İçeriğe atla

Araştırma sorusu

seri
Araştırma
A laptop computer next to archival materials
Akademik alanlar listesi
Araştırma tasarımı
Felsefe
Araştırma stratejisi
Metodoloji
Yöntemler
Araçlar ve yazılım

Araştırma sorusu, "bir araştırma projesinin yanıtlamak üzere belirlediği bir sorudur".[1] Bir araştırma sorusu seçmek, hem nicel hem de nitel araştırmanın önemli bir unsurudur. Araştırma, veri toplama ve analiz gerektirecektir ve bunun için metodoloji büyük ölçüde değişecektir. İyi araştırma soruları, önemli bir konu hakkındaki bilgiyi geliştirmeyi amaçlar ve genellikle dar ve spesifiktir.[1]

Bir araştırma sorusu oluşturmak için nitel, nicel veya karma bir çalışma gibi ne tür bir çalışma yapılacağı belirlenmelidir. Proje finansmanı gibi ek faktörler sadece araştırma sorusunun kendisini değil, aynı zamanda araştırma sürecinde ne zaman ve nasıl oluşturulacağını da etkileyebilir. Literatür, FINER veya PICOT yöntemleri gibi bir araştırma sorusu oluşturmak için kriter seçimine ilişkin çeşitli varyasyonlar önermektedir.[2][3][4]

Tanım

Bir araştırma sorusuna verilecek yanıt, bir araştırma probleminin veya sorusunun ele alınmasına yardımcı olacaktır.[5] Bir araştırma sorusu belirlemek, "resmi bir tez veya araştırma projesi tarafından çözülecek merkezi konu",[6] genellikle bir araştırmacının araştırma yaparken attığı ilk adımlardan biridir. Proje finansmanı veya metodolojik yaklaşımlar gibi hususlar, araştırma sorusunun ne zaman ve nasıl geliştirileceği de dahil olmak üzere araştırma sürecini etkileyebilir.[7] Araştırma sorusunun açık ve doğru bir şekilde tanımlanması yinelemeli bir süreç haline gelebilir.[] Sorunun nasıl oluşturulacağı araştırma türüne veya disipline bağlı olabilir.

Araştırma sorusu oluşturma

Araştırma sorusunun belirlenmesi, araştırmacının araştırma yaparken atması gereken ilk metodolojik adımlardan biridir. Belirli bir konuya ilgi duymak veya bu konuda bilgi sahibi olmak, araştırma sorusunun oluşturulmasında faydalı olabilir.[8] Araştırma sorusunun oluşturulması büyük ölçüde nerede ve ne tür bilgilerin aranacağı tarafından belirlenir ve aynı şekilde bunları etkiler.[9] Araştırma sorusu doğru ve açık bir şekilde tanımlanmalıdır. Bir araştırma sorusu seçmek, hem nicel hem de nitel araştırmanın merkezi unsurudur ve bazı durumlarda çalışmanın kavramsal çerçevesinin oluşturulmasından önce gelebilir; her durumda, çerçevedeki teorik varsayımları daha açık hale getirir ve araştırmacının en çok ve ilk olarak neyi bilmek istediğini gösterir.[] Bu nedenle araştırmacı, araştırma sorusu geliştirilmeden önce çalışmanın türünü (nitel, nicel veya karma) belirlemelidir. Araştırma sorusunun oluşturulması, çalışma alanı veya metodoloji gibi araştırma sürecinin parametreleri orijinal soruya uymadığında yinelemeli bir süreç haline gelebilir. Literatür, bir araştırma sorusunun geliştirilmesinde kriterlerin seçilmesi için çeşitli yöntemler önermektedir; bunlardan ikisi FINER ve PICO yöntemleridir.

İnşaat yöntemi örnekleri

FINER kriterleri

FINER yöntemi,[10] bir araştırma sorusunun oluşturulmasında kullanılan araştırma kriterlerinin ana hatlarını belirlemek için yararlı bir araç olabilir. Kriterlerin esnekliği nedeniyle, bu yöntem çeşitli araştırma senaryoları için kullanılabilir. FINER yöntemi, araştırmacıları çalışmayı yürütmek için gerekli araçlara ve ilgiye sahip olup olmadıklarını belirlemeye yönlendirir. Ayrıca, araştırmanın uygunluğunun yanı sıra etik sonuçlarının da göz önünde bulundurulmasını ister.

Farrugia ve diğerlerine göre FINER kriterleri "başarılı bir araştırma projesi geliştirme şansını artırabilecek faydalı noktaları vurgulamaktadır". Bu kriterler ilk olarak Hulley ve arkadaşları tarafından aşağıda detayları verilen Designing Clinical Research adlı kitapta önerilmiştir.

F – Feasible (Uygulanabilir)

  • Yeterli sayıda denek
  • Yeterli teknik uzmanlık
  • Zaman ve para açısından uygun fiyatlı
  • Kapsam olarak yönetilebilir

I – Interesting (İlginç)

  • Cevabı bulmak araştırmacının, meslektaşlarının ve toplumun ilgisini çeker

N – Novel (Yeni)

  • Önceki bulguları teyit eder, çürütür veya genişletir

E – Etik

  • Kurumsal inceleme kurulunun onaylayacağı bir çalışmaya uygun

R – Relevant (Konuyla ilgili)

  • Bilimsel bilgiye
  • Klinik ve sağlık politikalarına
  • Gelecekteki araştırmalara

PICOT kriterleri

PICOT kriterleri,[7] tıbbi çalışmalar gibi kanıta dayalı çalışmalarda kullanılan soruları çerçevelemek için kullanılma eğilimindedir. Bu tür araştırmalar, kontrol ve deney grupları ile nedensel faktör(ler)in neler olabileceğinin yanı sıra hastaların veya sorunların ölçülmesi veya değerlendirilmesine odaklanabilir.[]

P – Patient (or Problem) [Hasta (veya Sorun)]

I – Intervention (or Indicator) [Müdahale (veya Gösterge)]

C – Comparison group (Karşılaştırma grubu)

O – Outcomes (Sonuçlar)

T – Time (Zaman)

Araştırma sürecine devam eden araştırmacı, ister bir lisans dönem ödevi için birkaç gün boyunca ikincil kaynakları okumayı, ister büyük bir proje için yıllar boyunca birincil araştırma yapmayı içersin, araştırma sorusunu yanıtlamak için gerekli araştırmayı yürütür. Araştırma tamamlandığında ve araştırmacı araştırma sorusunun (muhtemel) cevabını bildiğinde, yazmaya başlayabilir (araştırma projesi boyunca devam eden bir süreç olan not yazmaktan farklı olarak). Dönem ödevlerinde, sorunun cevabı normalde giriş bölümünde bir tez ifadesi şeklinde özet olarak verilir.

