İçeriğe atla

ArabTeX

ArabTeX logosu

ArabTeX, TeX ve LaTeX'e Arapça ve İbranice alfabe desteği sağlayan ücretsiz bir yazılım paketidir. Klaus Lagally tarafından yazılan bu paket, Arapça, Farsça, Urduca, Peştuca, Sindhi, Batı Pencapça (Lahnda), Maghribi, Uygurca, Keşmirce, İbranice, Judeo-Arapça, Ladino ve Yidiş için kaliteli bitişik harfler üretmek üzere romanize ASCII veya yerel yazı girdisi alabilir. ArabTeX karakterleri bir TeX/LaTeX belgesine \RL{ ... } komutu veya \begin{RLtext} ... \end{RLtext} komutu kullanılarak yerleştirilir. ArabTeX LaTeX Projesi Kamu Lisansı v1+ altında yayımlanmıştır.[1]

Örnek

\novocalize
\RL{al-salAm `alaykum}

 \documentclass[12pt]{article}
 \usepackage{arabtex}
 \begin{document}
 \setarab
 \fullvocalize
 \transtrue
 \arabtrue
 \begin{RLtext}
 bismi al-ll_ahi al-rra.hm_ani al-rra.hImi
 \end{RLtext}
 \end{document}

Genel komutlar

  • \setarab (dile özgü görüntülemeyi ayarlar)
  • \setfarsi (dile özgü görüntülemeyi ayarlar)
  • \setuighur (dile özgü görüntülemeyi ayarlar)
  • \set... (daha fazla dil kuralı için belgelere bakın)
  • \novocalize ("a, "i, "u kullanılarak bireysel sesli harf işaretleri görüntülenebilir)
  • \vocalize ("a, "i, "u kullanılarak bireysel sesli harf işaretleri iptal edilebilir)
  • \fullvocalize ("a, "i, "u kullanılarak bireysel sesli harf işaretleri iptal edilebilir)
  • \setcode{ } (giriş kodlamalarını değiştirir)
  • \settrans{ } (harf çevirisi kurallarını değiştirir)

Karakter tablosu

Harf Transliterasyon Unicode adı
اAARABIC LETTER ALEF
أa'ARABIC LETTER ALEF WITH HAMZA ABOVE
بbARABIC LETTER BEH
تtARABIC LETTER TEH
ث_tARABIC LETTER THEH
جj / ^gARABIC LETTER JEEM
ح.hARABIC LETTER HAH
خx / _hARABIC LETTER KHAH
دdARABIC LETTER DAL
ذ_dARABIC LETTER THAL
رrARABIC LETTER REH
زzARABIC LETTER ZAIN
سsARABIC LETTER SEEN
ش^sARABIC LETTER SHEEN
ص.sARABIC LETTER SAD
ض.dARABIC LETTER DAD
ط.tARABIC LETTER TAH
ظ.zARABIC LETTER ZAH
ع`ARABIC LETTER AIN
غ.gARABIC LETTER GHAIN
فfARABIC LETTER FEH
قqARABIC LETTER QAF
كkARABIC LETTER KAF
لlARABIC LETTER LAM
مmARABIC LETTER MEEM
نnARABIC LETTER NOON
وw / UARABIC LETTER WAW
هhARABIC LETTER HEH
يy / IARABIC LETTER YEH
َaARABIC FATHA
ُu / oARABIC DAMMA
ِi / eARABIC KASRA
پpARABIC LETTER PEH
چ^cARABIC LETTER TCHEH
ژ^zARABIC LETTER JEH
گgARABIC LETTER GAF
ک.kARABIC LETTER KEHEH
یy / I*ARABIC LETTER FARSI YEH
ۀH-iARABIC LETTER HEH WITH YEH
آ'AARABIC LETTER ALEF WITH MADDA ABOVE
ةTARABIC LETTER TEH MARBUTA
ء'ARABIC LETTER HAMZA ABOVE
ئ'yARABIC LETTER YEH WITH HAMZA ABOVE
ؤu'ARABIC LETTER WAW WITH HAMZA ABOVE
ًaNARABIC FATHATAN
ّxxARABIC SHADDA
،,ARABIC COMMA
؛;ARABIC SEMICOLON
؟?ARABIC QUESTION MARK
٪%ARABIC PERCENT SIGN
SPACE
..FULL STOP
-ZERO WIDTH JOINER
\hspace{0ex}ZERO WIDTH NON-JOINER
^* \setfarsi tarafından etkinleştirildi.

\yahnodots komutunu kullanarak nokta içeren <yah> ile ilgili sorunun da üstesinden gelinebileceğini unutmayın.

