İçeriğe atla

Arap Sosyalist Hareketi

Arap Sosyalist Hareketi
حركة الاشتراكيين العرب
KurucuEkrem el-Havrani
LiderÖmer Adnan el-Alevi (Şam hizbi)
Kuruluş tarihi5 Ocak 1950 (5 Ocak 1950)
Kapanış tarihi?
MerkezŞam, Suriye
İdeolojiArap sosyalizmi
Arap milliyetçiliği
Pan-Arabizm
Baasçılık (Şam hizbi)[1]
Anti-İslamizm (Şam hizbi)[1]
Siyasi pozisyonSol
Ulusal üyelikUlusal İlerici Cephe (Şam hizbi)
Ulusal Demokratik Miting (Ayyaş fraksiyonu)
Demokratik Değişim için Ulusal Koordinasyon Komitesi
Suriye

Arap Sosyalist Hareketi (Arapçaحركة الاشتراكيين العرب, romanizeHarakat Al-Ishtirakiyeen Al-'Arab) Arap Sosyalist Partisi olarak da bilinen, Suriye'de 1960'lardan bu yana aynı adı kullanmaya devam eden birkaç fraksiyona bölünmüş bir siyasi partiydi.

Tarihi

Arap Sosyalist Hareketi'nin kökleri 1930'larda Osman el-Hevrani liderliğindeki radikal anti-kapitalist pan-Arap grubu olan "Gençlik Partisi"ne kadar uzanır. [2][1] Parti, daha sonraları 1950'lerde "Arap Sosyalist Partisi" olarak resmen kuruldu ve o andan itibaren Ekrem el-Havrani tarafından yönetildi. Parti 1953'te Baas Partisi ile birleşti [3] ancak 1963'te tekrar geri çekildi.[4] Daha sonra birkaç gruba ayrıldı:

  • Şam hizbi olarak bilinen ve Abdulgani Kannut başkanlığındaki bir hizip, 1972'de Baas Partisi liderliğindeki Ulusal İlerici Cephe'ye [3] [2] katıldı ve Esad ailesini desteklemeye devam etti. Parti, Suriye ve Lübnan'da aktiftir.[1] Abdulgani Kannut 2001'de öldükten sonra, Ahmed el-Ahmed yeni genel sekreter oldu; onun yönetiminde parti, Suriye İç Savaşı sırasında bile hükûmet yanlısı seyrini sürdürdü.[4] Savaşın sivil ayaklanma aşamasının ortasında, Arap Sosyalist Hareketi'nin Şam şubesi hükûmet yanlısı mitingler düzenledi. Ayaklanma tam bir isyana dönüştüğünde, parti üyeleri hükûmet yanlısı milisler örgütledi. Genel Sekreter Yardımcısı Ömer Adnan el-Alevi, Deyrizor Kuşatması'nın (2014-17) bir bölümü sırasında Ulusal Savunma Kuvvetleri'nin Deyrizor şubesine başkanlık etti ve çatışmalarda yaralandı. El-Alevi daha sonra partinin siyasi ofisinin bir üyesi olan Turki Albu Hamad'a "Kabilelerin Savaşçıları Kuvvetleri" isimli milislerinin kurulmasında yardım etti. Ahmed el-Ahmed 25 Ağustos 2016'da öldü ve 24 Mayıs 2017'de Ömer el-Alevi'nin resmi parti başkanlığına seçilmesine kadar genel sekreterlik makamını boş bıraktı.
  • Eski subay Abdulgani Ayyaş (2010'da öldü) tarafından yönetilen bir başka fraksiyon, Ulusal Demokratik Miting ile birlikte muhalefete katıldı. [2]
  • Marksistlerin Ekrem el-Bunni liderliğindeki bir fraksiyonu, Esad hükûmeti tarafından bastırılan "Şam Ulusal Demokratik Değişim Ulusal Konseyi Deklarasyonu"nu oluşturdu. [2]
  • Başka bir şube de Ulusal Yemin Hareketi adı altında Suriye'de yasal tanınma ve parlamentoda temsil hakkı kazandı.[]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "The Arab Socialist Movement: Interview". 4 Şubat 2019. 11 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2019. 
  2. ^ a b c d Akram al-Bunni (2013).
  3. ^ a b Seale 1990.
  4. ^ a b "Quwat Muqatili al-Asha'ir: Tribal Auxiliary Forces of the Military Intelligence". 2 Nisan 2017. 17 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mişel Eflak</span> Suriyeli filozof, sosyolog ve Arap milliyetçisi (1910-1989)

