İçeriğe atla

Arşak Fetvacıyan

Arşak Fetvacıyan
Arşak Fetvacıyan.
Genel bilgiler
Doğum1 Ekim 1866
Trabzon, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm7 Ekim 1947
Medford, Massachusetts, Amerika Birleşik Devletleri
UyrukErmeni
Sanat eğitimiDevlet Güzel Sanatlar Okulu (Osmanlı İmparatorluğu)
Ünlü yapıtlarıAni'nin suluboya resimleri
Sasonlu kadın

Arşak Abrahami Fetvacıyan (Ermenice: Արշակ Աբրահամի Ֆեթվաճեան; 1 Ekim 1866 - 7 Ekim 1947) Ermeni sanatçı, ressam ve tasarımcıdır. Antik Ani kentini resmettiği suluboya resimleri ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin para ve posta pullarını (1918-1920) tasarlamasıyla bilinir. 20 seneden uzun bir süre sanatla uğraşan Fetvacıyan, kilise, manastır, saray ve şapelleri tasvir ettiği 2.000'den fazla eser üretmiştir.[1] Karakalem ve suluboya çalışmalarının yanında Ermeni portreleri de yapmıştır.

Hayatı

Fetvacıyan, 1866 yılında Trabzon'da doğdu. Doğduğu şehirdeki ulusal sanat enstitüsüne gittikten sonra eğitimine başkent İstanbul'daki Devlet Güzel Sanatlar Okulu'nda (İmparatorluk Sanat Akademisi) devam etti.[2][2] 1887'de akademiden mezun olan Fetvacıyan, yüksek öğrenimi için Roma'ya gitti. Roma'da San Luca Sanat Akademisi'ne kabul edildi ve İtalyan ressam ve heykeltıraş Cesare Maccari'den ders aldı.

Fetvacıyan'ın sanatsal yetenekleri, 1891'deki İtalyan ulusal sanat sergisinde kamuoyunun gündemine geldi. Eserleri sonrasında sırasıyla Viyana (1891-1895) ve Saint Petersburg'da sergilendi. Rus Sanatçılar Derneği'ne kabul edilen Fetvacıyan'ın çalışmaları Rusya'da sergilendi. 20. yüzyılın başlarında sergiler düzenlemeye devam etti ve eserleri Louvre (1919, 1920) ve Victoria ve Albert Müzesi'nde sergilendi.

Çalışmaları

Ani suluboya çalışmaları

Fetvacıyan Avrupa'daki eğitimini tamamladıktan sonra Rusya Ermenistanı'na gitti. Batum, Tiflis ve Bakü gibi büyük Transkafkasya şehirlerinde çeşitli sanat sergileri düzenledi. 1900'lü yılların başlarında, Rus arkeolog Nicholas Marr tarafından Ani antik kentinde yürütülen kazı çalışmalarına katılma fırsatı buldu.[2] Buradaki şapel, saray, kilise ve manastırların suluboya tablolarını yaptı.

Kafkasya

Fetvacıyan'ın Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti için tasarladığı pullardan bazıları.

Fetvacıyan Kafkasya'daki diğer Ermeni eserlerini (ö. Kars'taki Tekor bazilikası) de boyamıştır. Ayrıca Ağrı Dağı ve Sevan Gölü gibi doğal yapıları da resmetmiştir. Ermeni Soykırımı'nı tasvir eden ilk sanat eserlerinden olan Sasonlu Kadın, Fetvacıyan'ın en ünlü eseridir.[3] Resimde bebeğini emziren kadın diğer elinde tüfek tutmaktadır. Resimdeki bebek Ermenistan'ı simgelemektedir.

Banknotlar ve pullar

Fetvacıyan tarafından tasarlanan 100 ruble banknotu

1918'de Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla beraber, ülkenin Maliye Bakanlığı üyeleri Fetvacıyan'dan yeni para (Rus rublesinin yerini alması için) ve posta pulları hazırlamasını istedi.[4] Banknotlar Avrupa'da basıldı. Banknotlardan bazıları Ani antik kentinde bulunan hayvan motiflerini içeriyordu.[2] Buna karşın Ermeni devleti 1920'de Sovyetler tarafından yıkıldığı için banknotlar hiçbir zaman yürürlüğe girmedi.