Toplu araştırma soruları ve koordinasyon

Daha fazla bilgi: Metabilim
Ayrıca bakınız: Açık soru ve Daha fazla araştırmaya ihtiyaç var

Bilim insanları genellikle açık araştırma sorularını iletirler. Bazen bu tür sorular kitle kaynaklı ve/veya bir araya getirilmiş, bazen de öncelikler veya diğer ayrıntılarla desteklenmiştir. Açık araştırma sorularının tanımlanmasının, iletilmesinin, belirlenmesinin/onaylanmasının ve önceliklendirilmesinin yaygın bir yolu, sistematik incelemeler ve meta-analizler de dahil olmak üzere bir alt alanın veya belirli bir araştırma sorusunun bilimsel incelemelerine dahil edilmeleridir. Diğer kanallar arasında bilim gazetecilerinin raporları ve 80000hours.org'un "disipline göre araştırma soruları" gibi özel (alt) web siteleri[11] veya çözülmemiş problemler listelerinin[12][13][14] Vikipedi makaleleri, toplu/bütüncül çalışmalar[12] ve bazen çözülmemiş olarak kategorize edilen/işaretlenen soru-cevap web siteleri ve forumlardaki çözülmemiş çevrimiçi gönderiler yer almaktadır.[15] Öncelikli araştırma konularını oluşturmak için kullanılan ve daha sonra daha geniş temalar halinde sınıflandırılan çevrimiçi anketler olmuştur.[16] Bu tür araştırmalar, araştırmanın alaka düzeyini ve değerini artırabilir[17] veya sınırlı kaynakların toplumsal olarak tahsis edilmesi veya sınırlı kaynakların genişletilmesi veya belirli bir çalışmanın finanse edilmesi için gerekçeleri güçlendirebilir.[]

Önceliklendirme ve değerlendirmeler

Ayrıca bakınız: Bilim politikası, Bilim felsefesi ve Sürdürülebilirlik

Öncelikler ve ilgili kavramlar açısından, önerilen diferansiyel teknolojik gelişim stratejisi, araştırmanın öncelikle geciktirilmesi en iyisi olan riskli teknolojiler yerine güvenliği artıracağı ve sorunları azaltacağı düşünülen sorulara ve araçlara odaklanmasını önermektedir.[18][19] Ancak araştırmacılar, gen sürüşleri için kontrol stratejileri konusunda, bunun ters etki yaratan yanlış bir güvenlik duygusuna yol açabileceği konusunda uyarıda bulunmuşlardır.[20] Tüm teknolojik ilerlemeler genel olarak veya güncel bağlamlarda (ortamlar veya sistemler) faydalı olmayabilir ve çeşitli araştırmalar örneğin tasarlanmış pandemilerle sonuçlanabilir.[21]

Birçok çalışma "ilgi çekici olmayan araştırma soruları sormakta [ve] yalnızca marjinal katkılarda bulunmaktadır".[22] Bir çalışma, iklim değişikliği üzerine yapılan araştırmaların "değerli olmakla birlikte, en acil soru olan iklim değişikliğini azaltmak için toplumun şu anda nasıl değiştirileceği sorusunu ele almadığını" öne sürmektedir.[23] Etkin özgeciliğin etik çerçevesinde, araştırma faydalarını en üst düzeye çıkarmak için yatırımlardan (finansal nitelikte olması gerekmez) en büyük potansiyel faydayı sağlayacak araştırma soruları belirlenir.[24] 80,000 Hours, "Disiplinlere göre düzenlenmiş, büyük bir sosyal etkisi olabilecek araştırma soruları"nın küçük bir listesini derlemiştir.[11] Halk sağlığı araştırmalarında, "ortaya atılan araştırma sorularının önemli olması ve finanse edilen araştırmanın bir araştırma ihtiyacını veya kanıtlardaki bir boşluğu karşılaması hayati önem taşımaktadır".[25]

BİT'ler, katılım ve rutin prosedürler

Ayrıca bakınız: Çevre sorunları listesi, Teknoloji ve toplum ve Problem çözme

Vatandaş bilimi gibi platformlar "sorunların tanımlanmasını, araştırma sorularının formüle edilmesini ve çalışma tasarımını destekleyebilir".[26] Katılımcı araştırma "çalışma sonuçlarını iyileştirebilir ve daha fazla veri erişilebilirliğini ve faydasını teşvik etmenin yanı sıra kamu şeffaflığını artırabilir".[27] Katılımcılar yeni sorularla ilgili sürekli tartışmalar ve yinelemeler yapabilir.[28] Araştırma soruları, anlamsal olarak ya da iç içe geçmiş olarak - örneğin kategori ağaçları aracılığıyla - gösterilebilen geniş kapsamlı sorulardan çok özel sorulara kadar çeşitli ayrıntı düzeylerinde olabilir ya da konumlandırılabilir. İstila bilimi ile ilgili olan ve Vikiveri'ye dayanan bir platformda kullanıcılar, Wikimedia projesi Scholia gibi araçlarla "alanda yayınlanan ilgili çalışmalara ve varsa altta yatan ham verilere bağlanan" alanın "ana araştırma sorularını ve hipotezlerini yakınlaştırabilir".[29] "Yeni, alanı değiştiren sorular sorabilen" bireyler, "bu soruları yanıtlayabilenlerden" farklı olabilir veya her soru için farklılık gösterebilir.[30] Bir (toplumsal) sorunun "günlük bağlamdaki anlamından bilimsel olarak geçerli bir araştırma sorusuna dönüştürülmesi, araştırmanın hedeflerinin, toplumsal bir sorunun pratik çözümlerine katkıları yararlı olacak kadar dar olacak şekilde tanımlanması anlamına gelir".[31] Bu süreçte hem gündelik pratik bilgi hem de bilimsel bilgi rol oynar.[31] Disiplinlerarası araştırmalarda entegrasyon "çeşitli disiplinler arasındaki örtüşen alanlarda araştırma sorularının ortaya konması düzeyinde gerçekleşir".[31] Belirli araştırma soruları için "bağlamsal bilgilerle esnek bir şekilde zenginleştirilmiş" bilimsel bilginin sunulmasını sağlamaya yönelik araştırmalar vardır.[32]

