İçeriğe atla

Aravaklar

Aravaklar
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Güney Amerika ve Karayipler

Aravaklar, Güney Amerika ve Karayipler'in yerli halklarını kapsamış bir grup. Çeşitli dönemlerde "Aravak" terimi özellikle Güney Amerikalı Lokono ile Karayipler'de yer alan Büyük Antiller ve kuzey Küçük Antiller içinde yaşamış Taino halklarını tanımlamak için kullanılmıştır. Bütün bu gruplar birbirleriyle akraba Aravak dillerini konuşmaktaydı.

İsimlendirme

Güney Amerika'daki Arawak gruplarını adlandırılmış haritası.

Aravak terimi başlangıçta Avrupalılar tarafından kendilerini Aravak olarak tanımlayan Güney Amerikalı Arhuaco veya Lokono gruplarını kapsamıştır. Karayipler'deki Aravak dilleri konuşmacıları tarihsel olarak "akrabalar" anlamına gelen Taíno olarak bilinmekteydi.[1] İspanyollar bazı adalıların bu terimi, gruplarını komşu Karib halkından ayırmak için kullandıklarını varsaymıştır. 1871'de etnolog Daniel Garrison Brinton, anakaradaki Aravaklar ile kültürel ve dilsel benzerlikleri nedeniyle Karayiplerde yaşayan halkı "Ada Aravakları" olarak adlandırmayı önermiştir. Sonraki akademisyenler bu konvansiyonu "Aravaklar" olarak kısaltmış, bu durum ada ve anakara grupları arasında karışıklık yaratmıştır. 20. yüzyılda Irving Rouse gibi akademisyenler, farklı kültürlerini ve dillerini vurgulamak için Karayipler'deki grubu tanımlamak için "Taíno" terimini kullanmaya başlamıştır.[2]

Tarih

Köken

Güney Amerika'da Arawakan dilleri. Kuzey Arawakan dilleri açık mavi, güney Arawakan dilleri koyu mavi renktedir.

Aravakan dilleri Orinoco Nehri vadisinde ortaya çıkmış olabilir. Daha sonra geniş bir alana yayılan diller, Avrupalılarla temas anında Güney Amerika'nın en geniş dil ailesini oluşturmuştur.[3] Lokonolar olarak da bilinen ve kendilerini Aravak olarak tanımlayan grup, günümüzde Guyana, Surinam, Grenada, Jamaika[4] ve Trinidad ve Tobago ülkelerine yer alan kıyı bölgelerine yerleşmiştir.[2][5]

Florida Üniversitesi'nde Orta Amazon Projesi'nin (Central Amazon Project) kurulmasına yardımcı olmuş antropolog Michael Heckenberger ve ekibi, bölgede kompleks bir kültürün göstergesi olan; ayrıntılı seramik işleri, halkalı köyler, yükseltilmiş tarlalar, büyük höyükler ve bölgesel ticaret ağlarına ilişkin kanıtlar bulmuştur. Ayrıca terra preta ismi verilen, toprağa odun kömürü eklenmesiyle elde edilen ve verimliliğinin artıran çeşitli teknikler kullanarak toprağı değiştirdiklerine dair kanıtlar vardır. Heckenberger'e göre, çanak çömlek ve diğer kültürel özellikler, bu insanların Aravakan dil ailesine ait dilleri konuştuğunu göstermektedir.[6]

Bir noktada, Aravakan dilleri konuşan Taíno kültürü Karayipler'de ortaya çıkmıştır. Taínoların atalarının adalara gelişi iki farklı model ile açıklanmaktadır."Circum-Caribbean" modeli halkın kökenlerini, Kolombiya Andları'nda yaşayan Arhuaco halkı ile ilişkilendirir, Amazon modeli ise halkın kökenlerinin, Aravakan dillerinin geliştiği Amazon Havzası'nda yer aldığını desteklemektedir.[7]