Mirası

Cumhuriyetin düşüşüyle birlikte 1922'de Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı ve hayatının geri kalanını orada geçirdi. 1947'de Medford'da öldü. Birçok prestijli Amerikan üniversitesi eserlerini sergilemeyi teklif etse, Fetvacıyan tüm eserlerini Ermeni Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Millî Galerisi'ne bağışladı.[5] Eserleri günümüzde Erivan'da sergilenmektedir.

Galeri

  • Mikayel Vartabed Portresi (1907)
    Mikayel Vartabed Portresi (1907)
  • Deniz Dalgası (1903)
    Deniz Dalgası (1903)
  • Ani Katedrali (1905)
    Ani Katedrali (1905)
  • Sasonlu kadın
    Sasonlu kadın
  • Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Rublesi (250)
    Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Rublesi (250)
  • Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Rublesi (50)
    Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Rublesi (50)

Dış bağlantılar

Notlar

  1. ^ (Ermenice) Chookaszian, Levon. "Ֆեթվաճյան, Արշակ Աբրահամի" [Fetvatchyan, Arshak Abrahami]. Armenian Soviet Encyclopedia. Yerevan: Armenian Academy of Sciences, 1986, vol. 12, pp. 623-624.
  2. ^ a b c d Sim, Steven. ARSHAK FETVADJIAN AND ANI 13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. VirtualANI.org. Accessed January 29, 2009.
  3. ^ Tiftick, Caitlin. "Kazan Visiting Professor Levon Chookaszian Gives His Second Lecture On Armenian Art 10 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Fresno State University Armenian Studies Program. December 2006, Vol. 28, № 2 (96). Accessed January 29, 2009.
  4. ^ The Republic of Armenia, Vol. II: From Versailles to London, 1919-1920. Berkeley: University of California Press. 1982. s. 297. ISBN 0-520-04186-0. 
  5. ^ A History of Armenia. New York: Armenian General Benevolent Union of America. 1958. s. 346. ISBN 1-60444-012-0. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ani</span> Karsın güneydoğusunda il ve ören yeri

Ani, Kars şehrinin güneydoğusunda ve Arpaçay boyunda bulunan ören yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Ovannes Kaçaznuni</span> Ermeni siyasetçi (1867-1938)

Hovhannes Kaçaznuni, Ermeni siyasetçi ve Ermenistan'ın ilk başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Devrimci Federasyonu</span> Ermenistan’da bir siyasi parti

Ermeni Devrimci Federasyonu, Ermeni siyasi partisi. Ermenistan'ın bağımsızlığını sağlamak amacıyla 1890'da kuruldu. Hâlen gerek Ermenistan Cumhuriyeti'nde gerek diasporadaki Ermeniler arasında aktif bir siyasi partidir. Doğu Ermenice adıyla Daşnaktsutyun olan örgütün adı Türkçeye Batı Ermenice'den bir takım ses değişikliklerinden sonra Taşnaksutyun olarak geçmiştir ve kısaca Taşnak adıyla da bilinir. Ermenicede Federasyon anlamına gelir; çünkü örgüt özellikle Rusya'daki Ermeni örgütleri başta olmak üzere birçok örgütün birleşmesinden oluştuğundan bu adın verilmesi uygun görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Paris Salonu</span> Sanat galerisi

Paris Salonu ya da kısaca Salon, 1725'ten itibaren Paris'teki Académie des Beaux-Arts'ın resmi sanat sergisi olarak açılan sergiydi. 1748-1890 yılları arasında dünyadaki en önemli yıllık ya da iki yıllık sanat etkinliği oldu. 1881'den sonra Société des Artistes Français tarafından düzenlenmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Millî Galerisi</span>

Ermenistan Millî Galerisi, Ermenistan'ın başkenti Erivan'ın en önemli müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan'ın posta tarihi ve posta pulları</span>

Ermenistan'ın posta tarihi ve posta pulları, Ermenistan'daki posta sistemini ve posta pullarını tanımlar. Çarlık Rusya'sı posta damgası ve pulları 1858 yılından itibaren Ermenistan'da kullanılıyordu. İlk posta damgaları farklı biçimlerdeki noktalardan oluşturuldu. Şehir isimli tarihli posta damgaları kısa süre sonra oluştu. Pek çok sahte damga işaretleri bilinmektedir 1909 yılından itibaren 1918 yılına kadar Ermenistan posta servisini tanımlayan birkaç Rus pulu sürşarjlandı.

