İçeriğe atla

Arap Sosyalist Birlik Partisi (Suriye)

Suriye Arap Sosyalist Birlik Partisi
Arapçaحزب الاتحاد الاشتراكي العربي في سورية
Genel başkanSafvan el-Kudsi
Kuruluş tarihi1973
MerkezŞam, Suriye
İdeolojiArap milliyetçiliği
Arap sosyalizmi
Nasırcılık
Pan-Arabizm
Sol milliyetçilik
Siyasi pozisyonSol
Ulusal üyelikUlusal İlerici Cephe
Halk Meclisi
2 / 250
İnternet sitesi
Suriye

Suriye Arap Sosyalist Birlik Partisi (Arapça: حزب الاتحاد الاشتراكي العربي في سورية Hizb Al-Ittihad Al-Ishtiraki Al-'Arabi fi Suriyah) (ASB) Suriye'de Nasırcı bir siyasi partidir.[1] ASB, Safvan el-Kudsi tarafından yönetilmektedir. Parti, orijinal ASB'den ayrıldıktan sonra 1973'te kurulmuştur.

Son yasama seçimlerinde, 2007, ASB Ulusal İlerici Cephe'nin (Al-Jabhat Al-Wataniyyah Al-Taqaddumiyyah) bir parçasıydı . ASB 250 koltuktan 8'ine layık görüldü. UİC, Baas Partisi tarafından yönetilmektedir.

Arka plan: Suriye'de Arap Sosyalizmi

Suriye'deki Nasırcı olmayan Arap sosyalizminin kökenleri Arap Sosyalist Partisi'ne dayanmaktadır (ASP; ayrıca Arap Sosyalist Hareketi için ASH). Bu parti Suriye'nin Hizb al-Shabab'ından (Gençlik Partisi) doğdu. 1950'de Ekrem el-Havrani partinin başına geçti ve adını Arap Sosyalist Partisi olarak değiştirdi . İlk başarılarının ardından ASP, 1952'de çok güçlü bir siyasi rakip olduğunu düşündüğü için Suriye'nin fiili lideri Edib Çiçekli tarafından yasaklandı. Ekrem al-Havrani Lübnan'da sürgüne gitti ve orada milliyetçi ve pan-Arabist muhalefet partisi Arap Baas Partisi ile birleşme konusunda anlaştı. Yeni partiye Arap Sosyalist Baas Partisi adı verildi .

1959'da Baas Partisi'nin Suriye kesimi, Birleşik Arap Cumhuriyeti'ndeki (Cemal Abdünnasır'ın liderliğinde Suriye-Mısır birleşmesi) tek yasal parti olan Ulusal Birliğe yer açmak için dağıldı. Bununla birlikte, birlik konusundaki muhalefet büyüdü ve bir yıl sonra başka bir konferans, partinin kararını tersine çevirdi. BAC 1961'de dağıldığında, Baas Partisi Suriye kolunu reforme etmek için mücadele etti, ancak Nasırcı ve birlik yanlısı bir eğilim (Sosyalist İttihatçıları (Sİ) oluşturdu) dahil olmak üzere birkaç grup partiden ayrıldı ve güçlü bir anti-Nasırcı ekip de Ekram el-Havrani liderliğinde eski ASP'yi yeniden kurdu. Bu arada, birkaç Nasırcı ve Mısır yanlısı grup, "ayrılıkçı" hükûmete karşı çalıştı ve Mısır ile yenilenen bir birlik talep etti.

Muhalefet olarak oluşum

1964'te bu Suriyeli Nasırcı parti ve örgütler (SBP, Arap Milliyetçileri Hareketi, Birleşik Arap Sosyalist Birliği ve Sosyalist Birlik dahil) Mısır önderliğindeki ve 1963 baharındaki Nasırcı darbe girişiminden sonra Suriye'nin Baas liderliğindeki hükûmetine militan muhalefet içinde olan Arap Sosyalist Birliği'nin Suriye şubesini kurdu. Örgüt, Kahire'deki sürgünler tarafından yönetiliyordu ve Baasçıların dayattığı kısıtlamalar nedeniyle hatırı sayılır halk desteğine rağmen Suriye'de zayıf bir şekilde örgütlendi. Faiz İsmail yönetimindeki eski Sİ'nin bir hizipinin kendisini ASB'dan çıkarmasıyla hızla parçalandı. Arap Milliyetçi Hareketi, Nasır'ın ASB'dd birleşme emrine resmen bağlı olmasına rağmen, Suriye'deki ayrı örgütsel yapılarında da çalışmaya devam etti; Bu örgütün çoğu daha sonra ASB ve Filistinli FHKC ve DHKC fraksiyonları dahil olmak üzere farklı siyasi gruplara ayrıldı.

