İçeriğe atla

Arbreş Alfabesi

Arbreş Alfabesi (Arnavutça: Alfabeti arbëresh), Arnavut Alfabesi'nin türevinden oluşturulmuştur. Arbreşçe,yazıldığı gibi okunur ve Arbreşçe,Latin Alfabesi ile yazılıp okunur.Arbreşçe,tarihte Fransızcadan da etkilendiği için Fransızcadan da alfabe almıştır. Arbreşçe'nin telaffuzu tıpkı normal Arnavutça telaffuzunda da olduğu gibi Fransızca etkisi barizdir.

Arbreş alfabesi;

Arbreş Alfabesi A AU B C Ç D Dh E Ë F G Gj H I J K L Ll M N Gn O P Q R Rr S Sh T Th U V X Gh Y Z é Zh ie(Fransızca kökenli) Eu(Fransızca kökenli) Dr Ua
Türkçe değeria(Arbreşçe 'de N'den önce gelirse A sesine yakın E sesi diye okunur;yani İngilizcedeki about sesinin okunmasına benzer.) av be se çe de ðe e ö(Arnavutça'da ve Arbreşçe' de sözcüğün ortasında ve sonunda okunmaz) f g c Asla Okunmaz i y k ince l kalın l m n ny o(Arbreşçe'de sözcüğun ortasında u diye okunur yani Portekizcedeki pego sözcüğündeki o'nun okunuşuna benzer.) p ç yumuşak r sert s s ş t θ u v tz c ü z e j i ö dr va


Şuna Bakınız

Bazı Arbreşçe sözcükler ve Arbreşçe telaffuzları

  • Mezë /Mez/
  • Bonsuar /Bonsvar/,
  • Të Haristis/Taristis/,
  • Gjuha/Cua/,
  • Marxa/Martza/,
  • Segnër/Senyör/,
  • Ambulanca/Ambulensa/,
  • Ghiro/Ciro/,
  • Novo/Nuvo/,
  • Arbër/Arbör/,
  • Kalabrie/Kalabri/,
  • Shqipërie/Şipri/,
  • Albanisë/Albenis/,
  • Gjitha/Cifa/,
  • Europa/Örupa/,
  • Qytet/Çütet/,
  • Bashkia/Başkia/,
  • Bonzhur/Bonjur/,
  • Andrra/Endra/,
  • Kassatë/Kassat/,
  • Milëfeujë/Milföy/,
  • Çenkë/Çank/,
  • Italie/İtali/,
  • Tiranë/Tiren(Arbreşçe)/Tiran(Arnavutça)/,
  • Arbëresh/Arbreş/,
  • Alban/Alben/,
  • Euro/Öro/,
  • Autostradë/Avtustrad/,
  • Apuljie /Apulyi/,
  • Enghigneur/encinyör/,
  • Donnë /dunn/,
  • Provinçë/provinç/,
  • Lexon /Letzun/,
  • Greq /greç/,
  • Peizë /pez/

İstisna

  • Arbreşçe'deki Çenkë sözcüğü, Fransızcadaki Cinq sözcüğünden türediği için Çenk diye değil Çank diye okunur.

Arbreş dilinde rakamlar

  • 0 - Xero - /tzero/
  • 1 - Gné - /nye/
  • 2 - Dy - //
  • 3- Tra - /tra/
  • 4 - Katër - /Katör/
  • 5 - Çenkë - /Çank/
  • 6 - Sie - /Si/
  • 7 - Shtatë /ştat/
  • 8 - Viet /vit/
  • 9- Novu /nuvu/
  • 10-Diez /diz/
  • 20 - Dydiez/düdiz/,
  • 30 - Tras /tras/,
  • 40 - Katradiez/katradiz/,
  • 50 - Çenkantë/çankent/,
  • 60 - Siez /siz/,
  • 70-Shtatisë /ştatis/,
  • 80 - Shtatisit e Diez/ştatisit e diz/,
  • 90 - Novas/nuvas/,
  • 100 - Çinda/çinda/,
  • 200 - Dyçinda /düçinda/,
  • 300 - Traçinda /traçinda/,
  • 400 - Katraçinda/katraçinda/,
  • 500 - Çenkantëçinda /çankantöçinda/,
  • 600 - Siçinda /siçinda/,
  • 700 -Shtatiçinda /ştatiçinda/,
  • 800 - Vietaçinda/vitaçinda/,
  • 900 - Novaçinda /nuvaçinda/,
  • 1000 - Mijë /miy/,
  • 1.000.000 - Million /milyon/,
  • 1.000.000.000 - Milliard /milyar/.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Felemenkçe</span>

