İçeriğe atla

Arabistan Çölü

Arabistan Çölü
Diğer ad(lar)Arap Çölü
Coğrafya
Ülke(ler)Irak, Suudi Arabistan, Umman, Ürdün, Yemen
KonumArap Yarımadası
Koordinatlar18°16′2″K 42°22′5″D / 18.26722°K 42.36806°D / 18.26722; 42.36806
Özellikler
BiyomKurak çöl
Biyocoğrafik bölgePalearktik
Bitki türüÇok az biyoçeşitlilik var
Hayvan türüBal porsuğu, Çakal, Çizgili sırtlan
Yüzölçümü2.330.000 km2 (900.000 sq mi)
Sıcaklık20-48 °C (68-118 °F)
Yağış miktarı100 mm
Wikimedia Commons

Arabistan Çölü ya da Arap Çölü, Batı Asya'da bulunan bir çöldür. Yemen'den Basra Körfezi'ne ve Umman'dan Ürdün ve Irak içlerine kadar uzanan geniş bir alanı kaplar. 2.330.000 km² alanı ile Arap Yarımadası'nın çoğunu kaplayan bir alana sahiptir. Merkezinde bulunan Rubülhali Çölü dünyanın en büyük sürekli kum alanlarından biridir.

Kırmızı kum tepeleri ve ölümcül bataklıklar içermesine rağmen Ceylan, antilop, kum kedisi ve dikenli kuyruklu kertenkele gibi bazı hayvanlar bu ortama uyum sağlamışlardır. İklim son derece kurudur ve sıcaklıklar aşırı sıcak ve mevsimsel gece donmaları arasında değişmektedir. Çöller ve kurakçıl çalılıklar biyomu ve Palearktik ekobölgesinin bir parçasıdır.

Ekolojik bölgesi az miktarda biyolojik çeşitlilik barındırır bu nedenle az sayıda bazı endemik bitkiler burada büyümeyebilmektedir. Çizgili sırtlan, çakal ve bal porsuğu gibi birçok tür av ve habitat tahribi nedeniyle bu alanda yok olmuştur.

Kaynakça

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çöl</span> Çok az yağışın gerçekleştiği arazi alanı

Çöl, Yerküre'de yer alan ana biyom tiplerinden birisidir. Çöl, yıllık 250 mm'den az yağış alan bölgeler için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sahra</span> Afrikada bir çöl

Sahra ya da Büyük Sahra, Afrika'nın kuzeyinde yer alan, kıtanın ortası ile kuzeyini ayıran 9 milyon km² büyüklüğünde bir çöl. Dünyanın en büyük sıcak çölüdür. Antarktika ve Arktika'nın ardından en büyük üçüncü çöldür. Yaklaşık olarak Afrika kıtasının %30’u kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Yarımadası</span> Asyanın güneybatısında yer alan bir yarımada

Arap Yarımadası ya da Arabistan, Asya'nın güneybatısı ve Afrika'nın kuzeydoğusunda yer alan yarımada. Büyük bölümü çöl olan yarımada, içerdiği petrol ve doğalgaz kaynakları nedeniyle Orta Doğu'nun jeopolitik açıdan önemli bir bölgesidir. Bölgede nüfusun büyük bölümü Arap ve Müslüman kökenlidir. Ayrıca yarımada, İslam dininin ortaya çıktığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kalahari Çölü</span>

Kalahari Çölü, Afrika'nın Güneyinde, 22° ile 28° Güney enlemleri, 19° ile 24° Doğu boylamları arasında yer alan yarı çöl plato alanı. Bölgenin yüzölçümü 900.000 km²'ye kadar varır. Kalahari ismi genelde Botsvana'nın batı kısmına denilmekte olup çöl Botsvana'nın büyük bir kısmı ile Namibya ve Güney Afrika'nın bazı kesimlerini kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Kum</span>

Kum; bölünmüş kaya ve mineral parçacıklarından oluşan granül bir malzemedir. Çakıldan daha ince ve siltden daha kaba olur.