Açık araştırma sorularının belirlenmesi, bilimin toplumda benimsenmesi ve uygulanması ve belirli araştırma ve geliştirmelerin hızlandırılması için faydalı olabilir. Sürdürülebilir gıda sistemi alanına atıfta bulunarak, "bilimde ele alınması gereken boşlukları" tespit edecek, kar amacı gütmeyen bir kamu kuruluşu kurulması önerilmiştir.[33]

"Araştırma sorularının" örnekleri ve genişliği

Açık araştırma sorularının ana hatlarının belirlenmesine benzer şekilde, yeni araştırmaların konusu veya yöntemi olarak belirli alanların veya veri ve bilgi kaynaklarının birleştirilmesi[34] veya yeni yüksek kaliteli veri toplama sistemlerinin kurulmasıyla birlikte belirli araştırma konularına daha fazla ve daha bilimsel bir şekilde dahil olunması yönünde öneriler de bulunmaktadır.[35][36] Araştırma sorularının oluşturulmasına yönelik yaklaşımlardan biri, mevcut teori ve çalışmaların varsayımlarının [belirlenmesi, vurgulanması ve] sorgulanmasıdır.[37]

Bazen araştırma soruları, Standart Model ile ilgili bilinen sorunların nasıl çözüleceği gibi belirli bir teori veya alanın zorlukları ile örtüşür veya bunlara atıfta bulunur. Araştırma konuları ve bilgi boşlukları da örtüşebilir veya eşanlamlı olabilir.

İncelemelerdeki açık önemli araştırma soruları listelerine örnek olarak (uygulamalı) insan ömrünün uzatılması için "önemli sorular" listesi,[34] yeraltı biyolojisindeki "temel" araştırma soruları,[38] dijital ikizler için açık araştırma soruları (farklı alanlarda),[39] sürdürülebilir tedarik zincirlerinin performans ölçümündeki açık sorular,[40] antimikrobiyal direncindeki bilgi boşlukları[41] ve %100 yenilenebilir enerji sistemleri hakkındaki literatürde ele alınmamış veya ihmal edilmiş sorular verilebilir.[42]

Türler ve amaç

Araştırma soruları iki amaca hizmet etmektedir:

  1. Yazarın nerede ve ne tür bir araştırma arayacağını belirler.[43]
  2. Çalışmanın veya makalenin ele alacağı belirli hedefleri tanımlar.

Bu nedenle yazar, araştırma sorusunu geliştirmeden önce çalışmanın türünü (nitel, nicel veya karma) belirlemelidir.

Nitel çalışma

Nitel bir çalışma[43] neden ya da nasıl olduğunu öğrenmeye çalışır, bu nedenle yazarın araştırması araştırma konusunun ne, neden ve nasıl olduğunu belirlemeye yönelik olmalıdır. Bu nedenle, nitel bir çalışma için bir araştırma sorusu oluştururken, yazarın konuyla ilgili bir neden veya nasıl sorusu sorması gerekecektir. Örneğin: Şirket yeni ürününü nasıl başarılı bir şekilde pazarladı? Nitel araştırma için gerekli kaynaklar genellikle basılı ve internet metinlerini (yazılı kelimeler), işitsel ve görsel medyayı içerir.

Creswell'in (2009) nitel bir araştırmanın temel sorusu için senaryo örneği:

  • _________ (Nasıl ya da ne), _________ (araştırma sahası) adresinde _________ (katılımcılar) için _________'nın (merkezi olgu) _________ (anlatı araştırması için "hikayesi"; fenomenoloji için olgunun "anlamı"; temellendirilmiş teori için "sürecini açıklayan teori"; etnografi için "kültür paylaşım örüntüsü"; vaka çalışması için "vakadaki" "mesele") _________'dır (merkezi olgu).

Nicel çalışma

Nicel bir çalışma[43] nerede veya ne zaman olduğunu öğrenmeye çalışır, bu nedenle yazarın araştırması araştırma konusunun nerede veya ne zaman olduğunu belirlemeye yönelik olmalıdır. Bu nedenle, nicel bir çalışma için araştırma sorusu oluştururken, yazarın konu hakkında bir nerede veya ne zaman sorusu sorması gerekecektir. Örneğin: Şirket yeni ürününü nerede pazarlamalıdır? Niteliksel bir çalışmanın aksine, niceliksel bir çalışma araştırma konusunun matematiksel analizidir, bu nedenle yazarın araştırması sayılar ve istatistiklerden oluşacaktır.

Creswell'in (2009) nicel bir araştırma sorusu için senaryo örneği:

  • _________ (teoriyi adlandırın), _________ (bağımsız değişken) ile _________ (bağımlı değişken) arasındaki ilişkiyi, _________'nın (kontrol değişkeni) etkilerini kontrol ederek açıklıyor mu?

Alternatif olarak, nicel bir sıfır hipotezi için bir senaryo aşağıdaki gibi olabilir:

  • _________ (bağımlı değişken) üzerinde _________ (bağımsız değişken üzerindeki kontrol ve deney grupları) arasında anlamlı bir fark yoktur.

Nicel çalışmalar da iki kategoriye ayrılır:

  1. Korelasyonel çalışmalar: Korelasyonel bir çalışma deneysel değildir, yazarın araştırma konularını manipüle etmeden veya rastgele seçmeden ilişkileri araştırmasını gerektirir. Korelasyonel bir çalışma için araştırma sorusu şu şekilde olabilir: Uzun mesafeli işe gidip gelenler ile yeme bozuklukları arasındaki ilişki nedir?
  2. Deneysel çalışmalar: Deneysel bir çalışma, yazarın araştırma konularını manipüle etmesini ve rastgele seçmesini gerektirdiği için deneyseldir. Deneysel bir çalışma için araştırma sorusu şu şekilde olabilir: Fast food tüketimi yeme bozukluklarına yol açar mı?

