İçeriğe atla

Arabiata sos

Arabiata
Penne ile sunulan Arabiata sos.
Ülke(ler)İtalya
BölgesiRoma, Lazio
TürüSos
Ana malzemelerSarımsak, domates, kırmızı biber, zeytinyağı, fesleğen, maydanoz

Arabiata sos, (İtalyanca: Sugo All’arrabbiata), sarımsak, domates (veya salça), kurutulmuş kırmızı biberin (veya kırmızı pul biber), zeytinyağında pişirilmesi sonucunda elde edilen İtalyan mutfağına ait baharatlı makarna sosudur.[1] Ana bileşenleri dışında bazı tariflerde fesleğen ve maydanoz da tarifin içerisine eklenebilir. Sosun orijinal tarifinde San Marzano domates salçası kullanılmaktadır.[2] Sosun resmi kökeni belirsizdir fakat 1920'li yıllarda Roma'da "Le Arrabbiate" isimli bir restaurantı bulunan Antonia Cecchini tarafından geliştirildiği düşünülmektedir.[3][4]

Sosun adı İtalyanca sinirli anlamına gelen "arrabiata" kelimesinden türemiştir. Arrabiata kelimesi aynı zamanda "acı" anlamında da kullanabilir ve bu da sosun acılığına referans vermektedir.[1] Pişirilme süresi yaklaşık 20 dakikadır ve genellikle penne türü makarna ile özdeşleşerek onunla beraber sunulmaya başlanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b "Arrabbiata Sos ile Tanışıyoruz: Arrabbiata Sos Nedir?". Unilever Food Solutions. 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023. 
  2. ^ "What Is Arrabbiata Sauce, and How Is It Used? | TRUFF". www.truff.com (İngilizce). 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023. 
  3. ^ "History of Arrabiata: What You Arrabiata Know". RawSpiceBar (İngilizce). 12 Ekim 2021. 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023. 
  4. ^ "How to Make Arrabbiata Sauce: Italian Arrabbiata Recipe". masterclass.com. 31 Temmuz 2023. 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Tabasco, 1868 yılından beri McIlhenny Co. adlı bir aile firması tarafından sirke, Tabasco biberi ve tuz ile üretilen bir acı sos. Sos, Louisiana sahilinden 3 km içeride yer alan ve aileye ait Avery Island bölgesinde üretilmektedir. İsim, marka tescilli olup, Avery Adasının ilk sahiplerinin dilinde "toprağın sıcak ve ıslak olduğu diyar" manasına gelir. Tabasco adı Tabasco biberlerine atfen verilmiş olup, bu biberler isimlerinin Meksika'nın bir eyaleti olan Tabasco'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sos</span> Yemeğin üzerine dökülen sıvı veya yoğun sıvı karışım

Sos, aşçılıkta bir yemeğin hazırlanmasında kullanılan veya yemeğin servisi sırasında üzerine dökülen sıvı veya yarı katı (yoğun) haldeki yardımcı yemektir. Soslar tek başına tüketilmez, ana yemeğe lezzet, su veya görsel güzellik katma amacıyla kullanılır. Sos sözcüğü Fransızca bir sözcük olup (sauce), Latince'de "tuzlu" anlamına gelen salsus sözcüğünden gelir. Genellikle soslar sıvı bileşenler içerirken, makarna türü yiyeceklere ilave edilen soslar daha çok katı bileşenler içerir. Hazırlanma şekillerine ve amaçlarına göre soslar soya sosu, beşamel sos veya salata sosu gibi isimler alır.

<span class="mw-page-title-main">Salça</span>

Salça, domates veya kırmızı biberin çeşitli işlemlerden geçirilmesiyle üretilen, yemeğe lezzet ve renk katmak için kullanılan, koyu kırmızı renkli, tuzlu, uzun ömürlü, Türk mutfağına has ezmedir.