Mişel Eflak, Suriyeli düşünür, sosyolog, Arap milliyetçisi politikacı. Düşünceleri Baasçılık fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikir etrafında gelişen siyasal hareketin oluşmasında çok önemli rol oynamıştır. Bu siyasi düşünceye gönül verenlerin bazıları tarafından, Baasçılığın fikir babası olarak anılmaktadır. Yaşamı boyunca en önemlileri Tek Kader için Savaş (1958) ve Arap Devrimi Hareketinin Çarpıtılmasına Karşı Mücadele (1975) olmak üzere çeşitli kitaplar yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1963 Suriye askerî darbesi</span> Baas Partisini Suriyede iktidara getiren askeri darbe

1963 Suriye askeri darbesi ya da Suriye hükûmetinin adlandırmasıyla 8 Mart Devrimi, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Suriye Bölgesel Şubesi Askerî Komitesi tarafından 8 Mart 1963'te gerçekleştirilen askerî bir darbeydi. Planlamada ve bu planın uygulanmasında, partinin Irak Bölgesel Şubesinin Şubat 1963'te gerçekleştirdiği askerî darbeden esinlenilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Kasım 1963 Irak askerî darbesi</span> Irakta bir askeri darbe

Kasım 1963 Irak askerî darbesi, 13 - 18 Kasım 1963 tarihleri arasında, parti içindeki bölünmelerin ardından Nasır yanlısı Iraklı subayların Baas Partisi yönetimine karşı gerçekleştirdiği bir askeri darbedir. Darbenin kendisi kansız olmasına rağmen, ilgili eylemlerde 250 kişi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Birlik Partisi (Suriye)</span> Suriyede bir siyasi parti

Suriye Arap Sosyalist Birlik Partisi (ASB) Suriye'de Nasırcı bir siyasi partidir. ASB, Safvan el-Kudsi tarafından yönetilmektedir. Parti, orijinal ASB'den ayrıldıktan sonra 1973'te kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi (Suriye ağırlıklı hizip)</span> Baas Partisinin Suriye ağırlıklı hizbi

Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye yanlısı Baas hareketi olarak da anılan, Arap dünyasında şubeleri olan neo-Baasçı bir siyasi partidir. Parti, Şubat 1966'da Baas Partisindeki bölünmeden çıktı ve Suriye'de hükûmeti yönetmektedir. 1970-2000 yılları arasında partiye Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad başkanlık etti. 2018'e kadar liderlik, oğlu Beşşar Esad ve Abdullah el-Ahmar arasında paylaşıldı. 2017 yılında Ulusal ve Bölgesel komutanlıkların yeniden birleştirilmesinin ardından Beşşar Esad Merkez Komutanlığı genel sekreteri oldu. Partinin Suriye kolu, Suriye liderliğindeki Baas Partisi içindeki en büyük organizasyondur.

<span class="mw-page-title-main">Selahaddin el-Bitar</span> Suriyeli siyasetçi (1912-1980)

Selahaddin el-Bitar, 1940'ların başında Mişel Eflak ile birlikte Arap Baas Partisini kuran Suriyeli politikacı. 1930'ların başında Paris'te Eflak ile birlikte öğrenci olarak, ikisi milliyetçilik ve sosyalizmin yönlerini birleştiren bir doktrin formüle etti. Bitar daha sonra Suriye'deki birkaç Baasçı hükûmette başbakan olarak görev yaptı, ancak parti daha radikal hale geldikçe partiden yabancılaştı. 1966'da ülkeden kaçtı, çoğunlukla Avrupa'da yaşadı ve 1980'de suikaste uğrayana kadar siyasi olarak aktif kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Sosyalist İttihatçı Parti</span> Suriyede bir siyasi parti