Karma çalışma

Karma bir çalışma[43] hem nitel hem de nicel çalışmaları birleştirir, bu nedenle yazarın araştırması, araştırma konusunun neden veya nasıl ve ne, nerede veya ne zaman olduğunu belirlemeye yönelik olmalıdır. Bu nedenle, yazarın ödev için gerekli olan her çalışma için bir araştırma sorusu oluşturması gerekecektir. Tipik bir çalışmada 1 ila 6 arasında araştırma sorusu olması beklenebilir.

Yazar, kullanılacak çalışma türünü ve makalenin ele alacağı belirli hedefleri belirledikten sonra, araştırma sorusunun "ne olmuş yani" testini geçip geçmediğini de dikkate almalıdır. "Öyleyse ne" testi, yazarın izleyiciyi araştırmanın literatüre neden yeni veya faydalı bilgiler katması beklendiğine ikna etmek için kanıt oluşturması gerektiği anlamına gelir.

İlgili terimler

Problematik

Problematik, küresel sistemik sorunları ele alırken tipik olarak kullanılan araştırma problemi veya sorusuna benzer şekilde işlev gören bir terimdir. Terim, 1970 yılında Hasan Özbekhan, Erich Jantsch ve Alexander Christakis'in Roma Kulübünün "İnsanlığın Çıkmazı" başlıklı orijinal prospektüsünü kavramsallaştırmasıyla önem kazanmıştır.[44] Bu prospektüste yazarlar, insanlığın karşı karşıya olduğu 49 Sürekli Kritik Sorun belirlemiş ve şöyle demişlerdir: "Bunları tek başlarına var olan ya da kendi başlarına çözülebilecek sorunlar olarak görmenin neredeyse imkansız olduğunu düşünüyoruz... İçinde bulunduğumuz duruma içkin olan, 'problematik' adını verdiğimiz bu genelleştirilmiş meta problemler sistemidir."