<span class="mw-page-title-main">Garegin Njdeh</span> Ermeni siyasetçi ve filozof (1886-1955)

Garegin Ter-Harutyunyan veya savaşlardaki bilinen adıyla Garegin Njdeh (Njdeh Ermenicede "sürgün" veya "göçebe” anlamındadır., , Ermeni devlet adamı, asker, stratejist, gerilla lideri. Ermeni Devrimci Federasyonu üyesi olarak Ermeni Ulusal bağımsızlık hareketlerine katılmıştir. Balkan Savaşları ve 1.Dünya Savaşında Bulgaristan ve Rusya lehine Ermeni Taburlarını yöneterek Osmanlı'ya karşı çarpışmıştır. Başarıları yanında yönettiği birlikler müslüman halka, Türklere, Pomaklara, Kürtlere yaptığı katliamlarla bilinmektedir. Savaş sonrası ilk Ermeni Cumhuriyeti olan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti 'nin önde gelen politik ve askeri figürlerindendir.Bu sebeple pek çok Ermeninin gözünde karizmatik ulusal kahramandır. Anti-bolşevik faaliyetleri ile Dağlık Ermenistan Cumhuriyeti'nin esas kurucularından olmakla birlikte Sünik bölgesinin Sovyet Azerbaycan'a değil Sovyet Ermenistan'a bağlanmasındaki temel faktörde kendisi olmuştur. İkinci Dünya Savaşı sırasında ise Sovyetler Birliği'ne karşı Nazi Almanyasını desteklemiş ve Wehrmacht için Ermeni Taburları kurarak Sovyetler Birliği'nin Nazilerce işgali onlarla birlikte Ermenistan'ı Sovyetlerden kurtarıp Türkiye'yi işgalini ve buralardan da bir kısım toprakların Ermenilere verilmesini sağlayıp tamamen bağımsız Büyük Ermenistan kurma hayali ile çarpışmıştır. 1944 sonrası ise bu defa SSCB'yi Türkiye'ye savaş açıp işgali için kışkırtmış ancak kendisine itibar eden olmamıştır. Adı çeşitli savaş suçlarına karıştığından Nazi işbirlikçisi olduğundan aynı zamanda 1920-1921 yılları arasında Sovyetlere karşı devrimci faaliyette bulunduğundan bahisle Sovyetlerce yakalanıp tutuklanmış sonrasında hapishanede 1955'te ölmüştür.

Ermeni operası, Ermenistan'daki veya Ermeni bestecilere ait opera sanatıdır. Ermeni opera geleneğinin kurucusu İstanbul'da doğmuş ve Verdi'nin büyük bir hayranına dönüştüğü Milano'da müzik eğitimi almış Dikran Çuhacıyan'dır. Siyasi ve müziksel anlamda milliyetçi olan Çuhacıyan, Batı ve Ermeni etkilerini çalışmalarında birleştirmiştir. Arshak Erkrord adlı operası ilk Ermeni operası sayılır. 1868'de yazılmış olsa da gösterimi için 1945 yılına kadar beklemesi gerekmiştir. Librettosu Tovmas Terziyan tarafından yazılıp 4. yy kralı Arşak'ın hayatından esinlenmiştir. Çuhacıyan'ın diğer eserleri Gogol'un aynı adlı eserine dayanan Arifi hardahutyune, Türkçe yazılıp İstanbul'da gösterilen Kyose Kyohva, Ledebidj ve Indianadır.

