İçeriğe atla

Arap Baası

Arap Baası
البعث العربي
KurucuZeki el-Arsuzi
Kuruluş tarihi29 Kasım 1940[1]
Kapanış tarihi7 Nisan 1947[2]
ÖnceliArap Ulusal Partisi
ArdılıBaas Partisi
İdeolojiBaasçılık
Suriye
Şu madde dizisinin bir parçasıdır:
Baasçılık
Flag of the Baath Party
Organizasyonlar
Arap Baası 1940-1947
Arap Baas Hareketi 1940-1947
Baas Partisi 1947-1966
Baas Partisi (Irak) 1968-2003
Baas Partisi (Suriye) 1966-günümüz
Kişiler
Zeki el-Arsuzi
Edebiyat
Diriliş Yolunda
Tek Kader için Savaş
Tarih
Baas döneminde Irak
Ramazan Devrimi
Kasım 1963 Darbesi
17 Temmuz Devrimi
İran-Irak Savaşı
Körfez Savaşı
BM yaptırımları
Irak Savaşı
Debaasifikasyon
Baas döneminde Suriye
Suriye Irak'a Yardım Komitesi
1963 / 1966 Darbeleri
Düzeltici Hareket
İç Savaş
Bölgesel organizasyonlar
Cezayir (
)
Bahreyn (
)
Mısır (
)
Irak (
)
Ürdün (
)
Kuveyt (
)
Lübnan (
)
Libya (
)
Moritanya (
)
Filistin (
)
Sudan (
)
Suriye (
)
Tunus (
)
Yemen (
)
Ayrılan gruplar
Arap Sosyalist Devrimci Baas Partisi (1960-1962/63)
Sosyalist Lübnan (1965-1970)
Arap Devrimci İşçi Partisi (1966-günümüz)
Arap Demokratik Sosyalist Baas Partisi (1970-günümüz)
Sudan Baas Partisi (2002-günümüz)
İlgili konular

Arap Baası (Arapça: البعث العربي), ayrıca Arap Baas Partisi olarak da bilinen Arap milliyetçisi bir siyasi parti. Suriye'de Zeki el-Arsuzi tarafından 1940 yılında kuruldu.[1]

Arsuzi daha önce Milliyetçi Hareket Birliği'nin bir üyesiydi, ancak 1939'da popüler liderinin ölümü ve partinin dağılmasından sonra ayrıldı, 1939'da kısa ömürlü Arap Ulusal Partisi'ni kurdu fakat partiyi o yıl içinde feshetti.[3] Arsuzi, 1940'ta Arap Baası'nı kurdu ve görüşleri, 1940'ta Arap İhya Hareketi'ni kuran ve daha sonra 1943'te adını Arap Baas Hareketi olarak değiştiren küçük ortağı Selahaddin el-Bitar'la birlikte Mişel Eflak'ı da etkiledi.[4] Eflak, Arsuzi'den etkilenmiş olsa da, Arsuzi başlangıçta Eflak'ın hareketiyle işbirliği yapmadı. Arsuzi, 1941'de kendisine "Arap Baası" adını veren Arap İhya Hareketi'nin varlığının, aynı adı taşıyan bir hareket yaratarak Araplar üzerindeki etkisini önlemek için emperyalist bir komplonun parçası olduğundan şüpheleniyordu.[5]

Arsuzi ve Eflak'ın hareketleri arasında, Reşid Ali Gaylani'nin 1941 darbesi ve müteakip İngiliz-Irak Savaşı konusunda fikir ayrılığı yaşadıklarında önemli bir çatışma meydana geldi. Eflak hareketi, Geylani hükûmetini ve Irak hükûmetinin İngilizlere karşı savaşını destekledi ve Irak'a gidip Irak hükûmeti için savaşmak için gönüllüler örgütledi. Ancak Arsuzi, darbenin kötü planlanmış ve başarısız olduğunu düşünerek Gaylani hükûmetine karşı çıktı. Bu noktada Eflak, Arsuzi'nin partisi üyelerini ve kendi hareketine aktarılan desteği kaybetti.[5]

