İçeriğe atla

Arap Kurtuluş Cephesi

Arap Kurtuluş Cephesi
Arapçaجبهة التحرير العربية
Genel başkanRakad Selim
Kuruluş tarihi1969 (1969)
MerkezRamallah, Filistin
Gazete(ler)Savt el-Cemahir
İdeolojiFilistin milliyetçiliği
Neo-Baasçılık
Saddamcılık
Baasçılık
Ulusal üyelikFKÖ
Uluslararası üyelikIrak liderliğindeki Baas Partisi
Resmî renklerSiyah, Kırmızı, Beyaz ve Yeşil (Pan-Arap renkleri)
Filistin Yasama Meclisi
0 / 132
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Filistin

Arap Kurtuluş Cephesi (Arapçaجبهة التحرير العربية Jabhet Al-Tahrir Al-'Arabiyah), daha önceleri Irak liderliğindeki Baas Partisi tarafından kontrol edilen küçük bir Filistin siyasi partisidir. AKC, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) üyesidir.

Tarih ve arka plan

AKC, Nisan 1969'da Baas Partisinin Irak liderliğindeki fraksiyonunun bir cephesi olarak kuruldu. O zamanlar Irak Baas Partisi Ahmed Hasan el-Bekir tarafından yönetiliyordu. AKC her zaman her konuda Irak hükûmetinin politikasını izlemiştir. Baas Partisi'nin pan-Arap ideolojisine uygun olarak, AKC başlangıçta İsrail-Filistin çatışmasının "Filistinleştirilmesine" karşıydı ve çatışmayı Irak'ın doğal liderliği altında olan Arap dünyasının İsrail'le olan savaşı olarak değerlendirdi.

AKC, Irak'ın yaklaşık 34.000 kişilik küçük Filistinli nüfusunda aktif olan ana gruptu, ancak diğer tüm Filistin topluluklarında çok küçük bir gruptu. Lübnan'daki mülteci kamplarında küçük bir takipçi kitlesi tuttu ve Filistin topraklarında çok küçük bir varlığı var. Samir Sanunu, AKC'nin Lübnan'daki temsilcisidir.[1]

AKC'nin ilk lideri ve genel sekreteri Zeyid Haydar'dı. Haydar 1930'larda Suriye'de Arap milliyetçilerinden oluşan bir ailede dünyaya geldi. 1956'da Suriye'de Baas Partisi'ne katıldı. 1968'deki darbeden sonra Irak'a gitti ve Irak'taki Baas Partisi'nin bir parçası oldu. 1969'da Irak hükûmeti tarafından Filistin'deki Baas Partisi'nin (AKC) genel sekreteri olarak atandı. Irak'ın FKÖ'yü ve Filistin'deki olayları etkileyebilmesi için bir araç olarak Haziran 1969'da AKC yeni kurulan FKÖ'nün bir üyesi oldu. 1974'te AKC, başlangıçta güçlü bir şekilde Irak tarafından desteklenen ve FKÖ'nün artan ılımlılığı olarak algıladıkları şeyi reddeden katı Filistinli fraksiyonların oluşturduğu Reddetme Cephesine katıldı.

FKÖ, İsrail ile Oslo Anlaşmaları'na girdikten sonra AKC Irak Baas hükûmetinin politikasına uygun olarak anlaşmalara karşı çıktı. Bu, 1993'te AKC'de, Arafat yanlısı Oslo fraksiyonunun Filistin Arap Cephesi haline gelmesi ve Filistin topraklarına yeniden yerleşmesiyle bir bölünmeye yol açtı.[2] AKC'nin geri kalanı Reddetme Cephesinde kaldı.