Demokratik Sosyalist İttihatçı Partisi Suriye'de bulunan bir siyasi partidir. 1974'te Sosyalist İttihatçı Parti'den koparak kuruldu 1988 yılının Aralık ayı sonunda, hükûmetin sosyalist ve Arap milliyetçisi yönelimini destekleyen ve Baas Partisi'nin liderliğini kabul eden ve yasal olarak lisanslı partilerin üye olduğu Ulusal İlerici Cephe'ye katıldı. Demokratik Sosyalist İttihatçı Parti, kuruluşundan 9 Mart 2001'deki ölümüne kadar Genel Sekreter Ahmed el-Esad tarafından yönetildi. El-Esad, 1974'te Sosyalist İttihatçı Genel Sekreter Fayiz İsmail tarafından ihraç edilene kadar Sosyalist İttihatçı Parti'nin Siyasi Bürosunun bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Hareketi (Şam hizbi)</span> Suriyede bir siyasi parti

Şam hizbi olarak da bilinen Arap Sosyalist Hareketi, Şam merkezli bir Suriye siyasi partisidir. Parti, Abdulgani Kannut tarafından yönetilirken, 1972'de Baas Partisi liderliğindeki Ulusal İlerici Cephe'ye katıldı ve o zamandan beri Esad ailesinin Suriye'deki yönetimini desteklemeye devam etmektedir. Abdulgani Kannut 2001'de öldükten sonra, Ahmed el-Ahmed yeni genel sekreter oldu; onun yönetiminde parti, Suriye İç Savaşı sırasında bile hükûmet yanlısı seyrini sürdürdü. Çatışmanın sivil ayaklanma aşamasının ortasında, Arap Sosyalist Hareketi'nin Şam şubesi hükûmet yanlısı mitingler düzenledi. Ayaklanma tam bir isyana dönüştüğünde ise parti üyeleri hükûmet yanlısı milisler örgütledi. Genel Sekreter Yardımcısı Ömer Adnan el-Alevi, Deyrizor kuşatması (2014-17) sırasında Milli Savunma Kuvvetleri'nin Deyrizor şubesine başkanlık etti ve çatışmalarda yaralandı. Partinin siyasi ofisinin bir üyesi olan Turki Albu Hamad, "Kabile Savaşçılarının Güçleri" adlı milis kuvvetleri kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem el-Havrani</span> Suriyeli siyasetçi (1912-1996)

Ekrem el-Havrani, Suriye'de yaygın popülist, milliyetçi hareketin oluşmasında ve Baas Partisi'nin yükselişinde önemli rol oynamış Suriyeli politikacı. 1940'ların başından 1963'te sürgüne gidişine kadar Suriye siyasetinde oldukça etkiliydi. Havrani, bir hükûmet bakanlığı ve Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin ortak başkan yardımcılığı da dahil olmak üzere çeşitli görevlerde bulundu. Avustralya'daki RMIT Üniversitesi'nde kablosuz ağ mühendisliği ve sinyal işleme alanında öğretim görevlisi ve araştırmacı olan Ekrem el-Havrani'nin dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">1966 Suriye askerî darbesi</span> Suriyede neo-Baasçıları iktidara getiren askeri darbe

1966 Suriye askerî darbesi, 21-23 Şubat tarihleri arasında Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetinin devrildiği ve değiştirildiği olaylara atıfta bulunur. Arap Sosyalist Baas Partisi'nin iktidardaki Ulusal Komutanlığı, partinin Salah Cedid liderliğindeki Askeri Komite ve Bölge Komutanlığı birliği tarafından iktidardan uzaklaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Düzeltici Hareket (Suriye)</span> Hafız Esad liderliğindeki 1970 darbesi

Düzeltici Hareket Düzeltici Devrim veya 1970 darbesi olarak da anılan olay, Suriye'de 13 Kasım 1970'te General Hafız Esad liderliğindeki bir darbeyle başlatılan siyasi bir hareketti. Esad'ın Suriye'de devrimci kabul edilen reform programı, devletin ve Baas partisinin "milliyetçi sosyalist çizgisini" sürdürmeyi ve geliştirmeyi amaçlıyordu. Esad, 2000 yılındaki ölümüne kadar Suriye'yi yönetecekti ve ardından yerine oğlu Beşşar Esad geçti.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi (Irak ağırlıklı hizip)</span> Irak siyasi partisi (1963-2003)

