Arap Cumhuriyetleri Federasyonu
Arap Cumhuriyetleri Federasyonu | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1972-1977 | |||||||||||||||||
 Bayrak  Arma | |||||||||||||||||
Millî marş "Valla Zaman Ya Silahi" (Türkçe: "Ey Benim Silahım") Humat ed-Diyar (Türkçe: "Anavatan Muhafızları") (Suriye tarafından) | |||||||||||||||||
 1972'de Arap Cumhuriyetleri Federasyonu. | |||||||||||||||||
| Başkent | Kahire (Mısır) Trablus (Libya) Şam (Suriye) | ||||||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Arapça | ||||||||||||||||
| Hükûmet | Bir konfederasyon altında Cumhuriyet | ||||||||||||||||
| Yasama organı | Federal Ulusal Meclis | ||||||||||||||||
| Tarihî dönem | Arap Soğuk Savaşı | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||||||||
| 2.895.128 km2 | |||||||||||||||||
| Para birimi | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Günümüzdeki durumu | |||||||||||||||||
Arap Cumhuriyetleri Federasyonu (ACF; Arapça: اتحاد الجمهوريات العربية, romanize: Ittiḥād al-Jumhūrīyāt al-‘Arabīyah)[1] Muammer Kaddafi'nin birleşik bir Arap devleti yaratmak için Libya, Mısır ve Suriye'yi birleştirme girişimiydi. 1 Eylül 1971'de her bir ülkede yapılan referandumla onaylanmasına rağmen,[2] üç ülke birleşmenin belirli şartları konusunda fikir birliğine varmadı. Federasyon 1 Ocak 1972'den 19 Kasım 1977'ye kadar sürdü.
Tarih
1969'da Arap milliyetçisi subaylar Libya'da iktidarı ele geçirdi. Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın yeni Libya hükûmeti üzerindeki ideolojik etkisi hemen belli oldu.[3] Yönetim Mısır, Irak, Sudan ve Suriye'deki[4] Arap milliyetçisi hükûmetleri tarafından hemen tanındı ve Mısır, Libya'nın deneyimsiz hükümetine yardım etmek için uzmanlar gönderdi.[5] Kaddafi, Kuzey Afrika ve Orta Doğu'ya uzanan tek bir Arap devleti ihtiyacını ilan ederek Pan-Arap fikirlerini ortaya attı. Aralık 1969'da Libya, siyasi birleşme yolunda bir adım olarak Mısır ve Sudan ile Arap Devrimci Cephesi'ni kurdu ve 1970'te Suriye katılma niyetini açıkladı.[6]
Nasır'ın Eylül 1970'teki ölümünden sonra, halefi Enver Sedat, birleşik bir devletten ziyade siyasi bir federasyon istediğini öne sürdü. Nisan 1971'de fikir uygulandı ve Mısır, Suriye ve Sudan'ın büyük miktarda Libya'nın petrol parası almasını sağladı.[7] Şubat 1972'de Kaddafi ve Sedat resmi olmayan bir birleşme tüzüğü imzaladılar, ancak ertesi yıl ilişkiler bozulduğu için tüzük hiçbir zaman uygulanmadı. Sedat, Libya'nın radikal yönüne karşı giderek daha dikkatli olmaya başladı ve Eylül 1973'te Federasyon'un uygulanması için son tarih hiçbir önlem alınmadan geçti.[8] Ekim 1973'te Mısır ve Suriye, Libya'ya danışmadan İsrail'e koordineli bir saldırı başlatarak Yom Kippur Savaşı'nı başlattı.[9] Sedat, İsrail'e daha fazla saldırı yapmama garantisi karşılığında Sina Yarımadası'nın Mısır'a geri gönderilmesi için İsrail ile müzakereler başlatmayı kabul etti.[10] Kaddafi, savaşın sınırlı hedefleri ve ateşkes nedeniyle kızdı ve Sedat'ı korkaklıkla, ACF'i baltalamakla[9] ve Arap davasına ihanet etmekle suçladı.[10] Sedat, Libya'nın Akdeniz'de Yahudi turistler taşıyan sivil bir yolcu gemisini batırmasını önlemek için o yılın başlarında müdahale ettiğini açıklayarak yanıt verdi. Bundan sonra Mısır-Libya ilişkileri, her ülkenin liderlerine yönelik sık sık suçlamalarına şahit oldu ve birlik arayışı ile ilgili daha fazla tartışma yapılmadı.[9]
Referandumlar