Avrupalılar ile temas

Taíno halkı, Avrupalılarla ilk karşılaşan Yerli Amerikalılar arasındaydı. Christopher Columbus, 1492'de ilk yolculuğunda birden fazla ada ve şefliği ziyaret etmiş ve bunu 1493'te Hispanyola'da yer alan ve Amerika'daki ilk kalıcı İspanyol yerleşimi olan La Navidad'ın kurulması izlemiştir.[8] İspanyollar ve Taino arasındaki ilişkiler ilerleyen dönemlerde kötü bir hal almıştır. Alt kademe Taino şeflerinden bazıları kaşiflere doğaüstü bir köken vermiş, Tainolar kaşiflerin insan eti tüketen yeraltı dünyasıyla ilişkili efsanevi varlıklar olduğuna inanmıştır. Bu nedenle Tainolar, La Navidad'ı yakıp 39 adamı öldürmüştür.[9] Hem Aravak hem de Karib ve Tupinamba gibi diğer Amerikan Yerlisi gruplar arasında, insanların savaş ganimeti olarak alınması ve savaş esirlerinin ritüelistik yamyamlığa tabi tutulması hakkında kanıtlar vardır.[10]

La Isabella'nın kurulması ve adadaki altın yataklarının keşfiyle, Hispanyola'daki İspanyol yerleşimci nüfusu önemli ölçüde büyümeye başladı, İspanyollardan geçmiş hastalıklar ile çatışmaların yaşanması her yıl onbinlerce Taíno'nun ölümüne yol açtı. 1504 yılına gelindiğinde, İspanyollar Hispanyola'daki Taíno şefliklerinin sonuncusunu devirdi ve adadaki koloni otoritesini sağlam bir şekilde kurdular. Sonraki on yıl boyunca İspanyol kolonicileri, Hispanyola'daki Taino halkını kölelik, katliam veya hastalıklara maruz bıraktı.[8] Avrupa ile ilk temas zamanında Hispaniola'nın nüfusunun bir milyon ile birkaç yüz bin arasında olduğu tahmin edilmektedir, ancak 1514 civarında nüfus 35.000 kadar düşmüştür. 1509'da İspanyollar Porto Riko'yu başarılı bir şekilde fethedip yaklaşık 30.000 Taínoyu kontrolleri altına almıştır. 1530'da Porto Riko'da 1148 Taíno hayatta kalmıştır.[11]

Taíno etkisi, Karayip kültürlerinin dinlerinde, dillerinde ve müziğinde görüldüğü üzere günümüzde bile hayatta kalmıştır.[12] Lokono ve diğer Güney Amerika grupları sömürgeleştirmeye daha uzun süre direnmiş ve 16. yüzyıl boyunca tam İspanyol otoritesi altına girmemişlerdir. 17. yüzyılın başlarında, İngilizler ve Hollandalılarla ittifak yapmış komşu Kalinalara (Karibler) karşı İspanyollarla ittifak kurdular.[13] Lokonolar, Avrupa devletleri ile ticaretten 19. yüzyılın başlarına kadar fayda sağlamış, ancak daha sonra plantasyon ekonomisinin sonun gelmesi gibi bölgede meydana gelen ekonomik ve sosyal değişimler yüzünden zarar görmüştür. Lokono nüfusu, 20. yüzyıla kadar azaldı, ancak takip eden yıllarda yeniden artış gösterdi.[14]

Modern nüfus

Aravak halkı Paramaribo, Surinam'da Hollanda Valisi ile, 1880

Antiller'deki Aravakların çoğu İspanyol fethinden sonra öldü veya İspanyollar ile evlendi. Güney Amerika'da ise Aravakan dilleri konuşan gruplar, güneybatı Brezilya'dan kuzeydeki Guianas'a kadar geniş bir alanda yaşamaya devam etmektedir. Gruplar, çoğunlukla Amazon'un kuzeyindeki tropikal ormanlık alanlarda bulunurlar. Tüm Amazon yerli halklarında olduğu gibi Avrupalılar ile temas, bu gruplar arasında kültür değişikliğine ve nüfus kaybına yol açmıştır.[15]