AKC, 2000 yılında başlayan El-Aksa İntifadası sırasında, Irak hükûmetinin "şehitlerin" ailelerine yaptığı mali katkıların bir dağıtıcısı olarak, intihar bombacılarının ailelerine ekstra hibeler vererek bir miktar önem kazandı.[3][4]

2003'te Amerika'nın Irak'ı işgal etmesi, Saddam Hüseyin'in Baas hükûmetinin düşmesi ve Baas Partisi'nin dağılmasından sonra, Irak'ta yaşayan çok sayıda Filistinli mülteci Irak'tan kaçmak zorunda kaldı ve birçok AKC üyesi Lübnan ve Batı Şeria'ya güvenlik nedeniyle kaçtı.[2]

Liderlik

AKC'nin diğer liderleri arasında Munif Razzaz, Abdülvehhab el-Kayyali ve Abdurrahim Ahmed yer alıyor. el-Kayyali, 1972-74'te genel sekreter oldu ve Ocak 1973'ten itibaren FKÖ Yürütme Konseyi'nde görev yaptı. 1981'de Beyrut'ta kimliği belirsiz silahlı kişilerce öldürüldü. Ahmed, 1975'ten (muhtemelen 1974) 1991'deki ölümüne kadar genel sekreterdi ve 1977'den itibaren FKÖ Yürütme Konseyi'nin bir üyesiydi.[5] Mevcut genel sekreter, 2001 ile 2006 yılları arasında İsrail hapishanesinde tutulan Rakad Selim'dir.[6]

Şu anki durum

Bugün AKC genel sekreteri, Irak vatandaşlığına sahip olan Rakad Selim'dir. 2001 yılında intihar bombacılarının ailelerine Irak fonları dağıttığı için İsrail tarafından hapsedildi.[7] 2006 yılında iyi niyet göstergesi olarak serbest bırakılan 57 Filistinliden biriydi.[6] AKC, 1993'ten beri Mahmud İsmail tarafından yönetilen FKÖ Yürütme Komitesinde yer almaya devam ediyor. 2003'te Irak desteğinin sona ermesinden bu yana AKC'nin statüsü ve pozisyonunun ne olduğu belirsiz.

AKC'nin merkezi Ramallah, Batı Şeria'dadır. AKC, editörlüğünü Rakad Salem tarafından yapılan Savt el-Cemahir (Arapça : Kitlelerin Sesi) adlı aylık bir gazete yayınladı. Gazete 2003 yılına kadar Irak hükûmeti tarafından finanse edildi ve gazetenin o zamandan beri yayınlanmaya devam edip etmediği belirsiz.

AKC, en azından 1990'ların başından beri[2] İsrail'e yönelik silahlı saldırılara karışmadı ve artık önemli bir askeri kapasiteye sahip olduğuna inanılmıyor. Amerika Birleşik Devletleri tarafından bir Yabancı Terör Örgütü olarak tanımlanmamıştır ve BM, AB veya başka herhangi bir ülkenin terör listelerinde yer almamaktadır.[]

Kaynakça

  1. ^ "مسيرة جماهيرية حاشدة في مخيم عين الحلوه لمناسبة الذكرى السنوية الثالثه لاستشهاد القائد القومي والوطني ابو العباس - دنيا الوطن". 30 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2017. 
  2. ^ a b c Historical Dictionary of Islamic Fundamentalism 20 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. By Mathieu Guidère. p.32.
  3. ^ How Saddam Hussein’s régime transferred funds from Iraq to the West Bank and Gaza Strip to encourage Palestinian terrorism 9 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Intelligence and Terrorism Information Center at the Center for Special Studies (C.S.S) August, 2005
  4. ^ Iraq pays suicide bonus to entice new bombers 11 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Paul McGeough, The Age, March 26, 2002
  5. ^ Arab Gateway: PALESTINE WHO'S WHO 25 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ a b "Rakad Salem, one of 57 Palestinian released by Israel from its prisons, welcomed by his supporters - safaimages". safaimages.photoshelter.com. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2017. 
  7. ^ "FILE PHOTO General Sect. Of ALF Arrested For Helping Hussein". 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lübnan İç Savaşı</span> 1975 yılında Lübnanda meydana gelen iç savaş

