İçeriğe atla

Ara nesil (edebiyat)

Ara nesil, Türk Edebiyatı'nda Tanzimat sonrası ikinci kuşak olan, Recaizade Mahmud Ekrem, Muallim Naci ve Abdülhak Hâmid’le Servet-i Fünûn edebiyatı arasında yer alan yazarlara verilen addır. 1884-1896 dönemi için söylenir. Beşir Fuad, Fazlı Necib, Mehmed Celal, Nâbizâde Nâzım, Hasan Fehmi, Mehmet Mahfî adları ara nesilde anılanlardan birkaçıdır.

Servet-i Fünûn ile Tanzimat ikinci kuşağı arasında köprü vazifesi gören Ara Nesil ile ilgili ilk bilgileri Mehmet Kaplan'ın Tevfik Fikret Şiiri üzerine yaptığı çalışma ile vermiştir. Servet-i Fünûn Dönemi yeniliklerinin başlangıcını içeren Ara Nesil, Tanzimat Dönemi'nin yerini yeni bir edebi oluşuma bırakmaya başladığının sinyallerini vermektedir. Servet-i Fünûn edebiyatını hazırlayan pek çok tartışmanın yaşandığı bu dönemde ekol olarak öne çıkan sanatçılar; Abdülhak Hamid Tarhan, Recaizade Mahmut Ekrem ve Muallim Naci'dir. II. Abdülhamid'in baskıcı yönetiminin ilk zamanına denk geldiği için bu edebi oluşumda politik ve sosyal konulara rastlanılmaz.

Gazetenin yerini dergiciliğe, toplum için sanat anlayışının yerini sanat için sanat anlayışına bırakmaya başlamış olduğu dönemde Batı'dan alınan yeni edebi şekiller denenmiş, Servet-i Fünûn'da sıklıkla görülen tablo altına şiir yazma Ara Nesil sanatçıları tarafından geliştirilmiştir. Klasik edebiyat anlayışından beri devam eden kafiye göz için mi kulak için mi tartışmaları "kulak için kafiye" anlayışı ile bu dönemde netlik kazanmıştır. Eski şiir anlayışı devam ederken yeni şiir anlayışının da yerleştiği bu dönemde Türk edebiyatının ilk kadın romancısı olarak kabul edilen Fatma Aliye, Muhadarat romanı ile dikkat çekmektedir.

Dönem sanatçıları eleştiri türünde de eser vermeye vermiş, edebi türleri tanıtmaya çalışmışlardır. Türk edebiyatının ilk pozitivisti olan Beşir Fuat, "Haver" ve "Güneş" adlı iki dergi çıkarmıştır bu dönemde. Beşir Fuat'ın başlatmış olduğu "Hayaliyyun-Hakikiyyun" olarak bilinen edebi tartışma, bu dönemin önemli edebi tartışmaları arasında yer almaktadır.

Batılı gibi düşünüp Türk gibi yazmaya önem verilen döneme çeşitli adlandırmalar yapılmış, Ahmet Rasim içinde yer aldığı bu oluşuma "Mutavassıtîn" demiştir. "Ara Nesil" adlandırması ise Mehmet Kaplan tarafından yapılmıştır.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Fikret</span> Türk şair, öğretmen, yayıncı

Tevfik Fikret, Osmanlı Türkü şair ve öğretmen. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma sürecinde Servet-i Fünûn topluluğunun lideri olan Tevfik Fikret, devrimci ve idealist fikirleriyle Mustafa Kemal başta olmak üzere dönemin pek çok aydınını etkiledi. Türk edebiyatının Batılılaşmasında öne çıkan isimlerden birisi oldu. Farsçada "kuş yuvası" anlamına gelen Aşiyan ismini verdiği semt, yaşamının son yıllarını geçirdiği ve eserlerini kaleme aldığı yerdir.

Servet-i Fünûn edebiyatı veya topluluğun kendini anarken kullandığı adıyla Edebiyat-ı Cedîde, II. Abdülhamid döneminde, Servet-i Fünûn adlı derginin çevresinde toplanan sanatçıların Batı etkisinde geliştirdikleri bir edebiyat hareketidir.