1492 ve sonrasında Porto Riko, Bahamalar, Küba ve Hispanyola'ya (bugün Haiti ve Dominik Cumhuriyeti) gelen İspanyollar, ilk seferlerinde yanlarında kadın getirmedi. Taíno kadınlarıyla ilişki yaşayan kaşiflerin ve erken kolonicilerin çoğu mestizo veya melez çocuklara sahipti. Nesiller boyunca, çok sayıda melez kişi hala kendilerini Taíno veya Lokono olarak tanımlamaktadır.

21. yüzyılda, bu halkların torunları olan yaklaşık 10.000 Lokono, esas olarak Venezuela, Guyana, Surinam ve Fransız Guyanası'nda yer alan kıyı bölgelerinde yaşamaktadır. Güney Amerika'daki birçok yerli grubun aksine, Lokono nüfusu artış içerisindedir.[16]

Atıflar

  1. ^ https://www.researchgate.net/publication/296694496_Origins_of_the_word_Taino 12 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (Origins of the word Taino by Jorge Estevez and Rene Perez Liciaga)
  2. ^ a b The Tainos. Yale University Press. 1992. s. 5. ISBN 0300051816. Erişim tarihi: 16 Haziran 2015. Island Carib. 
  3. ^ Comparative Arawakan Histories: Rethinking Language Family and Culture Area in Amazonia. University of Illinois Press. 2002. ss. 1-4. ISBN 0252073843. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  4. ^ "The History of Jamaica". Government of Jamaica. 5 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 
  5. ^ The Indians of Central and South America: An Ethnohistorical Dictionary. Greenwood. 1991. s. 29. ISBN 0313263876. 6 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  6. ^ Tennesen (Eylül–Ekim 2010). "Uncovering the Arawacks". Archaeology. 63 (5): 51-52, 54, 56. 
  7. ^ The Tainos. Yale University Press. 1992. ss. 30-48. ISBN 0300051816. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. Island Carib. 
  8. ^ a b "Hispaniola | Genocide Studies Program". gsp.yale.edu (İngilizce). 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2017. 
  9. ^ Destruction of the Taino. 1992. ss. 51-56. 
  10. ^ Whitehead (20 Mart 1984). "Carib cannibalism. The historical evidence". Journal de la Société des Américanistes. 70 (1): 69-87. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 
  11. ^ "Puerto Rico | Genocide Studies Program". gsp.yale.edu (İngilizce). 18 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2017. 
  12. ^ "Exploring the Early Americas". 7 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 
  13. ^ Comparative Arawakan Histories: Rethinking Language Family and Culture Area in Amazonia. University of Illinois Press. 2002. ss. 39-42. ISBN 0252073843. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  14. ^ The Indians of Central and South America: An Ethnohistorical Dictionary. Greenwood. 1991. ss. 30, 211. ISBN 0313263876. 6 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  15. ^ "Arawak". 
  16. ^ The Indians of Central and South America: An Ethno-historical Dictionary. Greenwood. 1991. s. 211. ISBN 0313263876. 6 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 