Daha sonra, Arsuzi'nin Arap siyasetindeki doğrudan etkisi, Vichy Fransası makamlarının 1941'de onu Suriye'den sürmesiyle sona erdi.[5] Eflak'ın bir sonraki büyük siyasi eylemi, 1943'te Lübnan'ın Fransa'ya karşı verdiği bağımsızlık savaşını desteklemesiydi.[6] İki hareket sonunda 1947'de Arsuzi'nin katılımı olmadan birleşti.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Rabinovich, Itamar (1972). Syria under the Baʻth, 1963-66: The Army-Party Symbiosis. Transaction Publishers. s. 7. ISBN 0706512669. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  2. ^ a b Seale, Patrick (1990). Asad of Syria: The Struggle for the Middle East. University of California Press. s. 34. ISBN 0520069765. 
  3. ^ People and Politics in the Middle East: The Arab-Israeli Conflict-Its Background and the Prognosis for Peace. Transaction Publishers. 1971. s. 134. ISBN 141283063X. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  4. ^ People and Politics in the Middle East: The Arab-Israeli Conflict-Its Background and the Prognosis for Peace. Transaction Publishers. 1971. ss. 135-138. ISBN 141283063X. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  5. ^ a b c People and Politics in the Middle East: The Arab-Israeli Conflict-Its Background and the Prognosis for Peace. Transaction Publishers. 1971. s. 139. ISBN 141283063X. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  6. ^ People and Politics in the Middle East: The Arab-Israeli Conflict-Its Background and the Prognosis for Peace. Transaction Publishers. 1971. s. 133. ISBN 141283063X. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi</span> milliyetçi-sosyalist öğretiye dayalı Arap siyasi partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi Zeki el-Arsuzi'nin ortakları, Mişel Eflak ve Selahaddin el-Bitar tarafından Suriye'de kurulmuş bir siyasi partiydi. Parti, Arap milliyetçiliği, pan-Arabizm, Arap sosyalizmi ve anti-emperyalist çıkarları karıştıran bir ideoloji olan Baasçılığı benimsedi. Baasçılık, Arap dünyasının tek bir devlette birleştirilmesi çağrısında bulunur. "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm" sloganı ile Arap birliğine ve Arap olmayandan gelen kontrole ve müdahaleye karşı özgürlüğe atıfta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Filistin Paylaşım Planı</span>

Filistin için Birleşmiş Milletler Paylaşım Planı veya Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 181'nolu Kararı: Filistin'in Gelecek Hükümeti Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 29 Kasım 1947'de alınan kararına göre uyarlanmış bir plandır.

<span class="mw-page-title-main">Baasçılık</span> Pan-Arabist ve milliyetçi ideoloji

Baasçılık, ilerici bir devrimci hükûmet üzerinde öncü bir partinin liderliği aracılığıyla birleşik bir Arap devletinin gelişmesini ve yaratılmasını destekleyen bir Arap milliyetçiliği ideolojisidir. İdeoloji resmi olarak Suriyeli entelektüeller Mişel Eflak, Zeki el-Arsuzi ve Selahaddin el-Bitar'ın teorilerine dayanmaktadır. Modern çağın Baasçı liderleri arasında Irak'ın eski lideri Saddam Hüseyin ve Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zeki el-Arsuzi</span> Suriyeli filozof (1899-1968)

Zeki el-Arsuzi Suriyeli bir filozof, filolog, sosyolog, tarihçi ve Arap milliyetçisiydi. Fikirleri Baasçılığın ve siyasi hareketinin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Yaşamı boyunca başta Arapçanın Kendi Dilindeki Dehası (1943) olmak üzere birçok kitap yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arap milliyetçiliği</span> Siyasi ideoloji

