İçeriğe atla

Aramatyalı Yusuf

Aramatyalı Yusuf, Pietro Perugino'nun bir eserinden detay.

Aramatyalı Yusuf (Fransızca: Joseph d'Arimathie, İngilizce: Joseph of Arimathea), Kanonik İnciller'e göre İsa'nın gizli bir öğrencisi ve takipçisi. Kendisi için hazırlattığı kaya mezara İsa'yı koymuştur.[1] Aramatyalı Yusuf'un, yaklaşık olarak MS 30 yılında çarmıha gerilen İsa'nın damlayan kanını Kutsal Kâse'ye koyduğuna inanılır.[2] Hristiyanlığa göre azizdir. Batı Kiliselerinde 17 Mart, Doğu Kiliselerinde 31 Temmuz "Aziz Aramatyalı Yusuf Günü" olarak kutlanır.

Aramatyalı Yusuf, Roma İmparatorluğu'nun Yahudiye eyaletinin Aramatya kasabasındandı. İncillere göre Kudüs belediye meclisinin üyelerindendi. Yüksek mevkiiden, zengin ve erdemli bir kimseydi. Yahudiye Valisi Pontius Pilatus'tan İsa'nın cansız bedenini isteme cesaretini göstermişti.[1] Markos İncili'ne göre "Tanrının krallığının peşinde" idi.[3] Yusuf, İsa'nın bedeninin gece boyunca çarmıhta asılı kalmasını istememiş, İsa'nın onuruna layık bir cenaze töreni ile gömülmesini arzulamıştı. Bunu yaparak Yahudi yasalarına karşı gelmişti, zira asılan suçluların onursuz bir şekilde gömülmeleri gerekiyordu.[1]

Kutsal Kase Graal

Yusuf, sanat ve edebiyata uzun yıllar konu olmuştur. Petrus'un apokrif İncilinde (2. yy) İsa'nın ve Pontius Pilatus'un arkadaşı olduğu iddia edilir.[1] Nikodemus'un apokrif İnciline göre (Pilatus'un İşleri, 4-5. yy) İsa'nın çarmıha gerilmesinden sonra Yusuf tutuklanır. Dirilen İsa tarafından serbest bırakılır. Bundan dolayı İsa'nın dirilmesinin de ilk şahididir.[1]

Robert de Boron'un 1200'li yıllarda yazdığı eseri Joseph d'Arimathie'de, Son Akşam Yemeği'nde İsa'nın kullandığı Kutsal Kase'nin Aramatyalı Yusuf'ta olduğu söylenir.[1] Bu destana 13. yüzyılda yapılan ilavelerde Yusuf'un İngiltere'deki Glastonbury kasabasına gittiği söylenir. Yusuf Glatonbury'nin baş azizidir. Buraya Havari Filipus tarafından 12 misyonerin başında gönderildiği iddia edilir.[1]

Sör Thomas Malory'nin Morte Darthur isimli eserinde (15. yy.) Kutsal Kase eserin kahramanı Galahad'a göründüğünde Yusuf da Kutsal Kase'nin yanındadır ve sunağın başında, piskopos kıyafetleri içerisindedir.[1]

Kapsamlı okuma

  • Mary Germaine Finlay, Joseph of Arimathea and the Grail (1951).

Kaynakça

Dipnotlar

  1. ^ a b c d e f g h "Joseph of Arimathea, Saint." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
  2. ^ "Grail." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  3. ^ Markos İncili 15:43

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İsa</span> Yahudi vaiz ve dinî lider, Hristiyanlığın merkezî figürü

İsa, 1. yüzyılda yaşamış olan bir Yahudi vaiz ve dinî lider. Günümüzde en çok mensuba sahip din olan Hristiyanlığın merkezî figürüdür. Hristiyanlar, Yeşua'nın Eski Ahit'te kehanet edilen ve beklenen Mesih, Tanrı'nın Oğlu ve Tanrı'nın enkarnasyonu olduğuna inanırlar. Yeşua'nın, Yeni Ahit'e göre Yosef (Yusuf) adında dünyevi bir babası olduğu için Yeşua, mensubu olduğu Yahudi toplumunda "Yosef'in oğlu Yeşua" olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Petrus</span> İsanın 12 havarisinden biri ve geleneğe göre 1. Katolik Kilisesi papası (MÖ 1-MS 65)

Simun Petrus, İsa'nın on iki havarisinden biridir. İsa'nın diğer bir havarisi olan Andreas'ın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlıkta İsa</span> Hristiyanlık inancında Mesih ve Tanrının Oğlu

Hristiyanlıkta İsa, birçok ana akım Hristiyan mezhebinde Üçlü Birlik'teki ikinci figür olan Oğul Tanrı'dır. Bununla birlikte, İsa'nın Tanrı'dan farklı bir kişilik olduğuna ve Tanrı'ya bağımlı olduğuna inanan mezhepler de vardır. Hristiyanlığın her biçiminde, İsa'nın "Eski Ahit" olarak adlandırılan Tanah'ta kehanet edilen Yahudi mesih olduğuna inanılmaktadır. Çarmıha gerilişi ve ardından dirilişi sayesinde Tanrı'nın insanlara kurtuluş ve sonsuz yaşam sunduğuna, ve İsa'nın, insanlığı Tanrı ile barışın günahını telafi etmek için öldüğüne inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mecdelli Meryem</span> Yeni Ahite göre İsanın takipçilerinden birisi