Karmaşıklıkları bakımından küresel sorunsala benzeyen durumlar da problematik olarak adlandırılır. Bu durumlara başka yazarlar tarafından farklı isimler verilmiştir. Örgüt teorisi ve ilgili alanlarda araştırmacılar C. West Churchman, Horst Rittel ve Melvin Webber ve Chris Argyris[45] bu durumları kötü problemler olarak adlandırırken; Russell Ackoff bunlara "karmaşa" adını vermiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Mattick, Karen; Johnston, Jenny; de la Croix, Anne (2018). "How to…write a good research question". The Clinical Teacher (İngilizce). 15 (2). ss. 104-108. doi:10.1111/tct.12776. PMID 29575667. 
  2. ^ Santos CM da C, Pimenta CA de M, Nobre MRC. The PICO strategy for the research question construction and evidence search. Revista latino-americana de enfermagem. 2007;15(3):508–511.
  3. ^ Boudin F, Nie J-Y, Dawes M. Clinical information retrieval using document and PICO structure. In: Human Language Technologies: The 2010 Annual Conference of the North American Chapter of the Association for Computational Linguistics. Association for Computational Linguistics; 2010. p. 822–830.
  4. ^ Bhattacharya S. Journal club and post-graduate medical education. Indian J Plast Surg. 2017 Dec;50(3):302–5.
  5. ^ Booth, Wayne C.; Colomb, Gregory G.; Williams, Joseph M.; Bizup, Joseph; Fitzgerald, William T. (1995). The Craft of Research. Chicago, IL: The University of Chicago Press. ISBN 0-226-06565-0. 
  6. ^ Duignan, John (2016), "Research question", A Dictionary of Business Research Methods (İngilizce), Oxford University Press, doi:10.1093/acref/9780191792236.001.0001, ISBN 978-0-19-179223-6, 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Temmuz 2019 
  7. ^ a b Haynes, R. Brian (1 Eylül 2006). "Forming research questions". Journal of Clinical Epidemiology (İngilizce). 59 (9). ss. 881-886. doi:10.1016/j.jclinepi.2006.06.006. ISSN 0895-4356. PMC 7125967 $2. PMID 16895808. 
  8. ^ Farrugia, Patricia (2010). "Practical tips for surgical research: Research questions, hypotheses and objectives". Canadian Journal of Surgery. 53:4 (4). ss. 278-81. PMC 2912019 $2. PMID 20646403. 
  9. ^ Creswell, John W. (2014). Research design : qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. 4th. Thousand Oaks, California: SAGE Publications. ISBN 978-1-4522-2609-5. OCLC 815758208. 
  10. ^ Designing clinical research. 3rd. Hulley, Stephen B. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins. 2007. ISBN 978-0-7817-8210-4. OCLC 71223173. 
  11. ^ a b "Research questions that could have a big social impact, organised by discipline". 80,000 Hours. 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022. 
  12. ^ a b Coley, Alan A (30 Ağustos 2017). "Open problems in mathematical physics". Physica Scripta (İngilizce). 92 (9). s. 093003. arXiv:1710.02105 $2. Bibcode:2017PhyS...92i3003C. doi:10.1088/1402-4896/aa83c1. ISSN 0031-8949. 
  13. ^ Adolphs, Ralph (1 Nisan 2015). "The unsolved problems of neuroscience". Trends in Cognitive Sciences (İngilizce). 19 (4). ss. 173-175. doi:10.1016/j.tics.2015.01.007. ISSN 1364-6613. PMC 4574630 $2. PMID 25703689. As for Hilbert’s problems, there is a Wikipedia entry for ‘unsolved problems in neuroscience’; there are more popular writings; and there are books. In trying to brainstorm a list of my own, I read the above sources and asked around. This yields a predictable list ranging from ‘how can we cure psychiatric illness?’ to ‘what is consciousness?’ (Box 1). Asking Caltech faculty added entries about how networks function and what neural computation is. Caltech students had things figured out and got straight to the point (‘how can I sleep less?’, ‘how can we save our species?’, ‘can we become immortal?’). 
  14. ^ Dev, Sukhendu B. (1 Mart 2015). "Unsolved problems in biology—The state of current thinking". Progress in Biophysics and Molecular Biology (İngilizce). 117 (2). ss. 232-239. doi:10.1016/j.pbiomolbio.2015.02.001. ISSN 0079-6107. PMID 25687284. Among many of the responses I received, a large majority mentioned several aspects of neuroscience. This is not surprising since the brain remains the most uncharted area in humans. A list of unsolved problems in neuroscience can be found in http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_unsolved_problems_in_neuroscience (Accessed January 12, 2015). 
  15. ^ Cartaxo, Bruno; Pinto, Gustavo; Ribeiro, Danilo; Kamei, Fernando; Santos, Ronnie E.S.; da Silva, Fábio Q.B.; Soares, Sérgio (May 2017). "Using Q&A Websites as a Method for Assessing Systematic Reviews". 2017 IEEE/ACM 14th International Conference on Mining Software Repositories (MSR). ss. 238-242. doi:10.1109/MSR.2017.5. ISBN 978-1-5386-1544-7. 
  16. ^ Synnot, Anneliese; Bragge, Peter; Lowe, Dianne; Nunn, Jack S; O’Sullivan, Molly; Horvat, Lidia; Tong, Allison; Kay, Debra; Ghersi, Davina; McDonald, Steve; Poole, Naomi; Bourke, Noni; Lannin, Natasha; Vadasz, Danny; Oliver, Sandy; Carey, Karen; Hill, Sophie J (May 2018). "Research priorities in health communication and participation: international survey of consumers and other stakeholders". BMJ Open. 8 (5). ss. e019481. doi:10.1136/bmjopen-2017-019481. PMC 5942413 $2. PMID 29739780. 
  17. ^ Synnot, Anneliese J.; Tong, Allison; Bragge, Peter; Lowe, Dianne; Nunn, Jack S.; O’Sullivan, Molly; Horvat, Lidia; Kay, Debra; Ghersi, Davina; McDonald, Steve; Poole, Naomi; Bourke, Noni; Lannin, Natasha A.; Vadasz, Danny; Oliver, Sandy; Carey, Karen; Hill, Sophie J. (29 Nisan 2019). "Selecting, refining and identifying priority Cochrane Reviews in health communication and participation in partnership with consumers and other stakeholders". Health Research Policy and Systems. 17 (1). s. 45. doi:10.1186/s12961-019-0444-z. PMC 6489310 $2. PMID 31036016. 
  18. ^ Bostrom, Nick (2002). "Existential Risks: Analyzing Human Extinction Scenarios". 27 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.  9 Journal of Evolution and Technology Jetpress 8 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Oxford Research Archive 10 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  19. ^ Ord, Toby (2020). The Precipice: Existential Risk and the Future of Humanity. United Kingdom: Bloomsbury Publishing. s. 200. ISBN 978-1526600219. 
  20. ^ "Biologists create new genetic systems to neutralize gene drives". phys.org (İngilizce). 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020. 
  21. ^ Bostrom, Nick (November 2019). "The Vulnerable World Hypothesis". Global Policy (İngilizce). 10 (4). ss. 455-476. doi:10.1111/1758-5899.12718. ISSN 1758-5880. 
  22. ^ Sovacool, Benjamin K.; Axsen, Jonn; Sorrell, Steve (1 Kasım 2018). "Promoting novelty, rigor, and style in energy social science: Towards codes of practice for appropriate methods and research design". Energy Research & Social Science (İngilizce). Cilt 45. ss. 12-42. doi:10.1016/j.erss.2018.07.007. ISSN 2214-6296. 