Ayrıca bakınız

  • XePersian
  • FarsiTeX
  • XeTeX
  • ArabLuaTex
  • TeX uzantıları listesi

Kaynakça

  1. ^ "ArabTeX Version 3". 15 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk alfabesi</span> Türkçenin yazımında kullanılan alfabe

Türk alfabesi, Türkçenin yazımında kullanılan Latin alfabesi temelli alfabedir. 1 Kasım 1928 tarihli ve 1353 sayılı yasayla tespit ve kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arap harfleri</span> Arap alfabesini temel alan yazı sistemi

Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Arapça</span> Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dil

Arapça, Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu olduğu tahmin edilmektedir. Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir. Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran, İsrail, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.

Türk dilleri alfabeleri veya çağdaş Türk yazı dilleri alfabeleri çağdaş dönem Türk yazı dilleri için kullanılan çeşitli alfabelerdir. Uzun tarihî dönemler içinde kullanılmış olan Türk yazı sistemlerinin sonrasında, bazılarının terki, bazılarının devamı ile günümüzde kullanımda olmuşlardır.

Aruz ölçüsü ya da aruz vezni, Arap edebiyatından doğarak İslamî edebiyatalara da yayılmış bir nazım sistemi; nazımda uzun veya kısa, kapalı ya da açık hecelerin belli bir düzene göre sıralanarak ahengin sağlandığı ölçüdür.

<span class="mw-page-title-main">Eski Türk yazısı</span> Türk dillerinin yazılması için kullanılmış ilk yazı düzeni

Orhun, Göktürk ya da Köktürk alfabesi, Göktürkler ve diğer erken dönem Türk kağanlıkları tarafından kullanılmış, Türk dillerinin yazılması için kullanılmış ilk yazı sistemlerinden biridir. Alfabe, 4'ü ünlü olmak üzere 38 damga (harf) içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kiril alfabesi</span> Slav dillerinin kullanımında rol oynayan bir alfabe

Kiril alfabesi, Avrasya'da çeşitli dillerin yazımı için kullanılan alfabedir. Çeşitli Slav, Kafkas, Moğol, Ural, ve İranî dillerinin resmî alfabesidir. En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biri olan Kiril yazısı, Aziz Kiril ve kardeşi Metodius tarafından 9. yüzyılın ilk çeyreğinde oluşturulmuştur.

Düzeltme imi ya da düzeltme işareti (ˆ) ya da şapka işareti harflerin üzerine gelerek ses değerlerini incelten bir diyakritik işarettir. Yerine getirdiği işlev nedeniyle uzatma işareti adıyla, karıştırılan bir kavram olarak inceltme işareti olarak da adlandırılır. Üzerinde bulunduğu ünlüden önce gelen ünsüz harfi inceltir. Kural oluşturulurken kabul edilen bu durum genelgeçer olarak Türkçe diline yerleşmiştir. İnceltme işareti Kürtçe, Türkçe, Sırpça, Hırvatça, Esperanto, Fransızca, Norveççe, Rumence, Slovakça, Vietnamca, İskoçça, Portekizce, İtalyanca, Afrikaanca gibi dillerde;Farsça ve Japoncanın Latin harflerine aktarılmasında kullanılan diyakritik işaretlerden biridir.

Guaraní alfabesi (achegety) daha çok Paraguay ve çevresindeki ülkelerde konuşulan Guaraní dilini yazmak için kullanılan fonetik yazı sistemidir. 33 harften oluşmuştur, sırası ile:

<span class="mw-page-title-main">Ayırıcı im</span>

Ayırıcı im, fonetik işaret veya diyakritik; telaffuz, ton ve diğer ayırıcı unsurları belirtmek için gliflere eklenen imdir. Örneğin Latin harflerine geçiş döneminde Türkçedeki ötümsüz artdişyuvasıl sürtünmeli ünsüz sesini karşılamak için yeni arayışlara gidilmiş ve mevcut S harfine sedil eklenerek Ş harfi elde edilmiştir. O > Ö veya A > Â ya da Y > Ý gibi harflerde ayırıcı imlere örnekler görülebilir.

Elif (ا), Arap alfabesinin birinci harfi. İbranice muadili alef harfidir. Ebced hesabındaki değeri 1'dir. Kamerî harflerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Kürt alfabeleri</span>

Kürt alfabeleri, Kürt dillerinin yazılması için kullanılan yazı sistemleridir. Günümüzde çoğunlukla kullanılan iki sistem vardır. Türkiye'deki Kürtler tarafından kullanılan şekli 1932 yılında, Celadet Ali Bedirhan tarafından Latin alfabesinden uyarlanmıştır. Bu alfabeye Kurmancî, Hawar ya da Bedirxan alfabesi de denir. Türkiye ve Suriye'deki Kürtler tarafından kullanılmaktadır. Arap alfabesinden uyarlanmış olan Soranî alfabesi ise Irak ve İran'da kullanılmaktadır. Eski Sovyet cumhuriyetlerinde ve Orta Asya'da yaşayan Kürtler ise Kiril alfabesini kullanırlar. Bütün alfabelerin bir yazı sisteminde birleştirilmesini amaçlayan bazı Kürt dilbilimciler Yekgirtî adında yeni bir Latin alfabesi hazırladılar.

