İçeriğe atla

Aragva

Aragva (Gürcüce: არაგვა), Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahalkalaki Belediyesi'nde bir köydür. Kaynalarda köyün adı Arakva (არაკვა), Aragua (არაგუა) ve Aragova (არაგოვა) şeklinde de geçer.[1]

Tarihçe

Aragva etrafındaki kale ve kilise kalıntıları, buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir.[2] Osmanlılar bu yerleşimi Gürcülerden 1578 yılında ele geçirmiştir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Aragva Hertvisi livasının Meşe-Cavaheti nahiyesine bağlıydı. Ancak Osmanlı idaresi köyün adını Aragva (ارەقوە) yerine "Aruk" (اروك) şeklinde kaydetmiştir. Bu tarihte köy neredeyse tamamen boşalmış, sadece iki Hristiyan hane kalmıştı.[3] Köyde buğday, arpa, çavdar ve keten tarımı ve arıcılık yapıldığı, koyun ve domuz beslendiği bu defterdeki kayıttan anlaşılmaktadır.[4]

Aragva köyü, yaklaşık 250 yıl Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Çarlık Rusya'nın eline geçti. Osmanlı döneminde köy halkının Müslümanlaştığı ve bu savaşın ardından Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Müslüman nüfusun büyük bölümünün Osmanlı ülkesine göç ettiği bilinmektedir.[5] Bu savaşın ardından Osmanlı ülkesinden göç eden Ermeni nüfusun bir kısmı ise, Rus idaresi tarafından Aragva köyüne yerleştirilmiştir. Nitekim 1886 tarihli nüfus sayımında Rus idaresinin Aragva (Арагва) olarak kaydettiği köyün nüfusunun tamamı Ermenilerden oluşuyordu. Bu sırada Aragva, Ahalkalaki sancağının (uyezd) Baraleti kazasına bağlı Aragva nahiyesinin 13 köyünden biri ve bu nahiyenin idari merkeziydi. Köyün nüfusu, 475'i erkek ve 446'sı kadın olmak üzere, 114 hanede yaşayan 921 kişiden oluşuyordu. Aragva nahiyesinde ise, 7160 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 6907 kişi Ermeni olarak kaydedilmişti. 36 kişi Kürt, 217 kişi de Gürcü olarak yazılmıştı.[6]

Aragva köyünde 2002 yılında 1206 kişi yaşıyor ve nüfusun %98'i Ermenilerden oluşuyordu.[7]

Kaynakça

  1. ^ Samshe-Cavaheti (სამცხე–ჯავახეთი), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 25. 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7
  2. ^ Samshe-Cavaheti (სამცხე–ჯავახეთი), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 25. 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7
  3. ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 268". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2024. 
  4. ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 192". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2024. 
  5. ^ "Aleksandre Proneli, Görkemli Mesheti (დიდებული მესხეთი), Gori, 1914, s. 165-166" (PDF). 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Şubat 2024. 
  6. ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893; "Ahalkalak uyezdi" - Sıra no: 164-176". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2024. 
  7. ^ Samshe-Cavaheti (სამცხე–ჯავახეთი), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 25. 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Samtshe-Cavaheti</span>

Samtshe-Cavaheti, Gürcistan’ın güneybatısında idari bir bölgedir ve bu bölgenin yönetsel merkezi Ahıska kentidir. Kuzeyinde Guria ve İmereti, kuzeydoğu ve doğusunda Şida Kartli ve Kvemo Kartli idari bir bölgeleri, güneyinde Ermenistan ve Türkiye, batısında Acara Özerk Cumhuriyeti yer alır.

Boga, Gürcistan’ın Ahaltsihe Belediyesi sınırları içinde bir köydür. Tsanistskali Deresi’nin sağ kıyısında, deniz seviyesinden 1.300 metre yükseklikte yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Heoti</span>

Heoti, Gürcistan’nın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Eruşeti Dağı’ın eteğinde, Heoti Deresi vadisinde yer alır. Deniz seviyesinden 1.420 metre yüksekliktedir. Ahaltsihe kentine 22 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Giorgitsminda</span>

Giorgitsminda, Gürcistan’da, Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Tsinubnistskali ve Tsverukana adlı derelerin su bölüm çizgisinin güneydoğusunda yer alır. Deniz seviyesinden 940 metre yüksekliktedir. Ahaltsihe kentine 12 km uzaklıktadır.

Aşağı Enteli, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Persati Dağı’nın güney eteğinde, deniz seviyesinden 1.260 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 10.5 km uzaklıktadır.

Yukarı Enteli, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Persati Dağı’nın güney eteğinde, deniz seviyesinden 1.380 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 16 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şoka</span>

Şoka, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Persati Dağı’nın güneydoğu eteğinde, deniz seviyesinden 1.500 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 18 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tkemlana</span>

Tkemlana, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Kura Nehri’nin sağ yakasında, deniz seviyesinden 950 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kasabasına 25 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tiseli</span>

Tiseli, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi sınırları içinde bir köydür. Tiseli Deresi'nin yukarı kesiminde, Oşora Dağı'nın kuzey eteğinde, deniz seviyesinden 1.200 metre yükseklikte yer alır. Atskuri köyüne 9 km uzaklıktadır.

Ani, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi'nde bir köydür. Lertsmani Deresi'in yukarı kesiminde, deniz seviyesinden 1.480 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 12 km uzaklıktadır.

Çvinta, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi'nde bir köydür. Mesheti Dağı'nın güney eteğinde, deniz seviyesinden 1.500 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 10 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gorelovka</span>

Gorelovka, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ninotsminda Belediyesi'nde bir köydür. Cavaheti Dzülüğünde, Buğdaşeni Deresi'nin sağ kıyısında, deniz seviyesinden 2.065 metre yükseklikte yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Poka</span> Gürcistanda bir köy

Poka, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ninotsminda Belediyesi'nde bir köydür. Paravani Gölü'nün güney kıyısında, deniz seviyesinden 2.080 metre yükseklikte yer alır. Ninotsminda kasabasına 28 km uzaklıktadır.

Toloşi, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Aspindza Belediyesi'nde bir köydür. Mtkvari Nehri'nin sol kıyısında, deniz seviyesinden 1.110 metre yükseklikte yer alır. Aspindza kasabasına 15 km uzaklıktadır.

Gulsunda, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Aspindza Belediyesi'nde bir köydür. Mtkvari Nehri kıyısında, deniz seviyesinden 1.300 metre yükseklikte yer alır. Aspindza kasabasına 17 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tskordza</span>

Tskordza, Gürcistan’nın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası'nda, deniz seviyesinden 1.100 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 16 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mushi</span>

Mushi, Gürcistan’nın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası'nda, Uraveli Deresi'nin sağ yakasında, deniz seviyesinden 1.100 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 16 km uzaklıktadır.

Tsnisi, Gürcistan’nın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası'nda, Kura Nehri'in sol yakasında, deniz seviyesinden 935 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 8 km uzaklıktadır.

Burnaşeti, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahalkalaki Belediyesi'nde bir köydür. Ahalkalaki Platosu'nun kuzey kesiminde, Jirula Deresinin sol kıyısında, deniz seviyesinden 1.900 metre yükseklikte yer alır. Ahalkalaki kasabasına 22 km uzaklıktadır.

Nicgori, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Aspindza Belediyesi'nde bir köydür. Kura Nehri Havzası'nda, deniz seviyesinden 1.450 metre yükseklikte yer alır. Aspindza kasabasına 9 km uzaklıktadır.