<span class="mw-page-title-main">Karakum Çölü</span>

Karakum Çölü Orta Asya'da yer alan bir çöl.

<span class="mw-page-title-main">Bedeviler</span> Tarihsel olarak Arabistan, Kuzey Afrika ve Suriye çöllerinde yaşayan göçebe Arap kabileleri

Bedeviler, geçmişte göçebe olan ve Büyük Sahra'nın Atlas Okyanusu kıyısından Batı Çölü, Sina Yarımadası ve Necef Çölü üzerinden Arap Çölü'ne kadar uzanan bölgede yaşayan Arap kabileleridir. Arap olmayan bazı kabilelerin, örneğin Kızıldeniz'in Afrika kıyısındaki Bejalar gibi, Bedevi olarak anıldıkları olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kum tilkisi</span>

Kum tilkisi, Rüpell tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasından, Kuzey Afrika'nın ve orta doğu'nun kurak bölgelerinde yaşayan bir tilki türü.

<span class="mw-page-title-main">Kumul</span>

Kumullar, rüzgâr tarafından uçurularak bir yerde yığılan ve toplanan kum yükseltileridir. Kumul oluşumu için, ortamda kum'un bulunması ve çevrede kapalı bir bitki örtüsünün olması gerekir. Bazı çöl kumulları kilometrelerce uzunlukta ve birkaç yüz metre yükseklikte olabilir. Gevşek yapılı kumullar sürekli yer değiştirir. Bazı çöllerde kumulların yer değiştirme hızları yılda 100 metreye kadar çıkar. Kumullar Dünya'da yoğunluklu olarak sıcak ekvator kuşağında bulunurlar ve Venüs'te Mars'ta ve Satürn'ün uydularından Titan'da farklı karışım ve yoğunlukta bulunabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Çölü</span> Suriyede bir çöl

Suriye Çölü, Arap Yarımadası'ın kuzeyi, Şattülarap'ın batısı ve Doğu Lübnan Sıradağları ile El Nusayriye Dağları arasında yer alan, 457 km. eninde, 153 km. boyunda ve yaklaşık 500 bin km² alan kaplayan çöl. Suriye, Irak, Ürdün ve kısmen de Suudi Arabistan'ın sınırları içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kum fırtınası</span>

Kum fırtınası veya toz fırtınası, kurak ve yarı kurak bölgelerde yaygın olan meteorolojik olay. Kum fırtınası, boranın cephesinin gevşek kum ve tozun uçurulduğunda ortaya çıkar. Parçacıklar, uçurulma ve durdurulma ile nakledilir ve bir yerde toprak erozyonuna ve başka yerde depozisyona neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Nefud Çölü</span>

Nefud Çölü, Arabistan yarımadasının kuzeyinde bir çöldür. Nefud Çölü büyük bir eliptik depresyonda bulunmaktadır. Uzunluğu 290 km ve genişliği 225 km olup kapladığı yüzölçümü yaklaşık 80,000-103,600 km² arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Betpak-Dala</span> Kazakistanda bir çöl bölgesi

Betpak-Dala veya Betpaqdala, Kazakistan'da bir çöl bölgesidir. Sarısu Nehri altına ulaşan yerde, Çu Nehri ve Balkaş Gölü arasındaki yerde yer almaktadır. Kuzeyde, 46° 30' paraleline yakın, Betpak-Dala Kazak bozkırları üzerinde sınırları yer alır. Yüzölçümü yaklaşık 75.000 km2'dir.