<span class="mw-page-title-main">Guacamole</span>

Guacamole, avokado ile yapılan bir Orta Amerika mezesidir. Aztek kökenli olan bu yiyecek, içeriğindeki yağ ve vitamin açısından değerli tutulmuştur. Genel olarak avokadonun ezilmesiyle ve domates, tuz eklenmesiyle yapılır. İspanyolların Amerika'yı istilasından sonra İspanya'da da ünlenen bu yiyecek, İspanyolların avokado yetiştirmeye çalışmasına neden olmuştur. İklim uyuşmazlıkları nedeniyle bu çabalar ilk başlarda başarısızlıkla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan mutfağı</span> İtalyan Mutfağı

İtalyan mutfağı, kökeni MÖ 4. yüzyıla kadar uzanan, toplumsal ve siyasi değişimlerle yüzyıllar içerisinde gelişmiş, dünyanın her tarafında bilinip, sevilen, çok zengin bir mutfaktır. İtalyan mutfağında Etrüsk, Antik Yunan, Antik Roma, Bizans, Yahudi ve Arap mutfaklarının etkisi çok belirgindir. Yeni Dünyanın keşfiyle, bugünkü İtalyan mutfağının temeli olarak bilinen fakat aslında 18. yüzyıla kadar halk kitlelerine ulaştırılamamış patates, domates, dolmalık biber ve mısır gibi gıda ürünlerinin Avrupa'ya getirilmesiyle mutfakta önemli değişimler görüldü. İtalyan mutfağının özelliği bölgesel çeşitliliğinin fazla olması, ve çok farklı lezzetleri barındırmasından gelir.

<span class="mw-page-title-main">Pesto</span>

Pesto, ezilmiş fesleğen (basilikum) ve Sarımsak ile tuz, çam fıstığı, peynir ve zeytin yağı karışımından elde edilen bir sostur. Pesto Latince ezmek anlamına gelen pistare sözcüğünden türemiştir. Geleneksel pestonun yanında içeriğin çeşitlendirildiği farklı tarifleri de mevcuttur. Bunlardan bazıları; farklı yeşil bitkilerle ve Saure Sahne ile içeriği zenginleştirilebilen kaynatılmış sebzelere sos olarak eklenebilen Alman grün pesto ve güneşte kurutulmuş domates ve közlenmiş biberden yapılan kırmızı pestodur.

<span class="mw-page-title-main">Enchilada</span>

Enchilada, mısırdan üretilen tortilla'ya, farklı ve çeşitli iç malzemeler konulması ve rulo şeklinde sarılan tortilla'nın üzerine acı biber sosu gezdirilmesiyle yapılan, Meksika mutfağından çıkan ve Amerikan mutfağında da yer alan yemek. İç malzemeler et, deniz ürünleri peynir, fasulye, patates, çeşitli sebzeler veya bunların kombinasyonları olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Arroz rojo</span>

Arroz rojo veya diğer kullanımıyla İspanyol pilavı, beyaz pirinç, domates, sarımsak, soğan ve diğer bileşenlerden yapılmış Meksika mutfağına ait garnitür. Genellikle diğer Meksika yemeklerinin yanında servis edilir.

<span class="mw-page-title-main">Salsa (sos)</span>

Salsa, Meksika mutfağındaki soslar için kullanılan terimdir. İspanyolcada sos anlamına gelmektedir. Salsalar, genellikle domates bazlı bir sos veya diptir. Heterojen bir yapıya sahiptirler. Soğan, acı biber, fasulye, mısır ve çeşitli baharatlar gibi ek bileşenler içerir. Günümüzde oldukça popüler olmuş bir sos terimidir. Sadece Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı rakamlarına göre 3.164 farklı salsa sos kaydı bulunmaktadır. Türkiye'de ise domatesin popülerliğine bağlı olarak birbirinden farklı salsa sos tarifi bulunmasına rağmen çoğunlukla cips sosu olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Domates sosu</span> domateslerden yapılan ve bir yemeğin parçası olarak sunulan sos