Yasallaşma ve bölünme

Hafız Esad'ın 1970'te iktidara gelmesinden sonra, ASB bir koalisyon hükûmeti için müzakerelere başladı ve 1972'de Ulusal İlerici Cephe'ye (UİC) katılmayı kabul etti. Ancak bir yıl sonra parti, Baas'ın ülkenin "lider partisi" olarak ilan edildiği Suriye anayasasının kabulü konusunda bölündü. Fevzi Kiyali yönetimindeki küçük bir grup anayasayı kabul etti ve hem ASB adını hem de UİC üyeliğini korurken, çoğu üye kendilerini Demokratik Arap Sosyalist Birliği olarak yeniden adlandırarak parti lideri Cemal el-Atassi'yle birlikte muhalefette kaldı . Hem ASB (Suriye) hem de DASB, özellikle Mısır'ın İsrail'e yönelik politikaları daha uzlaştırıcı hale geldikten sonra ve 1970'lerin ortasında Mısır'daki ana partileri dağılmadan önce Enver Sedat'ın yönetiminden uzaklaştı.

Günümüzde ASB ve DASB

Baas başkanlığını yücelten ve hükûmetten neredeyse hiç bağımsızlık göstermeyen Suriye Arap Sosyalist Birlik Partisi (yani eski Kiyali hizbi) uzun süredir Safvan el-Kudsi tarafından yönetiliyor. 2003 yasama seçimlerinde, UİC bloğu Suriye parlamentosundaki 250 sandalyeden 167'sini kazandı ve bunlardan yedi tanesi ASB'ye aitti. 2007 seçimlerinde, parti parlamentodaki 250 sandalyeden 8'ini elde etti ve onu resmi olarak Baas'tan sonra en büyük ikinci parti yaptı. UİC tartışmasız listelerde hile yaptığı için bu, partiye verilen halk desteğini yansıtmamaktadır; Baas, hem UİC içinde hem de parlamento içinde her zaman çoğunluğa sahipken diğer üye partiler aday payları için hükûmetle müzakere etmektedir.

El-Atassi'nin ölümünden beri DASB, Hasan Abdüllazim tarafından yönetiliyor. 2000 yılında Beşşar Esad'ın iktidara gelmesinden sonra ve bunu izleyen sınırlı liberalizasyon altında yarı açık bir şekilde aktif hale gelmesine rağmen yasadışı bir parti olmaya devam etmekte ve ara sıra baskıya maruz kalmaktadır. DASB, 1979'da kurulan milliyetçi-sol muhalefet ittifakı olan Ulusal Demokratik Topluluğu'nun önde gelen üyesidir.

Günümüzde ASU ve DASU

Baas başkanlığını yücelten ve hükûmetten neredeyse hiç bağımsızlık göstermeyen Suriye Arap Sosyalist Birliği Partisi (yani eski Kiyali fraksiyonu) uzun süredir Safvan el-Kudsi tarafından yönetilmektedir. 2003 yasama seçimlerinde NPF bloğu Suriye parlamentosundaki 250 sandalyeden 167'sini kazandı ve bunlardan yedisi ASU'ya aitti. Parti 2007 seçimlerinde parlamentodaki 250 sandalyeden 8'ini kazanarak Baas'tan sonra resmi olarak ikinci büyük parti haline geldi. Ancak bu durum partiye yönelik halk desteğini yansıtmamaktadır çünkü NPF tartışmasız listelerle seçime girmektedir; bu listelerde Baas her zaman hem NPF içinde hem de parlamentoda çoğunluğa sahipken diğer üye partiler kendi paylarına düşen adaylar için hükûmetle pazarlık yapmaktadır.

El-Atassi'nin ölümünden bu yana DASU Hasan Abdülazim tarafından yönetilmektedir. Beşar Esad'ın 2000 yılında iktidara gelmesinden sonra ve bunu takip eden sınırlı liberalleşme döneminde yarı açık bir şekilde aktif hale gelmesine rağmen, yasadışı bir parti olmaya devam ediyor ve zaman zaman baskıya maruz kalıyor. DASU, 1979 yılında kurulan milliyetçi-solcu bir muhalefet ittifakı olan Ulusal Demokratik Toplanma'nın önde gelen üyesidir.