Kaynakça

  • Jesse, C., (2000). The Amerindians in St. Lucia (Iouanalao). St. Lucia: Archaeological and Historical Society.
  • Haviser, J. B.,Wilson, S. M. (ed.), (1997). Settlement Strategies in the Early Ceramic Age. In The Indigenous People of the Caribbean, Gainesville, Florida: University Press.
  • Hofman, C. L., (1993). The Native Population of Pre-columbian Saba. Part One. Pottery Styles and their Interpretations. [Ph.D. dissertation], Leiden: University of Leiden (Faculty of Archaeology).
  • Haviser, J. B., (1987). Amerindian cultural Geography on Curaçao. [Unpublished Ph.D. dissertation], Leiden: Faculty of Archaeology, Leiden University.
  • Handler, Jerome S. (Jan 1977). "Amerindians and Their Contributions to Barbadian Life in the Seventeenth Century". The Journal of the Barbados Museum and Historical Society. no.3. Barbados: Museum and Historical Society. 33: 189-210. 
  • Joseph, P. Musée, C. Celma (ed.), (1968). "LГhomme Amérindien dans son environnement (quelques enseignements généraux)", In Les Civilisations Amérindiennes des Petites Antilles, Fort-de-France: Départemental d’Archéologie Précolombienne et de Préhistoire.
  • Bullen, Ripley P., (1966). "Barbados and the Archeology of the Caribbean", The Journal of the Barbados Museum and Historical Society, 32.
  • Haag, William G., (1964). A Comparison of Arawak Sites in the Lesser Antilles. Fort-de-France: Proceedings of the First International Congress on Pre-Columbian Cultures of the Lesser Antilles, pp. 111–136
  • Deutsche, Presse-Agentur. "Archeologist studies signs of ancient civilization in Amazon basin", Science and Nature, M&C, 08/02/2010. Web. 29 May 2011.
  • Hill, Jonathan David; Santos-Granero, Fernando (2002). Comparative Arawakan Histories: Rethinking Language Family and Culture Area in Amazonia. University of Illinois Press. ISBN 0252073843. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  • Olson, James Stewart (1991). The Indians of Central and South America: An Ethnohistorical Dictionary. Greenwood. ISBN 0313263876. 6 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  • Rouse, Irving (1992). The Tainos. Yale University Press. s. 40. ISBN 0300051816. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. Island Carib. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kristof Kolomb</span> İtalyan kaptan, kâşif ve sömürgeci (1451–1506)

Kristof Kolomb, Atlantik Okyanusu'na yaptığı dört seferi tamamlayarak coğrafî keşifleri başlatan ve Amerika'nın kolonizasyonunun yolunu açan Cenevizli kaptan ve kâşiftir. Katolik hükümdarlar tarafından desteklenen keşifleri; Karayipler, Orta Amerika ve Güney Amerika ile Avrupalıların ilk temâsı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Surinam</span> Güney Amerika ülkesi

Surinam veya resmî adıyla Surinam Cumhuriyeti, Güney Amerika kıtasının Atlantik kıyısında yer alan egemen bir devlettir. Güneyde Brezilya, batıda Guyana ve doğuda Fransız Guyanası ile sınırı vardır. 165.000 km²'lik yüzölçümü ile Güney Amerika'nın en küçük ülkesidir. Surinam'ın nüfusu yaklaşık 575.990'dır ve çoğunluğu ülkenin kuzey kıyısında yaşamaktadır. Paramaribo ülkenin başkenti olup, en yüksek nüfusa sahip kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Bahamalar</span> Batı Hint Adalarında bir ülke

Bahamalar, resmi adıyla Bahama Milletler Topluluğu, Atlas Okyanusu'nda yer alan ve coğrafî açıdan Orta Amerika'ya dâhil edilen Batı Hint Adaları'nın kuzeydoğu sınırını oluşturan bir takımada ülkesi. Bahamalar, Turks ve Caicos Adaları ile birlikte Lucayan Adaları'nı oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Barbados</span> Karayiplerde yer alan bir ada ülkesi

Barbados, Atlas Okyanusu'nun güneyinde, Karayipler'de Küçük Antiller'in bir parçası konumunda olan ve coğrafi açıdan Orta Amerika'ya dâhil edilen bir ülke konumundadır. Karayipler'in en doğusundaki ada olan Barbados, Venezuela'nın yaklaşık 434 kilometre kuzey doğusundadır. Barbados'a en yakın ada komşuları, batıda Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, güneybatıda Grenada ve güneyde Trinidad Tobago'dur. Ülkenin başkenti Bridgetown'dur.