Felemenkçe, Hint-Avrupa dil ailesinin Cermen dilleri grubundan dil. Hollandaca ve Flamanca gibi lehçeleri vardır, bunlar özellikle yazılı dilde birbirine oldukça yakındır. Felemenkçe ve lehçeleri; Hollanda, Belçika ve Surinam'da resmî dil konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Fransızca</span> Romen dili

Fransızca, Hint-Avrupa dil ailesinin bir Romen dilidir. Tüm Romen dillerinde olduğu gibi, Roma İmparatorluğu'nun Halk Latincesinden türemiştir. Fransızca, Gallo-Romen dillerinden, Galya'da konuşulan Latinceden ve özellikle Kuzey Galya'da gelişmiştir. En yakın akrabası Oïl dilleridir. Fransızca, Gallia Belgica gibi Kuzey Roma Galyası'nın yerli Kelt dillerinden ve Roma sonrası Frank işgalcilerin (Cermen) Frank dilinden de etkilenmiştir. Bugün, Fransız sömürge imparatorluğu sayesinde, en önemlisi Haiti Kreolü olmak üzere, Fransız kökenli çok sayıda kreol dili vardır. Fransızca konuşan bir kişi veya ulus, Frankofon olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Arap harfleri</span> Arap alfabesini temel alan yazı sistemi

Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Rusça</span> Doğu Slav dili

Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rumence</span> Romanyanın resmî dili

Rumence, Romanya'nın resmî dilidir ve Latin dillerinin doğu koluna mensuptur. Çoğunluğu Romanya ve Moldova'da yaşayan 28 milyon kişi tarafından konuşulur. Moldova'nın resmî dili Moldovaca da Rumence ile aynı olmasına rağmen ülke yasaları kapsamında ülkenin resmî dili Moldovaca olarak yer almaktadır.

Yahudi İspanyolcası veya Ladino, Hint-Avrupa dil ailesinin Latin koluna bağlı Eski İspanyolca kökenli bir dildir. Yahudiler tarafından konuşulduğu için "Judeo- (Yahudi)" öntakısını almış olan dil, bazı filologlarca Standart İspanyolcanın tarihi bir varyantı olarak da değerlendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kiril alfabesi</span> Slav dillerinin kullanımında rol oynayan bir alfabe

Kiril alfabesi, Avrasya'da çeşitli dillerin yazımı için kullanılan alfabedir. Çeşitli Slav, Kafkas, Moğol, Ural, ve İranî dillerinin resmî alfabesidir. En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biri olan Kiril yazısı, Aziz Kiril ve kardeşi Metodius tarafından 9. yüzyılın ilk çeyreğinde oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Uygurca</span> Uygur Türkçesi

Uygurca veya Yeni Uygurca, Uygurlar tarafından konuşulan, Türk dillerinin Uygur grubunda yer alan bir dil.

Yunan alfabesi, tarihî dönemden çağdaş döneme kadar çeşitli değişikliklerle aslen Yunancanın yazımında kullanılan alfabedir. Aslen Fenike alfabesinden türetilmiş ve ilk olarak MÖ 9. yüzyıl sonlarında ya da MÖ 8. yüzyıl başlarında kullanılmaya başlanmıştır. Latin ve Kiril alfabelerinin atasıdır. Günümüzde Yunanca yazmak dışında matematikte, temel bilim ve mühendislik bilimlerinde bilimsel gösterimler olarak kullanılır. Alfabe, yedisi ünlü, on dördü ünsüz, üçü ise birleşik yirmi dört harften oluşur:

<span class="mw-page-title-main">Şemseddin Sâmi</span> Arnavut asıllı Osmanlı yazar, filozof ve ansiklopedist

Şemseddin Sami (Fraşiri), Arnavut asıllı Osmanlı yazarı, ansiklopedist ve sözlükçü.

<span class="mw-page-title-main">İzlandaca</span> İzlandanın resmî dili olan Kuzey Cermen dili.