Lübnan İç Savaşı, 1975'ten 1990 yılına kadar Lübnan'da yaklaşık olarak 150.000 - 230.000 insanın ölümüne neden olmuştur. Yaklaşık 350.000 kişi yaralanmış bir milyondan fazla insan da ülkesini terk etmiştir. Soğuk Savaş dönemi Lübnan'ı ciddi şekilde etkiledi ve 1958'deki siyasi kriz ancak ABD'nin Beyrut'a çıkarma yapmasıyla sona ermişti. İsrail'in kurulması ve yüzbinlerce Filistinli mültecinin Lübnan'a yerleşmesi dini çatışmaları arttırdı. Silahlı FKÖ gerillalarının ülkeye girişi ciddi siyasi sorunlara sebep oldu. FKÖ'nün gelişi, Filistinli mültecilerin silahlanması farklı gruplar arasındaki sürtüşmeyi hızlandırdı. 1976'da çoğunluğu Müslüman Lübnan Cephesi ve Ulusal Komite arasında çatışmalar başladıktan kısa süre sonra Arap Ligi ve Suriye arabuluculuğa girişti, Filistinli-Lübnanlı çatışması daha çok Güney Lübnan'da yoğunlaştı. FKÖ burayı 1969 yılından beri kontrol ediyordu. Kahire Antlaşması imzalanarak bu bölgeden çekildi. İsrail, Güney Lübnan'ı işgal etti ve Suriye önce Hristiyanlar lehine iç savaşa dahil oldu ve sorun uluslararası bir boyut kazandı. Suriye ve İsrail anlaşmazlığı Lübnan üzerinden devam etti. 1980'lerde taraflar harabeye dönen Beyrut'un onarılması için çaba gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">1948 Arap-İsrail Savaşı</span> İsrail ile Arap ülkeleri arasında yapılan ilk savaş

1948 Arap–İsrail Savaşı veya Birinci Arap–İsrail Savaşı, Filistin'de İngiliz manda rejiminin sona ermesinin hemen ardından 14 Mayıs 1948'de Tel-Aviv'de toplanan Yahudi Millî Konseyi'nin, İsrail Devleti’nin kurulduğunu ilan etmesinden birkaç saat sonra Arap Birliği'nin İsrail'e savaş ilanıyla başlayan savaştır. Yeni kurulan devletin sınırlarıyla ilgili, “Eretz İsrail” dışında hiçbir bildiri yoktu. Bunun hemen ardından ABD ve ertesi gün de Sovyetler Birliği İsrail'i tanıdığını açıkladı. Bu gelişmelerin öncesinde ise İngiliz birlikleri bölgeyi terk etmeye başlamışlardı.

<span class="mw-page-title-main">Yaser Arafat</span> Filistinin ilk devlet başkanı (1989–2004)

Yaser Arafat, tam adıyla Muhammed Abdurrahman Abdurrauf Arafat el-Kudva el-Hüseyni, kod adı Ebu Ammar olan Filistinli lider. Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) lideri ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı olan Arafat, Filistin'in özerkliği için İsrail'e karşı mücadele etmiştir. Hayatının çoğunu 1958 ile 1960 yılları arasında kurduğu siyasi el-Fetih örgütünün liderliğini yaparak geçirdi. Önceleri İsrail'in varlığına karşı olmasına rağmen sonradan 1988 yılında, BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararını kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Kurtuluş Örgütü</span> Filistinde milliyetçi paramiliter örgüt

Filistin Kurtuluş Örgütü, kısaca FKÖ veya uluslararası İngilizce kısaltmasıyla PLO olarak bilinen, bağımsız ve özgür bir Filistin kurmayı amaçlayan bir örgüttür. Temelleri 13-16 Ocak 1964'te Kahire'de toplanan Arap Birliği zirvesinde atılan örgüt, 29 Mayıs 1964 tarihinde Filistin Ulusal Konseyinin toplanmasının ardından 2 Haziran 1964 tarihinde kuruldu. Örgüt Arap devletleri arasındaki liderlik savaşı yüzünden Filistinliler tarafından değil, Arap devletleri tarafında özellikle de Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır'ın yoğun desteği ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Filistin çatışması</span> Levantta devam eden askerî çatışma

İsrail-Filistin çatışması, Filistin ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Filistin topraklarında devam eden silahlı çatışmadır. Başta 1897 Birinci Siyonist Kongresi ve 1917 Balfour Deklarasyonu olmak üzere, Filistin'deki bir Yahudi vatanına ilişkin iddiaların kamuoyuna duyurulması, bölgede erken gerilim yarattı. O zamanlar, Yahudi göçü önemli ölçüde artmasına rağmen, bölgedeki Yahudi nüfusu çok azdı. İngiliz hükûmetine "Filistin'de Yahudi halkı için ulusal bir yuva kurulması" için bağlayıcı bir yükümlülük içeren Filistin Mandası'nın kurulması ardından gerilim, Yahudiler ve Araplar arasında çatışmaya dönüştü. Erken çatışmayı çözme girişimleri, 1947 Birleşmiş Milletler Filistin Bölme Planı ve daha geniş Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı olan 1947-1949 Filistin savaşıyla sonuçlandı. İsrail-Filistin süregelen durumu, 1967 Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Filistin topraklarını işgal etmesiyle başladı.