  23. ^ Overland, Indra; Sovacool, Benjamin K. (1 Nisan 2020). "The misallocation of climate research funding". Energy Research & Social Science (İngilizce). Cilt 62. s. 101349. doi:10.1016/j.erss.2019.101349. ISSN 2214-6296. 
  24. ^ Garrett, K. A.; Alcalá-Briseño, R. I.; Andersen, K. F.; Brawner, J.; Choudhury, R. A.; Delaquis, E.; Fayette, J.; Poudel, R.; Purves, D.; Rothschild, J.; Small, I. M.; Thomas-Sharma, S.; Xing, Y. (April 2020). "Effective Altruism as an Ethical Lens on Research Priorities". Phytopathology. 110 (4). ss. 708-722. doi:10.1094/PHYTO-05-19-0168-RVW. ISSN 0031-949X. PMID 31821114. 
  25. ^ Turner, S.; Ollerhead, E.; Cook, A. (9 Ekim 2017). "Identifying research priorities for public health research to address health inequalities: use of Delphi-like survey methods". Health Research Policy and Systems. 15 (1). s. 87. doi:10.1186/s12961-017-0252-2. ISSN 1478-4505. PMC 5632826 $2. PMID 28992810. 
  26. ^ Kloppenborg, Katharina; Ball, Mad Price; Tzovaras, Bastian Greshake. "Peer Production Practices: Design Strategies in Online Citizen Science Platforms". 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022. 
  27. ^ English, P.B.; Richardson, M.J.; Garzón-Galvis, C. (1 Nisan 2018). "From Crowdsourcing to Extreme Citizen Science: Participatory Research for Environmental Health". Annual Review of Public Health (İngilizce). 39 (1). ss. 335-350. doi:10.1146/annurev-publhealth-040617-013702. ISSN 0163-7525. PMID 29608871. 
  28. ^ Senabre Hidalgo, Enric; Perelló, Josep; Becker, Frank; Bonhoure, Isabelle; Legris, Martine; Cigarini, Anna (2021). "Participation and Co-creation in Citizen Science". The Science of Citizen Science (İngilizce). Springer International Publishing. ss. 199-218. doi:10.1007/978-3-030-58278-4_11. hdl:2445/173432. ISBN 978-3-030-58277-7. 
  29. ^ Jeschke, Jonathan M.; Heger, Tina; Kraker, Peter; Schramm, Maxi; Kittel, Christopher; Mietchen, Daniel (18 Ağustos 2021). "Towards an open, zoomable atlas for invasion science and beyond". NeoBiota. Cilt 68. ss. 5-18. doi:10.3897/neobiota.68.66685. 
  30. ^ Fortunato, Santo; Bergstrom, Carl T.; Börner, Katy; Evans, James A.; Helbing, Dirk; Milojević, Staša; Petersen, Alexander M.; Radicchi, Filippo; Sinatra, Roberta; Uzzi, Brian; Vespignani, Alessandro; Waltman, Ludo; Wang, Dashun; Barabási, Albert-László (2 Mart 2018). "Science of science". Science (İngilizce). 359 (6379). ss. eaao0185. doi:10.1126/science.aao0185. ISSN 0036-8075. PMC 5949209 $2. PMID 29496846. 
  31. ^ a b c Jahn, Thomas (2008). "Transdisciplinarity in the Practice of Research" (PDF). 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  32. ^ Haris, Muhammad; Stocker, Markus; Auer, Sören (28 Mart 2022). "Enriching Scholarly Knowledge with Context". arXiv:2203.14617 $2. 
  33. ^ "The war in Ukraine is exposing gaps in the world's food-systems research". Nature (İngilizce). 604 (7905). 12 Nisan 2022. ss. 217-218. Bibcode:2022Natur.604..217.. doi:10.1038/d41586-022-00994-8. PMID 35414667. 
  34. ^ a b Dönertaş, Handan Melike; Fuentealba, Matías; Partridge, Linda; Thornton, Janet M. (February 2019). "Identifying Potential Ageing-Modulating Drugs In Silico". Trends in Endocrinology & Metabolism. 30 (2). ss. 118-131. doi:10.1016/j.tem.2018.11.005. PMC 6362144 $2. PMID 30581056. 
  35. ^ "Opinion | We're asking the wrong questions about UFOs". Washington Post. 16 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022. 
  36. ^ "Why some scientists want serious research into UFOs". Science News. 19 Mayıs 2022. 6 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022. 
  37. ^ Alvesson, Mats; Sandberg, Jörgen (1 Nisan 2011). "Generating Research Questions Through Problematization". Academy of Management Review. 36 (2). ss. 247-271. doi:10.5465/amr.2009.0188. ISSN 0363-7425. 
  38. ^ Mammola, Stefano; Amorim, Isabel R.; Bichuette, Maria E.; Borges, Paulo A. V.; Cheeptham, Naowarat; Cooper, Steven J. B.; Culver, David C.; Deharveng, Louis; Eme, David; Ferreira, Rodrigo Lopes; Fišer, Cene; Fišer, Žiga; Fong, Daniel W.; Griebler, Christian; Jeffery, William R.; Jugovic, Jure; Kowalko, Johanna E.; Lilley, Thomas M.; Malard, Florian; Manenti, Raoul; Martínez, Alejandro; Meierhofer, Melissa B.; Niemiller, Matthew L.; Northup, Diana E.; Pellegrini, Thais G.; Pipan, Tanja; Protas, Meredith; Reboleira, Ana Sofia P. S.; Venarsky, Michael P.; Wynne, J. Judson; Zagmajster, Maja; Cardoso, Pedro (December 2020). "Fundamental research questions in subterranean biology". Biological Reviews (İngilizce). 95 (6). ss. 1855-1872. doi:10.1111/brv.12642. hdl:10138/333518. ISSN 1464-7931. PMID 32841483. 
  39. ^ Sharma, Angira; Kosasih, Edward; Zhang, Jie; Brintrup, Alexandra; Calinescu, Anisoara (8 Ağustos 2022). "Digital Twins: State of the art theory and practice, challenges, and open research questions". Journal of Industrial Information Integration (İngilizce). Cilt 30. s. 100383. doi:10.1016/j.jii.2022.100383. ISSN 2452-414X. 
  40. ^ Tajbakhsh, Alireza; Hassini, Elkafi (1 Ocak 2015). "Performance measurement of sustainable supply chains: a review and research questions". International Journal of Productivity and Performance Management. 64 (6). ss. 744-783. doi:10.1108/IJPPM-03-2013-0056. ISSN 1741-0401. 
  41. ^ Hamers, Raph L.; Cassini, Alessandro; Asadinia, Koe Stella; Bertagnolio, Silvia (1 Haziran 2022). "Developing a priority global research agenda for antimicrobial resistance in the human health sector: protocol for a scoping review". BMJ Open (İngilizce). 12 (6). ss. e060553. doi:10.1136/bmjopen-2021-060553. ISSN 2044-6055. PMC 9163534 $2. PMID 35654465. 
  42. ^ Breyer, Christian; Khalili, Siavash; Bogdanov, Dmitrii; Ram, Manish; Oyewo, Ayobami Solomon; Aghahosseini, Arman; Gulagi, Ashish; Solomon, A. A.; Keiner, Dominik; Lopez, Gabriel; Østergaard, Poul Alberg; Lund, Henrik; Mathiesen, Brian V.; Jacobson, Mark Z.; Victoria, Marta; Teske, Sven; Pregger, Thomas; Fthenakis, Vasilis; Raugei, Marco; Holttinen, Hannele; Bardi, Ugo; Hoekstra, Auke; Sovacool, Benjamin K. (2022). "On the History and Future of 100% Renewable Energy Systems Research". IEEE Access. Cilt 10. ss. 78176-78218. doi:10.1109/ACCESS.2022.3193402. ISSN 2169-3536. 
  43. ^ a b c d Creswell, John W. (2014). Research design : qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. 4th. Thousand Oaks: SAGE Publications. ISBN 978-1-4522-2609-5. 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  44. ^ "The Predicament of Mankind" (PDF). sunsite.utk.edu (İngilizce). 1970. Archived from the original on 3 Şubat 2014. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023. 
  45. ^ Argyris, C. (1968) "Some Unintended Consequences of Rigorous Research". Psychological Bulletin, pp. 185–197.