Safvan el-Kudsi'nin ölümünün ardından yerine Baria el-Kudsi geçmiştir.[2]

Parlamento seçimleri

Suriye Halk Konseyi
Seçim yılı Kazanılan sandalye ±
2007
8 / 250
2012
2 / 250
azalış 6
2016
2 / 250
Sabit
2020
3 / 250
artış1

Kaynakça

  1. ^ Galvani, John (1974). "Syria and the Baath Party". MERIP Reports, 25. s. 3. doi:10.2307/3011567. 
  2. ^ "د. مجدلاني يهنئ د. بارعة القدسي بتوليها موقع الأمين العام لحزب الاتحاد الاشتراكي العربي" (Arapça). nedalshabi.ps. 22 Şubat 2023. 15 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi</span> milliyetçi-sosyalist öğretiye dayalı Arap siyasi partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi Zeki el-Arsuzi'nin ortakları, Mişel Eflak ve Selahaddin el-Bitar tarafından Suriye'de kurulmuş bir siyasi partiydi. Parti, Arap milliyetçiliği, pan-Arabizm, Arap sosyalizmi ve anti-emperyalist çıkarları karıştıran bir ideoloji olan Baasçılığı benimsedi. Baasçılık, Arap dünyasının tek bir devlette birleştirilmesi çağrısında bulunur. "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm" sloganı ile Arap birliğine ve Arap olmayandan gelen kontrole ve müdahaleye karşı özgürlüğe atıfta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Komünist Partisi</span> 1944 yılında Suriye’de kurulan politik parti

Suriye Komünist Partisi, 1924 yılında Suriye’de kurulan siyasi partidir. Parti, 1972'de Ulusal İlerici Cephe’nin üyesi oldu. 1986 yılındaki ayrılıktan sonra, ismi iki farklı parti tarafından kullanılmaktadır; Suriye Komünist Partisi (Birleşik) ve Suriye Komünist Partisi (Bekdaş).

Ulusal İlerici Cephe, hükûmetin anti-emperyalist ve Arap milliyetçisi yönelimini destekleyen ve UİC'deki en büyük parti olan Arap Sosyalist Baas Partisi'nin "toplumdaki lider rolünü" kabul eden Suriye'deki partilerin siyasi ittifakıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mişel Eflak</span> Suriyeli filozof, sosyolog ve Arap milliyetçisi (1910-1989)

Mişel Eflak, Suriyeli düşünür, sosyolog, Arap milliyetçisi politikacı. Düşünceleri Baasçılık fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikir etrafında gelişen siyasal hareketin oluşmasında çok önemli rol oynamıştır. Bu siyasi düşünceye gönül verenlerin bazıları tarafından, Baasçılığın fikir babası olarak anılmaktadır. Yaşamı boyunca en önemlileri Tek Kader için Savaş (1958) ve Arap Devrimi Hareketinin Çarpıtılmasına Karşı Mücadele (1975) olmak üzere çeşitli kitaplar yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1963 Suriye askerî darbesi</span> Baas Partisini Suriyede iktidara getiren askeri darbe

1963 Suriye askeri darbesi ya da Suriye hükûmetinin adlandırmasıyla 8 Mart Devrimi, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Suriye Bölgesel Şubesi Askerî Komitesi tarafından 8 Mart 1963'te gerçekleştirilen askerî bir darbeydi. Planlamada ve bu planın uygulanmasında, partinin Irak Bölgesel Şubesinin Şubat 1963'te gerçekleştirdiği askerî darbeden esinlenilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Birliği (Irak)</span>

Irak Arap Sosyalist Birliği Nasırcı Arap sosyalizminin ilkelerine dayanan bir Irak siyasi partisiydi. Diğer Arap ülkelerinde kurulan Arap Sosyalist Birliği partilerinin kardeş partisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Arap Sosyalist Birliği</span> Fransa merkezli Suriye siyasi partisi

Demokratik Arap Sosyalist Birliği, Paris, Fransa merkezli Nasırcı demokratik sosyalist bir Suriye siyasi partisidir. Suriye Arap Sosyalist Birliği Partisi'nin bir bölünmesiyle kurulmuştur ve genel sekreteri Hasan Abdülazim'dir..

Arap Kurtuluş Hareketi 25 Ağustos 1952'de Suriye Devlet Başkanı Edib Çiçekli tarafından kurulan bir Suriye siyasi partisiydi, hükûmeti sırasında 1954'e kadar Suriye'deki tek yasal partiydi.