<span class="mw-page-title-main">George Habaş</span>

George Habaş, lakabı El-Hekim الحكيم, (Ağustos 1925, Lidda, Filistinli siyasetçi, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin kurucusu ve eski genel sekreteri.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Cibril</span> Filistinli siyasetçi (1937-2021)

Ahmed Cibril, radikal solcu Filistin Halk Kurtuluş Cephesi-Genel Komutanlık (FHKC-GK) örgütünün kurucusu ve lideri.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Canbolat</span>

Kemal Canbolat, Lübnan'daki İlerici Sosyalist Partisi'nin (PSP) kurucusu ve Lübnan Dürzilerinin geçmişteki lideri. Lübnan Dürzilerinin şimdiki lideri olan Velid Canbolat'ın babası.

Filistin Otoritesi pasaportu 1993 Oslo Anlaşması kapsamında Filistin Yönetimi'nin 2 Nisan 1995 yılından bu yana uluslararası seyahat amacı ile Filistin topraklarında yaşayan Filistin vatandaşları için Filistin Otoritesi tarafından verilen seyahat belgesidir. Sadece Batı Şeria'daki Filistin vatandaşlarına verilir. Filistin Otoritesi pasaportu, Filistin'de doğduğunu gösteren bir doğum belgesi ibraz eden herkes tarafından kullanılabilir. Kudüs'te yaşayan Filistinliler ancak Ürdün'den alınan geçici pasaport ve İsrail'den geçici alınma seyahat belgesi taşıyabilmektedirler. Filistin dışında doğan Filistinliler için pasaportun geçerli olup olmadığı hâlen net değildir. Bununla birlikte, pasaport verilmesi İsrail hükûmeti tarafından getirilen ek kısıtlamalara tabidir. İsrail, Geçici Anlaşma uyarınca güvenlik ihtiyaçları için gerekli olduğunu kabul etmektedir.

Filistin Yahudileri, tarihin herhangi bir anında Filistin'de yaşamış Yahudilere denir. İsrail devleti kurulmadan önce Filistin Yahudilerine "Yahudi cemaati" anlamına gelen Yişuv denmekteydi. 1881'de Yahudilerin Filistin'e olan göçleri başlamadan önce bölgede yaşayan Yahudilere "Eski Yişuv", 1881'den sonra göç edenlere "Yeni Yişuv" denmeye başlandı. Modern İsrail devleti 1948'de kurulduktan sonra, Filistinli Yahudiler İsrail vatandaşı olduğundan, "Filistinli Yahudi" terimi kullanılmamaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Mişel Eflak</span> Suriyeli filozof, sosyolog ve Arap milliyetçisi (1910-1989)

Mişel Eflak, Suriyeli düşünür, sosyolog, Arap milliyetçisi politikacı. Düşünceleri Baasçılık fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikir etrafında gelişen siyasal hareketin oluşmasında çok önemli rol oynamıştır. Bu siyasi düşünceye gönül verenlerin bazıları tarafından, Baasçılığın fikir babası olarak anılmaktadır. Yaşamı boyunca en önemlileri Tek Kader için Savaş (1958) ve Arap Devrimi Hareketinin Çarpıtılmasına Karşı Mücadele (1975) olmak üzere çeşitli kitaplar yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1979 Baas Partisi Tasfiyesi</span> Saddam Hüseyin tarafından Irak Baas Partisinin kamuya açık tasfiyesi

1979 Baas Partisi Tasfiyesi veya Yoldaş Katliamı 22 Temmuz 1979'da dönemin cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin tarafından düzenlenen Irak Baas Partisinin halka açık bir tasfiyesiydi. Tasfiye Saddam Hüseyin'in 16 Temmuz 1979'da Irak Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığına katılmasından altı gün sonra gerçekleştirildi.

