İçeriğe atla

Aragon

Koordinatlar: 41°00′K 1°00′B / 41.000°K 1.000°B / 41.000; -1.000
Kontrol Edilmiş
Aragon
Aragón (İspanyolca)
Aragón (Aragonca)
Aragó (Katalanca)
Özerk bölge
Aragon Özerk Bölgesi
Aragon bayrağı
Bayrak
Aragon resmî sembolü
[[Aragon |]]
Aragon'un İspanya'daki yeri
Aragon'un İspanya'daki yeri
İdare
 • TürÖzerk
 • BaşkanMarcelino Iglesias Ricou (PSOE)
Yüzölçümü
 • Toplam47.719 km²
Nüfus
 • Toplam1.277,471
 • Yoğunluk26.8/km²
Özerklik Statüsü16 Ağustos 1982
ParlamentoCortes Generales
İspanya Kongresi'nde sandalye sayısı13 (350)
İspanya Senatosu'nda sandalye sayısı14 (264)

Aragon ya da Aragona, (İspanyolca ve Aragonca : Aragón, Katalanca : Aragó) Kuzeydoğu İspanya'da özerk bölge.

Resmî adı Comunidad Autónoma de Aragón'dur. Alanı 47,719 km2, nüfusu ise 1,277.471' dir. (2005). Bölgenin başkenti Zaragoza şehridir. Diğer önemli şehirleri; Huesca, Teruel.

Formigal (Huesca) kış

Dil

İspanyolca bölgenin tamamında konuşulmasına rağmen Pireneler'de Aragonca ve batıda Franja de Ponent yöresinde ise Katalanca konuşulmaktadır.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Katalonya</span> İspanyaya bağlı İber Yarımadası’nın kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge

Katalonya, İspanya'ya bağlı İber Yarımadası'nın kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge. Katalonya 4 ilden oluşmaktadır: Barselona, Girona, Lleida ve Tarragona. Barselona, en büyük şehir ve başkenttir; İspanya'nın 2. en nüfuslu belediyesi ve Avrupa Birliği içerisindeki en yoğun nüfuslu 17. kentsel alandır.

<span class="mw-page-title-main">Saruhanoğulları Beyliği</span> Saruhanoğulları Beyliği veya Saruhanlılar Batı Anadoluda özellikle Manisa ve çevresinde hüküm sürmüş Kuman-Kıpçak veya Oğuz kökenli bir Türk beyliği

Saruhanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, 14. yüzyıl başlarında kökenlerinin Oğuzlardan olan Türkler veya bir başka iddiaya göre Manisa bölgesindeki yer adlarından ve bazı maddî işaretlerden yola çıkılarak Kıpçak olduğu belirtilen beylik. Bölgede Kıpçak boylarına ait adların Harezm emîrleriyle gelenler yanında İznik İmparatoru III. İoannis Vatatzes'in döneminde 1241-1250’lerde Trakya’dan getirtilip Batı Anadolu'ya, Menderes vadisi ve Frigya, Bitinya olmak üzere sınırlara yerleştirilmiş olan Kuman/Kıpçaklar’la ilgili olmasının akla yakın olduğu düşünülür. Ancak Saruhanoğullarını bunlara bağlama konusunda delil olmadığı söylenir. Bu bakımdan Saruhan Bey’in de Selçuklu uç bölgesinde yerleşmiş emîrlerden biri olması dışındaki görüşlerin şimdilik kesin olmadığı belirtilir. Batı Anadolu’da Manisa ve çevresinde, Gediz Nehri havzasında Menemen, Gördes, Demirci, Kemalpaşa, Turgutlu, Ilıca ve Akhisar gibi kent ve kasabalarda ağırlıklı olarak kurulmuş bir Türk beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Katalanca</span> Latin dili

Katalanca, Hint-Avrupa dillerinin Latin koluna bağlı bir dildir. İspanya'nın bazı bölgelerinde ve Andorra'da resmî dildir. Katalanca konuşanların çoğu İspanya'da yaşar.

<span class="mw-page-title-main">RCD Espanyol</span> İspanyol spor kulübü

RCD Espanyol de Barcelona Barselona'nın Segunda División'da mücadele veren diğer takımıdır. Espanyol, Barselona'daki İspanyol öğrenciler tarafından kurulmuştur. Barcelona Katalan millî takımı gibiyken, Espanyol adından da anlaşılacağı üzere şehirdeki İspanyol varlığını simgeler.

<span class="mw-page-title-main">Sardinya</span> İtalyada ada

Sardinya, Akdeniz'de, İtalya'ya ait bir ada. Akdeniz'in Sicilya'dan sonra ikinci en büyük adasıdır. Yüzölçümü 24.090 km² olup, ada nüfusu 1.656.960'tır. İtalya'nın batısında, Korsika'nın güneyindedir.

Katalanlar, İspanya'nın kuzeydoğusu ile Fransa'nın güneyi, Akdeniz sahil şeridine bitişik coğrafyada yaşayan Latin kökenli halk.