Tevhit ya da Tevhid, Türk ve İslam edebiyatında Allah'ı, yaratılış ve kainatın aslı gibi unsurları bir arada yorumlayan manzum –mensur edebî tür.

<span class="mw-page-title-main">Recaizade Mahmud Ekrem</span> Türk şair ve yazar (1847-1914)

Recaizade Mahmud Ekrem, Türk şair ve yazardır. 19. yüzyıl Osmanlı dönemi Türk edebiyatının önde gelen isimlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Fecr-i Âtî</span> Türk edebiyatının 1910-1912 arasındaki kısmı olan edebî topluluk

Fecr-i Ati bir edebi topluluktur. Fecr-i Ati'nin Edebiyat-ı Cedide’ye tepki olarak doğan bir akım olduğu savunulmuştur. Fecr-i Ati batıdaki benzerlerinde olduğu gibi belli ilkeler çevresinde birleşen bir yazın topluluğu biçiminde ortaya çıkmıştır. 1908 özgürlük bildirisiyle Servet-i Fünûn dergisinin çevresinde toplanan gençlerin açtığı bu çığır; en fazla "Fransız sembolizmi" üzerinde çalışarak Ahmet Haşim gibi büyük bir şairin doğmasına olanak hazırlar.

<span class="mw-page-title-main">Muallim Naci</span> Türk tanzimat dönemi yazarı ve şairi

Muallim Naci, Türk yazar, şair, öğretmen ve eleştirmen.

Tanzimat edebiyatı, Tanzimat döneminin kültürel ve siyasi hareketlerinin sonucu olarak ortaya çıkmış edebiyat akımı. 3 Kasım 1839'da Mustafa Reşid Paşa tarafından ilan edilen Gülhane Hattı Hümayunu da denilen yenileşme beratının yürürlüğe konmuş olmasından doğmuştur. Bu olay daha sonraları Tanzimat Fermanı olarak adlandırılacak, gerek siyasi alanda gerek edebî ve gerekse toplumsal hayatta batıya yönelmenin resmi bir belgesi sayılacaktır. Şinasi ile Agah Efendi'nin birlikte çıkarmış olduğu Tercüman-ı Ahval bu edebiyatın başlangıcı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Cenap Şahabettin</span> Türk şair, anı yazarı ve hekim (1870 - 1934)

Cenap Şahabeddin, Türk şâir ve yazar.

<i>XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi</i>

XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın, Tanzimat Fermanı'nın 100. yıldönümü olan 1939 tarihinde yazdığı bir kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Samipaşazade Sezai</span> Türk gerçekçi öykücü, romancı, siyasetçi

Sami Paşazade Sezai, Türk gerçekçi öykücü, romancı. Türk edebiyatının ilk gerçekçi romanlarından birisi olma özelliğiyle edebiyat tarihinde büyük önem taşıyan Sergüzeşt adlı romanın yazarıdır. 1892'de yazdığı Küçük Şeyler ile Türk edebiyatında modern öykücülüğün kurucularındandır.

Türkiye'de genel olarak tüm alanlarda batılılaşma süreci, 1839 yılında ilân edilen Tanzimat Fermanı ile başlamıştır. 1838 - 1860 yılları arasında yetişmiş gençler 1860 yılında sonra Edebiyat alanında batılaşmayı sağlamışlardır. Bu dönem edebiyatına Tanzimat Edebiyatı denmektedir.

Manzum hikâye, Nazım şeklinde yazılan hikâyelere denir. Manzum hikâyelerin öykülerden tek farkı şiir biçiminde yazılmış olmalarıdır. Bu tür hikâyelerde didaktik şiir özelliği görülür. Hikâyede bulunan bütün özellikler manzum hikâyede de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Celâl Sahir Erozan</span> Türk şair ve milletvekili

Ahmet Celâl Sahir Erozan ; Türk şair, yazar, yayıncı ve politikacı. “Aşk ve kadın şairi” olarak tanınan sanatçı, dilin sadeleşmesi gerektiğini savunmuş, Türk Dil Kurumunun kurucu dört üyesi arasında yer almıştır.