Arap Sosyalist Hareketi Arap Sosyalist Partisi olarak da bilinen, Suriye'de 1960'lardan bu yana aynı adı kullanmaya devam eden birkaç fraksiyona bölünmüş bir siyasi partiydi.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi (Irak ağırlıklı hizip)</span> Irak siyasi partisi (1963-2003)

Arap Sosyalist Baas Partisi, Irak yanlısı Baas hareketi olarak da anılan merkezi 2003 yılına kadar Irak'ın Bağdat kentinde bulunan Baasçı bir siyasi partidir. Orijinal Baas Partisi'nin 1966'daki bölünmesinden sonra ortaya çıkan iki partiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi</span> Bölünme sonrası Irak Baas Partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi, resmi olarak Irak Bölgesel Şubesi, 1951 yılında Fuad er-Rikabi tarafından kurulmuş bir Irak Baasçı siyasi partisidir. Orijinal parti içindeki 1966 bölünmesinin ardından Irak egemenliğindeki Baas hareketine olan bağlılığını değiştirmeden önce, orijinal Baas Partisi'nin Irak bölgesel şubesiydi. Parti, 2003 yılında Amerika'nın Irak'ı istilasından sonra resmen yasaklandı, ancak buna rağmen hâlâ yeraltında çalışmaya devam ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Rimavi</span> Ürdünlü siyasetçi

Abdullah Rimawi 1950'lerde Ürdün'deki Baas Partisi'nin başkanıydı. 1957'de Süleyman Nabulsi hükûmetinde dışişleri bakanı olarak görev yaptı. Sadık bir pan-Arabist olan Rimawi, Ürdün'deki Haşimi yönetici ailesinin en sesli muhaliflerinden biri haline geldi ve Suriye ile birleşmeyi tercih etti. 1957'de sol hükûmet ile kraliyet ailesi arasındaki kriz nedeniyle Ürdün'den kaçtı. Birleşik Arap Cumhuriyeti'ne yerleşti ve burada BAC Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'a yakınlaştı. 1959'da bu yakınlık, Nasır ile anlaşmazlığı olan Baas Partisi'nden ihraç edilmesine sebep oldu. Kısa bir süre sonra Arap Sosyalist Devrimci Baas Partisi adında ayrı bir parti kurdu. Sürgünü sırasında, Ürdün monarşisine saldırmak veya monarşiyi baltalamak için bir dizi girişimde bulunduğu iddia edildi.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Lübnan Bölgesi</span> Lübnanda bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Lübnan Bölgesi, yaygın adıyla Lübnan Arap Sosyalist Baas Partisi veya resmi adıyla Lübnan Bölgesel Şubesi, Lübnan'da bir siyasi partidir. Şam merkezli Arap Sosyalist Baas Partisi'nin bölgesel şubesidir. Liderlik 2015'ten beri tartışmalı; ancak Fayiz Şükrü, Asım Kanso'nun yerine geçen Seyfeddin Gazi'nin yerine geçtiği 2006'dan 2015'e kadar parti lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Tunus Baas Hareketi</span> Tunusta bir siyasi parti

Tunus Baas Hareketi Tunus'ta bir siyasi partidir. Irak liderliğindeki Baas Partisi'nin Tunus'taki bölgesel şubesidir.

<span class="mw-page-title-main">Es-Saike</span> Filistinde bir siyasi parti

Es-Saike - resmi olarak Halk Kurtuluş Savaşı için Öncü - Yıldırım Kuvvetleri olarak bilinir - Suriye tarafından oluşturulan ve kontrol edilen Filistinli Baasçı siyasi ve askeri bir gruptur. Suriye liderliğindeki Baas Partisi'nin Filistin şubesiyle bağlantılıdır ve artık örgütte aktif olmasa da Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) bir üyesidir. Genel Sekreteri Dr. Muhammed Keys'dir.

Arap Milliyetçi Hareketi - Arap Milliyetçileri Hareketi ve Harakiyyin olarak da bilinir - Arap dünyasının çoğunda, özellikle Filistin hareketi içinde etkili olan pan-Arap milliyetçi bir örgüttü. 1952 yılında Corc Habaş tarafından kurulmuştur.