<span class="mw-page-title-main">Horenli Musa</span> Ermeni tarihçi

Horenli Musa (410-490), Ermenice: Մովսես Խորենացի. Antik Çağ Ermeni tarihçisi ve Ermenistan Tarihi adlı eserin yazarı. Ermeni tarihçiliğinin babası olarak kabul edilir ve Ermeni Herodot olarak adlandırılır.

Güzin Duran, Türk ressam ve hattat.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Hatisyan</span> Fransız siyasetçi (1874-1945)

Aleksander Hatisyan, Ermeni siyasetçi ve gazeteci. 28 Mayıs 1919 ile 5 Mayıs 1920 tarihleri arasında Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin başbakanlık görevini yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Haçatur Abovyan</span> Ermeni yazar, aktivist ve akademisyen (1809-1848)

Haçatur Abovyan, Ermeni yazar ve 19. yüzyılın başlarında ulusal halk figürü. 1848'de gizemli bir şekilde kayboldu ve sonunda ölü olduğu tahmin edildi. O bir eğitimci, şair ve modernleşmenin savunucusudur. Modern Ermeni edebiyatının babası olarak nitelendirilen sanatçı, "Ermenistan'ın Yaraları" adlı eseriyle hatırlanıyor. 1841'de yazılmış ve 1858'de ölümünden sonra yayınlanan bu kitap, modern Ermeni dilinde, Klasik Ermenice yerine Erivan lehçesine dayanan bir Doğu Ermenicesi dili kullanılarak yayınlanan ilk romandır.

Vartan Mahohyan deniz resimleriyle tanınan Ermeni ressamdır. Hayatının çoğunu Osmanlı ve Fransa'da geçiren Mohohyan'ın resimleri dünya çapında sergilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gayane Haçaturyan</span> Gürcü-Ermeni ressam ve grafik sanatçısı

Gayane Haçaturyan Gürcü - Ermeni ressam ve grafik sanatçısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Levon Şant</span> Ermeni şair (1869-1951)

Levon Şant Ermeni oyun yazarı, roman yazarı, şair ve Hamazkayin Ermeni Eğitim ve Kültür Derneği'nin kurucusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Zabel Boyacıyan</span>

Zabelle C. Boyajian Ermeni ressam, yazar ve çevirmendi.

<span class="mw-page-title-main">Simon Agopyan</span> Osmanlı Ermenisi ressam (1857-1921)

Simon Agopyan önde gelen Osmanlı Ermenisi manzara ve portre ressamı, öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Arşak Çobanyan</span> Ermeni yazar (1872-1954)

Arşak Çobanyan Osmanlı Ermenisi kısa öykü ve oyun yazarı, gazeteci, editör, şair, çevirmen, edebiyat eleştirmeni, dilbilimci ve romancı.

II. Arşak, 350'den y. 364/367'e kadar Ermenistan kralı olan bir Arşak prensidir. Arşak'ın hükümdarlığı bir barış ve istikrar dönemiyle başlamış olsa da, kısa süre sonra Ermeni kilisesi ve soylularıyla olan çatışmalarının yanı sıra, Roma ile İran arasında, Ermeni kralının savaşan taraflar arasında bocaladığı bir dizi savaşla boğuşmuştur. Arşak, Roma imparatoru Julianus'un İran'a karşı talihsiz seferine katılmış; bunun sonucunda ortaya çıkan 363 Pers-Roma Antlaşması'nın ardından Ermenistan, Pers kralı II. Şâpûr'un yenilenen saldırısına karşı kendi başının çaresine bakmak zorunda kalmıştır. Ermeni soyluları arasında ayrılıklar ve isyanlarla karşı karşıya kalan Arşak, Şâpûr ile barış görüşmeleri için İran'a gitmiş, ardından Huzistan'daki Oblivion Kalesi'nde hapsedilmiş ve esaret altında intihar ettiği rivayet edilir. Arşak'ın saltanatını, Ermenistan'ın Persler tarafından fethi ve yıkımı izlemiş, ancak oğlu ve vârisi Papas kaçmayı başarmış ve daha sonra Roma'nın yardımıyla Ermeni tahtına çıkmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.