Zemzeme, Recaizade Mahmut Ekrem tarafından yazılmış üç ciltlik şiir serisidir. Recaizade Mahmut Ekrem, Zemzeme adlı eserini yazdıktan sonra eski-yeni çatışmasında yenilikçi tarafı seçmiştir. Zemzeme kitabının ön sözünde belirttiği göz için kafiye değil kulak için kafiye anlayışı Servet-i Fünûn hareketinin öncüsü olarak da görülür. Eski şiir anlayışının takipçisi olarak bilinen Muallim Naci'nin Demdeme adlı eseri, bu esere misilleme olarak yazılmış bir şiirdir. Zemzeme-Demdeme çatışması ve etrafında gelişenler edebiyat çevrelerini uzun süre meşgul etmiştir.

Millî Edebiyat Dönemi, II. Meşrutiyet ile Cumhuriyet'in ilk yılları arasında faaliyet gösteren edebiyat akımıdır. Genellikle Ali Canip Yöntem, Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp'in Genç Kalemler dergisinde savundukları Yeni Lisan Hareketi ile başlatılır. Dilde sadeleşme, şiirde aruzun yerine aruz ölçüsü, içerikte halkın sorunları ve yerli yaşam Millî Edebiyat Dönemi'nin temelini oluşturur. Bu dönemde Türk edebiyatı Doğu ve Batı taklitçiliğinden kurtarılmaya çalışılmış, yalın bir anlatım benimsenmiştir. Ayrıca Türk kültürü ve tarihi, incelenmemiş bir hazine olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Servet-i Fünûn yazarlarının eserleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede, 1869 yılında Recaizade Mahmut Ekrem önderliğinde kurulmuş olan ve "fenlerin zenginliği" anlamına gelen Servet-i Fünûn dergisi çevresinde eserler veren popüler yazarların en bilindik eserleri verilmiştir.

<i>Servet-i Fünûn</i> 1891-1944 arasında yayımlanan edebi dergi

Servet-i Fünûn, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'de 1891-1944 yılları arasında yayımlanan sanat ve edebiyat dergisidir. Edebiyât-ı Cedîde topluluğunun yayın organı olan dergi Türk basın tarihinin en uzun süreli ve en etkili dergileri arasındadır. Basım tekniği ve içeriğiyle ön plana çıkan dergi, Türk edebiyatına birçok yeni isim kazandırdı ve Edebiyât-ı Cedîde sonrasında Fecr-i Âtî ve Millî Edebiyat hareketi ile Yedi Meşaleciler topluluğunun yayın organı işlevini 25 Mayıs 1944 tarihine kadar sürdürdü.

Demdeme, Muallim Naci'nin 1886 yılında yayımlanmış olduğu eleştiri türündeki eseridir. Bu eserde Recaizade Mahmud Ekrem'in yazdığı Zemzeme adlı eserindeki düşünceleri eleştirmek amacıyla yazılmıştır. Muallim Naci'nin kaleme aldığı eser öncelikle Saadet isimli gazetede yazı dizisi olarak çıkmıştır. Demdeme, Recaizade Mahmud Ekrem'in yazmış olduğu Takdîr-i Elhân ile üçüncü Zemzeme'deki düşüncelerini eleştirmek için kaleme alınmıştır. Bu tartışma Tanzimat edebiyatının ikinci döneminde olmuştur. Bu eserde Muallim Naci, Recaizade Mahmud Ekrem'in "Kafiye, kulak içindir." anlayışına karşılık "Kafiye göz içindir. anlayışını savunmuştur.

Abdülkerim Sabit Bey, Türk divan şairi, bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Mahfi Bey</span>

Mehmet Mahfî Bey ; Türk şair, devlet adamı ve asker.