<span class="mw-page-title-main">Porto Riko</span> ABDnin Karayiplerdeki özerk bölgesi

Porto Riko ya da resmî adıyla Porto Riko Topluluğu, ABD'ye bağlı, içişlerinde bağımsız özerk bölgedir. Karayipler denizinin kuzeydoğusunda Dominik Cumhuriyeti'nin doğusundadır. Adı İspanyolcada zengin liman anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Karayipler</span> Karayip Denizini, adalarını ve çevreleyen sahilleri kapsayan bölge

Karayipler, Karayip Denizi'ni, adalarını ve çevreleyen sahilleri kapsayan ve coğrafî olarak Orta Amerika'ya dâhil edilen bölgedir. Bu adalar, Florida'nın güneyinden başlayıp bir kıvrım oluşturarak Güney Amerika'da Venezuela'nın kuzey batısına dek inmektedir. Bölgede 7.000 dolayında ada, adacık ve kayalık bulunur. Burada otuz beş bağımsız ülke ya da bağımlı bölge yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Virjin Adaları</span> Takımadalar

Virjin Adaları, Atlas Okyanusu ile Karayip Denizi arasında bulunan, Küçük Antiller bölgesine dâhil edilen adalar topluğudur.

<span class="mw-page-title-main">Apaçiler</span> Amerika Birleşik Devletlerinin yerli halklarından oluşan birkaç grup

Apaçiler ya da Apaşlar, Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona, New Mexico ve Oklahoma eyaletlerinde yaşayan, Güneybatı Kızılderilileri kültür grubundan, Atabaskların Güney Atabaskları bölümünden ve Güney Atabask dillerine giren Ova Apaçicesi, Hikarilaca, Lipanca, Meskalero-Çirikavaca ile Batı Apaçicesi adlı dilleri konuşan Kızılderilileri topluca niteleyen ortak addır. Kendilerini Apaçi olarak nitelendiren kişi sayısı 2000 yılı rakamlarına göre 56.060 olup en yakın akrabaları Navaholardır.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderililer</span> Amerika kıtasının yerlilerine verilen isim

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri, Sibirya kökenli Eskimo - Aleut halkları dışında kalan bütün Amerika yerlileri için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan iki ayrı ana grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

<span class="mw-page-title-main">Amerika yerlileri</span>

Amerika yerlileri, Avrupalılar'ın gelişinden önce Amerika kıtasında yaşayan Eskimo-Aleut halkları ile Kızılderilileri kapsayan ortak ad. Bazıları bu adı İngilizce Amerindian terimin karşılığı olarak yalnızca Kızılderililer için kullanır ve Eskimo-Aleut halklarını dahil etmez. Alaska ve Kanada gibi hem Eskimo hem de Kızılderili nüfus barındıran yörelerde Amerika yerlisi adı her ikisi için kullanılırken, Kıta ABD'sinden Arjantin'e kadar Eskimo barındırmayan diğer yörelerde yalnızca Kızılderili anlamındadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerind dilleri</span>

Kızılderili dilleri ya da Amerind dilleri, Sibirya kökenli Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili halklarının konuştuğu dilleri toplayan ve Joseph Greenberg tarafından 1960 yılında ortaya atılan tartışmalı makro-dil ailesi. Greenberg, Yeni Dünya yerli dillerini üç ana aile olarak düzenler: Eskimo-Aleut dilleri, Na-Dene dilleri ve Amerind dilleri. 1987 yılında yayımladığı Language in the Americas adlı kitap, çok sayıda metodolojik kusura sahiptir ve önerdiği benzerlikler tarihî dilbilimcilerin çoğu tarafından reddedilir.