Mecdelli Meryem veya Magdalalı Meryem, Yeni Ahit'e göre İsa'nın takipçilerinden biri. Markos ve Yuhanna İncillerine göre, öldükten ve gömüldükten sonra dirilen İsa'yı ilk gören kişidir. 22 Temmuz, Hristiyanlıkta Azize Mecdelli Meryem Günü'dür.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya</span> İsanın dirilişini anmak için Hristiyanlarca kutlanan bayram

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli yortu. İsa'nın çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak mart sonundan nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Diriliş Bayramı, Diriliş Pazarı ya da Kıyam Yortusu olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Yuhanna</span>

Yuhanna, Hristiyanlık inancına göre İsa'nın 12 havarisinden biridir. Aslen Yahudi olan Yuhanna'nın, Yuhanna İncili'nin yazarı olduğu düşünülmektedir. Bu kitap dışında, Yuhanna'nın 1., 2. ve 3. mektupları ve Vahiy, Yuhanna'nın kaleme aldığına inanılan Yeni Antlaşma kitaplarındandır. Zebedi'nin oğlu olduğu bilinen Yuhanna'nın Efes'te öldüğüne inanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Pontius Pilatus</span> MS 26-36 arasında Yahudiye genel valisi olarak görev alan ve İsanın yargılanmasındaki rolüyle tanınan Romalı siyasetçi

Pontius Pilatus, MS 26-36 yılları arasında Roma İmparatorluğu'nun Yahudiye eyaletinin valisi. Bazı kaynaklarda savcı olduğu belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Kâse</span> İsanın Son Akşam Yemeğinde kullandığı iddia edilen, mucizevi güçleri olduğuna inanılan kap

Kutsal Kâse ya da Mukaddes Kâse, İsa'nın Son Akşam Yemeği'nde kullandığı iddia edilen, mucizevi güçleri olduğuna inanılan kap. Aramatyalı Yusuf'un, çarmıha gerilen İsa'nın damlayan kanını Kutsal Kâseye koyduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Markos İncili</span> Yeni Ahitin ikinci bölümü

Markos İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin ikinci kitabıdır. Bu incilin Markos adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir. Markos'un bölümleri ve konuları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Yahudiye (eyalet)</span>

Yahudiye Eyaleti, Yahudiye, Samarya ve Edom bölgelerinin tümüne yayılmış ve Yahudilerin yaşadığı bir Roma eyaletiydi. Adını Herod Archelaus'un Yahudiye Tetrarşisinden almıştır, ancak bu Roma eyaleti çok daha geniş bir bölgeyi kapsıyordu. "Yahudiye" ismi, MÖ 6'ncı yüzyıldaki Yehuda Krallığı'ndan gelmiştir. Yahudilerin, bağımsızlık uğruna Romalılara karşı gerçekleştirdikleri Bar Kohba İsyanı'nından sonra ismi "Suriye Filistini" olarak değiştirildi.

<i>Çarmıha Gerilme</i> (Michelangelo)

Çarmıha Gerilme 1492 yılında büyük Rönesans ustası Michelangelo tarafından bitirildiği düşünülen bir polikrom tahtadan heykeldir. Bu heykel, İtalya'da Floransa şehrindeki Santo Spirito Kilisesinin "Yuksek Sunak"ında yer almaktadır. Çalışma özellikle İsa'nın çıplak olması gerçeğiyle dikkate değerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf (Yeni Ahit)</span> Hristiyan aziz, Meryemin kocası ve İsanın dünyevi babası

Yusuf, Hristiyanlığa göre İsa'nın dünyevi babası olan Yahudi bir marangozdu. Hristiyanlıkta Aziz olarak kabul edilir ve 19 Mart "Aziz Yusuf Günü", 1 Mayıs "İşçi Aziz Yusuf Günü" olarak kutlanır. Yeni Ahit'te İsa'nın dünyevi babası ve Bakire Meryem'in eşi olarak bahsedilir. Yusuf'tan özellikle Matta ve Luka İncillerinde bahsedilir. Roma Katolik inanışına göre evrensel kilisenin baş azizi ve koruyucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Barabbas</span> Kutsal Kitapta adı geçen kişi

Barabbas veya İsa Barabbas, Hristiyan anlatıda İsa'nın Tutkusu'nda adı geçen bir figürdür. Kudüs'te Fısıh Bayramı'nda Pontius Pilatus tarafından serbest bırakılan bir isyancıdır.