1 Eylül 1971'de Mısır, Libya ve Suriye'de Arap Cumhuriyetleri Federasyonu konusunda eşzamanlı üç referandum yapıldı.[2] Mısır referandumunda öneri seçmenlerin %99,96'sı[11] tarafından onaylandı,[11] Libya referandumunda seçmenlerin %98,6'sı tarafından onaylandı,[12] Suriye'de ise %96,4 oranın lehte oy kullanıldı.[13]
Arap Cumhuriyetlerinin Diğer Federasyonları
- Mısır, Libya ve Sudan arasındaki federasyon (1969 / 70–1971)
- Mısır, Libya ve Suriye Federasyonu (1971 / 72–1974 / 77)
- Federasyon içinde Mısır ve Libya arasında Birlik (1972–1973 / 74)
- Federasyon içinde Mısır ve Suriye arasında Birlik (1976–1977)
- Mısır, Sudan ve Suriye Federasyonu (1977)
ACF 1970, Suriye, Mısır-Libya-Sudan Federasyonu'na katılmayı planladı
ACF 1971, Sudan'ın daha sonra katılacağı söylendi ancak federasyon dışında kaldı
ACF 1972, Irak, Mısır-Libya-Suriye Federasyonu'na katılmaya davet edildi
ACF 1973, Mısır ve Libya federasyon içinde bir birlik kuramadı
ACF 1976, Mısır ve Suriye federasyon içinde bir birlik kurmayı planladı
ACF 1977, Sudan, Mısır-Suriye Federasyonu'na katılmayı planladı
Ayrıca bakınız
- Arap Cumhuriyetleri Birliği, Irak'ın Arap Cumhuriyetleri Federasyonu'na karşı önerisi
- Arap Federasyonu, Irak ve Ürdün arasında bir konfederasyon (1958)
- Arap İslam Cumhuriyeti, Libya ve Tunus'un önerilen birliği (1972)
- Birleşik Arap Emirlikleri, yedi Arap devletinin birliği (1971 – günümüz)
- Birleşik Arap Cumhuriyeti, Mısır ve Suriye arasında bir birlik (1958–61)
- Birleşik Arap Devletleri, Birleşik Arap Cumhuriyeti ve Yemen Krallığı arasında bir konfederasyon (1958–61)
- Birleşik Siyasi Komutanlık, Mısır ile Irak arasında ve Mısır ile Kuzey Yemen arasında birleşme projeleri
Kaynakça
- ^ The literal translation is "Union of Arab Republics".
- ^ a b Nohlen, D, Krennerich, M & Thibaut, B (1999) Elections in Africa: A data handbook, p336 0-19-829645-2
- ^ Vandewalle 2008, s. 9; Bruce St. John 2012, s. 137.
- ^ Blundy 1987, s. 60; Kawczynski 2011, s. 18.
- ^ Blundy 1987; Kawczynski 2011, s. 18.
- ^ Blundy 1987, s. 75; Kawczynski 2011, s. 65.
- ^ Harris 1986, s. 87; Kawczynski 2011, s. 65.
- ^ Kawczynski 2011, s. 66; Bruce St. John 2012, s. 182.
- ^ a b c Metz 1989.
- ^ a b Pollack 2004.
- ^ a b Nohlen, D, Krennerich, M & Thibaut, B (1999) Elections in Africa: A data handbook, p340 0-19-829645-2
- ^ Nohlen, D, Krennerich, M & Thibaut, B (1999) Elections in Africa: A data handbook, p528 0-19-829645-2
- ^ Syrien, 1. September 1971 : Bildung der Vereinigten Arabischen Republik 16 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Direct Democracy (Almanca)
Konuyla ilgili yayınlar
- Blundy, David; Lycett, Andrew (1987). Qaddafi and the Libyan Revolution. Boston and Toronto: Little Brown & Co. ISBN 978-0-316-10042-7.
- Harris, Lillian Craig (1986). Libya: Qadhafi's Revolution and the Modern State. Boulder, Colorado: Westview Press. ISBN 0-8133-0075-4.
- Kawczynski, Daniel (2011). Seeking Gaddafi: Libya, the West and the Arab Spring. Biteback. ISBN 978-1-84954-148-0.
- Vandewalle, Dirk (2008), "Libya's Revolution in Perspective: 1969–2000", Libya Since 1969: Qadhafi's Revolution Revisited, Palgrave Macmillan, ss. 9-53, ISBN 0-230-33750-3
- Metz, Helen Chapin, (Ed.) (1989). Libya: A Country Study. Area Handbook Series (fourth bas.). Washington D. C.: Federal Research Division, Library of Congress. LCCN 88600480. 5 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020.
- Pollack, Kenneth Michael (2004). Arabs at War: Military Effectiveness, 1948–1991. Lincoln, Nebraska: University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-0686-1. 15 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020.