Domates sosu, çoğunlukla domateslerden yapılan ve bir yemeğin parçası olarak sunulan bir sostur. Domates sosları, et ve sebzeler için yaygındır, ancak en çok makarna yemekleri ile birlikte anılırlar. İtalya'da Napoletana sosu olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova mutfağı</span>

Kosova mutfağı, Kosova'ya özgü etnik grupların geleneksel yemeklerinden oluşan, Balkan mutfağının bir temsilcisidir. Arnavutluk ile tarihsel ve etnik bağları nedeniyle, Arnavut mutfağından önemli ölçüde etkilenmiş ve diğer Balkan ülkelerinin unsurlarını da benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Chilli sos</span>

Biber sosu, acı biber sosu veya chilli sos, biber ve acı biber ile hazırlanmış çeşnilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Acı sos</span> sos

Acı sos,, acı biber ve diğer bileşenlerden yapılmış herhangi bir çeşni, baharat veya salsadır.

<span class="mw-page-title-main">Picadillo</span>

Picadillo birçok Latin Amerika ülkesinde ve Filipinler'de geleneksel bir yemektir. Kıyma, domates, kuru üzüm, zeytin ve bölgeye göre değişen diğer malzemelerle yapılır. Genellikle pirinçle servis edilir veya taco, tuzlu hamur işleri veya kroket gibi yemeklerde dolgu olarak kullanılır. İsim, "kıymak" anlamına gelen İspanyolca picar kelimesinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan yemekleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İtalyan mutfağı, kökleri MÖ 4. yüzyıla kadar uzanan yüzyıllar boyunca sosyal ve politik değişikliklerle gelişmiştir. İtalyan mutfağının kökenleri Etrüsk, eski Yunan ve antik Roma mutfaklarından gelmektedir. Yeni Dünya'nın keşfi ve artık mutfağın merkezinde olan ancak 18. yüzyıla kadar miktar olarak tanıtılmayan patates, domates, dolmalık biber ve mısırın piyasaya sürülmesiyle önemli değişiklikler meydana geldi. İtalya mutfağı, bölgesel çeşitliliği, lezzet farklılıklarının bolluğu ve yurtdışındaki etkileriyle dünyanın en popüler mutfaklarından biri olduğu bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Moritanya mutfağı</span>

Moritanya mutfağı, Moritanya İslam Cumhuriyeti'nin ulusal mutfağıdır. Sahra'da yaşayan veya kervanlarla çölü geçen Afrika ve Arap halklarının mutfaklarından etkilenmiştir. Benzer kökenleri nedeniyle kuzeyde Fas, güneyde Senegal mutfağına benzer.

<span class="mw-page-title-main">Ekmek sosu</span>

Ekmek sosu, sıcak ya da soğuk olarak tüketilebilen, süt ile hazırlanıp ekmek kınrıtıları ile kıvamı sağlanan bir sos. Genellikle kızartılmış tavuk veya hindi gibi kümes hayvanlarıyla beraber tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Cacciatore</span>

Cacciatore; İtalyanca "avcı" anlamına gelir. Mutfakta alla cacciatora soğan, otlar, genellikle domates, sıklıkla dolmalık biber ve bazen de şarapla "avcı usulü" hazırlanan bir yemeği ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Pasta all'Ortolana</span>

Pasta all'Ortolana, çeşitli farklı sebzelerin makarnayla karıştırılmadan önce pişirilmesiyle yapılan bir İtalyan yemeğidir. Tarifte belirli bir makarna türü belirtilmediği için burgu makarna, Fettuccine, Penne, Rigatoni, kelebek makarna (Farfalle) veya herhangi bir kısa Makarna türü ile yapılabilir. Yapımında kullanılan sebzeler genellikle havuç, soğan, pırasa, sarımsak, kabak, kereviz, sarı ve kırmızı biber, çeri domates ve patlıcandır.

Napoli mutfağı, yüzyıllar boyunca Napoli'yi ve Aragon ve Fransa gibi krallıklarını kontrol eden farklı kültürlerin etkisiyle zenginleşen Greko-Romen döneme kadar uzanan eski tarihsel köklere sahiptir.