<span class="mw-page-title-main">Selahaddin el-Bitar</span> Suriyeli siyasetçi (1912-1980)

Selahaddin el-Bitar, 1940'ların başında Mişel Eflak ile birlikte Arap Baas Partisini kuran Suriyeli politikacı. 1930'ların başında Paris'te Eflak ile birlikte öğrenci olarak, ikisi milliyetçilik ve sosyalizmin yönlerini birleştiren bir doktrin formüle etti. Bitar daha sonra Suriye'deki birkaç Baasçı hükûmette başbakan olarak görev yaptı, ancak parti daha radikal hale geldikçe partiden yabancılaştı. 1966'da ülkeden kaçtı, çoğunlukla Avrupa'da yaşadı ve 1980'de suikaste uğrayana kadar siyasi olarak aktif kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem el-Havrani</span> Suriyeli siyasetçi (1912-1996)

Ekrem el-Havrani, Suriye'de yaygın popülist, milliyetçi hareketin oluşmasında ve Baas Partisi'nin yükselişinde önemli rol oynamış Suriyeli politikacı. 1940'ların başından 1963'te sürgüne gidişine kadar Suriye siyasetinde oldukça etkiliydi. Havrani, bir hükûmet bakanlığı ve Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin ortak başkan yardımcılığı da dahil olmak üzere çeşitli görevlerde bulundu. Avustralya'daki RMIT Üniversitesi'nde kablosuz ağ mühendisliği ve sinyal işleme alanında öğretim görevlisi ve araştırmacı olan Ekrem el-Havrani'nin dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">Nazım el-Kudsi</span> Suriyenin ilk devlet başkanı

Nazım el-Kudsi, 14 Aralık 1961'den 8 Mart 1963'e kadar Suriye Devlet Başkanı olarak görev yapan Suriyeli bir politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Fuad er-Rikabi</span> Iraklı siyasetçi (1932-1971)

Fuad er-Rikabi Iraklı bir politikacıdır. Arap Sosyalist Baas Partisinin Irak Bölgesel Şubesinin kurucusudur. Rikabi 1954'te Baas Partisi Irak Bölge Komutanlığı Sekreteri oldu ve 1959'a kadar bu görevde kaldı. Irak Bölgesel Şubesi'ndeki liderliği boyunca partinin üyeliğini genişletti ve Irak'ın siyasi manzarasında lider bir parti haline geldi. Monarşiyi deviren 14 Temmuz 1958 Devrimi'nin ardından Rikabi, Abdülkerim Kasım'ın birlik hükûmetine Kalkınma Bakanı olarak atandı.

1961 Suriye askerî darbesi, Suriye Ordusu subaylarının 28 Eylül 1961'de Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin dağılması ve bağımsız bir Suriye Cumhuriyeti'nin restorasyonu ile sonuçlanan bir ayaklanmasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisinin tarihi</span>

Bu makale, Arap Sosyalist Baas Partisinin 1947'de kuruluşundan 1960'larda dağılmasına kadar olan tarihini detaylandırmaktadır.

Arap Milliyetçi Hareketi - Arap Milliyetçileri Hareketi ve Harakiyyin olarak da bilinir - Arap dünyasının çoğunda, özellikle Filistin hareketi içinde etkili olan pan-Arap milliyetçi bir örgüttü. 1952 yılında Corc Habaş tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de siyaset</span> Suriyenin siyasi sistemi

Suriye Arap Cumhuriyeti'nde siyaset, çok partili temsili olan yarı başkanlık cumhuriyeti çerçevesinde gerçekleşir. Devlet Başkanı Beşşar Esad ve onun Arap Sosyalist Baas Partisi, 1970 darbesinden bu yana ülke siyasetinde baskın güçler olarak kaldılar.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesinin tarihi</span>

Bu madde, Baas Partisinin Suriye Bölgesel Şubesinin tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Casim Elvan</span> Suriyeli asker (1928-2018)

Casim Elvan, özellikle Şam yakınlarındaki Katana Üssü'nün komutanlığını yaptığı Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) döneminde (1958-1961) Suriye Ordusunun önde gelen yarbaylardan biriydi. BAC Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın sadık bir destekçisi olan Elvan, Suriye'nin 1961'de birlikten ayrılmasına karşı çıktı ve 1962'de ayrılıkçı hükûmeti devirmek için iki başarısız darbe girişimine liderlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Cemal el-Etâsî</span> Suriyeli siyasetçi (1922-2000)

Cemal el-Etâsî (1922-2000) Suriyeli bir Arap milliyetçisi, siyasetçi ve yazardı. Kurulduktan kısa bir süre sonra katıldığı Suriye Baas Partisinin ilk ideologlarından biriydi. Partinin anayasasının hazırlanmasına yardımcı oldu ve partinin sloganı olan "Ebedi Mesaja Sahip Birleşik Bir Arap Ulusu"nu icat eden kişi oldu. Ayrıca partinin günlük gazetesi El-Baas'ın baş editörü olarak görev yaptı.

Hani el-Hindi (1927-2016) Suriyeli bir siyasetçi ve aktivistti. George Habaş ile birlikte Arap Milliyetçi Hareketini kurmuş ve 1963 yılında Selahaddin el-Bitar kabinesinde görev almıştır.