Arap Sosyalist Baas Partisi, Irak yanlısı Baas hareketi olarak da anılan merkezi 2003 yılına kadar Irak'ın Bağdat kentinde bulunan Baasçı bir siyasi partidir. Orijinal Baas Partisi'nin 1966'daki bölünmesinden sonra ortaya çıkan iki partiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Fuad er-Rikabi</span> Iraklı siyasetçi (1932-1971)

Fuad er-Rikabi Iraklı bir politikacıdır. Arap Sosyalist Baas Partisinin Irak Bölgesel Şubesinin kurucusudur. Rikabi 1954'te Baas Partisi Irak Bölge Komutanlığı Sekreteri oldu ve 1959'a kadar bu görevde kaldı. Irak Bölgesel Şubesi'ndeki liderliği boyunca partinin üyeliğini genişletti ve Irak'ın siyasi manzarasında lider bir parti haline geldi. Monarşiyi deviren 14 Temmuz 1958 Devrimi'nin ardından Rikabi, Abdülkerim Kasım'ın birlik hükûmetine Kalkınma Bakanı olarak atandı.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Lübnan Bölgesi</span> Lübnanda bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Lübnan Bölgesi, yaygın adıyla Lübnan Arap Sosyalist Baas Partisi veya resmi adıyla Lübnan Bölgesel Şubesi, Lübnan'da bir siyasi partidir. Şam merkezli Arap Sosyalist Baas Partisi'nin bölgesel şubesidir. Liderlik 2015'ten beri tartışmalı; ancak Fayiz Şükrü, Asım Kanso'nun yerine geçen Seyfeddin Gazi'nin yerine geçtiği 2006'dan 2015'e kadar parti lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Arap Lübnan Öncü Partisi</span> Lübnanda bir siyasi parti

Sosyalist Arap Lübnan Öncü Partisi Lübnan'da bir siyasi partidir. Parti, Temmuz 2017'deki ölümüne kadar Abdülmecid er-Rafei tarafından yönetildi. Irak liderliğindeki Baas Partisinin Lübnan bölgesel şubesidir. Parti Ekim 2011'de ikinci kongresini gerçekleştirdi. Partinin kurucuları arasında Dr. Abdülmecid er-Rafei, Cihad George Kerim, Refik Nasib Alfakiya, Kerim Muhammed Assahli, Hani Muhammed Şuhayib, Ammar Muhammed Şabli, Hasan Halil Garib ve Asaf Habin Alharakat vardı.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisinin tarihi</span>

Bu makale, Arap Sosyalist Baas Partisinin 1947'de kuruluşundan 1960'larda dağılmasına kadar olan tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de siyaset</span> Suriyenin siyasi sistemi

Suriye Arap Cumhuriyeti'nde siyaset, çok partili temsili olan yarı başkanlık cumhuriyeti çerçevesinde gerçekleşir. Devlet Başkanı Beşşar Esad ve onun Arap Sosyalist Baas Partisi, 1970 darbesinden bu yana ülke siyasetinde baskın güçler olarak kaldılar.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesinin tarihi</span>

Bu madde, Baas Partisinin Suriye Bölgesel Şubesinin tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Casim Elvan</span> Suriyeli asker (1928-2018)

Casim Elvan, özellikle Şam yakınlarındaki Katana Üssü'nün komutanlığını yaptığı Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) döneminde (1958-1961) Suriye Ordusunun önde gelen yarbaylardan biriydi. BAC Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın sadık bir destekçisi olan Elvan, Suriye'nin 1961'de birlikten ayrılmasına karşı çıktı ve 1962'de ayrılıkçı hükûmeti devirmek için iki başarısız darbe girişimine liderlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Cemal el-Etâsî</span> Suriyeli siyasetçi (1922-2000)

Cemal el-Etâsî (1922-2000) Suriyeli bir Arap milliyetçisi, siyasetçi ve yazardı. Kurulduktan kısa bir süre sonra katıldığı Suriye Baas Partisinin ilk ideologlarından biriydi. Partinin anayasasının hazırlanmasına yardımcı oldu ve partinin sloganı olan "Ebedi Mesaja Sahip Birleşik Bir Arap Ulusu"nu icat eden kişi oldu. Ayrıca partinin günlük gazetesi El-Baas'ın baş editörü olarak görev yaptı.