Arap milliyetçiliği, Arap medeniyetini yücelten ve Arap dünyasında siyasi bir birlik hedefleyen bir milliyetçi ideolojidir. Arap milliyetçiliğin ana amacı Arap Denizi'nden Atlantik Okyanusu'na kadar tüm Arap dünyası halklarını birbirlerini ortak dilsel, kültürel, dini ve tarihi miras ile bağlayarak tek bir ulus yaratmaktır. Arap milliyetçiliği Osmanlı İmparatorluğu'nun 20. yüzyılın başlarında zayıflaması ile gelişmiş olup Altı Gün Savaşı'nda Arap ordularının yenilgisinden sonra gözden düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Mişel Eflak</span> Suriyeli filozof, sosyolog ve Arap milliyetçisi (1910-1989)

Mişel Eflak, Suriyeli düşünür, sosyolog, Arap milliyetçisi politikacı. Düşünceleri Baasçılık fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikir etrafında gelişen siyasal hareketin oluşmasında çok önemli rol oynamıştır. Bu siyasi düşünceye gönül verenlerin bazıları tarafından, Baasçılığın fikir babası olarak anılmaktadır. Yaşamı boyunca en önemlileri Tek Kader için Savaş (1958) ve Arap Devrimi Hareketinin Çarpıtılmasına Karşı Mücadele (1975) olmak üzere çeşitli kitaplar yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi</span> Suriyede bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi, resmi olarak Suriye Bölgesel Şubesi, 7 Nisan 1947'de Mişel Eflak, Selahaddin el-Bitar ve Zeki el-Arsuzi'nin takipçileri tarafından kurulmuş neo-Baasçı bir örgüttür. Parti, 1966'daki orijinal Baas Partisi'ndeki bölünmenin ardından Suriye'nin hâkim olduğu Baas hareketine bağlılığını bildirmeden önce orijinal Baas Partisinin (1947-1966) bölgesel şubesiydi. Parti, Baasçıları iktidara getiren 1963 Suriye darbesinden bu yana Suriye'yi kesintisiz olarak yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Irak'a Yardım Komitesi</span>

Suriye Irak'a Yardım Komitesi, 1941'deki Anglo-Irak Savaşı sırasında Irak'ı İngilizlere karşı desteklemek için 1941'de oluşturulan siyasi bir hareketti. İngilizlere karşı Irak güçlerinin yanında savaşmak için silahlar ve gönüllüler gönderdi. Arap İhya Hareketi lideri Mişel Eflak tarafından düzenlendi ve yönetildi. Zeki el-Arsuzi örgüte karşı çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Hartum Kararı</span> Altı Gün Savaşının ardından 1967 Arap Birliği Zirvesinde alınan karar

1 Eylül 1967 tarihli Hartum Kararı, Altı Gün Savaşı'nın ardından Sudan'ın başkenti Hartum'da toplanan 1967 Arap Birliği Zirvesi'nin sonunda yayınlandı. Karar, "Üç Hayır" olarak bilinen sloganı içermesiyle ünlüdür: "İsrail'le barışa hayır, İsrail'i tanımaya hayır, İsrail'le müzakereye hayır!"

Arap Kurtuluş Hareketi 25 Ağustos 1952'de Suriye Devlet Başkanı Edib Çiçekli tarafından kurulan bir Suriye siyasi partisiydi, hükûmeti sırasında 1954'e kadar Suriye'deki tek yasal partiydi.

Arap Ulusal Partisi, 1939'da Suriye'de Zeki al-Arsuzi tarafından kurulan Arap milliyetçisi bir partiydi. El-Arsuzi, iki savaş arası dönemde Arap milliyetçisi siyasetiyle ilişkilendirilmişti. Arsuzi, 1932'den 1940'a kadar Suriye'de var olan paramiliter "Demir Gömlekliler" ile faşizm ve Nazizm'den güçlü bir şekilde etkilenen bir siyasi parti olan Milliyetçi Hareket Birliği ile ilişkilendirilmişti. El-Arsuzi, popüler liderinin ölümü ve partinin kargaşaya düşmesi üzerine 1939'da Milliyetçi Hareket Birliği'nden ayrıldı, 1939'da Arap Ulusal Partisi'ni kurdu fakat parti aynı yıl içinde kapatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Arap Baas Hareketi</span> Suriyede eski bir siyasi parti

