Araştırma enstitüsü, araştırma yapmakla yükümlü bir kuruluştur. Araştırma enstitüleri temel araştırmalarda uzmanlaşabilir veya uygulanan araştırmalara yön verebilirler. Bu terim çoğunlukla doğal bilim araştırmalarına işaret etmekle birlikte, sosyal bilimlerde de, özellikle sosyolojik ve tarihsel araştırma amaçlı birçok araştırma enstitüsü bulunmaktadır.
Çukurova Üniversitesi (ÇÜ), Adana şehir merkezine 15 kilometre uzaklıkta Seyhan gölü kıyısındaki kampüsünde eğitim-öğretim veren bir devlet üniversitesidir. Üniversitenin rektörlüğünü, 14 Ağustos 2020'den beri Meryem Tuncel yapmaktadır.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir'deki bir devlet üniversitesidir.
Ankara Üniversitesi (AÜ), Ankara'da yer alan bir devlet üniversitesidir. 13 Haziran 1946 tarihinde kabul edilen 4936 sayılı kanunla kurulmuştur. Cumhuriyet döneminde kurulan ilk üniversite olma özelliğini taşır.
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), İzmir'de bulunan bir devlet üniversitesi. Türkiye’nin önde gelen köklü yükseköğretim kurumlarından biridir. 20 Temmuz 1982 tarihinde kuruldu. Üniversitede 10 enstitü, 18 fakülte, 2 yüksekokul, 1 konservatuvar, 6 meslek yüksekokulu, 2'si uygulama ve araştırma hastanesi olmak üzere 49 uygulama ve araştırma merkezi vardır. Üniversite 2023 yılı “Sürdürülebilirlik” listesinde Türkiye'deki devlet üniversiteleri sıralamasında 4'üncü olurken; genel sıralamada dünyada 451-500 aralığında yer aldı.
Harran Üniversitesi, Şanlıurfa'da bulunan devlet üniversitesidir.
Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü kısa adıyla TÜBİTAK-SAGE, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)'na bağlı, Türkiye'nin askerî ve teknolojik bilgi dağarcığını geliştirmek ve üretimini artırmak amacı ile kurulmuş bir enstitüdür. Savunma teknolojileri alanında uzmanlaşmıştır ve çalışmalarını başlıca Ankara Rüzgar Tüneli (ART) ile ODTÜ Güdüm Kontrol Laboratuvarı'nda devam ettirmektedir.
Trakya Üniversitesi, Edirne merkezli bir devlet üniversitesidir.
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, 1992 yılında Hatay'da kurulmuş olan bir devlet üniversitesidir. 2017-2018 eğitim-öğretim yılı itibarıyla üniversitede 1.054 akademik, 792 idari personel olmak üzere toplam 1554 personel ve 25.259 öğrenci bulunmaktadır.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ), 1 Nisan 1975 tarihinde 1873 sayılı kanunla kurulmuştur. 1973 yılında Hacettepe Üniversitesi'ne bağlı olarak kurulan Samsun Tıp Fakültesi, OMÜ'ye bağlanarak üniversitenin temelleri atılmıştır. Daha sonraları ise OMÜ'ye bağlı bazı enstitüler ayrılarak Sinop Üniversitesi, Amasya Üniversitesi ve Ordu Üniversitesi olmak üzere toplam 4 üniversite kurulmuştur.
.ir İran için internet ülke kodu üst seviye alan adıdır. (CcTLD) Teorik Fizik ve Matematik Araştırmaları Enstitüsü tarafından yönetilmektedir.
Yüzüncü Yıl Üniversitesi, 20 Temmuz 1982 tarih ve 41 sayılı kanun hükmünde kararname ile kurulmuştur.
Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 1985 yılında, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) arasında imzalanan bir protokolle, Ankara Elektronik Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü adı altında Orta Doğu Teknik Üniversitesi yerleşkesinde kurulmuştur.
Bitlis Eren Üniversitesi 5662 Sayılı "Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda ve Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye Ekli Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"la kurulan ve 28 Mayıs 2007 tarihinde Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylanan, 17 yeni üniversiteden biridir. Bitlis ilinde bulunmaktadır. Kampüs yapımı 2009 yılı Haziran ayında başlamıştır. Bünyesinde kurulu 3 fakülte 3 yüksekokul ve 7 meslek yüksekokulu bulunmaktadır.
Siirt Üniversitesi 5662 Sayılı "Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda ve Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye Ekli Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"la kurulan ve 28 Mayıs 2007 tarihinde Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylanan, 17 yeni üniversiteden biridir. Siirt ilinde bulunmaktadır.
Mersin Üniversitesi ya da kısaca MEÜ 3 Temmuz 1992 tarihinde kuruldu. 10 Kasım 1992 tarihinde faaliyete geçmiş bir devlet üniversitesidir. İlk mezunlarını 1997 yılı Haziran ayında verdi.
Feodor Felix Konrad Lynen, Alman biyokimyacı.
Düzce Üniversitesi, 1 Mart 2006 tarihli ve 5467 sayılı yasayla, Düzce'de kurulmuş bir devlet üniversitesidir. Üniversite, Abant İzzet Baysal Üniversitesi'nin Düzce çevresindeki kampüsünden ayrılarak, yeni bir üniversite kurulmasıyla meydana gelmiştir.
Yozgat Bozok Üniversitesi, 1 Mart 2006 tarih ve 5467 sayılı yasayla, Yozgat'ta kurulmuş devlet üniversitesidir. Erciyes Üniversitesi bünyesinde bulunan Fen-Edebiyat Fakültesi, İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Ziraat Fakültesi, Sağlık Yüksekokulu, Meslek Yüksekokulu ve Cumhuriyet Üniversitesi bünyesinde bulunan Akdağmadeni Meslek Yüksekokulu, Yozgat Bozok Üniversitesi’ne bağlanarak Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimler Enstitüleri kurulmuştur.
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, 1 Mart 2006 tarih ve 5467 sayılı yasayla, Kırşehir'de kurulmuş devlet üniversitesidir. Daha önceden Gazi Üniversitesine bağlı olan, Kırşehir Eğitim Fakültesi, Kırşehir Fen Edebiyat Fakültesi, Kırşehir Ziraat Fakültesi, Kırşehir Sağlık Bilimleri Fakültesi, Kırşehir Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Kırşehir Meslek Yüksekokulu, Kaman Meslek Yüksekokulu, Mucur Meslek Yüksekokulu ve Çiçekdağı Meslek Yüksekokulunun Gazi Üniversitesi'nden ayrılması ve ad ve bağlantılarının değiştirilmesi kurulmuştur. Üniversitenin mevcut 8 fakültesi, 3 enstitüsü, 6 Meslek Yüksek Okulu, 4 Yüksek Okulu ve 11 Araştırma ve Uygulama Merkezi bulunmaktadır.
Enstitü, belirli bir amaç için oluşturulmuş organize bir kuruluştur. Sıklıkla özel konularda araştırma yapmak için oluşturulurlar. Bazı ülkelerde enstitüler üniversitelerin bir parçası olabilir. Enstitü kelimesi Latince kelime olan Institute veya institutum’dan gelmektedir.