<span class="mw-page-title-main">Tifinag</span>

Tifinag başta Tuaregler olmak üzere bazı Berberiler tarafından dillerini yazmak için kullanılan yazıdır. Berberiler Kuzey Afrika'da Nil Vadisi'nin batısında yaşayan yerli halktır. Günlük iletişimde kullanılacak kadar yaygın değildir ancak genellikle politik ve sembolik olarak Berberi kimliğini vurgulamak için kullanılır. Tifinag Ircam adı verilen biraz değiştirilmiş şekli Fas ilkokullarında çocuklara Berberi dilini öğretmek için kullanılır.

Latinizasyon (Romanizasyon) tabiri genel olarak Latin alfabesi dışındaki ses sistemlerinin Latin alfabesine çevrilmesini ifade eder. Arapçanın Latin alfabesine çevirisi yapılırken bu uygulamaların hiçbirinde (fonetik alfabeler hariç) ortak bir uygulama geliştirilememiştir. Çünkü her ülke kendi harflerini esas alan bir çeviri sistemi benimsemiştir. Fakat yine de ana hatlarıyla genel kabul görmüş bazı sesler ve simgeler tercih edilmeye başlanmıştır. Ortak Türkçe alfabesi esas alınarak yapılan bir işaret sistemi büyük oranda geliştirilmiş durumdadır. Fakat yine de çeşitli ülkelerin, sesleri simgelerken kullandıkları harflerin değişik olması nedeniyle farklılıklar ortaya çıkmaktadır.

Parmak alfabesi, yazı sistemi kullanılarak harflerin veya sayı sistemi kullanılarak sayıların el ve parmaklar ile temsili şekilde kullanılmasıdır. Bu alfabe işitme engellilerin eğitimi ve iletişimi amacıyla işaret dili olarak tüm dünyada yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. Dünya üzerinde kullanılan bir işaret dili olan parmak alfabesinde zamanla ülkelere göre bazı küçük değişiklikler oluşmuştur. Tarihte parmak alfabesi, şifrelerde ve kolay hafızada tutma teknikleri ile dini eğitimler de dahil olmak üzere veya benzer şekillerde pek çok alanda kullanılmıştır.

Kutsal İbranice veya klasik İbranice, İbranicenin arkaik bir formu olup, Akdeniz ile Şeria Nehri arasında kalan Kenan toprakları denen bölgede Semitik Kenan dillerinden biriydi. Ahit İbranicesi MÖ yaklaşık 10. yüzyıldan, İkinci Tapınak döneminin sonu olan MS 70 yılına kadar kullanılmıştır. Ahit İbranicesi en nihayetinde gelişip Mişna İbranicesine dönüştü ve bu dil MS 2. yüzyıla kadar devam etti. Tanah, sessiz harf iskeletinin ve Orta Çağ'da kullanılmaya başlanan sesli harf sisteminin geçirdiği evrelerin belgesel kanıtıdır. Ayrıca, kuzeydeki İsrail Krallığı ile güneydeki Yehuda Krallığı'ndaki lehçe farklılıkları da göze çarpmaktadır.

Ortak Türk Alfabesi, Türk dillerindeki asal sesler esas alınarak ve aynı kaynaktan çıkanlar sınıflandırılarak tüm harflerin gösterildiği bir sistemdir. Henüz ortak bir biçime ulaşılamamış olmasına rağmen büyük oranda şekillenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fasih Arapça</span> Arapçanın resmi edebi çeşidi

Fasih Arapça, Fusha (الفصحى) veya Modern Standart Arapça ; resmi, siyasi, dini ve felsefi ve medyatik Arapça metinlerin yazıldığı, halk arasında konuşulmayan ve hiçbir zaman da konuşulmamış olan dildir. Arap halklarının her birinin kendine ait lehçeleri (Ammice) vardır. Kur'an da dahil tüm klasik Arapça metinlerde bu dil kullanılmıştır. Ayrıca Fusha, Arap ülkelerinde resmi dil olarak kabul edilir ve üniversitelerde öğretilir. Bu yüzden eğitimli Araplar birbirlerinin lehçelerini anlamasalar bile Fasih Arapça konuşarak anlaşabilirler.

Arap alfabesinin, Fenike alfabesinden türeyen Arami-Nabatî varyasyonunun bir türevi olduğu ve diğerlerinin yanı sıra İbrani alfabesi ve Yunan alfabesinin de ortaya çıkmasına neden olduğu düşünülmektedir.

AMS-LaTeX, American Mathematical Society (AMS) için geliştirilmiş LaTeX belge sınıfları ve paketleri koleksiyonudur. LaTeX'e yaptığı eklemeler arasında çok satırlı ve diğer matematiksel ifadelerin dizgisi, belge sınıfları ve çok sayıda matematiksel sembol içeren fontlar bulunmaktadır.