<span class="mw-page-title-main">Mallorca</span>

Mallorca, İspanya'nın bir parçası olan ve Akdeniz'de bulunan Balear Adaları'ndaki en büyük adadır. Adanın yerel dilleri İspanyolca ve Katalancadır. Adanın başkenti Palma, aynı zamanda Balear Adaları özerk topluluğunun da başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">1992 Yaz Olimpiyatları</span>

1992 Yaz Olimpiyat Oyunları, resmî olarak 1992 tarihinde İspanya'nın Katalunya bölgesine bağlı Barselona şehrinde düzenlenen 25. Olimpiyat Oyunlarıdır. Barselona Olimpiyatları düzenleme hakkını Ekim 1986'daki oylama da kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pireneler</span>

Pireneler, Güneybatı Avrupa'da Fransa ile İspanya sınırını da oluşturan dağ silsilesi. 430 km uzunluğuyla Fransa ile İber yarımadasını ayırır. Gascogne Körfezinden Lion Körfezine kadar uzanmaktadırlar. Bu dağlar ulaşım için bir engel değildir. Dağ, Fransa yönünde sarptır. Dağ derin vadilerle yarılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aragonca</span>

Aragonca (aragonés), İspanya'nın Aragona Özerk Topluluğu'nda yer alan Pireneler'in vadilerinde yaklaşık 10.000 kişi tarafından anadil olarak konuşulan bir Latin dilidir. Dil Navarro-Aragonca olarak bilinen Orta Çağ dilinin günümüze İspanyolcadan farklı bir şekilde ulaşmış tek formu olup, ana dil olarak Somontano de Barbastro, Jacetania, Alto Gállego, Sobrarbe ve Ribagorza idari bölgelerinde (comarca) konuşulmaktadır. İkinci dil olarak bu dili kullananlar ile toplam konuşur sayısı yaklaşık 30.000 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Aragon Krallığı</span> Eski bir Katalan krallık

Aragon Krallığı, 11. ve 15. yüzyıllar arasında bugünkü İspanya'nın kuzeydoğusunda var olmuş devlet.

<span class="mw-page-title-main">Sassari</span> Sassari iline bağlı komün (Sardinya, İtalya)

Sassari, İtalya'nın ana yarımadası batısında Akdeniz'de bulunan bir ada olan Sardinya Adası'nın kuzey-batısında ama sahilde bulunmayan bir kent ve aynı adlı Sassari ilinin merkezidir. Sassari belediyesi sınırları içinde nüfus 127 637 kişi ve varoşlarıyla metropoliten bölgede yaklaşık 300.000 kişi olup böylece Sassari Sardinya Özerk Bölgesi bölgesinin ikinci büyük şehridir.

Katalan Bölüğü 14. yüzyılda etkin olan Roger de Flor komutasındaki paralı asker birliğidir. 1302 yılındaki Caltabellotta Antlaşması sonucunda Aragon Krallığı ile Anjou Hanedanı arasındaki Sicilya'daki savaş sona erince işsiz kalan paralı askerler Roger de Flor tarafından birliğe dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bernard Desclot</span>

Bernard Desclot, Katalan tarihçi, kronik yazarı. Onun Aragon Kralı III. Pedro'nun hükümdarlığı yılları (1276-1285) hakkında yazdığı eser 4 Muhteşem Katalan Kroniği'nden biridir. Bu kroniklerle 13-14. yüzyıllarda Aragon'daki ve Katalonya'daki askeri ve siyasi durum hakkında bilgi edinmek mümkündür. Eser hem de Aragon haçlı seferleri ile bağlı bilgiler vermektedir. Desclot'un "Crònica" eserinde olaylar 11. yüzyılda başlıyor, ama en dikkat çekici bölümü yaşadığı devri tasvir ettiği bölümdür. Onun edebi modeli romanstı.

<span class="mw-page-title-main">Monte Perdido</span>

Monte Perdido (İspanyolca) Pireneler'in en yüksek üçüncü dağıdır. İspanya'da bulunan Monte Perdido'nun zirvesi 3,355 metre yüksekliğindedir. 1997 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Asya Katalan Seferi</span>

Küçük Asya Katalan Seferi Katalan paralı askerleri ile Bizans İmparatorluğu arasında yaşanmış bir çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Almogavarlar</span> Katalan hafif paralı askerler

Almogavarlar, Reconquista zamanında ünlenen Katalan paralı askerlere verilen isimdir. Bu askerler 13. ve14. yy.'da İtalya ve Levant'ta da paralı asker olarak görev yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Nueva Planta kararları</span> İspanya Veraset Savaşından sonra merkezileştirme kararnameleri

Nueva Planta kararları, İspanya'nın ilk Bourbon kralı olan V. Felipe tarafından 1707 ve 1716 yılları arasında, İspanya Veraset Savaşı sırasında ve Utrecht Antlaşması ile savaş bittikten kısa bir süre sonra imzalanan bir dizi kararnameye verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Jesús Moncada</span>

Jesús Moncada Estruga, Katalan dilinde İspanyol bir yazardı.

<span class="mw-page-title-main">Aragon Tacı</span> 1162-1716 yılları arası bir monarşi

Aragon Tacı karma bir monarşiydi, aynı zamanda günümüzde Aragon Krallığı ve Barselona Kontluğu'nun hanedan birliğinden kaynaklanan ve İspanya Veraset Savaşı'nın bir sonucu olarak sona eren tek bir kral tarafından yönetilen, bireysel yönetimlerin veya krallıkların konfederasyonu olarak da anılmaktadır. 14. ve 15. yüzyıllarda gücünün zirvesinde olan Aragon Tacı talassokrasi idi, günümüzde doğu İspanya'nın büyük bir bölümü ile güney Fransa'nın bazı kısımları kontrol eden ve Balear Adaları, Sicilya, Korsika, Sardinya, Malta, Güney İtalya ve Yunanistan'ın bazı bölgelerini de içeren bir Akdeniz "imparatorluğu" idi.