Sir Galahad, Kral Arthur efsanesinde bulunan yuvarlak masa şövalyelerindendir, ayrıca Arthur efsanesinde önemli bir yer olan kutsal kase görevinde yer almış üç şövalyeden birisidir. Galahad, onuru ile ün salmış olan ve yuvarlak masada en çok söz sahibi olarak bilinen Sir Lancelot'un Elaine of Corbenic'dan olma çocuğudur. Sir Galahad, Arthur efsanesinde ilk defa Holy Grail yani kutsal kase görevinde görülmüştür. Bazı anlatılanlara göre Lancelot'un isminin Galahad olduğunu ve küçük yaşta ismini değiştirerek şimdiki ismini aldığı söylenmektedir. Bundan dolayı Galahad'ın annesi Elaine de kendi oğluna Lancelot'un gerçek ismini vermiştir. Efsanede bulunan tehlikeli sandalye, Merlin'in yuvarlak masada sürekli boş bıraktığı bir sandalyedir ve Kutsal kase görevinde başarılı olacak bir şövalyenin bu koltuğa oturacağını söylemiştir. Bu olayın İsa'nın doğumundan 454 sene sonra olacağı efsane olarak dilden dile dolaşmıştır. Sir Galahad'ın kutsal kaseyi bulduktan sonra bu sandalyeye oturduğunu ve bu olayın İsa'nın doğumundan tam 454 sonra olduğu rivayet edilmektedir. Kutsal kase Galahad'a göründüğünde yanında Aramatyalı Yusuf da vardır. Arthur öldükten sonra Sir Galahad ülkeyi yönetme fırsatı bulmuştur ve bu sırada Kutsal Kaseyi bir kez daha görmüştür. Sir Galahad'ın kutsal kaseyi bulduktan sonra görevinin bittiğini ve Tanrı'nın onu çağırdığını söylemiştir. Aramatyalı Yusuf'dan canını almasını istemiştir ve amacına ulaştığını söylemiştir. Aramatyalı Yusuf da kabul etmiş ve böylece Sir Galahad ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Haç Yolu</span> İsanın çarmıhını Golgotaya taşırken durup dinlendiği 14 yer

Katolik geleneğinde Haç'ın İstasyonları/Durakları, İsa'nın Golgota yolunda çektiği acıların seçilmiş 14 betimlemesine dayanan adanmış bir eylem merkezidir. Bu adanma Oruç döneminde özellikle Kutsal Cuma'da sık olarak yapılan bir eylemdir. Tören bazen vaazlar, meditasyon ve dualarla kesintiye uğrayan ve kilisenin etrafında veya içinde düzenlenmiş on dört resim, haç veya diğer sembollerin önünde durdurulan bir geçiti içerir. Ayrıca bir kiliseye bitişik bir yerde de bulunabilir.

<i>Quod scripsi, scripsi</i> Latince deyim

Quod scripsi, scripsi, Latince bir deyimdir. Daha çok Pontius Pilatus'un İsa'nın çarmıhı üzerinde asılan işareti (titulus) üzerindeki yazıya itiraz eden Yahudi rahiplere verdiği yanıt olarak bilinmektedir. Çoğunlukla Kutsal Kitap'ın Latince çevirisi olan Vulgata'da geçmektedir. Latinceki "Dedim" anlamına gelen Dixi ifadesine eşdeğerdir, yani konuşanın konuştuğu ve söylenecek başka bir şey olmadığı anlamına gelir.

Sarras, Kral Arthur efsanesinde Kutsal Kâse'nin getirildiği gizemli bir adadır. Lancelot-Grail Cycle'da, Josephus of Arimathea ve takipçileri, Britanya'ya giderken adayı ziyaret ederler; oradayken Joseph'in oğlu Josephus bir piskopos olarak atanır ve Kâse'nin gizemlerini bizzat İsa'nın kendisi gösterir. Grup birçok mühtedi kazanır ve büyük bir krallar silsilesi kurdukları Britanya'ya geçerler. Kâse'yi elde ettikten sonra şövalyeler Galahad, Percival ve Bors, Kâse'yi Solomon'un gemisinde Sarras'a geri götürüler, ancak sakinleri paganizme geri dönmüş olarak bulurlar. Kâse şövalyeleri halkın inancını geri kazandırır ve bir yıl boyunca onlara hayırsever bir şekilde başkanlık ederler, ancak Kâse Tanrı tarafından Cennete götürüldüğünde Galahad vecd içinde ölür ve kısa bir süre sonra Percival onu takip eder. Bors, hikâyeyi anlatmak için Arthur'un krallığına geri döner.

Pontius Pilatus'un karısı Matta İncili'nde yalnızca bir kez geçen ve İsa adına Pontius Pilatus ile aracılık yaptığı söylenen Pontius Pilatus'un karısı. Mukaddes Kitapta yalnızca kocalarıyla olan ilişkileriyle tanımlanan birkaç kadından biridir. Pilatus'un gerçekten evli olup olmadığı kesin olmamakla birlikte, muhtemeldir. Daha sonraki gelenekte, Procula veya Procla olarak bilinir ve çeşitli Yeni Ahit apokrif'lerinde rol oynar. Daha sonraki bir tarihte, Batı geleneğinde Claudia Procula adını ve bu isimlerin diğer isimlerini ve türevlerini alır. Doğu Ortodoks Kilisesi, Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi ve Doğu Katolik Kiliseleri tarafından bir azize olarak saygı görür. Sık sık edebiyat ve filmde yer almıştır.