<span class="mw-page-title-main">Anişinabeler</span>

Anişinabeler ya da Anişinabe halkları, Kanada ile Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Algonkin halklarının Merkezi Algonkinler ile Kuzey Algonkinleri gruplarından Kuzeydoğu Kızılderilileri ile Subarktik Kızılderilileri kültür grubundan bir Kızılderili halk grubu. Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubunun Anişinabe dilleri (Ojibwe–Potawatomi) alt grubundan dilleri konuşurlar ve en yakın akrabaları kendileri gibi Merkezî grupta yer alan Kriler, Menominiler, Şavniler gibi Kızılderililerdir. Diğer Kanada Kızılderilileri ve ABD Kızılderilileri gibi Anişinabeler de yasal olarak Kızılderili rezervi (Kanada) ya da Kızılderili rezervasyonu (ABD) adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Seminoleler</span>

Seminoleler, Amerika Birleşik Devletleri'nin Florida eyaletinde yaşarlarken sonradan Kızılderili Tehciri sırasında Oklahoma'ya yerleştirilen, Güneydoğu Kızılderilileri kültür grubundan Maskoke halklarının Krikler ile Mikasukiler kabileleri tarafından oluşturulan birleşik bir Kızılderili halkı. Maskoke dilleri ailesine giren Krikçe ile Mikasukice konuşurlar ve en yakın akrabaları Alabamalar, Koasatiler, Çoktavlar ve Çikasovlar gibi Kızılderililerdir. Diğer ABD Kızılderilileri gibi Seminoleler de yasal olarak Kızılderili rezervasyonu adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Tano dilleri</span>

Tano dilleri, Amerika Birleşik Devletlerinib New Mexico, Kansas, Oklahoma ve Teksas eyaletleri ile Meksika'da konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderili soykırımları</span> Kuzey Amerika, Orta Amerika, Güney Amerika ve Karayiplerdeki Kızılderili halklarının soykırımı

Kızılderili soykırımları, Kristof Kolomb'un 1492'de Amerika Kıtası'na ulaşmasından sonraki beş asır boyunca Avrupalılar tarafından kıtanın yerlileri olan Kızılderililere karşı yapılan soykırımlardır.

<span class="mw-page-title-main">Yuki-Vapo dilleri</span>

Yuki-Vapo dilleri ya da Yuki dilleri, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatı Kaliforniya eyaletinde yaşayan Yukiler ve Vapolar tarafından konuşulmuş Amerind Kızılderili dil ailesi. Her ikisi de 20. yüzyılda tükenen iki dilden oluşur: Yukice ile Vapoca.

Yanaca ya da Yana dili, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeymerkezî Kaliforniya eyaletinde yaşamış olan Yanalar tarafından konuşulmuş Hoka ailesinden Amerind Kızılderili dili. Halkının son temsilcisi olan İşi'nin 1916'da ölümü üzerine dil de tükenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tainolar</span>

Tainolar Bahamalar, Büyük Antiller ve Küçük Antiller'in kuzeyinde yaşamış ve denizcilikle uğraşmış bir Amerika yerli halkıdır. Tainolar Güney Amerika'da yaşayan Arawak halkından olup Arawakan Dil Ailesi'nde yer alan Taino dilini konuşmaktaydılar.

Hoton halkı Moğolistan'da bir Türk etnik grubudur. çoğu Uvs eyaletinde, özellikle Tarialan, Naranbulag ve Ulaangom'da yaşıyor. Hotonlar 19. yüzyıla kadar bir Türk Dili konuşurken, çoğu şimdi Oyrat dilinin Dörtbet lehçesini konuşuyor. Hotonlar genellikle ana Moğol yazılı kültüründen kaçınır. 1989'da resmi olarak yaklaşık 6.100 hoton vardı. Büyük Rus Ansiklopedisine göre, modern hoton halkı "Moğollar — Moğol dilleri konuşan bir grup halk"ın bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tikunalar</span>

Tikuna Brezilya, Kolombiya (6.000) ve Peru'nun (7.000) yerli halkı. Brezilya Amazon'undaki en kalabalık kabiledir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.