırtında, Dimetrodon'da bulunan uzun sırt yelkeni yerine, omurlarındaki bıçak benzeri kemiklerden oluşan alçak bir tepe vardı. Sphenacodon fosilleri, New Mexico ve ABD'deki Utah-Arizona sınır bölgesinden bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz ineklerinin evrimi</span>

Sirenia, modern "deniz inekleri" ve onların soyu tükenmiş akrabalarından oluşan plasentalı memeliler takımıdır. Onlar var olan tek otçul deniz memelileri ve tamamen suda yaşayan tek otçul memeli grubudur. Deniz ineklerinin 50 milyon yıllık bir fosil kaydına sahip olduğu düşünülüyor. Oligosen ve Miyosen sırasında mütevazı bir çeşitlilik elde ettiler, ancak o zamandan beri iklimsel soğuma, oşinografik değişiklikler ve insan müdahalesinin bir sonucu olarak azaldılar. Gruba dahil yaşayan iki cins ve dört tür mevcuttur: Atlantik kıyıları boyunca Amerika ve Batı Afrika'nın nehirleri ve kıyılarında yaşayan üç denizineği türünü içeren Trichechus ve Hint Okyanusu ile Pasifik okyanusunda bulunan Dugong.

Branisella, yaklaşık 26 milyon yıl önce sırasında, şimdiki Bolivya'da olan Salla Formasyonundan, yalnızca Branisella boliviana türünü içeren, Yeni Dünya maymunlarının soyu tükenmiş bir cinsidir. Peru cinsi Canaanimico ile birlikte, keşfedilen en eski Yeni Dünya maymunu fosillerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Theriodontia</span> terapsid kladı

Teriyodontlar veya Theriodontia çeşitli bir terapsit grubudur. Geleneksel, Linnaean terimlerle tanımlanabilirler, bu durumda Orta Permiyen'den Orta Kretase'ye kadar yaşayan sinapsitlerin bir alt takımıdır veya kladistik terimlerle, bu durumda sadece geleneksel theriodonları değil aynı zamanda onların soyundan gelenleri de içerirler.

<i>Paleothyris</i>

Paleothyris, Nova Scotia'da Orta Pensilvaniyen çağında yaşamış küçük, çevik, anapsid bir romeriidan sürüngenidir.

<i>Dimetrodon</i> tarih öncesi sinapsid cinsi

Dimetrodon, Permiyen döneminde yaşamış bir bazal sinapsid. Dimetrodon yeryüzünün ilk kara yırtıcılarından biriydi ve güçlü bir çenesi, hançer gibi dişleri olan uzun ve dar bir kafatasına sahipti.

<i>Thrinaxodon</i> bazal sinodont cinsi

Thrinaxodon, Erken Triyas döneminde Güney Afrika ve Antarktika'da yaşayan alçak, keskin dişli bir etobur sinodonttu. Kalıntılarındaki ipuçları, bu canlının sinapsid atalarından daha çok memeliye benzediğini gösterir.

<i>Hylonomus</i> bilinen en eski sürüngen

Hylonomus, 312 milyon yıl önce Geç Karbonifer döneminde yaşamış soyu tükenmiş bir bazal sürüngen cinsidir. Hylonomus en eski tartışmasız sürüngendir. Cinse ait tek tür, Hylonomus lyelli türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Batodonoides vanhouteni</span>

Batodonoides vanhouteni, soyu tükenmiş küçük bir memeli türüdür. Bilim insanlarına göre, bu tür şimdiye kadar yaşamış en küçük memeli ve aynı zamanda en küçük sinapsid olabilir.