Arap Baas Hareketi - tam anlamıyla Arap Diriliş Hareketi ya da Arap Rönesans Hareketi olarak tercüme edilebilir - Baasçı siyasi hareketti ve Arap Sosyalist Baas Partisi'nin selefiydi. Parti ilk olarak Arap İhya Hareketi olarak adlandırıldı ve Baas adını aldığı zamana kadar kelimenin tam anlamıyla Arap Yeniden Canlanma Hareketi olarak tercüme edildi. Parti, 1940 yılında Mişel Eflak tarafından kurulmuştur. Kurucuları olan Eflak ve Bitar, milliyetçilik ve sosyalizmle ilişkilendirildi.

<span class="mw-page-title-main">1966 Suriye askerî darbesi</span> Suriyede neo-Baasçıları iktidara getiren askeri darbe

1966 Suriye askerî darbesi, 21-23 Şubat tarihleri arasında Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetinin devrildiği ve değiştirildiği olaylara atıfta bulunur. Arap Sosyalist Baas Partisi'nin iktidardaki Ulusal Komutanlığı, partinin Salah Cedid liderliğindeki Askeri Komite ve Bölge Komutanlığı birliği tarafından iktidardan uzaklaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Münif Razzaz</span> Suriyeli siyasetçi

Münif er-Razzaz, Nisan 1965'te düzenlenen 8. Ulusal Kongre'de göreve seçilen Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı'nın ikinci ve son Genel Sekreteri olan Ürdünlü-Suriyeli bir hekim ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Baasçı hareketler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Arap Sosyalist Baas Partisi Arap milliyetçisi ve Arap sosyalist çıkarlarını birleştiren, Batı emperyalizmine karşı çıkan ve Arap dünyasının tek bir devlette yeniden doğuşunu veya dirilişini ve birleşmesini isteyen bir siyasi partiydi. Baas, "yeniden doğuş", "diriliş", "restorasyon" veya "rönesans" (reddyah) anlamlarına gelir. Sloganı - "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm" - Arap olmayandan gelen kontrol ile müdahaleye karşıtlığa ve Arap birliğine atıfta bulunur. Arap sosyalizmi ideolojisi, köken ve uygulama bakımından klasik Marksizm'den oldukça farklıdır ve görünüm olarak üçüncü dünyacılığa benzer.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi (Irak ağırlıklı hizip)</span> Irak siyasi partisi (1963-2003)

Arap Sosyalist Baas Partisi, Irak yanlısı Baas hareketi olarak da anılan merkezi 2003 yılına kadar Irak'ın Bağdat kentinde bulunan Baasçı bir siyasi partidir. Orijinal Baas Partisi'nin 1966'daki bölünmesinden sonra ortaya çıkan iki partiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Fuad er-Rikabi</span> Iraklı siyasetçi (1932-1971)

Fuad er-Rikabi Iraklı bir politikacıdır. Arap Sosyalist Baas Partisinin Irak Bölgesel Şubesinin kurucusudur. Rikabi 1954'te Baas Partisi Irak Bölge Komutanlığı Sekreteri oldu ve 1959'a kadar bu görevde kaldı. Irak Bölgesel Şubesi'ndeki liderliği boyunca partinin üyeliğini genişletti ve Irak'ın siyasi manzarasında lider bir parti haline geldi. Monarşiyi deviren 14 Temmuz 1958 Devrimi'nin ardından Rikabi, Abdülkerim Kasım'ın birlik hükûmetine Kalkınma Bakanı olarak atandı.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisinin tarihi</span>

Bu makale, Arap Sosyalist Baas Partisinin 1947'de kuruluşundan 1960'larda dağılmasına kadar olan tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesinin tarihi</span>

Bu madde, Baas Partisinin Suriye Bölgesel Şubesinin tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sami el-Cundi</span> Suriyeli siyasetçi (1921-1995)

Sami el-Cundi Suriyeli Baasçı bir siyasetçi ve Mişel Eflak'ın takipçisiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.