<span class="mw-page-title-main">Simpson Çölü</span> Avusturyanın ortasında bir çöl

Simpson Çölü, Avustralya'nın ortasında yer alan çöl kumuyla kaplı ve kuru olan ve Kuzey Toprakları, Queensland ve Güney Avustralya bölgelerinde bulunan bir çöldür. Avustralya'nın 4. büyük çölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Alaşan Çölü</span>

Alaşan Çölü, Çin'in kuzeybatısında bulunan bir çöldür. Çöl, güneybatıda Nanşan Dağları, kuzeyde Moğolistan sınırı, güneydoğuda Sarı Nehir ile çevrili olup Gobi Çölü'nün büyük bir bölümünü oluşturmaktadır. Çölde Badain-Jara, Holalis, Tenger ve Ulanpuho adlı kumlu masifler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Repetek Biyosfer Devlet Tabiatı Koruma Alanı</span>

Genellikle Repetek Doğa veya Çöl Tabiatı Koruma Alanı olarak anılan Repetek Biyosfer Devlet Tabiatı Koruma Alanı, Amu Derya yakınlarındaki Lebap ilinde, Karakum Çölü'nün doğusunda bulunan Türkmenistan'ın çöl doğa koruma alanıdır (zapovednik). Türkmenabat'ın yaklaşık 70 kilometre (43 mi) güneyindedir ve zemzeniyle bilinir. 1928 yılında kum-çöl ekosisteminin incelenmesi ve korunması için kurulmuş olup 346 kilometrekare (134 sq mi) alanı kaplamaktadır..

<span class="mw-page-title-main">Bereketli Karakum Tabiatı Koruma Alanı</span>

Bereketli Karagum Devlet Tabiatı Koruma Alanı, Karakum Çölü'nün güneyinde, Türkmenistan'ın Ahal ilinde bulunan çöl doğa koruma alanıdır (zapovednik). Koruma alanı 87.000 hektar alan kaplamaktadır. 2013 yılında eşsiz ekosistemlerini ve Karakum Çölü'nün doğal kaynaklarını korumak, çöl ve yarı çöl bölgesindeki doğanın korunmasının bilimsel temellerini geliştirmek ve çevre alanındaki uluslararası bağları genişletmek için örnek olacak şekilde tasarlanmıştır. Koruma alanı UNESCO Dünya Doğal Miras Listesi'ne adaydır.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan kum kedisi</span> çöllerde yaşayan tek kedi alt türü

Türkistan kum kedisi,, Arap Yarımadası, İran, Pakistan ve Orta Asya'daki çöllere özgü bir kum kedisi alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Suriye coğrafyası</span> Suriyenin coğrafi özellikleri

Suriye, Batı Asya'da, Arap Yarımadası'nın kuzeyinde, Akdeniz'in doğu ucunda yer almaktadır. Kuzeyde Türkiye, batı ve güneybatıda Lübnan ve İsrail, doğuda Irak ve güneyde Ürdün ile komşudur. Batıda sıradağlardan ve iç kesimlerde sarp bir alandan oluşur. Doğuda Suriye Çölü, güneyde ise Cebel el-Dürzi Sıradağları yer almaktadır. İlk bölge Fırat Vadisi tarafından ikiye bölünür. Fırat üzerinde 1973 yılında inşa edilen bir baraj, Suriye'nin en büyük gölü olan Esad Gölü adında bir rezervuar oluşturur. Suriye'nin en yüksek noktası Lübnan sınırındaki 2,814 metre yüksekliğindeki Hermon Dağı'dır. Nemli Akdeniz kıyısı ile kurak çöl bölgeleri arasında, ülkenin dörtte üçüne yayılan ve çöl boyunca esen sıcak ve kuru rüzgarları alan yarı kurak sarp bir bölge yer alır. Suriye'de toprakların yüzde 28'i ekilebilir, yüzde 4'ü kalıcı ürünlere ayrılmış, yüzde 46'sı çayır ve mera olarak kullanılırken sadece yüzde 3'ü orman ve ağaçlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Çöllerin listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, dünyadaki çöllerin bulundukları bölgeye göre gruplanmış bir çöl listesidir.