Konula ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yüksek tansiyon</span> atardamarlardaki kan basıncının yükseldiği kronik bir tıbbi durum

Yüksek tansiyon da denilen hipertansiyon, atardamarlardaki kan basıncının sürekli yükseldiği uzun süreli tıbbi bir durumdur. Yüksek tansiyon genellikle semptomlara neden olmaz. Ancak felç, koroner arter hastalığı, kalp yetmezliği, atriyal fibrilasyon, periferik arter hastalığı, görme kaybı, kronik böbrek hastalığı ve demans için önemli risk faktörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Otizm</span> Bilinçsel ve zihinsel rahatsızlık

Otizm, üç yaşından önce başlayan ve ömür boyu süren, sosyal etkileşime ve iletişime zarar veren, sınırlı ve tekrarlanan davranışlara yol açan beynin gelişimini engelleyen bir rahatsızlıktır. Bu belirtiler otizmi, Asperger sendromu gibi daha hafif seyreden otistik spektrum bozukluğundan (OSB) ayırır. Otizm kalıtımsal kökenlidir ancak kalıtsallığı oldukça karmaşıktır ve OSB'nin kökeninin çoklu gen etkileşimlerinden mi yoksa ender görülen mutasyonlardan mı kaynaklandığı çok açık değildir. Nadir vakalarda, doğum sakatlıklarına neden olan etmenlerle yakından bağlantılıdır. Diğer görüşlere göre ise çocuklukta yapılan aşılar gibi nedenler tartışmalıdır ve aşı kökenli varsayımların ikna edici bilimsel kanıtları yoktur. 2007 yılında yapılan araştırmalara göre otizmin prevalansını 1.000 kişiye bir ya da iki vaka olarak tahmin eder, aynı araştırmalardaki tahminlere göre OSB yaklaşık 1.000 kişide altı vakadır ve erkeklerde rastlanma oranı kadınlara göre 4,3 kat daha fazladır. 2022 yılı CDC verilerine göre otizmin görülme sıklığı 44 çocuktan 1'e yükselmiştir. Otizm vakalarının sayısı 1980'lerden beri oldukça fazla oranda artmıştır. Bunun nedeni kısmen tanı koyma yöntemlerindeki değişikliklerdir; gerçek prevalansın artıp artmadığı anlaşılamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Koch</span> 19/20. yüzyıl Alman hekimi ve bakteriyolog

Heinrich Hermann Robert Koch, Alman hekim. Antraks basili (1877), tüberküloz basili (1882) ve kolera basili'nin (1883) keşfi ve Koch postülatlarını geliştirmesiyle ünlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alzheimer hastalığı</span> günlük yaşamsal etkinliklerde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulmayla karakterize edilmiş, nöropsikiyatrik belirtilerin ve davranış değişikliklerinin eşlik ettiği nörodejeneratif bir hastalık

Alzheimer hastalığı (AH), genellikle yavaş yavaş başlayan ve giderek kötüleşen nörodejeneratif bir hastalıktır ve demans vakalarının %60-70'inin nedenidir. En sık görülen erken belirti yakın zamanda yaşanan olayları hatırlamada zorluktur.

<span class="mw-page-title-main">Ateş (tıp)</span> vücut sıcaklığının yükselmesi ile karakterize olan yaygın tıbbi belirti

Ateş veya pireksi insanlarda, organizmanın enfeksiyona karşı savunma mekanizmasının bir belirtisidir ve vücut sıcaklığının hipotalamustaki sıcaklık set noktasının artması nedeniyle normal aralığı aşmasıyla ortaya çıkar. Normal sıcaklık için üzerinde mutabık kalınmış tek bir üst sınır yoktur: Kaynaklar insanlarda 37,2 ve 38,3 °C aralığında değerler kullanmaktadır. Set noktasındaki artış, artan kas kasılmalarını tetikler ve soğuk veya üşüme hissine neden olur. Bu durum, daha fazla ısı üretimine ve ısıyı koruma çabalarına yol açar. Set noktası sıcaklığı normale döndüğünde, kişi sıcak hisseder, kızarır ve terleme başlayabilir. Nadir olarak, ateş ateşli nöbeti tetikleyebilir, bu durum özellikle küçük çocuklarda daha yaygındır. Ateşler genellikle 41 ila 42 °C aralığını geçmez.

<span class="mw-page-title-main">Primatomorpha</span> memeli kladı

Primatomorpha, eteneliler infra sınıfında yer alan, molekülergenetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir mir takım. Primatomorpha: Primatlar (Primates), Abalı memeliler (Dermoptera) ve Plesiadapiformları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Carl Ferdinand Cori</span> Nobel ödüllü Çek biyokimyager ve farmakolog

Carl Ferdinand Cori, Çek biyokimyager ve farmakolog. Eşi Gerty Cori ve Arjantinli fizyolog Bernardo Houssay ile birlikte, glikojenin yıkımı ve vücutta tekrar sentezi yoluyla enerji deposu ve kaynağı olarak kullanılması ile ilgili keşiflerinden dolayı 1947 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Blackburn</span> Avustralyalı-Amerikalı araştırmacı

Elizabeth Helen Blackburn Avustralya doğumlu Amerikalı moleküler biyolog. Kromozomların uç kısımlarında bulunan ve kromozomları koruyan telomer isimli yapılarla ilgili çalışmalarıyla bilinir. Telomer yapımında etkin telomeraz enziminin kaşifleri arasındadır. Bu çalışmalarından dolayı 2009 yılında Carol W. Greider ve Jack W. Szostak ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı. Tıbbi etik üzerine de çalışmaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Earl Wilbur Sutherland</span>

Earl Wilbur Sutherland Jr., Amerikalı farmakolog ve biyokimyacı.

<span class="mw-page-title-main">BrainMaps</span>

BrainMaps, ABD Sağlık ve İnsan Servisleri Departmanına bağlı National Institutes of Health (NIH) tarafından oluşturulmuş interaktif, büyütülebilir, yüksek çözünürlüklü dijital beyin görüntülerinin yer aldığı bir atlas ve sanal mikroskopi veri tabanı sitesidir. Sitede 20 milyon megapiksel 'dan fazla primat ve primat dışı beyinlerini içeren seri görüntüler, mikroskopik imajlar, histopatolojik örnekler mevcuttur. Sitede beyin yapısı ve fonksiyonlarına ilişkin bilgiler yüksek hızlı bir veritabanı ile sunulur. BrainMaps yapılmış en kapsamlı online nöroloji veritabanı, görüntü deposu ve tüm beyin yapılarını içeren görüntü atlaslarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Phillip Allen Sharp</span> Amerikalı biyolog

Phillip Allen Sharp, Amerikan genetikçi ve moleküler biyolog. RNA bağlanmasının kaşiflerinden biridir. Richard J. Roberts ile birlikte ökaryot hücrelerinin DNA dizelerindeki genlerin bitişik sırada olmadığını, aralarda intron denilen okunmayan ve protein sentezine katılmayan bölümlerin olduğunu keşfettiler. Bu sayede mRNA'lar aynı DNA dizesinden bu bölümleri farklı şekilde silmeleri ile farklı proteinleri kodlayabilmektedir. İkili bu keşifleri ile 1993 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü kazanmışlardır.

Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ruh sağlığını geliştirmek amacıyla yapılan bir psikososyal müdahaledir. BDT tipi terapide, bireye fayda sağlamayan bilişsel bozulmalara odaklanır ve bu bilişsel bozulmalar değiştirilmeye çalışılır. Bireyin duygusal denge haline gelmesini ve kendi günlük yaşam problemlerini çözebilmesi için kişisel başa çıkma stratejileri geliştirmesini sağlamayı hedefler. Yöntem depresyon tedavisinde kullanılmak için tasarlanmış olsa da günümüzde anksiyete dahil birçok ruh sağlığı bozukluğunda kullanılmak üzere geliştirilmiştir. BDT bilişsel ve davranışçı psikoterapilerin kanıta dayalı teknik ve stratejilerini birlikte kullanarak psikopatolojileri tedavi etmektedir.

Ahlâki psikoloji ya da ahlâk psikolojisi hem felsefe hem de psikoloji alanlarını ortak bir zeminde inceleyen çalışma alanıdır. Tarihsel olarak, ahlaki psikoloji terimi, ahlaki gelişim çalışmasını ifade etmek için nispeten daha dar bir şekilde kullanılmıştır. Ahlaki psikoloji sonuç olarak etik, psikoloji ve zihin felsefesinin kesişimindeki çeşitli konulara daha geniş olarak değinmeye başlamıştır. Alanın bazı ana konuları ahlaki yargı, ahlaki akıl yürütme, ahlaki duyarlılık, ahlaki sorumluluk, ahlaki motivasyon, ahlaki kimlik, ahlaki eylem, ahlaki gelişim, ahlaki çeşitlilik, ahlaki temeller, ahlaki karakter, fedakarlık, psikolojik egoizm, ahlaki şans, ahlaki tahmin, ahlaki duygu, duygusal tahmin ve ahlaki anlaşmazlık olarak verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Boreoeutheria</span> memeli kladı

Boreoeutheria, plasentalı memelilerin bir kladıdır. Grup iki kardeş taksondan oluşur: Laurasiatheria ve Euarchontoglires.

1977-1979 Rus gribi, Sovyetler Birliği tarafından ilk kez 1977'de bildirilen ve 1979'a kadar süren bir grip salgınıydı. Salgın Kuzey Çin'de Mayıs 1977'de başladı.Sovyetler Birliği'nden daha önce başladı. Salgın 25 yaş altında daha etkili oldu. Dünya çapında yaklaşık 700 bin ölümle sonuçlandı. 1946'dan 1957'ye kadar dünya çapında dolaşan bir virüs suşuna çok benzeyen bir H1N1 grip suşundan 1977-1979 Rus gribinin genetik analizi ve bazı olağandışı özellikleri, birçok araştırmacıyı virüsün bir laboratuvar kazası yoluyla halka yayıldığı veya canlılarda aşı denemesi sonucunda kazara yayıldığı yönünde spekülasyonlara neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal araştırma</span>

Sosyal araştırma, sosyal bilimciler tarafından sistematik bir plan izlenerek yürütülen araştırmalardır. Sosyal araştırma metodolojileri nicel ve nitel olarak sınıflandırılabilir.

Toplumsal hareketlilik, bireylerin, ailelerin, grupların veya diğer kategorilerdekilerin bir toplumdaki sosyal sınıf içinde veya arasındaki hareketidir. Kişinin belirli bir toplum içindeki mevcut sosyal konumuna göre sosyal statüdeki bir değişikliktir. Bu hareket, açık bir toplumsal tabakalaşma sisteminde katmanlar veya katmanlar arasında gerçekleşir. Açık tabakalama sistemleri, bir toplumda ulaşılan statü özelliklerine en azından bir miktar değer verilen sistemlerdir. Hareket aşağı veya yukarı yönde olabilir. Eğitim ve sınıf gibi toplumsal hareketlilik belirteçleri, bir bireyin veya grubun toplumdaki hareketliliğini tahmin etmek, tartışmak ve daha fazla bilgi edinmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Laurasiatheria</span> memeli üst takımı

Laurasiatheria, Eulipotyphla takımı ile Scrotifera kladını içeren bir plasentalı memeliler üst takımıdır. Kardeş grubu Euarchontoglires ile birlikte Boreoeutheria magna takımını oluşturur. Laurasiatheria taksonu içinde sınıflandırılan hayvanların benzer gen dizilimlerine dayanarak keşfedildi. Grubu birleştirmek için ortak anatomik özellikler henüz ortaya konmadı. Laurasiatheria kladı DNA dizilim analizleri ve retrotranspozon varlık/yokluk verilerine göre temellendirildi. Üst takım, Pangea bölünmeye başladıktan sonra Gondvana'dan ayrılan Lavrasya süperkıtasında ortaya çıktı. En son ortak atasının yaklaşık olarak 76 ila 90 milyon yıl önce soyunun ayrıldığı varsayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Modern insanın yakın zamanlı Afrika kökeni</span>

Paleoantropolojide, "Afrika'dan Çıkış" teorisi, yeni tek köken hipotezi, yer değiştirme hipotezi veya yakın zamanlı Afrika kökeni modeli olarak da adlandırılan modern insanın yakın zamanlı Afrika kökeni, anatomik olarak modern insanların, coğrafi kökeni ve ilk göçlerinin bilim dünyasında yaygın kabul gören modelidir. Homo erectus ve daha sonra da Homo neanderthalensis'in, kısaca homininlerin Afrika dışına ilk yayılışlarının izini süren bir modeldir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.