İzlandaca, Cermen dillerinden biri ve İzlanda'nın resmî dilidir. İzlandacaya en yakın diller, Faroe Adaları'nda konuşulan Faroe dili ile Sognamål gibi Batı Norveç lehçeleridir. İzlanda, anakaraya uzak bir ada devleti olmasından dolayı, diğer ülkelerle arasında kayda değer oranda kültür alışverişi gerçekleşmemiş, bunun sonucunda dile çok az yabancı sözcük girmiştir. İzlanda'nın konumu Amerika'ya daha yakın olmasına rağmen, İzlandaca bir İskandinav dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Gagavuzca</span>

Gagavuzca veya Gagauzca, çoğunluğu Moldova'daki Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde yaşayan Gagavuzların konuştuğu Batı Oğuz grubuna bağlı bir Türk dili. Gagavuzca, Balkan Gagavuzcasından bir dereceye kadar farklı bir dildir. Kimi Türkologlar ise Gagavuzca'yı ayrı bir dil veya lehçe saymayarak Türkiye Türkçesinin Rumeli ağızlarına dahil etmişlerdir. Yaklaşık 300.000 kişi tarafından konuşulur.

Ç, Latin alfabesini temel alan sistemlerde kullanılan bir harftir. Arnavutça, Azerice, Kurmançça, Tatarca, Türkçe, Türkmence ve Zazaca gibi dillerin alfabelerinde yer alır. Bunun dışında Fransızca, Katalanca ve Portekizce gibi dillerde C harfinin değişkesi olarak da kullanılır.

Lüksemburgca Lüksemburg'un resmî dillerinden biridir. 1984 yılında Almanca ve Fransızcanın yanında, Lüksemburg'un resmî dili olarak kabul edilmiştir. Dünya çapında 320,830 kişi Lüksemburgca konuşabilmektedir.

Ë, ë Arnavut ve Kaşubyan alfabelerinde bulunan bir harftir. Ayrıca Felemenkçe, Fransızca ve Lüksemburgca'da da kullanılır.

Yunancanın romanizasyonu, genelde Yunan alfabesi ile yazılan Yunanca metinlerin, Latin alfabesi ile temsili veya bunu yapmayı sağlayan bir sistemdir. Yunancanın romanizasyonu için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler, kaynak metnin Eski Yunanca mı Modern Yunanca mı olduğuna ve arzu edilen dönüştürmenin transkripsiyon mu transliterasyon mu olduğuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arbıreşçe</span>

Arbıreşçe, Arbreşçe veya Arbereşçe, İtalya'nın güneydoğusunda ve Yunanistan'ın kuzeydoğusunda konuşulan bir Hint-Avrupa dilidir.Arnavutçanın lehçesi olan Arbreşçe, tıpkı Arnavutça gibi Latin alfabesiyle yazılır. Arnavutluk, Makedonya ve Kosova'da konuşulan Arnavutça ile Arbreşçe arasında küçük bir fark vardır: Arnavutluk, Kosova ve Makedonya'da konuşulan Arnavutça'da birçok Türkçe kelime bulunurken Arbreşçe ise çokça İtalyanca ve Yunanca kelime içerir.

Arbıreşler, bugün İtalya'nın güneydoğusunda ve Yunanistan'ın kuzeydoğusunda yaşayan Arnavutlara verilen genel ad. Arbreşlerin çoğu, göçmen olup genellikle Kosova ve Arnavutluk kökenlidir. Ayrıca Arbreşlerin %68'i Katolik, %32'si de Ortodoks'tur. İkisi İtalya'nın Sicilya adasında ve Puglia bölgesinde, diğerleri de Yunanistan'ın Yanya şehrinde olmak üzere Avrupa kıtasında altı Arbreş yerleşkesi bulunmaktadır. Arbıreşlerin çoğu İtalyanca, Yunanca ve Arnavutçaya çok benzeyen bir dil olan Arbreşçe konuşmaktadırlar. Dünyada yaşayan Arbreş nüfusu ise 20.000 civarıdır.

Alman alfabesi, Almancanın yazımında kullanılan alfabedir. Almanya, Avusturya, İsviçre, Lihtenştayn ve Lüksemburg'da, ayrıca Almanca konuşanların azınlıkta olduğu Belçika ülkesinde ve Danimarka, İtalya ve Polonya'nın çeşitli bölgelerinde bu alfabe kullanılır.

Arnavutluk giysileri, tüm Arnavutluk'ta ve Arnavutça konuşulan bölgelerde ve topluluklarda 200'den fazla farklı kıyafet çeşidini içerir. Arnavutluk'un kayıtlı giyim tarihi klasik zamanlara dayanıyor. Bu durum milleti İlirya dönemine kadar uzanan diğer Avrupa topluluklarından ayıran faktörlerden biridir.